26
Erna von Harneck.
BUfTENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang,
No. 497,
S)e CeicbcW SouAant
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27t cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
De Steenhouwerswet. De volwassen
arbeiders uitgeschakeld. Oppositie.
Minister Talmi heeft Woensdag het
•p'leit niet kunnen wintrïenhij heeft teïï
isiotte het amendement van dr. ,De Vis
ser (C. H.) op art. 2 overgenomen,
zoodat alléén arbeiders beneden
121 jaar in het bezit moeten zijln' van' leen!
steenhouwerskaart, welke hin na de ver
plichte keuring kan >vorclen uitgereikt
De wet zal dus, in tegenstelling met
haar aanvankelijke bedoeling, slechts
voor minderjarige arbeiders gei
lden 'de meerderjarigen bl ijven' in
de terminologie van den heer Loeff (R.
K.) „heer en meester over eigen doen
!en laten."
Practisch zal het onderscheid niet
groot zijn. Want een adspirant steenhou
wer, die tot zijn 21e jaar uit het vak
geweerd is-, wegens onvoldoende ge
zondheid, zal na het verstrijiken van die*'
leeftijdsgrens zonder keuring wel steen
houwer kunnen worden, maar of bij dien
lman de animo groot zal zijn om op leer
lingsalaris te beginnen, mag met grond
jworden betwijfeld. In .één opzicht ging
dr. De Visser mét zijn amendement verder
dan de Minister; de laatste strekte den
beschermden leeftijd tot 17i/2 jaar uit,
'de eerste tot 21 jaar.
Ondertusschen was de regeling van
den Minister meer afdoende, 't Kan nu
gebeuren, dat buitenlandsche steenhou
wers in ons land werk gaan zoeken en!
door niets is het dan mogelijk hen uit
bet bedrijf te houden, als zijn ze Irtog
zoo tuberculeus.
Tot het laatste toe heeft de Minister
bedenkingen geopperd en bleef hij de
voorkeur geven aan zijn artikel. Toen
icvenwel uit de stemming der Kamer
bleek, dat het amendement met groote
te meerderheid zou worden aangenomen,
besloot de minister het over Ie nemenl,
omdat hij liever de wet had met hetf
amendement dan in het geheel geenl
wet:
Op dit 'standpunt plaatste zich ook
de heer Aalberse (R. K.), die als woord
voerder van verschillende zijner poli
tieke vrienden zeide het amendement
te steunen om daardoor de aanneming
van de wet te bevorderen, niet echter
omdat hij met het beginsel van het amen
dement instemde.
Na deze beslissing lijkt ons het lot
van de wet niet meer twijfelachtig. Van'
de Christ. Historischen, wier hoofdbe
zwaar uit den weg is geruimd, mag ver-
Wacht worden, dat zij met het ontwerp
zullen meegaan en ook tie overige par
tijen in de Kamer, de liberalen wellicht
uitgezonderd, zullen gaarne willen me
dewerken, om de ongezonde toestanden
in het steenhouwersbedrijf te verbeteren.
De heer Loeff heeft bij zijrn beschou
wingen geklaagd over het op de spits
drijven der Staatsbemoeiing. De Staats-
fcoelating, de Staatssteenhouwerskaart,
met haar bureaucratischeodeur.de Staats
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
30)
Volijverig opende de oude juffrouw, de
zuster van den pastoor, een medegebracht
handkorfje, waarin zij met grooten voor
zorg versterkende middelen en verband-
stofl'cn gepakt had. Onder de vereende
pogingen van de beide vrouwen en den
pastoor sloeg Steinfels de oogen we
der op. Zonder een woord te zeggemi
liet hij zich helpen. Juffrouw Minchen
bedekte den wond aai den slaap met in
lijnolie gedrenkte wattei en legde daar.
na een verband.
Op raad van den pastoor werden nu
'de beide verwonden met Annemarie en
de oude dienstbode onverwijld naar
Ainaliënhof vervoerd, terwijl Herman
Harneck te paard den dokter te gemoet
ging, opdat deze terstond komen zou.
