7
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving,
2e Jaargang,
No. 506.
Ste Ceicbelve Sou/tomt
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Juni
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiêngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebode
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Geneeskunde.
Van niet geringe beteekenis is de
quaestie, welke het H b 1 d. dezer dagen
behandelde naar aanleiding van de recht
zaak, welke „met zekere hardnekkigheid"
is ten einde gevoerd tegen den Haarlem-
schen adsistent-stationschef, die aan lij
denden zijn diensten als magnetiseur
placht te bewijzen. De man is veroordeeld
wegens het onbevoegd uitoefenen der
geneeskunst, aan welke straf tevens een
verbod om voort te gaan is verbonden.
Ook onzen lezers zal deze zaak interes
seeren, wijl we immers een dergelijk ge
val in onze onmiddellijke nabijheid heb
ben. We bedoelen het proces-de Haas.
Genoemd blad vraagt naar aanleiding
der Haarlemsche zaak:
„Waarom is deze persoon, die blijk
baar zonder eenig bedrog, kwakzalverij
of ongeoorloofd winstbejag, zijn gaven
(bestaande of vermeende) ten beste
deed komen van een publiek, dat zeer
wel zijn eigen belang weet te beoor
deel en en kan uitmaken wat het doen
of laten wil, ten slotte veroordeeld?"
En het antwoordt ongeveer: „Ten ba
te van niet anders dan van het medische
vakmonopolie", en „omdat de officieele
medische wetenschap de persoonlijke ge
neeskracht, waaraan zoovelen hechten,
niet binnen haar domein getrokken heeft"
Het blad, der wetenschap in herinne
ring brengend, dat zij ook niet alle wijs
heid in pacht heeft, critiseert de Haarlem
sche uitspraak en komt ten slotte in één
adem op „voor het goed recht van het pu
bliek om zijne genezing te zoeken waar
het die wil, en den plicht van den Staat
om dit, met wering van misstanden, te ge-
doogen."
't Staat er zoo eenvoudig en goedge
meend tusschen: „met wering van mis
standen." Ziedaar echter o. i. juist de
groote moeilijkheid, want vrijheid van ge
neeswijze zou tot heel wat misstanden
voeren. En het zijn geen kleine belangen,
welke daarbij op het spel staan. Over
heidscontrole zal daarom altijd noodzake
lijk zijn.
Het Hbld. verwijst ten aanzien van
„veel ruimere beginselen op het gebied
van onze geneesmethoden" naar Duitsch-
land. Welnu, 't zou zeker de moeite loo-
nen indien eens een onderzoek werd in
gesteld naar de practische resultaten dier
meerdere vrijheid, wellicht ware dan ook
voor ons land een goed systeem van con
trole en vrijheid te ontwerpen.
We hebben hier echter te doen met een
materie, die. groote voorzichtigheid eischt
algemeen overzicht.
Er is eindelijk bericht gekomen van
generaal Mornier, die, zooals men weet,
den, 29sten van de vorige maand Fez
verliet. Het schijnt een soort tuchüigings
expeditie te zijn,. Aan het Fransche mi
nisterie van oorlog is dan ook een be
licht van hem gekomen, dat hij eenige
dorpen van stammen, die deelgenomen
hebben aan aanvallen pp de "kolonne
Gonraud, heeft beschoten. Verder geen
nieuws.
In Frankrijk begint men zich echter
steeds ongeruster te maken over de iet
wat voortvarende
maatregelen van Spanje.
Er zijn oorlogsschepen met troepen'
aan boord naar Larrasj gezonden, naar
het heet, om de heersclier„de o'pwinding
te doen bedaren. Dat de voorwaartsche
bewegnig van de Spaansche troepen in
de richting Tetoean de aandacht trekt,
)weet men,.
Canalejas, Spanje's eerste minister,
heeft een medewerker van ht'i: Journal
in gehoor ontvangen. Dwaze plannen
hebben, we niet, we hebben er nooit aan
gedacht Tetoean in bezit te nemen, en
we zijn niet van plan heit por te leenen
aan, drijvers en intriguanten. Maar, zei
de minister, mochten de omstandigheden
ons tot ingrijpen dwingen, dan zullen wij
dat toch nooit doen zonder Frankrijk
er in, gekend tö hebben. Wij zijn met
.Frankrijk bevriend en in deze aangele-
fieid is Frankrijk onze bondgenoot.
