Erna von Harneck.
BUITENLAND.
2e Jaargang,
No. 502,
S)e Scicbciie Gou/tomt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f L30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
1
Juni
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
De Steenhouwerswet. Alle amendementen
op art. 6 verworpen. Een goede dag.
De Kamer toont niet veel neiging amen
dementen te slikken. Tot dusverre heeft
niet één voorsteller ervan succes gehad,
zelfs niet, al steunde de Minister of de
Commissie van Rapporteurs zijn voor
stel.
Ook gisteren is het slot van den dag
geweest, dat alles verworpen werd, dank
.wellicht aan Minister Talma, die het
voorgestelde artikel door enkele wijzigin
gen verbeterde, aldus tegemoet kwam
aan de geopperde bezwaren en op flim1-
ke wijze zijn ontwerp verdedigde.
Den heer van Nispen deed de Minis
ter een belangrijke concessie namelijk
(deze, dat de voorschriften van de
arbeidsinspectie kunnen verschillen i n
verband met den aard van den steen,
.welke bewerkt wordt. Hierdoor zal de
arbeidsinspectie, die ook volgens den
Minister zooveel mogelijk rekening moet
houden met het bedrijf, voor kleinere
werkplaatsen andere eischen mogen stel
len dan voor groot ere, b.v. ten aan
zien van de schaftlokalen, ofschoon de
IMinsiter waarschuwde de bedoeling der
wet niet door te groote zwakheid in ge
vaar te brengeh.
Eenigermate hield deze aanvulling ook
verband met de wenschen neergelegd in
de amendementen Passtoors en Helsd.n-
gen betreffende zandsteengebruik. Te
gen het laatste1, dat een formeel verbod
van zandsteen beoogde, zette de Minister
zich schrap, niet om ter wille van de
aesthetica en de duurzaamheid het zand
steen te behouden, maar omdat een ver
bod van zandsteen hem niet gerechtvaar
digd voorkwam. De medici, als dr. Elias,
dr. Wintges, dr. Brandes e. a., die de
werklieden aan zandsteen onderzochten,
komen tot dezelfde conclusie.- Wel staan
daartegenover anderen, als dr. Heyer-
mans, maar een gevestigde over
tuiging ten deze is er niet.
Het amendement Passtoors, dat de
iRegeering vrij liet naar gelang de uit
werking der wet al dan niet een verbod
Uit te vaardigen, ontmoette bij den Mi
nister geen bezwaren, al merkte hij op,
dat door de bovenbedoelde wijziging
reeds strengere bepalingen voor bepaal
de bedrijven kunnen worden opgelegd.
Voor de overige amendementen
Wederom moesten de socialisten één der
hunne intrekken terwijl het anieregeen
enkele' stem dan die der voorstellers
behaalde verwijzen wij naar ons ver
slag om nog even stil te staan bij een:
quaestie, die' evenals Dinsdag den hee-
len dag de discussies bleef beheerschen,
t.w. de bevoegdheden der arbeidsinspec
tie.
De heer de Visser (C. H.) had Dins
dag dit vraagpunt ingeluid door te op-
poneeren tegen het geheel vrijlaten vrn
het hoofd der Arbeidsinspectie om indi
vidueel nadere voorschriften te geven,
pp welker naleving straf is gesteld en
ook de heeren Tydeman (O. L.) en Loeff
(R. K.) hadden bezwaren, „grondwet
telijke bezwaren" hiertegen ingebracht.
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
35)
Ja, ja, dat ken ik, ontwoordde de
majoor. Alles wat de Glocktner's doen
is ideaal in je oogen. Ik wou dat je maar
eens proeberde Erich Neinstetten door
diezelfde bril te bezien. Ge zoudt dan
allerlei uitmuntende eigenschappen in
hem ontdekken, waarvoor je tot dusver
merkwaardig blind zijit. Zoudt ge eens
willen vertellen? Hoe denkt ge den voor
middag door te brengen? Bij tante
•Gloeien er
Erna knikte.
Toen haar vader de kamer verlaten
had, trad zij met het pakje, dat den
brief vergezeld had, naar het venster, en
(nam er een bloemruiker uit. Voorzichtig
plaatste zij die in een sierlijke vaas op
de schrijftafel, die vlak bjj het venster
(geplaatst en beladen met schrijfgereed
schap, boeken en elegante kle-Vgheden
van het streven getuigde, om het hotel-
Gistermorgen kwam de' heer van Id-
singa (C. H.) 't nog eens dunnetjes over
doen de afgevaardigde voor Bodegra
ven verklaarde zelfs tegen te zullen
stemmen, als hij zijn zin iniet kreeg.
