BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang,
No. 496.
Ste Ecidóofve ©ou/tcmt
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
34
Mei
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiüngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Wegens den Hemel
vaartsdag zal De Leidsche
Courant morgen niet ver
schijnen.
V t,De Beukelaar" telt.
Volgens het welbekende weekblad „De
[Beukelaar" zijn minister Talma's weken
geteld.
Ja, en leest goed: weken.
De crisis moet dus al spoedig op han
den zijn.
„De Beukelaar" herinnert ons aan de
soldaten, die haast met groot verlof gaan.
Dezen zetten streepjes naast hun krib en
vegen er telkens één uit, zeggende: zoo
veel nog; zooveel nog maar En als dan
het laatste streepje aan de beurt is,
heerscht er groote vreugde in hun hart
Zal dit laatste ook zoo wezen bij „De
'Beukelaar"
Naar den toon van zijn artikel te oor-
deelen, aarzelen we, op deze vraag ont
kennend te antwoorden.
Toch wil „De Beukelaar" doorgaan
voor een rechtsch orgaan, 't Is uit pure
bezorgdheid voor de rechtheid der recht-
sche lijn, dat het zich zoo aanstelt.
Maar wij willen vragen: is het niet
treurig, dat een minister zoo vanaf de
grenzen van 't eigen kamp bestookt
.wordt?
Dat Minister Talma hard werkt valt
niet te ontkennen, maar evenzeer is het
duidelijk, dat hij het natuurlijk niet ieder
een naar den zin kan maken.
Wie heeft dit ooit gekund?
Wat doen daarom verstandige politi
ci? Zij strijden voor hun opinie zoo
lang zij kunnen, doch brengen ten slotte
r- beginselquaesties uitgezonderd hun
eigen inzichten ten offer aan de uitspra
ken der meerderheid hunner geestver
wanten.
Zoo alleen kan er vruchtbaar worden
samengewerkt.
Zoo ook is gelukkig de rechterzijde
over 't algemeen voornemens te hande
len.
„De Beukelaar" zit echter grimmig te
tellen: zooveel weken nog, zooveel we
ken nog maar.
Wij hopen en verwachten dat het
orgaan den tel zal kwijtraken, wijl het
zoo lang aan den gang zal moeten blij
ven.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Al luider worden de stemmen, die be
weren. dat we aan den vooravond staan
van een tegenrevolutie in
Portugal.
Lissabon, zoo verklaren verschillende
bladen, verkeert reeds maanden in oen
toestand van wetteloosheid, die aan het
onhoudbare grenst. Diefstal en plunde
ring, inbraken en aanrandingen zijbti aan
1de orde van den dag, en de regeering
ziet dit alles blijkbaar machteloos aan,
miet in staat tot krachtig ingrijpen.
Te Oporto liggen alle zaken stil. Het
Idouane-kantoor is door republikeinsche
troepen bezet en duizenden stakers zwer
ven langs de kaden en trachten de scheep
vaart te belemmeren. Het scheepvaart
verkeer op de Taag kan slechts verzekerd
.worden door de hulp der bemannin
gen van vreemde schepen en de gewa
pende macht.
Talrijke personen verlaten de stad om
zich jn veiligheid te stellen.
De toestand wordt er niet rustiger op,
heet het voorts, als men bedenkt, dat lang
niet alle regimenten der noordelijke gar-
nizoens het met de republikeinsche regee
ring vinden kunnen. Een triumviraat, van
welks samenstelling en van welks be
staan zelfs bij de groote massa niets
.was bekend, bereidt de revolutie in het
noorden des lands voor. Wapens en mu
nitie zijn in zeer groote hoeveelheden
voorhanden, en ook over geld heet de
anti-republikeinsche liga in overvloed te
beschikken.
Men vrees't vbora'l in Noord-Portugal
voor ernstige ongeregeldheden bij de
la.s. Zondag te houden verkiezingen.
Ook de Portugeesche vertegenwoor
diger van een reedenj te Hamburg heeft
aan deze doen weten, dat de politieke
toestand jn Noord-Portugal onzeker is
en men algemeen gelooft aan een mo
narchistische omwenteling. Toch beston
den er geen tastbare feiten. De toestand
in tde haven te Oporto was slecht. Er
heerschten werkstakingen, maar blijkbaar
nog geen oproer.
