Uit Stad en Omgeving.
LEIDEN, 14 Maart.
Prof. Dr. J. M. van Bemmelen.
Gisterenavond overleed in den ouder
dom van ruim 80 jaren, na een kortstondig,
doch smartelijk lijden de oud-hoo^leer-
jar in de anorganische chemie aan de
_eidsche universiteit Dr. J. M. v. Bem-
nelen.
Omtrent den ontslapene ktinlnen' de
volgende levensbijzonderheden, worden
medegedeeld.
Jacob Maarten van Bemmelen, werd
geboren den 3en November 1830, te
Almeloo, waar zijn vader rector was aan
de Latijnsche school. Na diens overlij
den, reeds nog in hetzelfde jaar, kwam
de jeugdige Jacob met zijne moeder naar
Leiden, waar hij voorbereidend onder
wijs genoot op de school, van meester
van der Togt.
In September 1847 werd hij student
aan de Leidsche Hoogeschool, waar hij
onderwijs genoot van de leeraren Kaiser,
Rijke en Verdam, terwijl Prof. Kerckhoff
te Groningen zijn leermeester was in
de chemie. Hij promoveerde in October
1854 te Leiden, tot doctor in de wis- en
natuurkunde op een academisch proef
schrift getiteldde Cibotio Cumingii.
Van 1852—60 was Van Bemmelen as
sistent van prof. Kerckhoff aan het che
misch laboratorium te Groningen en van
1856—64 leeraar, in de chemie en phy-
sica aan de academie Minerva, benevens
leeraar in de cliémie aan de Landbouw
school aldaar. Daarna, van 186469 was
hij directeur van de Rijks H. B. S., te
Groningen en van 1869 tot 1874 Direc
teur van de H. B. S. te Arnhem en mede
directeur der Middelbare school voor
meisjes. In Februari van laatstgenoemd
jaar werd hij benoemd tot hoogleeraar
in de anorganische chemie aan de Leid
sche hoogeschool, welk ambt door hem
werd aanvaard op 25 April d.a.v. met
een academisch proefschrift over „De
scheikunde als leer der stofwisseling".
Sedert deed Prof. Van Bemmelen, tal
van onderzoekingen, die vooral betref
fen de samenstelling der alluviale gron
den in Nederland, het absorptievermo
gen van den bouwgrond, de structuur der
Kolloïden en "het vraagstuk der onbe
paalde verbindingen (absorptieverbin-
dingen). Ook zijn geschriften behande
len ineerendeels deze onderwerpen.
Gedurende den leergang 188889
was Dr. Van B. rector-magnificus der
Leidsche Universiteit. Hij was leermees
ter o.a. van den te vroeg ontslapen Prof.
jDr. Bakhuis Roosebaan, Dr. W. Stor
tenbeker, Prof. Dr. F. Schreinemakers
(zijn ambtsopvolger aan de Leidschen
Universiteit), Dr. E. S. Klobbie en tal van
andere philosofi en chemici van buiten
gewone verdiensten. Het Genootschap
„Mathesis Scientiarium jGenitrix" en de
plaatselijke schoolcommissie hadden het
voorrecht den overledene vele jaren als
hun medelid tevens als voorzitter te mo
gen begroeten. Het ridderkruis van den
•Nederl. Leeuw sierde zijn borst, tevens
was hij lid en eerelid van tal van binnen-
en buitenlandsche genootschappen.
Ter gelegenheid van zijn 80sten ver
jaardag op 3 November des vorigen
jaars, werd hem als hulde een gedenk
boek aangeboden, bevattende ruim een
60-tal verhandelingen van de,voornaam
ste chemische beroemdheden in Europa
en Noord-Amerika.
Bij Koninklijk besluit van 1 Februari
is de eerepenning voor verdiensten jegens
's Rijks museum, in zilver, toegekend aan
jhr. W. C. van Heurn, alhier.
Bij beschikking van den minister
van binnenlandsche zaken van 13 dezer
is, met ingang van 13 dezer, benoemd
tot amanuensis Iste klasse bij 's Rijks
Ethnografisch Museum alhier, H. C. A.
van Duuren, thans bediende (schrijver)
met den personeelen titel van amanuensis
bij dat museum.