'Met moeite gelukte het den jagersknaap
;in het rijtuig te krijgen, met dekens en
kussens zocht men hem voor schudden'
!te vrijwaren. Tegenover hem zat doods
bleek, baron Steinfels. Hij beet zich op
'de lippen om 't niet uit te schreeuwen^
.toen de paarden jn langzame^ tred V|Opr_
keuring, een soort Staatsgeneeskundige,
de Staatsherkeuring schenen den afge
vaardigde vioor Waalwijk niet toe te
lachen en hij acht het aniet ommiogelijkj,
dat hij op een gegeven pogenb'lik niet
meer met den Minister bij diens overige
sociale wetten zal kunnen meegaan, hoe
veel waardeering hij voor 's Ministers
bekwaamheid en werkkracht heeft. En
toen kwam weer de quaestie van het
arbeiden en doen arbeiden op
het tapijt. De heer Loeff wil het doen
arbeiden verbieden, omdat de werk
gever niet de lichamelijke faculteit van
zijn dienstbaren mag exploifeeren, als
dit voor dezen schadelijk en gevaarlijk
is. Hij wil echter de personen vrijlaten
en hun dus niet in hun eigen belang
verbieden arbeid te verrichten.
Minister Talma, meendie in zijn ant
woord hierop, dat de taak van de over
heid verder gaat, dan d>e heer Loeff be
toogde. De Minister deelt het standpunt
dat de :Staat zich niet jmag begeven in'
de individueels belangen van particulie
ren, maar in deze wiet gaat het hierom
niet. Men heeft hier met een' algemeeln
belang van den arbeidersstand te doen1.
De Minister ontkent dus ni<et, dat hij
de menschen geen heer en meester
Iaat over hun doen of laten dat wordt
door iedere w-et beperkt maar hij be
perkt die vrijheid niet om het individueele
belang, maar in het algemeene belang.
Ondertusschen werd op deze quaestie
niet dieper ingegaan, wijl zij princi
pieel bij de Bakkerswet of bij de Stuwa
doorswet zal worden uitgevochten. Dan
zal de Minister van Justitie, Mr. Regout
zijn ambtgenoot van Landbouw verdedi
gen.
Den ochtend werd ingenomen' met het
opmaken van de voordracht voor een
lid van de Algemeene Rekenkamer. Als
eerste op de aanbeveling staat een Ka
tholiek, nl. de heer A. J. M. Stumpff
Jr., referendaris bij de Rekenkamer.
Bij de regeling der werkzaamheden
kwam oppositie van links, zoowel tegen
de invaliditeit als tegen het tarief. Voor
de eerste wilde links bijzitters hebben
in de Commissie van Voorbereiding, ge
dachtig aan het spreekwoord: hoe meer
zielen, hoe meer vreugd, of misschien aan
een ander spreekwoordzooveel hoof
den, zooveel zinnen. De Tariefwet wilde
links dezen zomer niet meer in de afdee-
lingen onderzoeken. De rechterzijde, die
flink op haar post was, zorgde evenwel
dat met het werk kon worden opgescho
ten en coupeerde alle voorstellen van
links, waardoor vertraging of oponthoud
kon ontstaan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Officieele mededeelingen doen weten
dat de toestand van den, bij het ongeluk
te Issy-les-Moulineaux gewonden
Franschen ministerpresident
langzaam a an verbetert. Geregeld tee
kent hij reeds staatsstukken en er doen
zich geen complicaties voor. Wat de
'samenstelling van het ministerie a an-
uitgingen zijn slapen gloeiden en1 in den
schouder woedde een brandende pijn.
En toch lag er zekeren glans over het ge
zicht van dezen man, toen hij met een!
zacht woord van dank afscheid mam van
het blonde meisje, dat met neergeslagen
oogen naast het rijtuig stond.
De oorzaak van den brand kon In iet
met zekerheid vastgesteld worden. Wel
lag het voor de hand, dat de molenaar,
zij het niet met opzet, dan toch uit oin.
voorzichtigheid het ongeluk veroorzaakt
had. Men had hem 't laatst in de schuur
gezien, waar de oorsprong vam' den brand
was. Amrike was bezig geweest in huis.
Plotseling waren dichte rookwolken tot
haar opgestegen en onmiddellijk daarop
stond haar vader met starenden blik naast
haar. Gelijktijdig drong vanuit de bene
denkamers roepen en schreien, uit de
stallen het geloei der koeien tot haar
door. Toen het haar, vol schrik, dui-
duidelijk werd, dat het nevens en wel
licht ook beneden haar brandde, had de,
vader geweigerd met haar naar onder te
vluchten en hij was eerst in een anjde.
re kamer gegaan, toen de rook van alle
zijden in dichte wolken op hem aan
drong. De doodsangst gaf haar toen!
kracht om naar de aanwijzing des ba
rons, den ^y.eerbarstigen man ip' de
gaat heeft in een interview de onder
staatssecretaris van het departement van
binnenlandsche zaken Constant aan eeni-
ge journalisten verzekerd, dat het nllnis-
terie-Monis voor de Kamer zal ver
schijnen, m. a. w. dat geen kabinetswijzi
ging zal plaats hebben.