Minister Talma die volgens ons op
schrift „een goeden dag" had is er
in geslaagd de oppositie te overwinnen'.
Door eene wijziging kwam hij aan de
geuite bedenkingen tegemoet. De nade
re voorschriften, die de arbeidsinspectie
bevoegd zal zijtn te geven, moeten be
rusten op een algemeenen maatregel van
bestuur en mogen slechts aangeven op
welke wijze het in dien bestuursmaat
regel bepaalde moet worden uitgevoerd.
Dit resultaat is de vrucht van gemeen
overleg, waarbij de heer Tydeman (O.
L.) den Minister op krachtige wijze
steunde tegenover den heer de Savor-
nin Lohman (C. H.), wiens juridisch
geweten niet gerustgesteld kon worden
door 's Ministers betoog. De Grondwet
wordt onteerd, geschondenhet artikel
ontneemt den burgers een recht, door de
grondwet gewaarborgd het maakt hen
onbeschermd tegenover de ambtenaren;.
Deze wet maakt een districtshoofd tolt
wetapver.
Dat alles was den heer Lohman te
machtig. Voor hem was het recht der
burgers te heilig, dan dat hitf zich liet
overtuigen door de practijk, die in de
Veiligheidswet geen ander stelsel hul
digt dan thans door den Minister was
ontworpen en die een allen bevredigend
systeem bevat.
De hee'r Drucker (V. D.), die de grond
wettelijke bezwaren volstrekt niet onbe
langrijk vond, liet evenwel het zwaarste
wegen, wat inderdaad liet zwaarste is
en liever dan zich in deze juridische
spitsvondigheden te verdiepen, die noch
wet, noch werkgever baten, aanvaardde hij
het systeem, dat tot nu toe uitmuntend
had gewerkt. Zelfs de heer de Beau
fort (O. L.), die een amendement-Loh-
oian onderteekende om de arbeidsinspec
tie de bevoegdheid te ontnemen nadere
voorschriften te geven, zelfs hij verklaar
de overtuigd en voldaan te zijn, en als
onderteekenaar zich terug te trekken.
Bij stemming kreeg de heer Lohman
dertion medestanders, nl. 3 C. H., 7
Kath., 2 U. L., en 1 O. L. De heer de
Visser, die hef kruisvuur over dit punt
opende, miste per slotsom den moed zijn
vóór of tegen te doen hooren en' verwij
derde zich bij de stemming.
Het na I1/2 dag debat aangenomen art.
6 verplicht de werkgever o.m. te voldoen
aan voorschriften ten aanzien van de
hoogte, vrije luchtruimte, oppervlakte
dakbedekking, luchtverversching en ver
lichting der werklokalen het beschik
baar stellen van schaftlokalen, privaten
en open werkterreinen en na te
leven een aantal hygiënische voorschrif
ten als bevorderen der zindelijkheid, ver
strekken van goed drinkwater, tegen
gaan van stofverspreiding enz.
Heden komt de werktijd aan de beurt.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het allereerst waarover weer te sore-
achtige van den salon wat weg te nemen.
Welke woorden van oom's brief Er
na hoofdzakelijk aantrokken, had zij
reeds daarom haar vader kunnen mede-
de el en, wijl liet haar verrastte, dat zij
haar hart deden kloppen.
Daar stond met soms kriebelige hand:
„De bloemen die ik heden zend, zijn
niet naar mijn smaak gebonden, wat gij
maar verontschuldigen moet, lief kind,
wijl zij heden voor de kleine, Samari-
taansche zelf bestemd zijn. Steinfels liet
niet toe, dat de tuinman een zijn er
kunstwerken vervaardigde hij gaf voor
dat hij uw smaak kende en zoo liet ik
hem begaan. Toen ik hem bezig zag^
verschrok ik niet weinig. Steinfels had
waarachtig van het varenkruid afgesne
den. Zeg het maar niet aan tante. Gij
zult spoedig genoeg gelegenheid hebben
hem zelf de les lezen, want hij gaat
naar zijn ouders en wiJ bij gelegenheid
eenige dagen, hetzij bij de heen- of te
rugreis, in Munchen blijven."
Hyacinthen, viooltjes en meibloemen,
waren met eenige sierlijke groene va
rentakken, ongekunsteld geordend in
samenstelling geheel Erna's wijze van
doen nabootsend, aan welke welge
slaagde na o'ging een zorgvuldige stu
die V(0;o,iaf had moeten,
ken valt, de encycliek van Z. H. de Paus
wijst er u onwillekeurig heen, is weer
Portugal
Niet dat daar nu weer zulke wereld
schokkende gebeurtenissen voorvallen of
in de eerste dagen te verwachten zijn.