In Marokko ,zeide de minister verder,
[weet men wel wat men wil, maar niet
twaar men toe komt. Het ideaal is Ma-
flokko te helpen, jn zijn ontwikkeling tot
beschaafden staat, die voor geheel Euro
pa openstaat. Maar dat is bij deze onsa
menhangende opeenhoopiiig van wilde
stammen, zoo goed als onmogelijk. Framk
rijk en Spanje moeten de plichten maar
vervullen, die de acte van Algeciras hen
heeft opgelegd.
Het Spaansche publiek is overtuigd
dat Frankrijk de perken te> buiten' gaat
Het vindt dat Frankrijk op eem protecto
raat afstuurt. De regeering denkt er Na
tuurlijk anders over, maar zij kan iniet
Ontkomen aan den invloed van een groot
gedeelte van, de openbare meaning.
Canalejas heeft later nog eens ver
klaard, dat alle beweringen over een
min, of meer slechte verhouding van
Spanje en Frankrijk volmaakt onzinnig
zijn.
En even te voren verklaarde hij, dat
men niet kon optornen tegen de open
bare meening, al wil men het ieder nog
zoo naar den zin maken. Dat merkt men
in Frankrijk ook in het
Champagne gebied
waarvoor, zooals men weet, de Raad van
State bezig is een behoorlijke omgrenzing
vast te stellen, die de kool en de geit
wil sparen. In afwachting van die be
slissing had het bestuur van den wijn-
bouwersbond den boeren op het hart
gedrukt zich te onthouden van geweld
dadigheden en de uitspraak te aanvaar
den met de waardigheid van mannen, die
zich van hun goed recht bewust zijn. Nu
is j.l. Zaterdag het ontworpen wetsvoor
stel bekend geworden, waarbij het Cham-
pagnegebied in tweeën zou verdeeld wor
den. Het geheele gebied zou naar zijn
produkten aanspraak kunnen maken op
de benaming „champagne", zoowel Bo-
ven-Marne als Aube en de wijnverbou-
wende gemeenten Aisne en Seine-en-
Marne en Manre zelf. Maar terwijl de
eene streek, die waarin de beste wijn
aan de Marne groeit, haar produkten
zonder meer champagne zou mogen noe
men, zou de andere de benaming cham
pagne moeten laten volgen door een na
dere aanduiding omtrent de plaats van
herkomst van het gewas, of door een
bijvoeging, waaruit blijkt, dat de wijn
niet komt uit het gebied, waar de aller
beste wijnsoorten der Marne groeien, bijv.
petit-champagne, champagne der Boven-
Marne, enz.
Tevens mogen de champagnesoorten
wel gemengd worden, maar dan verhuist
het mengsel aanstonds naar het minder
waardige gedeeite, d. w. z. wat den naam
en het étiket aangaat.
Natuurlijk zijn de boeren over een en
ander allesbehalve gesticht en een nieuw
oproer zou wel weer eens het gevolg
kunnen zijn. Aanstonds zijn dan ook de
seinvuren op de hoogten ontstoken en
de brandklok werd geluid. Van een vorige
maal weet men nog wat zulks in het
Aube-district beduidt. Van heinde en ver
hebben dan. ook de Aubenois pogingen
gedaan Bar te bereiken, zij vonden echter
bijna overal troepen op hun weg, zoodat
ten slotte slechts 300 hunner kwamen
waar zij zijn wilden. En ook daar waren
soldaten en gendarmen, die hen met be
kwamen spoed uit elkaar joegen, toen zij
aanstalten tot betoogingen maakten.
Een, riader telegram uit Bar-sur-Aube
d.d. 6 Jun.i meldt: De bewoners van Co-
lombe-le-Sec, Colombe-le-Vieux, Fontai
ne en Arzanville rukken op Bar-sur-Aube
aan,. Alle militaire maatregelen zijn ge
troffen,. 's Avonds 10 uur meldt een es
tafette, dat de beto-ogers op de estafet
tes schieten. Om half 11 is order ge
geven de winkels te sluiten. Patrouilles
doorkruisen de straten.
Dat belooft dus weer heel wat onge
regeldheden. Evenzioo is vermeerdering
van de onrust te wachten in
Albanië
waar nu ook de sterkste en machtigste
stam in, opstand is gekomen en de onaf
hankelijkheid van Albanië heeft uitge
roepen. Men verwacht, dat de Malissoren
door den opstand der Mirediten met
nieuwen moed zullen worden bezield,
zoodat de opstand opnieuw krachtig zal
worden, volgehouden.
Te Órosi, een, dei- hoofdplaatsen in
Albanië, is een voorloopige regeering
uitgeroepen, ,die onder de leus „Alba
nië voor de Albaneezen" het geheeld
volk ten strijde roept. De Turken zenden
in allerijl troepen uit andere .garnizoe
nen naar Albanië, om Alessio te ontzet
ten.