Als opvolger van minister Berteaux
wordt vrij algemeen genoemd de heer
Clémentel, oud-minister van koloniën, rap
porteur van de oorlogsbegrooting, door
welke functie deze afgevaardigde geacht
wordt geheel op de hoogte te zijn van de
zaken betreffende het departement van
oorlog, terwijl hij als zoodanig inzage
heeft gekregen in het door den over
leden minister voorbereide en aangevan
gen hervormingswerk.
Echter is men vooral van radicaal-socia-
listischen kant van meening, dat de toe
stand te ernstig is dat een minister-pre
sident gedurende 6 weken, die zijn ziekte
minstens nog zal duren, kan gemist wor
den. Ook het meerendeel van den Senaat
sprak voor een kabinetswisseling.
Eigenaardig is dat juist op den dag
dat het ongeluk plaats vond, een voor
de Franschen verheugende gebeurtenis in
Marokko
plaats vond. De Fransche troepen deden
n.l. hun intocht in Fez, waardoor die
stad ontzet werd en levensmiddelen en
munitie aangevoerd.
Men vermoedt dat de Franschen ech
ter weer spoedig zullen aftrekken om
met hun groote troepenmacht de opstan
delingen een afstraffing toe te dienen.
Het „Neues Wiener Tageblatt" heeft
van een journalist, die in nauwe betrek
king staal tot het Fransche ministerie
van buitenlandsche zaken, de volgende
mededeeling ontvangen omtrent Frank-
rijks plannen ten opzichte van Marokko:
De bezetting van Fez zal slechts van
tijdelijken aard zijn, daar Frankrijk niet
het recht heeft zich daar te vestigen en
dit ook geenszins met zijn belangen zou
strooken.
Tepeinde te zorgen, dat de bezetting
van Fez ook werkelijk het gewenschte
effect heeft, zal de regeering aan den
Sultan de middelen verschaffen om een
leger te vormen door de militaire missie
te versterken en door hem een voorschot
te verstrekken van vijf millioen fres. ter
betaling van dat leger. Zoodoende zal
Frankrijks militaire actie, die gewettigd
is door zijn recht om zijn in gevaar ver-
keerende medeburgers te beschermen, ook
in overeenstemming blijken met de drie
grondbeginselen van de Akte van Algiers.
Aangaande den toestand in
Portugal
deelen de bladen mede, dat deze steeds
ernstiger wordt.
De correspondent van het „Berliner
Tageblatt" te Madrid seint, dat daar
voortdurend Portu^geezen aankomen, die
hun vaderland heüben verlaten. Berich
ten, die via Badajoz uit Portugal komen,
en dus niet aan censuur onderworpen
zijn geweest, melden als vaststaand, dat
een monarchistische tegenrevolutie voor
bereid wordt.
De Lissabonsche correspondent van de
„Daily Mail" meldt, dat de Portugee-
tuinzijde mede te nemeci. Zij had zich
reeds voor verloren gehouden en haar
ziel in Gods barmhartigheid aanbevolen,
toen, in den hoogsten nood, haar moe
dige redders verschenen. Hoewel zij
zich zelf nog wel had kunnen redden,
toen zij het gevaar inzag, had zij geen:
oogenblik geaarzeld, in trouwen en of
fervaardigen moed bij haar ongetukkigen
vader te blijven.
VII.
In den eersten tijd na zijn' terugkeer
in het garnizoen werd luitenant von
Harneck door de herinnering aan de
vermaning zijner zuster van het spel te
ruggehouden, hij zocht de kameraden met
wien hij gespeeld had, te mijden. Daar
echter zijn vriend Greifen, die het als
zijn plicht beschouwde den jongen man
voor liet gezelschapsleven te bekwamen,
zonder haast een ieder het onderhoud ver
velend vond, kwam het Herman vaak voor,
als hadde zijn zuster iets onmogelijks
van hem verlangd.
Als Greifen bovendien nog spottend
opmerkte: „Welke geest is er in jou ge
varen Heeft men je thuis deze aange
name wijze om de verveling te verdrij
ven, verboden dan vermocht hij nau
welijks meer de band van de bonte bla
den a.r te houden.