Integendeel het is er in de laatste dagen
vrij rustig, al broeit het natuurlijk overal
en wel het meest onder de republikeinen
zelf. Het is er nu een geregeld spelletje
van elkaar aanbrengen. Dagelijks gaan
er eenige menschen, zonder te weten
waarom, de doos in, om na eenige dagen
zonder eenige opheldering of excuses te
ontvangen, weer losgelaten te worden.
Zoo doen de republikeinen het hardst
mee, om het graf der republiek te graven.
En de monarchisten, waar het land vol
van is (men rekent 1/3 republikeinen,
1/3 monarchisten en 1/3 onverschilligen,
die zich bij het eerste gelukje wel bij
de monarchisten zullen aansluiten), hou
den zich rustig, ofschoon volgens den
Londenschen correspondent van de „N.
R. Ct", die ter betere informatie het ge-
heele land afreist, ex-koning Manuel zich
slechts in het Noorden behoefde te ver-
toonen, om een aanzienlijke macht ge
trouwen om zjch geschaard te zien.
Reeds vroeger berichtten wij 'een en
ander over het
Protest der Bisschoppen
de „Osservatore Romano" bevat nu de
volledige tekst ervan, waaraan wij het
volgende ontleenen
Men heetf ons van schroomvalligheid
beschuldigd, zeggen de bisschoppen, in
het begin van hun schrijven, omdat wij
den eerbied voor het gezag hebben be
tracht. Misschien hebben wij dit wat
meer gedaan dan noodig was. Maarthans
gaan wij spreken met die rechtmatige
overtuiging en heilige vrijmoedigheid,
die, wel verre van met onze waardigheid
in strijd te zijn, daarmede juist goed
overeenkomen.
Na het tyrannieke in de wet te hebben
aangetoond, door de willekeur te doen
uitkomen, die bij haar vervaardiging en
afkondiging heeft voorgezeten, gaan de
bisschoppen voort:
Wat is dit stuk dus, alles bij elkaar ge
nomen? Het ligt besloten in deze vier
woorden onrechtvaardigheid, tyrannie,
berooving, sarcasme.
Dan volgt een motiveering van hunne
beschuldigingen, waarom de Bisschoppen
vragen: Wat beoogt men met deze wets-
formule? De kerk slaaf maken van den
Staat? Portugal ongeloovig maken? He
laas! andere landen hebben een zelfde
lot gekend!
Wij leven in een tijd, waarin het Ka
tholicisme in Portugal zeer ernstig be
dreigd wordt
De reeds bekende gebeurtenissen ge
ven ons het recht vertrouwen te hebban
in de Portugeesche priesterszij zullen
zich aan de zijde scharen van hunne Bis
schoppen. Bisschopepn, pastoors en ge-
loovigen, innig verbonden door de ban
den van geloof en door hun gevoelens,
één van hart en wil, zullen een sprekend
getuigenis geven van hun volmaakte on
derworpenheid en onwrikbare trouw aan
het opperhoofd der Kerk, die den Zoon
Gods op aarde vertegenwoordigt.
Eerst toen de hamer der bronnen pen
dule op den schoorsteen tienmaal ne.
derviel, ontwaakte Erna uit de droo-
merij, waarin zij verzonken \yas. Zij
greep naar haar mantel, die gereed lag
en drukte het met bontpelswerk bezetlte
mutsje op fle glanzende haren. Licht
van voet ijlde zij de'n trap af, die mid
den in 't gebjpuw lag en stond, den laat-
sten handschoen knoop vastmaken i in de
vestibule, toen een lustige ruiter fan fare
haar oor trof.
Langzaam trad zij onder de kolonnade
voor het gebouw, zoo lang stüelsge-
wijze ter zijde blikkend, tot een zweet
vos, in dansenden tred, haar broeder voor
bij haar droeg. Deze had de jonge dame
opgemerkt en groette met den sabel.
Toen het escadron voorbij was, sloeg
Erna den weg in naar het ruime plein,
waarop de dom stond. Langzaam e n
nadenkend vervolgde zij haar weg. De
bloemengroet uit haar woonplaats voer
de al haar gedachten naar Hartens teint
Aan haar geest trokken de beelden der
laatstelijk daar doorleefde weken voor-
bij.
Tegenover den dom hief zij het hoofd
op en schreed op het portaal toe. Zij
trad het kerkgebouw binnen, waar zij
•euifiCft tijd in gebed aandachtig do,or-
En tot den Zoon Gods zal ieder onzer
zeggen, met den ernst van Petrus, maar
met een grootere standvastigheid dan hij
„Heer, ik ben bereid met U den kerker
en den dood in te gaan."