Ook is de regeering jn groote moei
lijkheden geraakt door de
houding der geestelijkheid
Zooals men weet, hebben zij besloten
zich te verzetten tot het uiterste tegen
de buitensporige uitzonderingsmaatrege
len, idie in de scheidingswet worden voor
gesteld en om de voorschriften, door de
bisschoppen in de gegeven omstandig
heden gegeven, trouw op te volgen. Nu
hebben de meeste geestelijken een waar
schuwing van de voorloopige regeering
gekregen, waarin zij met zware gevan
genisstraffen bedreigd worden, zoo ze
de voorschriften der bisschoppen zouden
uitvoeren. De geestelijken blijven echter
manmoedig bij hun besluit, verklarende,
dat zij zelfs hun leven voor hun gods
dienst willen opofefren.
De regeering schijnt intusschen de
kracht van de geestelijkheid te voelen en
alle bladen, zelfs de republikeinsche
„Paiz", zijn het er over eens, te er
kennen, dat de regeering door haar anti-
clericale politiek in een neteligen toe
stand geraakt. Hetgeen verdiend loon is.
Zooals we reeds gemeld hebben, heeft
Kardinaal Aguirre van Kardinaal Merry
del.Val een gewichtig schrijven ontvangen
over de actie der
Katholieken in Spanje.
In de Fransche bladen lezen wij nog
menige bijzonderheden over dit schrijven,
waarin regels worden gegeven, waarnaar
de Spaansche Katholieken zich hebben
te gedragen in hunne worsteling tegen
de vijanden van het geloof.
Erkennende de geoorloofdheid van po
litieke partijen, wier leerstellingen en da
den niet met den godsdienst en de mo
raal in strijd zijn, wijst het schrijven op
de noodzakelijkheid zich op een zuiver-
godsdienstig terrein te vereenigen, de
verplichting onderstrepende om „de per
soonlijke gevoelens en de partijschappen
voor de opperste belangen van den
godsdienst op te offeren", wanneer het
algemeen welzijn dit vraagt.
In aansluiting aan deze aanwijzingen,
merkt de Kardinaal-aartsbisschap van
Toledo op, dat de geschiedenis van de
gebeurtenissen der laatste jaren een
„groeienden vooruitgang van de anti-
Christelijke idee" aantoont.
Slechts door eenheid zullen de Katho
lieken weerstand kunnen bieden, zooals
overal waar de loge oppermachtig is.
GEMENGD.
De Oostenrijksche troonopvolger
wordt in Juli met zijn gemalin aan het
Belgische hof verwacht. Keizer Frans
Jozef kan niet persoonlijk het bezoek
beantwoorden, dat Koningin Elizabeth en
Koning Albert hem verleden jaar hebben
gebracht, de troonopvolger zal hem ver
vangen.
De „New York Herald" verneemt
uit de stad Mexico, dat de gezondheids
toestand van president Diaz zeer veel te
wenschen laat. Men vreest voor bloed
vergiftiging.
Van de grenswacht aan de Mon-
tenegrijnsche grens is een telegram in
gekomen, dat de Montenegrijnen drie
batterijen in stelling gebracht hebben.
De Turksche gezant te Cettinje heeft
bij tde Montenegrijnsche regeering ge
protesteerd.
Carnegie heeft aan België een ka
pitaal van 1.200.000 frcs. geschonken,
waarvan de jaarlijksche opbrengst zal
dienen om door Belgische burgers be
toonden burgermoed te beloonen.
Eenigen tijd geleden konden we
melden, dat de afgevaardigden van eige
naren en arbeiders van de Cambrian
kolenmijnen in Zuid-Wales tot een schik
king waren gekomen en dat het einde
van de zeer langdurige staking binnen
afzienbaren tijd tegemoet gezien kon
worden. Het bestuur van den bond van
mijnwerkers in Zuid-Wales heeft nu ech
ter over deze schikking beraadslaagd en
deze bleek veel tegenstanders te vinden.
Er is nu-besloten een vergadering van
afgevaardigden uit het geheele kolenge-
bied te beleggen, waarin dan beslist zal
worden. De bond van mijnwerkers van
Oroot-Britannië heeft aangeraden op de
schikking in te gaan, en geschiedt dat
niet, (dan zal de uitkeering aan ,de sta
kers, f36.000 in de week, vermoedelijk
gestaakt worden.