De Sergeant-majoor administrateur
1. J. Demenint van het 3e Bataljon, 4e
Regiment Infanterie te Gouda wordt op
15 Maart a.s. op verzoek overgeplaatst
bij het 4e Bataljon van het korps alhier.
De timmerlieden en Modelmakers-
vereeniging schonk uit hare kas aan de
Ver. Schoolkindervoeding f 7.50.
ROOMSCHE AGENDA.
Dinsdag, 8 uur 's avonds, St. Jo-
seph-GezelIen Vereeniging, Rapenburg
52, Geloof en Wetenschap. Spreker Pa
ter J. van Well.S. J., Onderwerp: Het
kind en de Literatuur.
Donderdag, 51/2 uur 'savonds. Ge
bouw R. K. Volksbond, Rapenburg. Bij-
belsche geschiedenis met lichtbeelden,
voor kinderen, toegang tegen bewijs.
.81/2 Catechismus met lichtbeelden
voor alle Katholieken boven 16 jaaron
derwerp De Passie O. H. Vertoond zul
len worden platen van de passiespelen
te Oberammergau. Toegang vrij. Spreker
de Weleerw. Pater J. G. Tesser, Ó.F.M.
HAZERSWOUDE. Bij beschikking van
den minister van Oorlog is aan de moeder
van den milicien J. Straven van het
4e Regiment-Infanterie vergoeding in
gevolge art. U3bis der Militiewet toe
gekend tot een bedrag van f 0.60 per dag.
KATWIJK AAN ZEE. Voor de visch,
hier aangebracht, werd besteedgriet 40
—60 ct., tong 20—35—50 ct., per stuk
schol f7, braad f3,50, schar 2.75 per
mand.
NIEUW VEEN. Op Vrijdag 17 Maart
1911 des avonds te half acht uur zal de
R. K. Kiesvereeniging alhier ten huize van
den heer M. Erkelens haar jaarvergade
ring houden. Aan de orde komen o.a. 1
de verslagen over 1910 en verkiezing van
drie bestuursleden wegens periodieken
aftreding de heeren A. Akerboom, Th. E.*
Copray en K. van Rijn.
De alleen wonende J. Versluis alhier
is gisterenmorgen vermoedelijk door een
beroerte getroffen en ten zijnen huize
plotseling overleden,
TER AAR. Uit het 9de jaarverslag;
der gezondheidscommissie zetelend te
Bodegraven, blijkt o.a. het volgende. De
bijdrage der 18 gemeenten, waarvoor
de commissie is ingesteld, is voor 1911
geraamd op f 1548,431/2-
Over den toestand van het water rap
porteerde de subcommissie voor het
plaatsbezoek„wat betreft het? opknap
pen der slooten... handelt men te Ter Aar
alsof er geen Gezondheidscommissie be
staat." Aan het gemeentebestuur werd
geadviseerd tot onbewoonbaarverklaring
van 8 perceeien. Aan 86 werd verbete
ring noodig geacht. Aan 53 werd deze
aangebracht. Doch 33 eigenaren bleven
hierin nalatig. Het bestuur van den R. K.
school heeft onmiddellijk aan den wensch
der commissie voldaan door de vroe
ger met koolasch bedekte speelplaats
met grind te bestrooien. Gevallen van
besmettelijke ziekten hebben zich in Ter
Aar niet voorgedaan. In den loop des
jaars is door het gemeentebestuur een
ziekenbarak gesticht in de nabijheid van
het gemeentehuis. De vaststelling van
eene meikverordening werd voor deze
gemeente niet van belang geacht, omdat
alhier geen handel in melk bestaat.
VOORSCHOTEN. Donderdag 16 Maart,
's avonds te 8 uur, zal de afd. Voor
schoten ter bevordering van de bloem
bollen-cultuur in het café „Sport" van
den heer H. Visser, een algemeene ver
gadering houden, waarin o.m. zal be
sproken wordenhet houden van een
groene bollenveiling.
De St. Barbara vereeniging onder-
afd. van den Ned. R.-K. Volksbond, zal
Zondag 19 Maart, 's avonds te half negen
uur haar Jaarvergadering houden. Aan
de orde is: Jaarverslag van den lsten
secretaris; Rekening en verantwoording
van den penningmèester; bestuursverkie
zing wegens periodieke aftreding van de
heeren Th. Bergman, le secretaris en J.