.Toen vergaderde de vriend zijn taktiek.
sche regeering bijzondere maatregelen
neemt, om te beletten, dat er konings-
gezinden, die vroeger uitgeweken zijn,
uit Spanje in Portugal binnenkomen. Een
afdeeling van veertig matrozen van den
kruiser Adamastor, die in Leixoes, de
haven van Oporto, voor anker ligt, is
te dien einde naar Valencia gegaan, waar
honderd anderen zich bij hen gevoegd
hebben.
De regeering heeft te Lissabon bij aan
plakking laten bekend maken, dat zij vast
besloten is, alle woelingen te onderdruk
ken. Dit heeft een bedarende uitwerking
op de bevolking gehad, die niet gediend
lijkt van een wederopleving van de
koningsgezinde beweging. In de laatste
dagen zijn er velen uit Lissabon wegge
trokken.
De civiele gouverneurs der Portugee-
sche provinciën hebben beslag gelegd op
vele exemplaren van het protest der
bisschoppen tegen de scheiding van kerk
en staat. De ministerraad heeft besloten
tegen de bisschoppen op te treden.
Naar aanleiding dezer maatregelërr,
schrijft de „Osservatore Romano":
Wij vernemen, dat spoedig een en'cy-
cliek van den Paus aan alle bisschoppen
der wereld zal verschijnen, waariin de
H. Vader zeer beslist zal opkomen te
gen de vervolgingen, waaraan de kerk
door de Portugeesche regeering is
blootgesteld, en in het bijzonder tegen'
de onrechtvaardige wet op scheiding van
kerk en staat.
De opstand in Mexico
is geëindigd door het sluiten van' het
volgende verdrag:
1. President Diaz verklaart voor het
einde van de maand te zullen aftredeni
2 .De verzekering van vice-president
Corral, die op het oogenblik in Europa
vertoeft, dat hij eveneens zal aftreden1,
kan als betrouwbaar >vorden aangemerkt.
3. De heer de Ia Barra aanvaardt, over
eenkomstig de wet, ad interim' de uit
voerende macht.
4. De regie er ing zal overwegen óp
welke wijze degenen, aan wie de revolu
tie schade heeft berokkend, schadeloos
kunnen worden gesteld.
5. Beide partijen beloven hare troepen'
terug te trekken, nadat zij zoo spoedig
mogelijk gezamenlijk de orde in alle sta
ten hebben hersteld.
De. regeering zal onmiddellijk maat
regelen nemen tot herstelling van de
vernielde spoorlijnen.
De bepaling voor het einde der maand
schijnt den tegenstanders van Diaz niet
voldoende te zijn geweest. In Mexico
(stad) zijn tenminste onlusten ontstaan
als gevolg der weigering van Diaz en
Corral om voor Donderdag (gister) af te
treden. Na eenig gevecht, waarbij naar
men zegt 7 a 1 dooden vielen, heeft
Diaz verklaard te zullen aftreden. Dit
aftreden is gister omstreeks 5 uur ge
schied. Toen hield de menigte zich kalm.
Echter heerscht nog overal in den lande
onrust. Carbajal heeft in naam van de
Mexicaansche regeering een vertoog ge
richt tot Madero, omdat de wapenstil
stand in zes staten van de Republiek
geschonden is. Hij stelde voor, dat de
Het beviel den heer von Greifen niet;
dat door de sprakelooze terughoudend
heid van zijn tot dusverre zoo volgzame
leerling een zekere crediet op hem, den
meest eleganten bon v i v a n t van Mün-
berg uitgeoefend werd.
Laat ons dan whist spelen; mijlne
heerenDaartegen kan niemand iets
hebben
Harneck speelde natuurlijk whist.
Eenige avonden vergenoegde men zich
daarmede. Toen echter heette het: „Af
wisseling is noodig. Ecarle, natuurlijk
„met geringen inzet, is opwekkender."
Herman nam ook hieraan deel. Langza
merhand hij lette er nauwelijks meer
op werden de inzetten verdubbeld,
verdriedubbeld.To.en echter op zekeren
avond de heer von Greifen in zijn be
haaglijk ingerichte kamer, het gewone
verzamelpunt der naaste vrienden, een
lustig hazardspel voorsloeg, nam luite.
nant Harneck daaraan niet deel. Indien
de heer von Greifen niet met groote voor.
zichtigheid gehandeld had, zou het wel
licht tot een breuk tusschen hem en
zijn kameraad gekomen zijn.
