3
BUITENLAND.
2e Jaargang,
No. 504,
Ste ftzicUehc Gou/ta/n£
J
Bureau OUDE! SINGEL. 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Juni
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebode
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEILLUS'
TREERD ZONDAGSBLAD.
Wegens het Feest van PINKSTEREN
zal „De Leidsche Courant" Maandag
niet verschijnen.
PINKSTEREN.
Voor weinige dagen slechts vierden
wij het feest van 's Heeren .Hemelvaart
De Christus, Die na Zijn vreeselijk lij
den glorievol uit Zijn graf was opgestaan
om Zijn almacht te toonen, en Zijn werk
als het ware te bezegelen, idiezelfde
Christus ging Zijn Apostelen verlaten,
en wederom scheen het alsof het nieuwe
rijk van Israël niet gesticht zou worden,
Doch neen, al vaart Hij op ten hemel,
al blijven zij schijnbaar zonder hulp ach
ter, toch moet Zijn woord in vervulling
gaan, dat Hij hen niet als weezen zal lach-
terlaten. Hij heeft hen beloofd Zijn JH.
Geest te zenden. Deze zal hen bezielen
met een moed, grooter dan welke iemand
op aarde ooit gehad heeft. Hij zou hen
ontsteken in een oprechte liefde voor
hunnen Meester en Diens werk, in een
krachtdadige liefde, een liefde sterker dan
de dood, Hij zcru in hen ontwikkelen een
reuzenkracht, noodig om geheel de aar
de voor Christus te veroveren.
Doch daaraan dachten de Apostelen
niet ten volle, zij peinsden over het Rijk
van Israël, hetwelk volgens de voorzeg
gingen der profeten en de woorden van
Jezus, moest hersteld worden.
Maar naast zulke droeve gedachten ver
lieten de gedachten aan den Verlosser
hun gemoed niet „De Vertrooster, de H.
Geest, Dien de Vader in Mijnen naam
zal zenden, Hij zal u a lies leeren en u
alles herinneren, wat Ik u gezegd heb"*
Zij wisten dus dat de Christus, Die hen
verlaten had, weer iemand zou zenden
om hen in Zijnen naam te vertroosten en
te sterken. Hoe echter, wisten zij niet.
Doch uit eerbied voor dien Vertrooster
bereidden zij zich in stilte op Zijn komst
voor. En in hunne door gebed meer en
meer geheiligde zielen daalt eindelijk die
\H. Geest neer, de Vertrooster en Helper,
Die bij hen zou blijven tot het einde der
dagen. Er ontstaat een gedruisch als van
een hevigen wind, en in de gedaante van
vurige tongen, daalt Hij neer in hunne
harten en maakt die ongeletterde vrees
achtige visschers tot Apostelen, vol van
Gods wijsheid en krachtig om alles voor
God te doen en te lijden.
Neen, thans dralen zij niet langer, de
deuren houden, zij niet gesloten, hun
vrees voor de Joden is verdwenen. Zij
ijlen naar buiten en beginnen den Chris
tus te prediken, niettegenstaande spot en
hoon, ja zelfs ondanks folteringen hen
aangedaan.
Welk een verschil die, Apostelen van
gisteren en heden.
Kunnen ook wij niet zulk een verande
ring ondergaan? Ja, indien wij in Gods
genade leven, dan woont de H. üeest
in ons en Hij blijft in ons. Want Chris
tus woorden luiden: „Indien jemand Mij
bemint, dan zal hij Mijn woord onder
houden, en Mijn Vader zal hem bemin-
en Wij zullen tot hem komen en verblijf
bij hem nemen." De H. Drievuldigheid
woont dus in de zielen van hen die God
beminnen, en door dat verblijf werkt de
H. Geest alles in hen, wat hij eertijds in
de Apostelen gewrocht heeft. Doch wij
moeten om die gave des H. Geestes bid
den. God wil dat wij om de genaden vra
gen. En daarom vooral op dezen dag moe
ten we met vertrouwen het gebed der
Ji. Kerk dikwijls op onze lippen hebben:
„Kom, H. Geest, vervul de harten uwer
geloovigen en ontsteek in hen het vuur
uwer liefde."