Romijn, commissaris.
Op deze vergadering zal een gratis
verloting worden gehouden van religieuse
voorwerpen. Donatrices worden tevens
verwacht.
WARMOND. Woensdag 15 Maart a.s.
hoopt Arie Cozijn, molenaar alhier, wel
bekend bij visschers en sportlui, den dag
te herdenken, waarop hij voor 25 jaar
als molenaar werd aangesteld.
WASSENAAR. De Raad dezer ge
meente is bijeengeroepen tegen Woens
dag des voormiddags te half elf. Be
handeld worden 1. Ingekomen stukken.
2. Regeling Lager Onderwijs met den
Haag. 3. Kohier Hondenbelasting 1911.
4. Vaststelling instructie van den secre
taris. 5. Vaststelling der jaarwedde van
den ambtenaar ter secretarie. 6. Eenige
af- en overschrijvingen.
Tot ambtenaar ter secretarie is
benoemd de heer C. M. van Vessem te
den Haag.
ZOETERMEER. Op de alhier gehou
den Provinciale Stierenkeuring werden de
volgende bekroningen toegekend
No. 1. Een 5-jarige stier, genaamd
August, van de fokvereeniging „Zoeter-
meers Begin", f 100.
No. 2. Een 3-jarige stier van J. de Raad
te Waddingsveen f 100.
No. 4. Een 2-jarige stier van C. Leg-
raaun, te Blijswijk f 100.
No. 11. Een 1-jarige stier van M. Hei
koop te Waddingsveen f 40.
No. 24. Een 1-jarige stier van C. Oudijk
te Waddingsveen f 40.
No. 15. Een 1-jarige stier, van A, Bree-
dijk, te Waddingsveen f 20.
No. 23. Een 1-jarige stier van C. Oudijk
te Waddingsveen f 20.
GEWESTELIJK GEMENGD.
Mond- en klauwzeer.
Men meldt ons uitZoeterwoude:
Als vervolg op het bericht van Zater
dag, dat zich onder den veestapel van
den landbouwer J. van Leeuwen in de
Weipoort alhier vermoedelijk een geval
van mond- en klauwzeer voordeed, doch
waarvan volgens deskundigen de ken
merken niet juist aanwezig waren, is nu
door den district-veearts geconstateerd
dat het dier door de zoo gevreesde
ziekte niet was aangetast.
De vergiftiging te Haarlemmermeer.
De verdachte van Exter blijft nog steeds
ontkennen. Vrouw Hoogerhout, die te
Amsterdam werd aangehouden, is op last
van de justutie gisternamiddag naar Haar
lem overgebracht en in het huis van be
waring opgesloten.
Land- en Tuinbouw.
Landbouw-Huishoudschool
voor meisjes.
Wij ontvingen het prospectus van de
Landbouw-Huishoudschool voor meisjes
uit den boerenstand, welke school binnen
kort te Lierop bij Helmond wordt ge
opend.
Het doel der school is:* onze boeren
meisjes in alles een haar passende op
voeding te geven en haar le vormen
tot godsdienstige, huiselijke en werkzame
moeders, huisvrouwen, boerinnen. De
leerlingen verblijven overdag in de school
met bijbehoorende gebouwen, terwijl
haar nachtverblijf is in het St. Henricus-
Gesticht.
In het woonhuis is alles eenvoudig,
doch netjes ingericht. De boerderij met
stallen is volgens de laatste en beproefde
voorschriften van deskundigen. En in
woonhuis èn op de boerderij is er naar
gestreefd, een navolgbaar voorbeeld te
geven.
Met de lessen in land- en tuinbouw
zijn belast daarvoor geëxamineerde on
derwijzers; de onderrichtingen omtrent
huishouden, ziekenverpleging enz. wor
den gegeven door daarvoor gediplomeer
de Zusters der Goddelijke Voorzienig
heid, terwijl de godsdienstige leiding be
rust bij den Pastoor der parochie.