De opstandelingen hebben zich mees
ter gemaakt v.ati, het f.ort Le^ch. d&t dpox
100 Turksche soldaten verdedigd werd.
Zij hebben de telegraaflijnen tusschen
Tesch, Skioetari en, Tirana vernield.. Zij
werden echter, na een hardnekkigen
strijd terug gedreven.
In,tusschen gaat de Turksche sultan!
een reis door Macedonië en de andere
terreinen der onregelmatigheden onder
nemen. Als hij er maar heelhuids van
daan komt
GEMENGD.
De berichten omtrent den gezond
heidstoestand van den Franschen Minis
ter-president blijven gunstig luiden. De
doktoren denken er reeds over om het
been, dat in een verband ligt, wat meer
vrijheid te geven. Gisterenochtend heeft
Monis, zittende op zijn ziekbed, met ver
schillende hooge ambtenaren van het mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken ge
arbeid, en in den loop van den dag ver
schillende Ministers ontvangen. Dinsdag
a.s. zal Monis een Ministerraad presi-
deeren.
De Belgische correspondent van de
„N. R. Ct" seint aan zijn blad: Ik
meen u te kunnen mededeelen, dat de
Koning binnen zeer korten tijd de Ka
mers ontbinden zal. Na minister Schol-
laert en enkele ministers van staat, waar
onder den liberaal Dupont te hebben
gehoord, zou Zijne Majesteit besloten
hebben tot dezen maatregel, dien ik u
een maand geleden als mogelijk aankon
digde ,om de vraag der schoolwet tot
eene voorloopige oplossing te leiden.
Aboel Kasson Khan Nassir el Moelk
heeft indertijd lang gedraald, eer hij het
regentschap voor den jeugdigen spach
van Perzië aanvaardde. Hij voorzag ver
moedelijk welke moeilijkheden en gevaren
hem wachtten, en het blijkt thans, dat
voor zijn aarzeling alle reden bestond.
Zondag is nl. in het koninklijk paleis
een aanslag op hem gepleegd door twee
vrouwen, die eenige revolverschoten op
hem losten.
Omtrent de directe aanleiding tot dezen
aanslag wordt niets gemeld.
Nu uitgemaakt is, dat van den
Oostenrijkschen aartshertog Johann Sal-
vator alias Johann Ort rechtsvermoeden
van overlijden bestaat, zal dezer dagen
zijn testament aan keizer Frans Josef
worden overhandigd. Eenige dagen daar
na zullen dan zijn uiterste wilsbeschik
kingen worden gepubliceerd.
Koninklijke besluiten.
Bij KonP besluit is aan Mr. J. G.
Schölvin,ck, te Amsterdam, op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als plaats
vervangend bestuurslid der Rijksverze
keringsbank.
benoemd tot plaatsvervangend be
stuurslid der Rijksverzekeringsbank, mr.
dr. A. A. H. Struijcken0 hoogleeraar aan
de gemeentelijke universiteit te Amster
dam
is F. H. Schreve, directeur van het
gemeentelijke ziekenhuis te Rotterdam
benoemd tot officier in de orde van!
Oran,je-Nassau
is benoemd tot lid van de Algemee-
n.e Rekenkamer A. J. M. Stumpff Jr.,
referendaris bij de Algemeene Rdceu-
kamer te 's-Gravenhage;
is benoemd tot eerelid der vereeni-
ging Het Nederlandsche Roode Kruis,
Jhr. Mr. S. Laman, Trip, te SchevenimL
gen, oud onder-voorzitter van 't hoofd-
coimité dier vereen,iging.
Nederland en China.
De Agence d'Extrême-Orient maakt het
volgende telegram uit Pekin openbaar:
Ten aanzien van de consulaten voorziet
de overeenkomst tusschen China en Ne
derland er in, dat hCina drie consuls
in Nederlandsch-Indië zal benoemen.
Wat het onderdaanschap der Chineezen
in Nederlandsch-Indië betreft, keurt China
goed, dat de kinderen van emigranten,
in Nederlandsch-Indië geboren, de Chi-
neesche nationaliteit verliezen. Gaan zij
echter naar China, dan zullen zij na drie
maanden verblijf de Chineesche nationali
teit terugkrijgen.
De Miiitiewet.
Fjeden reeds zal, volgens de „Stan
daard", de Memorie van Antwoord in
zake de Miiitiewet de Tweede Kamer
bereiken.
Het blad deelt voorts mede, dat van
den voorzitter der Tweede Kamer een
voorstel is te wachten om nog voor de
zomervacaatie .dit ontwerp af te cloen,
terwijl het blad verder uit betrouwbare
bron vernam, dat ook de voorzitter van
de Eerste Kamer zich bereid heeft ver
klaard, een zeer spoedige behandeling te
willen bevorderen.