De „Balans" en de Gemeente
raadsverkiezingen.
De „Balans", democratisch weekblad
voor Leiden, 'heeft in no. 10 iets over c!e
a.s. gemeen,teraadsverkiezinf-en geschre
ven, naar aanleiding van i nze artikelen1
Over dat 'onderwerp.
Onze artikelen waren feitelijk te
gen, ^nzdn 'collega aan de Doezastraat
gericht. Hei neutraal karakter van dit
blad 'scheen echter te verbieJen ons van'
antwoord te dienen. Serieuze kost mag
zijn lezers niet worden voorgezet; s'c.'ds
als een, ,,dwaze idealist" iets over zijn
„ijdele 'droom er ijen," 'wil zeggen, be
staat daartoe gelegenheid.
De „Balans" heeft het opgenolmeln/
voor zijn naneef aan de Doezastraat
en schijnt te betreuren, dat wij met
méér 'practischen, lcijk de dingen bezien,
dan het neutrale dagblad en dat wij niet
met het fantastisch geleverd pleidooii
„geen politiek in den jRaad'^ zijn meege
gaan.
De „Balans" vervolgt dan
„De nood is nu de vrijzinnigen vanJ
allerlei gading opgelegd. Dat het de
vrijzinnigen echter «niet altijd te doefri
is geweest om onder de leuze geen
politiek in den Raad, voor eigen
partij zetels te winnen of te bëhoudent
bewijst wel het feit, dat indertijd Mr.
J. C. van der Lip in dit college is ge
bracht en zelfs tot wethouder is be
noemd. .Dergelijke weelde mogen de vrij
zinnigen zich thans, nu zoo met beslist
heid door de Roomsch Katholieken de
an,tithese-leuze wordt aangeheven, waar
bij zonder twijfel de anti-revolutionai
ren zich van harte zullen aansluiten, te
meer omdat er voor hen een wethouders
zetel mee te behalen, valt,, niet meer ver
oorloven^ Willen zij niet geslagen wor
den over de gansche linie, dan moeten
zij zeer eendrachtelijk samen werken".
Arme vrijzinnigen, wel beklagenswaard
is uw lot! Want gij, die reeds zóó vrij
zinnig waart Mr. v. d. Lip tot raadslid
te kiezen en hem zelfs wethouder te
maken, gij kunt thans uw onbevangen
heid njet m'eer toonen. Gij zijt thans aan-
aangewezen alleen partijgenoofen te kie
zen, en zult zelfs eendrachtelijk 'moeten'
saamwerkeii0 wilt gij' niet over de gan
sche lin,ie geslagen worden.
Hoe geheel anders was het vroeger.
Toen werd door U de politiek uit
den Raad gehoudentoen zocht gij uit
sluitend bekwame mannen voor de Vroed
schap en, toen vondt gij ook die ondier
alle gelederen der burgerij), met Uitzon
dering van hec christelijk volksdeel. Toe'ni
behoefdet gij niet het viiur uit de slof
fen te loopien om de meerderheid te
fen te loopën om de meerderheid te
behouden; toen dreigde geen gevaar
over de gansche linietoen kondt gij
met pleizier één zeteltje inruimen voor
een raadslid, waarvan gij in uw binnen
ste' hoopte, dat hij een der uwen zou zijn.
Wat de benoeming van jyir. v. d. Lip
tot wethouder aangaat, weet de „Balans"
wellicht door haar jeugdigen leeftijd
niet, dat de vrijzinnigen Mr. v. d. Lip
niet gestemd hebben om zijn christe
lijke beginselen, do-ch uitsluitend om
overwegingen van practischen aard
Van de 4 wethouders was er toenter
tijd één Katholiek en drie liberaal, ter
wijl de burgemeester tot de anti-revo
lutionaire partij behoorde. De meerder
heid in het college van B. en W. behoor
de dus tot de linkerzijde Is het nu niet
al te kinderachtig te beweren, dat de
vrijzinnigen geheel vrijwillig en uit de
ferentie voor de minderheid den heer
d. Lip, dien, ze bij ons indeelen, tot
wethouder kozen, waardoor de meerder
heid in het college van B. en W. werd
verplaatst van, links naar rechts?