De theoretische lessen worden ge
steund door en toegepast in practische
oefeningen en werkzaamheden, die-om
de vier weken verwisseld worden, zoo
dat de leerlingen in groepen verdeeld
zijn, als: le. Keuken; 2e. Kamers en
Handwerk; 3e. Wasch en strijken; 4e.
Boerderij en tuin.
Het leerplan, dat berekend is voor den
leertijd van één jaar, omvat alle vakken,
die voor de toekomstige boerin van be
lang kunnen worden geacht; slechts dat
gene wordt onderwezen, wat de meisjes
in huis of op de boerderij te pas kan
komen.
Mocht het noodig pf nuttig blijken,
dan zal later een tweede leerjaar worden
gehouden b.v. tot onderricht in de ge-
heele zuivelbereiding.
Verder ligt in het plan: a. Aan iedere
leerlinge een tuintje ter verzorging te
geven, waarin vooral goedkoope en over
blijvende bloemen gekweekt wordenb.
Iedere leerlinge eens in 't jaar een familie
feest te laten houden, waarvoor zij zelve
alles zooveel mogelijk moet gereed maken
en rangschikken, en c. Een paar kleine
meisjes (bestedelingen) op te nemen en
te laten verzorgen, die zullen zijn als
de kleine kinderen van het groote huis
gezin.
Het Wisselbedrijf bij de Vischteelt.
Hierover schrijft de heer Pennekamp
in het „Tijdschrift der Ned. Heidemaat
schappij" o.m. het volgende:
Is vruchtwisseling in 't landbouwbe
drijf reeds lang een gebiedende eisch
des tijds geworden, ook voor een ratio-
neele vischteelt, waarbij 't bedrijf zoo
intensief mogelijk moet zijn, zal in de
naaste toekomst het wisselbedrijf niet
gemist kunnen worden.
Nu zou men wellicht geneigd zijn te
denken, dat een afwisselende cultuur
van visch en landbouwgewassen iets in,
dat zich eerst in den allerlaatste tijd baan
gebroken he'eft. Dit is echter niet het
geval. Reeds jaren geleden werd dit
systeem op de groote dominale landgoe
deren in Silezië en Bohemen toegepast.
Men treft daar op zwaren, vruchtbaen
bodem vijvers aan, die van 50 tot 700
H.A. oppervlakte beslaan. Deze vijvers
nu worden al sedert jaren afwisselend
voor vischcultuur en landbouw gebezigd
in dier voege dat men ze met ^oog op de
tijdruimte, noodig voor 't aanstuwen of
droogleggen, drie jaren onafgebroken
onder water laat staan om ze dan de vol
gende drie jaren weer voor de cultuur
van landbouwgewassen te bezigen.
Bij het expioiteeren voor de vischteelt
wordt zoo'n vijver 't eprste jaar bevolkt
met eenjarige karpers en eenjarige zeelt,
waarvan op 't eind van 't derde jaar
marktwaardige visschen worden verkre
gen.
Na de afvissching wordt de vijverbo
dem weer geploegd, grondig drooggelegd
bemest en voorbereid voor de cultuur
van allerhande landbouwgewassen (in
den regel haver), 't tweede jaar weer
halmgewassen (rogge, tarwe, gerst) en 't
derde jaar hakvruchten (aardappelen, sui
kerbieten, erwten, boonen etc.) ofgroen-
voedergewassen.
Maar ook in onze koloniën, met name
op Java, heeft de inlandsche bevolking
reeds sedert een halve eeuw een afwisse
lende cultuur gedreven van rijst en visch.
Daar in de keerkringsgewesten een eigen
lijke rustperiode ontbreekt, is het onder
gunstige omstandigheden mogelijk, in één
jaar tijds tweemaal een hoofdgewas te
verbouwen. De rijst heeft pl.m. zes maan
den noodig om zich te ontwikkelen en
tot rijpheid te komen. Aangezien de rijst-
plant gedurende de eerste maanden voor
haar ontwikkeling zeer veel water behoeft
wordt de cultuur gedreven in daarvoor
opzettelijk ingerichte bevloeiingsvelden
(sawahs.)
In sommige streken, vooral daar, waar
met het oog op het droge jaargetijde
het noodige water voor de bevloeiing
ontbreekt, wordt als tweede gewas mais
tabak of Spaansche peper verbouwd.