Onderzoek naar oude rechten.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft aan de commissarissen
der Koningin verzocht, hem vóór 1 Nov.
a.s. mede te deelen, of jn hun provincie
nog oude rechten bestaan, die den lan-
delijken bodem drukken. De minister zou
gaarne van deze rechten kennis nemen,
ten einde te kunnen beoordeelen of zi)
belemmerend werken op de productiviteit
en den overgang van grond. Geen in
lichtingen behoeven de commissarissen te
geven over de thans afgeschafte tienden,
de jacht- en vischrechten, het beklem
recht en het markerecht; terwijl evenmin
gegevens behooren te worden verstrekt
omtrent grondrenten, voor zoover zij be
staan in een vaste jaarlijksche uitkeering
in geld of voortbrengselen, en omtrent
het recht van den dertienden penning, ook
wel landwissel of handwissel genaamd,
dat nog in eenige gemeenten der pro
vincie Utrecht voorkomt.
Ongevallenwet.
Door den minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel is met Koninklijke
machtiging ingetrokken het wetsontwerp
tot wijziging van artikel 77 der Onge
vallenwet 1901.
Woonwagens en woonschepen.
Bij de voorbereiding van een wettelijke
regeling ten aanzien van het gebruik
der zoogenaamde woonwagens en woon
schepen, vanwege de departementen van
binnenlandsche zaken en van justitie, is
het n,oodzakelijk gebleken, omtrent aan
tal en, inrichting dier wagens en vaar
tuigen, en aard en aantal hunner bewo
ners nog eenige gegevens te verzamelen.
Bedoelde opgaven, zullen den feitelijken
toestand ten deze, gelijk die zich op een
bepaald aangewezen dag en uur op het
geheele grondgebied des rijks vertoont,
hebben, weer te geven. De minister van
justitie heeft daarom de medewerking
van, de commissarissen der Koningin en
van, de burgemeesters ingeroepen voor
de beantwoording van hiermede ver
band houdende vragen naar den toe
stand, zooals die op 5 Juli a.s., des mid
dags omstreeks 12 uur zich in, elke ge
meente voordoet
Algemeen dépot van discipline.
Naar wij vern,emen, zal eerlang het
algemeen depot van discipline te Vlis-
singen worden opgeheven. De kosten
(f 40.000 's jaars) worden, niet evenre
dig geacht aan, het nut. Voortaan zal wel
kun.nen worden volstaan ook met het
oog op de bestaande wettelijke bepalin
gen, met het drillen van de bijzonder
ongezeggelijke minderen door een daar
toe aangewezen officier in een der ge
won,e garnizoensplaatsen.
KORTE KRONIEK.
De koetsiersstaking te Arnhem is
Zondagmorgen geëindigd.
De gewone audiëntie van den Mi
nister van Marine zal op Vrijdag 9 Ju
ni a.s. niet plaats hebben.
LEIDEN, 7 Juni.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Van hier wordt aan het „Hbl." ge
schreven, „Door de besturen der Vrijzin
nige, van de Unie Liberale en de Vrijz.-
democratische kiesverecn,iging is in de
te volgen, gedragslijn bij de a.s. gemeen
teraadsverkiezing overeenstemming ver
kregen, en behoudens goedkeuring der
respectievelijke vereenjgingen zal men
samenwerken. In het tweede district zul
len dan al de aftredenden, de heeren S.
de Boer Azn,. (lib.), J. Roem (lib.), Mr.
A. J. Fokker vrijz.-dem.) en Dr. H. J.
Zwiers (U.-L.) worden, gesteld; in dis
trict I zal het aftredend lid de heer A.
L. Reimeringer Gz. (Lib.) weer gecandi-
deerd worden, en voor de heeren prof.
mr. S. J. Fockema Andreae en mr. E.
de Vries ,die niet weder in aanmerking
wenschen te komen, worden genoemd
prof. mr. J. E. Heeres (U.-L) en, de
heer K. H. Korff Sr., (Lib.) Ia het derde
district, dat overwegead kerkdijk is, zal
mea vermoedelijk één vrijzinnig candi-
daat stellen,
JDe an,ti-rev, kie&yer.e^niging „üedjtf-
laad en Oranje" houdt Vrijdagavond een
ledenvergadering in het gebouw „Patri
monium" ter bespreking van de aan
staande Gemeenteraadsverkieziinge.i.