Het is misleidend deze verkiezing te
willen, aanhalen als bewijs van vrijzin-
'ge onbe»angenheid.
Ook in, ander opzicht is de „Balans"
onpprecht.
„In cjistrict 111", adviseert het blad,
jStelle men slechts één candidaat, een
flinken degelijken volksmaneen niet
zich met politiek op den, voorgrond stel
lende persoonlijkheid. Hij zal het te-
ge novcv den niet bijzonder gewilden
heer Kersten^, die e'r als wethouder van
Financiën nu dit jaar de aanslagen;
an, de plaatselijke directe belasting al
gemeen tegenvallen in populari
teit allerminst op vooruit gegaan is,
ee.i, heel eind brengen". i
Wie iets van de gemeente-aidmmistra,-
tie afweet, is ook bekend, dat de' wet
houder van, Financiën allerminst zelf het
kohier der plaatselijke belasting opmaakt
Zijn, de aanslagen dus hoog, dan ligt het
in de eerste plaats .aan den controleur
der gemeentebelasting, die in deze de
leiding heeft. Maar bovendien, als de
anslagen algemeen tegenvallen, heeft
men,, óf vroeger de belasting ontdoken^
'f is men te hoog aangeslagen. In het
eerste geval zal zwijgen het beste zijn,
in het tweede geval kan men recla,mëe-
ren bij den gemeenteraad.
De klacht van de hooge belasting
keert zich allereerst tegen die raadsle
den, die bij elke gelegenheid, sog^er op
de gevolgen te letten salarisverhooging
bepleiten; wien een voorstel van B. en
W. nimmer verstrekkend genoeg is en
die het steeds door amendementen po
gen te „verbeteren", 't Zijn de would-be
democraten ter linkerzijde, op wier ver
sterking in den Raad de „Balans" aan
dringt.
Het criterium „geavanceerd", dat de
„Balans" voor adspirant-raadsleden stelt
is voor ons niet voldoende. Het is een
niets zeggende leuze, waarmede de kie
zers wei te verblinden zijn, maar die
geen voldoende leiddraad bevat voor
practisch optreden.
Wij blijven, daarom ons advies hand
haven: principieele gemeente-politiek.
Deze sluit niet uit saamwerking met de
tegenstanders, waar ze mogelijk en in
het belang der gemeente is. Wij behou
den echter onze zelfstandigheid, die
wij na jaren van moeitevollen strijd
en zei fopofferendeav arbeid hebben ver
kregen, en die wij niet voor een schijn-
leuze willen prijsgeven.
lit de Leidsche Vroedschap.
Wat een warmte in de Raadzaal Don
derdagmiddag en, toch zaten de heeren
hun tijd te verpraten over kleinigheden;
alsof ze op dat oogenblik nergens beter
konden komen dan in een warme duffe
vergaderzaal. Door eene lichte onge
steldheid was de burgemeester verhin
derd de vergadering te leiden, en werd'
hij vervangen door den .wethouder van
Hameldie buitengewoon gemoedelijk
is bij zulke gelegenheden, volgens onze
bescheiden meening wel eens te gemoe
delijk, zoodat het dien schijn heeft dat bij
de zaken niet au serieux neemt.
Gelukkig weten we beter, maar de lei
ding van den burgemeester is toch een
geheel andere en meer juiste.
Bij de ingekomen stukken was eene
dankbetuiging van den gannisoenscom
mandant voor de ophooging van het
Schuttersveld, dat nu uitstekend bleek
te voldoen,; en eene mededeelinjg van|
Gedeputeerde Staten, dat geen vergun
ning kon worden verleend door de Ko
ningin om op het terrein van de a.s.