Overal echter, waar over voldoende wa
ter beschikt kan worden, wordt de sawah
na den rijstoogst gebruikt als vischvijver
en zulks met uitstekend gevolg. In de
verslagen, die op deze teelt betrekking
hebben, wordt o.m. ook met veel lof ge
waagd van de gunstige werking die een
dergelijke wijze van bodemcultuur op de
structuur van den grond uitoefent.
Rechtszaken.
Zuid-Hollandsche Heeren „Sociëteit".
Voor de zooveelste maal werd gisteren
voor de Haagsche rechtbank behandeld
de zaak der Z.-H. H. S., reeds sedert
1908 in verschillende instantiën berecht,
grillen) Ephraim Cpjitent, 28 koop
man te Amsterdam, was met twee andere
„bestuursleden" S. B. en A. E. veroor
deeld tot twee maanden hechtenis en
van dat vonnis was C. heden in verzet
gekomen. Hem was ten laste gelegd, dat
hij tusschen 15 Juni en 15 September
1908 in een perceel aan den Geverts
Deynootweg te Scheveningen en tusschen
15 September en 15 November 1908 in
een perceel in de Gortstraat, in vereeni
ging met B. en C. had gehouden een
voor het publiek toegankelijk huis van
hazardspel, waarin rodet en roulette werd
gespeeld, zijnde hazardspelen.
De zaak is overbekend en ook gisteren
liep het weer over de kwestie of men
met eene werkelijke of een gefingeerde
Sociëteit te doen had gehad; m. a. w.
of de speelgelegenheden voor het publiek
toegankelijk waren. Een aantal getuigen
werden gehoord, die inlichtingen gaven
omtrent bestuur, lidmaatschap en intro
ductie tot de „Sociëteit" en die als hun
indruk te kennen gaven, dat men met
een werkelijke Sociëteit te doen had.
Subst.-Off. v. Justitie mr. van Geuns
meende, dat naar zijne overtuiging het
vonnis juist is gewezen en vorderde dus
bevestignig.
De verdediger, mr. Adolf Perel, uit
Amsterdam, ontveinsde zich de moeilijk
heid niet de rechtbank tot eene andere
opinie te brengen, waar de Hooge Raad
ten aanzien van S. B. en A. E. in hoogste
instantie reeds uitspraak heeft gedaan
en de cassatiemiddelen heeft verwor
pen. Pleiter ging vervolgens den loop
dezer zaak in de verschille.iJe stadia 11a
en stelde deze twee vragen: hield bekl.
een huis van hazardspel enwas de in
richting voor het publiek toegankelijk.
Verschillende feiten bewijzen volgens
pleiter, dat men hier te doen heeft met
een werkelijke sociëteit, al werden er
wel eens informaliteiten gepleegd.
Uitvoerig betoogde pleiter ,dat ove
rigens aan de formaliteiten streng de
hand werden gehouden dat men vrijwil
lig tot het spel overging en er niet toii
spelen gedwongen werd, en dat de speel
zalen en de zaal waar café chantant etc.
gegeven werd, gescheiden waren. Plei
ter meende, aangetoond te hebben dat
de lokalen van de Z.-H. H. S. niet wa
ren een voor het publiek toegankelijk
huis, en daarmede vervalt ook de subsi
diaire tenlaste legging. Pleiter vleit zich
dat de gebleken feiten de rechtbank zul
len leiden tot herziening van haar von
nis en tot vrijspraak.
Beleediging.
Voor den Hoogen Raad werd gisteren
behandeld de zaak H. A. van D, notaris
en uitgever te Hulst, door het gerechts
hof te 's Gravenhage wegens eenvoudi
ge beleediging in zijn blad „De Volks
wil", van pastoor Schels, te St. Jansteen.
veroordeeld tot f 100 boete of 20 dagen
hechtenis. De requirant had twee me-
moriën van cassatie ingediend, van wel
ke echter de tweede als te laat ingediend
buiten beschouwing moest blijven. In
de eerste memorie voerde hij aan lo.
dat het hof verzuimd had een onderzoek
in te stellen naar den .meineed van den
klager, als get. in een andere strafzaak.