Volgen de onderteekeningen van elf
bisschoppen, waarbij niet voorkomt die
van den bisschop van Oporto, welke op
last van de regeering gevangen genomen
is.
Steeds meer begint men te vreezen, dat
de
Albaneesche opstand
een leelijk staartje zal krijgen. Volgens de
laatste berichten zijn de vijandelijkheden
tegen de Malissoren door de Turken
eergister weer opgevat. Kerken en huizen
en dorpen zijn platgebrand, de velden
verwoest. Men meldt aan de „Köln. Ztg."
dat koning Nitika van Montenegro met
den Turkschen gezant aan zijn hof van af
een heuvel in de nabijheid van zijn hoofd
stad heeft toegekeken, hoe FoergoetSjef-
ket pasja de dorpen van de Albaneezen
in brand liet steken en zijn troepen liet
optrekken.
Aan alle dienstplichtige Montenegrij-
nen van 16 tot 62 jaar zijn wapens en
stof voor een uniform verstrekt met de
order binnen tien uur gereed te staan
om op marsch te gaan. Mobilisatie dus.
Ook Bulgarije koopt een menigte wa
pens en schietvoorraad.
Aan de „Daily Chronicle" seint men
uit Konstantinopel, dat de Turksche offi
cieren in een zeer opgewonden stemming
tegen Rusland verkeeren, naar aanlei
ding van de vertoogen over Montenegro.
Zij gelooven, dat Rusland hein1 el ij' eer
zuchtige oogmerken heeft, evenals voor
den vorigen oorlog tusschen Rusland en
Turkije. De vredelievende verklaringen,
die de Turksche regeering voor het par
lement heeft afgelegd, vinden geen alge-
meene instemming in den lande.
De crisis in Mexico
heeft nog alles behalve uitgewoed, zoo
als wij gister konden ervaren uit het be
richt hoe Spaansch (liever zeiden wij:
Mexicaansch) het in Cholula is toege
gaan.
Cholula is een kleine plaats, even ten
westen van de aanzienlijke stad Puebla.
De ernst van het geval schuilt hem hier
in, dat Cholula niet ver enkele dagrei
zen slechts van de hoofdstad verwij
derd is.
Daarbij komt nog, dat feitelijk nog
overal in den lande gisting heerscht en
dat wel het oude régime is gevallen, maar
het nieuwe nog geenszins hecht is ge
vestigd en dat over de toekomstplannen
van het bendehoofd Figueroa nog geen
geruststellende zekerhejd bestaat Te Me
xico (stad) koestert men de vrees, dat
Figueroa naar het presidentschapstreeft
en niet zal wachten tot de kiezers uit
spraak zullen hebben gedaan.
Madero heeft aangekondigd, dat hij
Vrijdag a.s. naar Mexco (stad) zal ver
trekken. De „adviseur" van den waarne
mend president de la Barra zal onderweg
overal redevoeringen houden. Hij neemt
een lijfwacht van 100 man mee.
Generaal Beyes heeft van de nieuwe
regeering verlof gekregen in Mexico te
rug te keeren.
bracht. Daarna trad zij weder naar bui
ten en zette haar weg voort.
Spoedig was de kliniek bereikt, het
doel van haar wandeling.
Met een uitroep van vreugde trad me
vrouw von Glockner haar tegemoet.
Hoe gaat het, tante'? vroeg Erna
de oude dame hartelijk omhelzend. Hoe
luidde heden de uitspraak v^n den dok.
ter?
UitmuntendEenige dagen zal ik
in ieder geval nog hier moeten blijVenl
De dokter vertelde mij nu voor de eer
ste maal, hoe ernstig het ongemak aan
mijn oogen geweest was en hoe ik liet
gelukkige verloop der zaak hoofdzake
lijk hier aan dankte, dat ik reeds in den
beginne den raad van een specialiteit
ingewonnen heb. Mijn goede iman, hoe
verschrikt zal hij nog zijn.
„Ja, oom is zeer goed, antwoordde
Erna droomerig, den bruif uit Amalicn-
hof te voorschijn harend.
Aan 't venster tredend las zij dien'
voor.
