ïjet R. R. Instituut mr
Doofstommen te
St. micbielsgestel.
180
KIEKJES UIT HET R.-K. DOOFSTOMMEN-INSTITUUT TE ST.
hoe het articulatie-onderwijs in zijn werk gaat; een aardig kiekje van een
<-z klank aa leerende.
Het indrukwekkende gebouw, te St.
Miïhiels-Gestel in Noord-Brabant ver
rezen voor onze Katholieke Doofstom
men, is bij menigeen onzer lezers be
kend.
Toch mogen bij onze fraaie foto's en
kele inlichtingen en nadere bijzonder
heden hier een plaats vinden, bijzon
cerheden die vooral wat het onderwijs-
zelf betreft, onze lezers hoogelijk zul
len interesseeren.
Het werk der onderrichting van
doofstommen is wel een van de schoon
ste, verdienstelijkste, maar ook van de
allermoeilijkste die er bestaan!
Helderheid en kennis te brengen in
die geesten van ongelukkigen, die de
meest waardevolle en noodzakelijke
zintuigen ter communicatie van denk
beelden en ter opvanging van weten
schap missen, is een werk dat den vol
len mensch vordert, en onophoudelijke
toewijding vergt.
De doofstommen, die in vroeger tij
den geheel aan hun lot werden over
gelaten, die tot voor korten tijd alleen
zich verstaanbaar konden maken door
tcekens op de vingers, leeren nu in het
Instituut niet alleen alle vakken der
Lagere Schoolschrijven, lezen, reke
nen, enz., doch op weinige uitzonde
ringen na worden zij ook zoover ge
bracht, dat zij zich door het gespro
ken woord verstaanbaar kunnen ma
ken en het gesproken woord van de
lippen kunnen aflezen.
Buitengewoon belangrijk is het te
weten, hoe men hierbij te werk gaat,
hoe de stem aan de doofstommen
wordt ontlokt, hoe men hun de ver
schillende klanken leert voortbrengen,
en deze tot woorden en zinnen leert
verbinden.
Te voren moet worden opgemerkt,
dat stomheid een gevolg is van de
doofheid. De spraakorganen van doof
stommen zijn althans bijna immer
even normaal als die van hooren
den. Zij spreken niet, eenvoudig om
dat zij niet hebben hooren vóór
spreken. De spraak ontwikkelt zich
door na-doen, door na-bootsing.
De doofstommenonderwijzer nu
tracht op kunstmatige wijze het kina
tot het uitbrengen van de klanken te
brengen. Na eerst tal van vooroe
leningen te hebben gehouden,
vooral ademhalingsoefeningen, die
de goede regeling van den adem bij
het spreken ten doel hebben, gaat
hij over tot het ontlokken der
stem.
De meesto doofstommen stooten
allerlei klanken uit, reeds voor 't
onderwijs in de articulatie begint.
Zij zijn zich daarvan echter niet be
wust de eerste taak van den onder
wijzer is na de vooroefeningen, ziju
leerlingen bewust klanken j
doen voortbrengen. Hoe dit gaat'
Bij het uitbrengen dor klanken,
geraken de stembanden in trilling,
wat wij duidelijk aan het strotten
hoofd kunnen voelen. De onderwij
zer nu, neemt, terwijl hij zelf ge
luid voortbrengt, de hand van der
leerling en legt die tegen zijn strot
tenhoofd. Hij laat zoo het kind de
trillingen voelen, die het uitbren
gen van stem vergezellen. Dan laat
hij het kind de hand leggen tegen
diens eigen strottenhofd en
dwingt het op eene of andere wijze
een klank uit te stooten. Het kind
voelt nu ook die trillingen aan zijn
eigen strottenhoofd en de onderwij
zer geeft door een goedkeurend
teeken te kennen, dat het aan zijn
verlangen voldaan heeft.
Die oefeningen worden dikwijls
herhaald en spoedig is dan de leer
ling zoover, dat hij, zelfs zonder de
hand aan het strottenhoofd te bren
gen, weet en gevoelt, wanneer hij
stem of klank uitbrengt, wanneer
niet.
Na de klanken komen de klin
kers en medeklinkers, en de bewer
king die daarbij wordt in acht ge
nomen, is al even moeilijk, langdu
rig en zorgvol.
Slechts héél langzamerhand wordt
aldus de uitspraak der enkele klin
kers en medeklinkers verkregen.
Als men nu hierbij in aanmer
king neemt dat een onderwijzer in
den regel 10 leerlingen heeft
en er van klassikaal onderwijs geen
sprake kan zijn, d. w. z. dat aan de
leerlingen één voor één de klan-
MICHIELS-GESTEL
der broeders, een leerling den
ken moeten worden aange
leerd, dan zal men begrijpen,
dat het articulatie-onderwijs
langzaam vordert.
Tegelijk met de klanken
wordt geleerd hetaflezen
van de lippen, alsook lezen en Je
s c h r ij v e n. Heeft de leerling een klank [els-
leeren uitspreken en leeren aflezen van de ki
lippen, dan wordt die klank op het bord ge-I eei
schreven én de leerlingen schrijven hem opl^d
de lei.
Wij vertrouwen hiermede eenig denkbeeld Jlet
te hebben gegeven van de wijze waarop het
ondervyijs'.van de doofstommen begint.
Veel te ver 'zou,het ons voeren, als wij
ook gingen verklaren, hoe men verder den
leerlingen de aangeleerde klanken met elk
ander en tot woordjes en zinnen leert ver
binden, hoe verder de taal- meer en meer
wordt ontwikkeld en de andere vakken der
lagere school worden onderwezen.
Wat wij er hierboven van mededeelden,
al wel voldoende zijn om oüze lezers te doen
begrijpen, dat er een hemelsbreed verschil
bestaat tusschen het gewone onderwijs en
dat der doofstommen en dat ook de beste
onderwijzer der lagere school niet in staat
is een doofstomme te onderwijzen, indien hij
geen speciale studie tan het doofstommen
onderwijs gemaakt heeft.
Tevens volgt hieruit, dat ouders hün doof
stomme kinderen moeten thuishouden, in
de hoop dat er „nog wel wat op school van
terecht zal komen".
Dan gaan vaak de kostbaarste jaren voor
het articulatie-onderwijs voorbij en.... het
lcirid komt veel te laat met de kennis der
bovennatuurlijke waarheden en tot het ont
vangen der H. Sacramenten.
Doofstomme kinderen moeten t ij d i g
naar een Doofstommen-Instituut gezonden
worden. Schieten de ouders aan dien plicht
te kort, laten zij die kinderen derhalve zon
der onderwijs opgroeien, dan maken zij
zich ten opzichte van die kinderen schuldig
aan een plichtverzuim, dat voor die onge
lukkigen de droevigste gevolgen zal hebben.
En wij voegen er bijZij moeten hen zen
den haar een Katholiek Instituut,
b<
ig i
vt
inei
lerli
la h
[St
aan
erz
uen
d\v
Je
d.
r,,-.-v.
-s -.
v
DE IMPOSANTE BOUW VAN HET R.-K. INSTITUUT VOOR 1
midden in het hoofdgebouw met de woning van den HoogEerw. Direc teur en d
Eerw. Broeders van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen, links het ge sticht voc