Landbouwtentoonstelling sterken drank
in het klein te verkoopen. Voor de ten
toonstellingscommissie geen aangename
tijding, al gelooven we niet, dat het
succes van de tentoonstelling afhangt
van deze omstandigheid. Verder geen bij
zonders. Enkele benoemingen, en de
agenda liep vrij vlug door, tot bij het
voorstel tot aan,koop van een tiental huis
jes van, de Holl. Electr. Spoorwegmaat
schappij aan den Jrleerensiingel. Deze
huisjes staan op een terrein dat in het
uitbreidingsplan der gemeente, als straat
is geprojecteerd. Ze zijn indertijd ont
eigend ten behoeve van den nieuwen
spoorweg en de maatschappij, die het
terrein niet noodig had, bood ze thans
de gemeente te koop aan voor f 9000.
Dan|k je wel, zei de h^er Reimeringer,
ik zie het n,ut van dien aankoop niet in,
maar de heer Korevaar toonde duide
lijk aan, dat het wel degelijk in 't be
lang van de Gemeente was, de huisjes
te bezitten- De Raad stemde unaniem
voor, behalve de heer Reimeringer die.
niet te overtuigen was.
Een lang en in vele opzichten peute
rig debat 'bntspon zich naar aanleiding
van de nieuwe verordening op de bank
van, leening. Er waren twee stroomin
gen, eenerzijds de heeren, die meen
den, dat de Raad zelf medezeggingsschap
moest hebben zoowel bij de benoeming
van, Commissarissen als in het inWendiig
beheer van de bank, van den anderen
kan,t een 'gedeelte, dat meende dat men'
gerustelijk wat me^r vertrouwen kon
stellen, in de Commissarissen.
De eerste meenJng werd voorgestaan
door de heeren Zwiers, Pera en Fokker.
De laatste, die indertijd eens benoemd
is als commissaris, om welke benoeming
de andere commissarissen bedankten^
welk feit aanleiding gaf aan den heer
Fokker om ook weer te bedanken, liet
n,iet onduidelijk doorschemeren, dat hij
het nogal moppig vond, om nu eens dui
delijk zijn0 oppositie te laten voelen.
De tweede tneenjng vond hare ver
dedigers in de heeren Fockema Andreae,
Corts, van der Lip en Meuleman. Voor
de talrijke opmerkingen verwijzen we
naar het verslag. Vermelden we alleen,
dat alle amendementen, waarin de eer
ste meening werd belichaamd, w;erden
De heer Roem zorgde bij de behande
ling van dit onderwerp voor de „note
gaie" door de aanmerking te maken, dat
het woord „Directeur" en „Assistent"
met een hoofdletter, het woord „Klerk"
met een kleinen letter stoind gedrukt.
Laat men nu nog eens zeggen, dat de
Leidsche Raadsleden 'de stukken niet
ijverig bestudeeren,.
Toen kwam er een ijitvoerig debat
over de H. B. S. voor meisjes. Inder
tijd zijn er door de heeren van {ter
Eist, okker en Sijtsma, en daarn* door
de heeren, Vergouwen en MeuJdman,
voorstellen ingediend 'om aan1 deze school
een progressief schoolgeld te heffen.
B. en W. kwamen nu met een uitvoerig
praeadvies en wilden eerst een princi
pieele uitspraak van den Raad, of pro
gressie gewenscht 'was. De meerderheid
van het dagelijksch btestuur was tegen
progressie, de minderheid er voor.
De heer 'v. d. Eist stelde dadelijk een.e
motie voor, Waarin werd uitgedrukt, dat
de Raad progressie wilde. B. en W.
konden dan later met voorstellen komen'.
De heer V. d. Eist, verdedigde deze motie
met er op te wijzen, dat de Commissie
van Toezicht op het M. O. zich er mede
kon vereenigen.