Daar kwam graaf Orben met zijln doch
ter in Miinburg. Baron von Harneck be
ijverde zich, ziyn opwachting te maken'.
Hij werd door vader en dochter op be-
mjjtyi ens waar.dige wijze ojitvangen enbe-
volgelingen van Madero met de regee-
ringstroepen zouden samenwerken, om
de onlusten te onderdrukken.
Of dat nu gelukken zal? j
GEMENGD.
Een te Belgrado verschijnend Wad
verzekert, dat pfitó George drie jaar id
Frankrijk aan een' militaire academie zal'
gaan studeeren en na afloop van die
studie een hooge positie in het Servische
leger zal krijgen. 1
Het Agenzia Stefani verneemt .uit
Addis Abeba dat het bericht als zoil
Lidies Jessoe tot keizer van Abessinië
zijn uitgeroepen, ongegrond is geweest.
Pas na den dood vam den Negus (Me-
nelik schijnt dus nog niet dood te zijri
kan van een dergelijke proclamatie spra
ke zijn. Wel is Liedis Jessoe reeds nu
belast met de waarneming der ceremo^
pi eel e en vertegenwoordigende hande
lingen van het staatshoofd.
Volgens een Reuterbericht heeft de
Russische regeering haar gezant te Kon1-
stantinopel opgedragen, Tufkije vriend
schappelijk te vermanen geen Vijandig
heden tegen Montenegro te begaan, om
dat zij Montenegro heeft geraden geert
oorlogstoebereidselen te maken.
Deze stap van Rusland schijnt voort
te vloeien uit een beroep van Montene
gro op de mogendheden om het land
voor een aanval van Turkije te behoeden*
Inmiddels heeft Montenegro besloten!
de jongste reserven onder de wapenen
te roepen. Het ontkent echter, dat het
drie blatterijen geschut aan de grens:
heeft.
In een buitengewoon druk be
zochte vergadering van arbeiders der
Cambrian-mijnen jverd met een verplet
terende meerderheid besloten 'de voor
waarden van de voorloopige overeenl-
komst van 15 Mei te verwerpen e:i de
staking voort te zetten.
In het hoofdkwartier van de Nationa
le vereeniging van zeelieden en stokers'
te Londen is gisteren het volgende
bericht aangeplakt: Zeelieden en stokers
wacht op het sein.
De algemeene secretaris deelt mede,
dat het bericht op bevel van het interna
tionale comité aangeplakt en dat de dag
van de werkstaking vastgesteld was.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is aan mr. J. C. de
Marex Oyens op zijn verzoek eervol ont-t
slag verleend, als lid en voorzitter der,
oommissie van toezicht, bedoeld in arL
201 der Hooger Onderwijswet, met
dankbetuiging voor de door hem als zoo
danig bewezen diensten
is J. M. Valeton te Zundert, benoemd
tot schoolopziener in het arrondissement
Hoogeveen
zijn bevorderd tot hoofdcommies dier,
telegrafie W. F. Jansen en W. A. Eu
Mulder, beiden thans commies der tele-
grafie le kl.
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Goor J. R. vaar
der Slooten, thans in gelijke betrekking
te VriezenVeen
hoorde alras tot de meest geziene gastenL
Lang duurde het niet, of daar voerde
graaf Orben de heeren, die een avond
bij hein doorgebracht hadden, nadat zij
van de freule afscheid genomen hadden*
naar zijn kamer. Daar vond men reeds
alles voor het spel bereid. Op de tafel1
lag een groene doek met de moodige
teekens, een miniatuur roulette stond in1
het midden, op een neventafel bier en]
koude Zweedsche punch. Met een zucht
van welbehagen giing graaf Orben zit
ten nadat hij met een hand be weging
zijn gasten tot deelname had uitgenoo-
digd. Weinige minuten later rolde het
ivoren kogeltje door de sierlijke roulet
te heen en weer.
Luitenant von Harneck was de eeni
ge, die was blijven staan. Hij stond met
den rug tegen het venster geleund en!
blikte verdrietig naar de spelers. In cle
opgewondenheid, die zich meer en meer
van hem meester maakte, hoe langer zijn'
cogen de bewegingen volgden van graaf
Orben, die spoedig den een een aantal
geldstukken toeschoof, of den inzet van'
een ander opstreek, had hij reeds her
haalde malen zijn glas geledigd, Üat
door een geruis ebloos rondgaanden be
diende dadelijk weder met het vurige
Zweedsche brauwsel gevuld werd.
(Wordt vervolgd),