2e. dat in de dagvaarding de ingediende
klacht in andere bewoordingen was
weergegeven dan in de oorspronkelijke
klacht3e. dat geschonden was art. 4
der Grondwet, dat ieder het recht waar
borgt om zijn goeden naam te verdedi
gen dat artikel 7 der Grondwet, behel
zend het beginsel van de ^rijheid van
drukpers, evenzeer was gesoionden.
Advocaat-generaal, Mr. van Hangest,
baron d'Yvoy, achtte al deze bewerin
gen ongegrond. Een onderzoek naar mei
need kan slechts worden bevolen indien
deze ter terechtzitting plaats heeft; in
de dagvaarding was de klacht door het
wegvallen van een paar woorden niet
van karakter veranderden de Grond
wet geeft niemand het recht vrijelijk be-
leedigingeo te uiten.
Geconcludeerd werd dus tot verwer
ping. Uitspraak 10 April.
Kerknieuws,
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot Pastoor te Uitgeest
den WelEerw. heer J. J. Oudewater en
tot Pastoor te Wormerveer den Wel
eerw. heer J. J. Rombouts, die kapelaan
was te Watergraafsmeer.
In het Sint Antoniusgesticht te Utrecht
is Zondagmorgen overleden de WelEerw.
Zeergel. Heer H. J. A. Garrels, leeraar
aan het seminarie te Kuilenburg. De
overledene was slechts 29 jaren oud en
werd in 1907 priester gewijd. De begra
fenis zal plaats hebben te Groningen.
Door de zorgen van den weleerw. heer
A. A. Suys, kapelaan te Waalwijk, is tot
stand gekomen eene „Heilig Land-Stich
ting", welker statuten dezer dagen wer
den goedgekeurd door Z. D. H. den
Bisschop van den Bosch.
Het bestuur der stichting wordt ge
vormd door de heeren Ernest Laane te
Bergen op Zoom, Notaris P. W. Maas te
Tilburg, waarnemend secretaris, J. H.
M. Cramer te 's Bosch, F. J. M. A.
Reekers, te Amsterdam, F. C. J. A. M.
baron van Lamsweerde, te Wester Meer-
wijk (gem. Groesbeek), P. F. Bergmans
te Tilburg, W. J4. Rikkers te Hilversum,
De weleerw. heer kapelaan Suys is
door Mgr .benoemd tot adviseur der
Stichting, met den titel van „vicaris."
De Franc'scanerorde telt op het oogen-
bUk (volgens de Acta .Q. HL vYAS,
Maart 1911) 1670/ leden. Het aantal1
priesters bedraagt 8653, dat der gees
telijke broeders 2465. De orde der Cla
rissen telt 9834, de regulieuze derde or
de van St. Franciscus 45135 en de we
reldlijke derde orde 1514875 leden.
Een treffende ontdekking.
Naar aan de „Germania" uit Rome
wordt gemeld, is te Cerreto Sannita (in
de Campagna) het lichaam van den voor
17 jaren afgestorven bisschop Sodo in'
ongeschonden staat, zonder cenig tee-
ken van ontbinding, weer gevonden.
De geneesheeren staan voor een raad
sel. De bevolking begint reeds pelgrims
tochten te houden naar het graf van denf
bisschop, die gedurende zijn leven als
een groot weldoener der nienschen be
kend stond.
Gemeentezaken.
Gemeenteraad.
De gemeenteraad vergadert op Donder
dag 16 Maart 1911, des namiddags te
vier uren.
Te behandelen onderwerp: Voorstel
tot het aangaan van een 4% geldleening,
groot f 2.000.000
Onderwijs.
Nuttige handwerken.
's-GRAVENHAGE, Geëxamineerd 15,
geslaagd 14, de dames P. H. S. des Bou-
vrie en A. M. Wolft, van Amsterdam H.
de Zwaan van Den Haag; C. C. E. O.
Dutre en A, P. C. van Eyk, te Gouda;
M. Kapteyn den Boumeester, M. P. Sluit,
C. G. van Keulen en G. Olievier, van
Leiden; C. Luyt. T. P. Vermeer, J.
Paling, E. M. Henkes en A. H. van der
Staay, te Rotterdam.
Aanbestedingen.