De „Daily Mail" verneemt uit de
stad Mexico, dat onrustbarende tijdin
gen uit de provincies aantoonen' dat de
opstandelingen zich volstrekt niet be
kommeren om den wapenstilstand, tus-
schen de aanhangers van Diaz en1 die
van Madero gesloten. De opstandelingen
hebben Cuernavaca de hoofdstad va|n|
den staat Morelos, vlak bij de stad Mexi
co gelegen, veroverd, terwijl een leger
bandieten de stad Cuautla in den staat
Morelos ingenomen, uitgemoord en ge
plunderd heeft. Zapata, het hoofd eener
bende, heeft verklaard, dat de wapen
stilstand hem onverschillig \vas. Ook uit
andere plaatsen worden uitspattingen
van muiters gemeld.
Uit Dar Dsjibala wordt gemeld,
dat een sjerif der Dsjibala zich onder
den naam Boe Hamara tot sultan van
Marokko heeft opgeworpen en dat hij
daarvan aan de naburige stammen me-
d'edeelinig heieft gedaan. 'De bekende Rai-
soeli, en eenige Spaansche agenten zou
den naar verluidt, hem ondersteunen!.
Echter hoopt men, dat de aankomst der
mehalla van El Mrani voldoende zal zijn
om den nieuwen 'sultan in toom te hou
den.
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit is, ter beloontnjg van
personeel van het leger in Ned.-Indië,
dat zich onderscheiden lveeft bij de
krijgsverrichtingen in het comniandement
van Celebes en lenado gedurende het
tweede halfjaar 1910,
benoemd tot ridder 4e kl. der Mili
taire Willemsorde de inlandsche fuse
lier Wagiman (algemeen stamboek no.
63271,)
bepaald, dat bij afzondedijke dig.or-
ders, zoo in Indië als in Nedrlaind, eer
vol zullen worden vermeld de le luit.
der Infanterie I. Troostwijk em de Euro-
peesche sergeant der infanterie J. B.
E. C. Sluijt (algem. stamboek no. 52976)
Regeling bed rijf sziekten.
Blijkens mededeeling van minister Tal-
ima, gisteren in de Tweede Kamer ge
daan, is thans onderhanden een wets
ontwerp regelende de bedrijfsziekten'.
Tarief wet en winkelstand.
Het bestuur van de Alg. Winkeliers
Vereeniging te Amsterdam heeft aan alle
middenstandsvereenigingen in Nederland
een brochure toegezonden, waarin het
stenografisch verslag van ^e vergade
ring op 16 dezer te Amsterdam gehou
den is afgedrukt. Bovendien zijn daarbij
gevoegd een afdruk van het rekest aan
de Tweede Kamer, benevens een ver
zoek aan de middenstandsvereenigingen
om het rekest der A. W. V. door het zen
den van adhaesiebetuigingen te steunen'.
Mineraalwaterfabrikanten en
Bierhandelaren.
De Alg. Ned. Bond van Miineraalwa-
terfabrikanten eui Bierhandelaren heeft
te Utrecht zijn jaarlijksche vergadering
gehouden.
Blijlkens het uitgebrachte jaarverslag
klom het ledental tot 180, en telt de
bond thans 17 donateursdrie nieuwe
afdeelingen werd de bond rijker, en de
vereeniging te Leiden heeft zich weer bij
den band aangesloten.
De ontvangsten bedroegen f 944,52
en de uiigaven f 1073.161/2- Het Bonds
orgaan gaf een saldo van f 32.971/2,
waardoor het zuivere winstsaldo thans
f 93.321/2 bedraagt. De contributie werd
bepaald op f5 per jaar voor gewone
leden en f 3 voor leden aangesloten bij
een plaatselijke vereeniging. Dr. O. L.
Voerman, directeur van het Rijksbureau
tot onderzoek van handelswaren te Lei
den, hield e^n inleiding over de grond
stoffen, welke in hoofdzaak door mine
raal water fabrikanten gebruikt worden,
welk betoog door eenige lichtbeelden
verduidelijkt werden. De heer E. Kist,
rijks nijverheidsconsulent te 's Graven-
hage, hield een inleiding over de kennis
van machines, welke in het mineraalwa
terbedrijf gebruikt worden. De begroo-
ting 1911—12 werd vastgesteld op f955
aan inkomsten ep uitgaven. Die heeren'
W. Hulsbergen Zzn., Theo P. v. Ber-
kum, M. v. d. Wal en J. v. du Heell
werden als bestuursleden herkozen. De
volgende bondsvergadering zal te Haar
lem geli^uden y^de^.
V reemdelingen verkeer.
Te Utrecht is Zondag de jaarlijksche
vergadering van secretarissen van ver
eenigingen voor Vreemdelingenverkeer
aangesloten bij den Nationalen Bonld van
dien naam, gehouden. Vertegenwoordigd
(waren 25 vereenigingen.