Op verschillende 'gronden werd de
motie verdedigd door heeren Ver
gouwen, Pera en Meuleman. De heer
Vergouwen deed Suitkomen dat progres
sie bij schoolgeldbetaling altijd ge
wenscht was, terwijl de heer Pera bei-
toogde, dat ook bij vrij sterke progres
sie de school nog te duur was. De heer
Meule.nan zeïde onomwondeh, dat zijn;
voorstel indertijd daarop gericht was,
den, liberalen gelegenheid te geven te
toonen, dat ze werkelijk iets over had
den voor onderwijs dat naar hunne rich
ting was. Geen voorstander van goed
koop onderwijs, zeide dë heer Meule
man,, zou den moed hebben om hadden
we de school niet, in dë huidige om
standigheden voor te stellen een school
op te richten, die jaarlijks 15000 gld.
aan de 'gemeente kost, alleen geschikt
is voor den gegoeden stand, en waarvan
dan nog een groot aantal menschen we
gens hunne bepaalde richting niet ge-
dien d zijn.
De heer Fockema Andreae bestreed
de progressieve schoolgeldheffing: voor
dezelfde diensten moet van ieder hetzelf
de gevorderd worden, eene stelling,
moeilijk in hare algem'eenheid te verde
digen,. Ook de heeren Roem en Carpen-
tier Alting, de laatste in roerende taal,
bepleitten het groote nut van deze school
voor Leiden ,en zouden we den heer
Carpentier Alting mogen gelooven, dan
is Leidens wel en wee zoo goed als saam-
geweven met het bestaan van deze
school.
Enfin er werd nog wat gepraat
maar ten slotte gestemd en de mo
tie v. d. Elsft werd aangenomen
rechts de vrijzinnig democraten voor,
links den heer v. d. Lip tegen.
Hoe B. en W. een voorstel zullen for
muleer en dat 'alle voorstemmers zal be
vredigen, lijkt Cns ieen raadsel. Rechts
wil een progressie beginnend niet het
tegenwoordig schoolgeld, de vrijzinnig
democraten willen veel goödkooper be
ginnen. Dat zal inog wel een warme mid
dag worden..
De heeren waren het moe, 't was bij
vijven, Kom, kom, zei de heer v. Ha
mel laten w.e toch doorgaan. 'Neen, we
gaan, zeiden 'sommigen en ze 'deden het.
De voorzitter liet stemmen of er zou
worden 'doorgegaan 'en 14 leden ble
ken daarvooT. Voor punt 17 trad de
heer Meuleman,, die lid is van de Com
missie van 'beheer over Endegeest en
Rhijngeest een geheime vergadering aan
gevraagd, en. men zou daarmede voort
gaan. Maar eerst stelde de voorzitter den
heer Korevaar in de gelegenheid^ oan
te antwoorden op de interpellatie van
den heer 'Fokker in de vorige ve gade-
ring over 'het gebruik van portland-ce
ment 'of Ijzer portland-cement bij den
bouw van 'de electrische Centrale. De
heer Korevaar deed den heer Fokker
uitleg, Waarop de Voorzitter dadelijk
zeide fheer Fokker is zeker wel beb
bevredigd? wat echter niet het geval
bleek te zijn,. De heeren Vergouwen ert
Sijtsma "mengden 'zich ook in het d<?bat,
en de 'heer Fokker wilde juist beginnen
aan de voorlezing van een Duitsch ci
taat maar 'de Raad werd ongeduldige
en 'de heele bespreking die overigens
geheel "nutteloos was, verliep.
Verschillende leden gingen Jieen
de vergadering Verliep dus ook, maai*
de deuren Werden gesloten voor een'e
geheime Zitting 'die nog eenigen tijd gie*
duurd heeft
ALGEMEEN OVERZICHT.
Toen de Sultan van Marokko zag dat de
Fransche troepen dicht genoeg Fez na
derden, dat hij zonder al te veel gevaar
zijn troepen buiten de stad kon laten, is
hij met zijn oude knevelarijen herbegon
nen en heeft een
bloedbad
aangericht onder de omliggende stam
men wier kudden hij wegvoerde. ,Waar-
schijnlijk vond hij daar de hulpmiddelen,
waarmede hij zijn feestelijke onthaling
der Franschen kon bewerkstelligen. Geen
wonder dat hij bang is dat de Franschen
hem yyeer zullen verlaten.