Ia afzonderlijke bijvoegsels tot de
Staatscouraat no. 131 zijn opgenomen!
de voorwaarden van concessie voor
spoorweglijn.en, waarop geen vervoer
zal plaats hebben dan met een snelheid'
van, ten hoogste 20 K.M. per uur, van"
Leiden naar Katwijk en van Rijnsburg
naar Noordwijk.
Gedurende de maand 1911 werden!
de volgende uitkeeringe.i aan werkloozen
Atd. Leiden van den R. K. Volksbond
f 1.90, gemeentelijke bijslag f 1.20.
Centrale Bond van Bouwvakarbeiders
(afd. Leiden.) f 4.24; gemeentelijke bij
slag f 4.
Timmerlieden vereeniging „Vooruit",
f 1.30, gemeentelijke bijslag f 0.60.
Ver. tot bestrijding van de werkeloos
heid f4.16, gemeentelijke bijslag fl.
Geen werkloosheid kwam er voor bij
de afd. Leiden van den Alg. Ned. Typ.
Bond, afd. Leiden van den Ned. Schil
dersgezel lenbondde timmerlieden dfli
modelmakersvereenigingen der Ver. tot
verzekering bij werkeloosheid.
Verschenen is de statistiek der ge
boorten en der sterfte naar den leeftijd
en de oorzaken van den dood in de
maand April.
Daaruit blijkt, dat het aantal inwoners
op 1 April bedroeg 59243 personen. Er
werden levend aangegeven 122 kinderen;
het aantal levenloos geborenen bedroeg 6.
Er stierven beneden den leeftijd van
1 jaar 12 personen; van 1 tot 4 jaar 9ï
van 5 tot 13 jaar 1; van 14 tot 19,
jaar 1; van 20 tot 39 jaar Oï van 40
tot 49 jaar 5; van 50 tot 64 jaar 10»
van 65 tot 79 jaar 17; van 80 jaar en
daarboven 12 personen.
Er overleden tengevolge van kinkhoest
1, Iongtuberculose 3, andere vormen van
tuberculose 2, kanker en andere booze
zweren 8, beroerte en hersenverweeking
6, organische hartgebreken 2, acute bron
chitis 1, chronische bronchitis 3, longont
steking 1, andere ziekten der ademha
lingswerktuigen 6, diarrhee 2, niersteen
en darmverstopping 2, leverziekte 1, En-
gelsche ziekte 1, aangeboren zwakte en
gebreken 5, ouderdom 4, gewclddadigen
dood (geen zelfmoord) 3, andere ziekten
7 en onbekend 9. Het totaal aantal over
ledenen, behoorende tot de werkelijke be
volking der gemeente, bedroeg 53.
Het relatieve geboortecijfer bleef be
neden het gemiddelde voor Rijk en Pro
vincie; evenwel was het sterftecijfer gun
stiger dan de gemiddelde getallen voor
Rijk en Provincie.
De R. K. Propagandaclub De Jonge
Garde vergadert op Vrijdag 9 Juni a.s.
's avonds 81/2 uur in het gebouw der
St. Joseph-Gezellenvereeniging. Aan de
orde komt de herziening van de 'statuten
en het reglement, waarvoor door eene
commissie voorstellen aan de vergadering
worden gedaan.
De le luitenant A. Kaptein van het
4e Regiment Infanterie wordt van af 7
Juni voor den tijd van zes maanden ge
detacheerd bij de le Mitrailleur-afdeeling
te 's-Gravenhage.
HAARLEMMERMEER. In, een gehou
den, gecombineerde vergadering van de
alhier bestaande vereeniging van graan
handelaren en „De Rotterdamsche Ko
renbeurs" is men tot overeenstemlningi
gekomen, en zullen beiden vereenigingen!
zich vormen, tot ééne vereeniging van
Plattelandsgraanhandelaren. Vaststelling
der statuten, en de bestuursverkiezingen'
zullen, in een volgende vergadering plaat»!
hebben.
HILLEGOM. De afdeeling Hillegom
van het H. B. G. hield Zaterdagavond
een vergadering. De heeren C. Nieuwen-
huis en H. Zandbergen werden als le
den aangenomen. Na breedvoerige be
sprekingen concludeerde de vergadering
over den stand van het gewas: hyacinten
matig; tulpen en crocussen hoogst ma
tig, narcissen goed. Raadzaam oordeelde
de afdeeling met het oog op den buiten-
landschen omzet geen al te groote haast
te maken met den verkoop der bloem
bollen. Als commissie voor de prijsraming
werden benoemd de heeren Th. Jonkheer,
F. Lommerse Pz. en H. Walkers.
De beurs zal gehouden worden iede*
ren Donaerdag, te beginnen op den eer*