De voorzitter deelde mede, dat -het
aantal aangesloten vereenigingen' is ge
stegen van 72 tot 85. De penningmees
ter heeft om gezondheidsredenen ontslag
genomen. Het Bondsbestuur zal een ge
schriftje samenstellen, inhoudende een
beredeneerd overzicht van de beteekenis
van V. V. voor ons land, opdat gemeente
besturen en «rijveren zich zullen kunneti'
overtuigen van het nut, gelegen In' het
steunen van vereenigingen' V. V.
Op voorstel van Sn eek zal het bestuur
met de spoorwegmaatschappijen in over
leg treden, om te komen tot invoering
van 7- en 14-daagsche abonnementen!,
geldig op alle lijnen.
De algemeene vergadering zal gehou
den worden te Breda op 26, 27 en 28
Augustus.
R. K. Herstellingsoorden voor
longlijders en zwakke kinderen.
Zondag j.I. werd het terrein te Groes-
beek bezocht door het dagelijksch be
stuur der Vereeniging en de Jxmwcom-
missie vergezeld van den Geneesheer-
Directeur Dr. E. W. Jongmans en' den
architect Ed. Cuypers.
Vooraf waren in de uitgestrekte den1-
nenbosschen een drietal plaatsen aange
wezen, die naar het oordeel der beide
laatstgenoemde heeren het gunstigts ge
legen waren voor den bouw vain het Sa
natorium, ten opzichte der ligging van
den Groesbeekschen weg en van "de
spoorweg lijn en en in verbanid met de
windrichting en de mogelijkheid tot al
geheel e ondervanging van den Noor
denwind.
Met algemeene stemttien werd daarop
door prof. S. J. Swaan <?n de vele uit
alle oorden van ons land saamgestroom-
de doktoren eene plek gekozen, als zijn
de de plek bij uitnemendheid geschikt Li
alle opzichten.
Wij leeken, niet kunnende oordeelcn
pver medisch te stellen ejschen, kwamen
in verrukking over de prachtige ligging
van dit terrein, een heerlijk, afwisselend
ingericht biedende aan allen, die in de
lighallen genezing zullen komen zoeken
voor hunne kwaal.
Ten slotte werden de plannen voor
den bouw nader bestudeerd en bespro
ken onder de bekwame leiding van bo-
vengenoemden architect.
Het geheel belooft een sieraad van
bouwkunde te worden. De voorgevel-
breedte zal niet minder dan 180 a 190
Meter bedragen. Rechts en links van
den hoofdingang, toegang verleencride
tot den geneeskundigen en adm'n'stratie-
ven dienst, verrijzen de paviljoenen voor
vrouwen en meisjes, voor mannen' en
jongens, elk met afzonderlijke ingan
gen.
Bij opening van het Sanatorium zullen)
onmiddellijk 2e en 3e kl. patiënten lief
derijke opname vinden.
Het zal bediend worden door de Eer-
Waarde Zusters van den H. Carol us
Borromeus uit Maastricht en ruimte bie
den tot verpleging van ,160 patiënten!
1 indien geheel voltooid.
Einde van dit jaar verwacht men een
en ander geheel onder dak te hebben.
Daartoe is echter zeker nog ontzag
gelijk veel finantieele steun noodig.
Groot en klein, rijk en mindervermo-
gend in Nederland, waar ook woonach
tig, drage in 1911 eens overvloedig bij.
Hemelvaartsdag is een d^g stemmend
tot liefdadigheid.
,Wie geven het voorbeeld en wie vol
gen
Voor wie niet weet waar zijn gift af
te dragen, zij herinnerd dat de heer F.
Th. Everard, Singel, Amsterdam, alge
meen penningmeester is.
Waterloozing Vechtstreek.
Door den heer A. L. H. Obreen, Inge
nieur te 's Graveland, is aan de provin
ciale Staten van Noord-Holland, Zuid-
Holland en Utrecht een verzoekschrift
ingediend, uiteenzettende de wensche-
lijkheid van vereeniging der boezems van
het Hoogheemraadschap Amstelland met
den Vechtboezem onder het rechtstreek-
sche beheer van den Rijkswaterstaat, die
sinds 1883 ook de IJboezems onder zijn
onmiddellijk beheer heeft.