Zoolang het berichten over huwe
lijksaangelegenheden gold, gaf zij de
woorden van oom Frans getrouw weer;
maar toen zij aan de laatste zinsnede
was ge!: 1 en, hield zij daar inede op, en
zeide deu brief opvouwend:
Aan het Congres zal een krediet van
6,000,000 pesos worden aangevraagd ter
dekking van de oorlogsuitgaven. Dat is
veel meer dan de regeering feitelijk voor
dat doel noodig heeft, en velen beschou
wen dan de kredietaanvraag ook als eeu
aanwijzing, dat men in gouvernements
kringen nog voor troebelen vreest. Niet
enkel voor Figueroa, ook voor het ben
dehoofd Mendoza, die in Yucatan ope
reert, koestert men vrees in regeerings-
kringen.
In één opzicht blijft voorloopig alles
onder de nieuwe regeering, zooals het
was onder het oude. De pers blijft ge
muilband.
GEMENGD.
In Juni, wanneer de Tsaar met zijin
gezin zijn jaarlijksch bezoek aan de Fin-
sche meren brengt, zal een ontmoeting
tusschen den Tsaar en den Duitschen
Keizer plaats hebben.
^Verschillende bladen melden dat het
bezoek van den Koning van Montene
gro aan den Sultan van Turkije nu eeu
uitgemaakte zaak is. Het zal plaats heb
ben nadat de Sultan van zijn reis in Ma
cedonië is teruggekeerd.
Het gisteren in tal van Duitsche bla«
den voorkomende gelijkluidende bericht
over liet voornemen der Groothertogen
van Mecklenburg, om in October voor
hunne hertogdommen een grondwet uit
te vaardigen, wordt in een officieele mo»
dedeeling uit Mecklenburg onjuist ge«
noemd.
De „Times" verneemt uit Madrid*
Welingelichte menschen verzekeren, dat
de onderhandelingen tusschen Frankrijk
en Spanje over Marokko geenszins vlot
ten. Er zou uit blijken, dat Frankrijk en
Spanje een uiteenloopend beleid ten aan
zien van Marokko nastreven. Frankrijk
wil de acte van Algeciras ongeschonden
handhaven, terwijl Spanje haar feitelijk
ongedaan wil maken en naar een verdee
ling van Marokko streeft. Verstandige en
omzichtige menschen noemen dat een
gevaarlijke internationale staatkunde.
Daarom zijn andere mogendheden er op
uit, Frankrijk te steunen en Spanje over
te halen zijn Marokkansche staatkunde te
wijzigen.
Een Chineesche schout bij nacht,
die met den kruiser Hai-Sji de Chinee
sche marine op de vlootrevue zal verte
genwoordigen, heeft te Colombo aan een
ineuewerker van de „New York Herald'4
medegedeeld, dat de Chineesche regee
ring Engelsche zeeofficieren in dienst zal
nemen voor de organisatie van de in alle
opzichten onvoldoende vloot.
De „New York Herald" verneemt
uit Peking, dat de Chineesche regeering
een groote schadeloosstelling zal vra
gen voor de 200 Chineezen, die geduren
de den opstand in Mexico te Torreon zijn
gedood.
Bij Combaletts aan de lijn van Al-
bi naar Valence d'Albigeois is een trein
met pelgrims in botsing gekomen met een
gewonen trein. In den pelgrimstrein be
vonden zich in hoofdzaak meisjes, van
wie er drie zijn gedood en 15 zwaar ge
wond.
Verder lie'eft oom nadrukkelijk be
paald, dat ik ditmaal de bloemen zoti
houden en hij laat u weten, dat barori
Steinfels misschien spoedig wel e!ens
persoonlijk naar den welstand van zijn'
beschermster zal komen kijken.
Deze laatste mcdede:eling gaf tante)
Marie te denken. De verhouding, di.'c
sinds de ziekte van neef Arnold lang
zamerhand was ontstaan, tusschen Hans
Otto en Erna hield haar toch reeds
vaak genoeg bezig. Zou zijn komst naar
Munchen iets bijzonders moeten bedui
den;
Ik geloof, dat gij niet naar mij luis
tert, tante, toen mevrouw von Glock
ner op een ten tweede male tot haar
gerichte vraag niet antwoordde., ik zoul
graag weten, of ik uw pelsmantel te Ie'cn|
mag hebben voor de sledevaart en mis
schien ook uw grooten voetrok.
Natuurlijk moogt gij dit, plaag-,
geest, antwoordde tante Marie lachend.
Wat wilt gij de volgende maal van' hier
medenemen. Misschien een muts van mij.
Neen, neen, sprak Erna afwerend,
naar zoo'n eerbiedwaardig hoofddeksel
als gij op uw zilveren haren draagt, heb
ik geen verlangen.
Wie zal u rijden, kind Erich NeSj#
stetten.?, ^Wordt vervolgd.}