LISSE. De uitslag van de gehouden aanbe
steding van het schilderen der gebouwen van
de Gasfabriek is als volgt J. Hemelman f709
J. J. Zandvliet f580 G Slegtkamp f525 A. van
der Zaal f483.90. Het -.w' - n laagsten
inschrijver geguru
Faillissementen.
Uitgesproken: C. de Rade, koopman, te
Almkerk. Curatormr. C. M. van Leeuwen.
B. H. de Vries, schipper, te Werkendam. Cura
tor mr. J. B. J. Timmermans, te Waalwijk.
B. Kneppers, broodbezorger, te Sloten (N.-H.)
Curatormr. F. van Leer. W. C. van de
Corput, ambtenaar Holl. IJz. Spw, Mij., te Am
sterdam Curator als voren. Mej. G. M. Buijs
man, laatstelijk wonende le Amsterdam Cura or
als voren. A. N. Landman, te's-Gravenhage.
Curator mr, H. A. H. Canter Cremers. H:
Kautz, winkelierster te 's-Gravenhage Curator,
mr. 1. Sj. Genbrandy. C. P. van den Berg.
boekhandelaar, te Voorburg. Curator mr. J. F
Hij mans.
Opgeheven: A. F. Timmermans en F. W.
Verschuur, beiden Den Haag.
Geëindigd: A. J. Bloemendaal, bakker en
winkelier, te üiepenheim. P. Ou', te Naaiden
H. O. R. H. Kohier.
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 14 Maart.
hi behandeling komt de suppletoire
Landbouwbegrooting, betreffende uitbrei
ding der Rijks hoogere land-, tuin en
boschbouwschool te Wageningen en ver
vanging der Rijkslandbouwschool aldaar
door twee zelfstandige middelbare land
bouwscholen, waarvan de Nederlandsche
te vestigen te Groningen en de koloniale
te Deventer.
De heer v. Lynden van Sanden-
burg betoogde de wenschelijkheid om
de hoogere land-, tuin- en boschbouw
school te vestigen in een academiestad.
Verbinding der school aan eene universi
teit, en wel aan eene, welke liefst in het
centrum des lands gevestigd is, zal de
beste waarborgen opleveren voor goed
Hooger Landbouwonderwijs.
Overigens had deze zaak niet bij sup
pletoire begrooting moeten geregeld wor
den, maar bij afzonderlijk wetsontwerp.
Eerst behoort principieel uitgemaakt té
worden of deze zaak bij wet of bij be-
grootingspost moet worden beslist. Daar
na wil spr. gaarne gelden voor de be
oogde reorganisatie toestaan.
De heer de Beaufort beaamde deze
laatste bezwaren van den heer van Lyn
den van Sandenburg, maar daarover zoül,
hij heenstappen omdat zijji hoofdbezwaar'
geldt het voornemen om. de Hoogere'
Landbouwschool zelf in Wageningen te
laten voortbestaan. Om die reden zal hij
tegenstemmen. Een Hoogeschool tocby*
in een stadje met 10.000 inwoners, oor
deelt spr. iets belachelijks. Voorloopig'
zou spreker de koloniale afdeeling tef
Wageningen willen laten. Tegen Grcfö
ningen als plaats van vestiging der twee-?
de middelbare school had spr. geen be-„
zwaar. Het amendement-de Stuers, dat
de Regeering de plaats van vestiging
nader wil laten onderzoeken, bestreed
spr. omdat alsdan te veel aan de Regee
ring wordt overgelaten ten aanzien dei*
keuze van de vestigingsplaats. B
De heer Bos ondersteunde het vestté
gen der middelbare landbouwschool té(
Groningen, waar zij volkomen tot bloei
zal kunnen komen.
Wat nu de reorganisatieplannen zelvéj
betreft, had spreker geen bezwaar, dat
Wageningen ook in de toekomst word<$
een hoogere vakschool, maar wèl datT
het aldaar gegeven onderwijs dan oo$
verder zou beschouwd worden als het}
type van ons hooger landbouwonderwijs
Ten slotte wees spreker er oj> daf
Utrecht, waar men thans zoo gestek^.
blijkt op het bezit van de Hoogjerel
laffdboiiyvscjiopl, .te .men aoeü