Beide boezems zouden door die ver-
Eenigiüg belang, ijk vv.i11.1teu, Ainstellan.d
zou een nieuwe afwatering krijgen door,
den Vechtmond te Muiden op de Zuiders
zee, en de Vechtboezem zoude door den)
boezem van Amstelland deel krijgen aan)
de afwatering van dezen op het Noord
zeekanaal en dus op de Noordzee te
IJmuiden.
LEIDEN, 24 Mei.
St. Augustinus.
Maandag hield de R. K. S. V. St Au
gustinus hare slotvergadering tot sluiting
van het vereenigingsjaar 19101911.
De op deze vergadering te houden be
stuursverkiezing had tot resultaat, dat het
bestuur voor het komende jaar is vast
gesteld als volgt:
Jos. Spoorenberg, praeses; P. A. Vos
vice-praesesW. P. Thijsen, ab-actisl
A. A. M. Griinderman, ab-actis IITh*
R. J. Weijers, quaestor.
Leidsche Onderwijzers zang-
vereeniging.
Gisteravond werd in de Graanbeurs
de constitueerende vergadering gehou
den van de Gemengde Zangvereeniging
van Onderwijzers en Onderwijzeressen,
werkzaam aan de.openbare en bijzondere
scholen te dezer stede.
De vergadering werd geleid door den
heer J. G. F. van Ewijk, die in zijn
openingswoord een kort overzicht gaf,
van de oprichtingsgeschiedenis dezer ver
eeniging. plan werd opgevat door
enkele onderwijzers, die op alle lagere
en bewaarscholen lijsten lieten circulee-
ren, waarop aanvankelijk 85 handteeke-
ningen werden geplaatst. Er was dus
voldoende belangstelling om tot stich
ting over te gaan. Een voorloopig co
mité ontwierp het reglement, geschoeid
op de leest van de Toonkunst-af deeling,
terwijl eveneens correspondenties wer
den gevoerd voor de vervulling van de
directeursplaats.
Wat de oprichting zelve aangaat, bleek
geen der aanwezigen bezwaren daartegen
te hebben, zoodat tot de stichting be
sloten werd.
Vervolgens kwam het huishoudelijk re
glement in behandeling. Daaruit bleek,
dat ide vereeniging de koorzang zal be
oefenen en dat ook niet bij het onder
wijs betrokken personen tot de vereeni
ging kunnen toetreden. De contributie
bedraagt f4 voor werkende leden, f2
voor kunstlievende leden en f4 voor
donateurs.
Na korte beraadslaging werd het
reglement ongewijzigd goedgekeurcr.
De repetitie-avond wordt op Dinsdag
bepaald. ,Tot directeur werd benoemd de
heer Henri Völlmar te 's-Gravenhage,
oud-directeur der voormalige Gemengde
Mannenzangvereeniging alhier.
Tot bestuursleden werden gekozen de
dames M. B. C. Swart, W. J. Eynd-
hoven en S. M. Grönloh, en de heeren
S. J. M. van Helvert, J. J. Siljee, J.G. F.
van Ewijk, de Jong, Holtrop en v. cL
Hoeven.
Aan het einde der vergadering gaf de
heer P. G. Hoeks zijn vreugde over de
oprichting dezer vereeniging te kennen.
Spr. hoopte, dat door de samenwerking
van openbare en bijzondere onderwijzers
in deze organisatie de wederzijdsclia
waardeering zal toenemen. Voorts bracht
spr. hulde aan de heeren, die zich voor
de oprichting interesseerden en die het
reglement saamstelden.
De Voorzitter, den heer Hoeks, dan
kend voor zijne woorden, sloot de ver
gadering met een wensch voor den bloei
en groei der nieuwe vereeniging.
Groene Kruis.
De afd.- Leiden van het Groene Kruis
hield gisteravond in een der bovenzalenl
van den Turk een algem. vergadering.
De waarn. voorzitter, de heer Goud
smit opendie de vergadering. 'Na vast
stelling der notulen, las de secretaris, de
heer Taverne, het jaarverslag der afdee-
limg. Wij stippen er uit aan. De gehou
den tentoonstelling werd door 7500 per
sonen bezocht. Aan de afdeeling is nfil
een wijkverpleging verbonden, waarvan'
men gebruik kan maken tegen een extra
betaling van 50 cent. Het lokaal der
afdeeling is van de Breestraat verplaatst
naar de Pleter Kericgracht. In het afge-
loopen jaar wierden 212 artikelen 2261
maal uitgereikt. Het ledental klom van
373 tot 676. De afd. slaagde er helaas
niet in ook een R. K. gedpilotmeerde
verpleegster aan .zich te v^rbinder