Volgens de laatste berichten dringt de
Sultan thans er op aan, dat zoowel te
Fez als te Mequinez een blijvende be
zetting wordt gelegerd van 5000 man
Fransche troepen. Hij verklaart, dat er
geen sprake van kan zijn, dat de Fran
schen de hoofdstad weer zouden verla
ten.
De colonne-Gouraud is goed en wel
met de met provisie beladen kameelen
in Fez aangekomen.
Een correspondent van den „Berl. Lok.
Anzeiger", die den tocht mede maakte,
beschrijft welk een haast onafgebroken,
soms zelfs zeer zwaren strijd de dekking
van het convooi te voeren had tegen de
van alle zijden opdringende Jcabylenhor-
den.
De „Times" verneemt uit Tandzjer,
dat, volgens, daar uit Fez ingekomen be
richten, de Fransche troepen te Fez op
29 Mei onder bevel van generaal Moinier
vertrokken zijn met geheime bestemming
en met leeftocht voor negen dagen.
Vermoedelijk is het doel Mekines.
Nog gjeeds wil het den Turk niet ge
lukken de verschillende opstauden den
kop in te drukken. Zoo bericht Reuter,
dat de opstandelingen in
Jemen
Ebba, de hoofdstad van Assir, hebben in
genomen. Het garnizoen van de stad, dat
over zwaar geschut beschikte, was 3000
man sterk. De grootsjerif van Mekka heeft
een poging gedaan om de stad te ont
zetten, maar is onderweg verslagen en
heeft Ebha niet kunnen bereiken.
Izzet .pasja daarentegen heeft op de
hoogvlakte van Jemen met goed succes
tegen Iman Jahia gestreden. Een groot
gedeelte van zijn volgelingen heeft zich
overgegeven.
In Albanië
kan het hun nog evenmin gelukken vas
ten voet te verkrijgen, ofschoon nu be
richt wordt, dat zij de opstandelingen uit
hun stellingen ten noorden van Bridza
verdreven hebben. Met al meer kracht
beginnen zij hun krijgsverrichtingen te
hervatten.
Drie gelijktijdig optrekkende Turksche
kolannes hebben verschillende stellingen
der opstandelingen bezet, maar de Tur
ken zijn er tot dusver niet in geslaagd
Boekowik Weletsjiko, de hoofdstelling
der Albaneezen, in te nemen. De Turk
sche troepen plegen allerlei gewelddaden,
verbranden dorpen, ontheiligen kerken,
enz. Tal van vluchtelingen blijven de
grenzen overtrekken.
Buiten het geharrewar tusschen de ver
schillende landen, die niet graag iets van
hun invloedssfeer in Marokko verliezen,
heeft de Marokkokwestie ook in het
Fransche kabinet
kwaad bloed gezet. De minsters Delcassé
en Cruppi hebben het in een der laatste
zittingen van den ministerraad hevig met
elkaar aan den stok gekregen, wist de
„Figaro" te melden. Delcassé verweet
daarbij den minster van buitenlandsche
zaken zijn voortvarendheid in de Ma-
rokko-politiek. Nu komt echter het „Ha-
vas"-agentschap met een tegenspraak, als
zou eenige oneenigheid tusschen de mi
nisters bestaan.
De wrijving echter, welke „Havas" ont
kent, dat zou bestaan tusschen bedoelde
ministers, maakt het gesprek uit van alle
welingelichte politieke personen,verzekert
de „Figaro" vervolgens. Jiet blad wil
zich thans bepalen tot de mededeeling,
dat de heer Delcassé het zich zeer aan
getrokken heeft, niet ad interim belast te
zij ngevvorden met de portefeuille van
oorlog, en dat hij het minister Cruppi
