14
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang»
Na. 437.
9e Sou/tont
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
Maart
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Berner Conventie.
Zooals men weet werd de vorige week
!door de Tweede Kamer zonder stem-
;ming besloten, dat Nederland zal toetre
den tot de Berner Conventie een be
sluit, dat stellig ook door de Eerste Ka
mer zal worden genomen. Zoodra zulks
zal geschied zijn en de Koningin het
Jdaartoe strekkende wetsontwerp van Haar
handteekening zal hebben voorzien, kan
uitgewischt worden het smaadwoord, dat
er een artistieke roofstaat ligt tusschen
'de Dollard en de Schelde. Men zal dan
immers niet langer klakkeloos en straffe
loos kunnen vertalen, nadrukken of na
tmaken wat in het buitenland op het ge
bied van kunst verschijnt. Wederkeerig
mag men ginds zulks ook niet doen ten
onzen nadeele: over en weer moet voor
taan aan uitgevers en kunstenaars verlof
tot reproductie worden gevraagd, welk
verlof natuurlijk eerst tegen „idem zoo
veel" zal worden verkregen.
Hoe noodzakelijk deze beteugeling is
van den artistieken en literairen roof-,
zucht, bleek nog dezer dagen uit een:
polemiek in de bladen tusschen een paar
vertegenwoordigers van tooneelgezel-
schappen, bij welke pennestrijd bleek,
'dat men eenvoudig gansche tooneelstuk-
ken vertaalt" en hier te lande opvlCwert,
'zonder den schrijver ook maar een pen
ding toe te kennen. Er wordt soms wel
onderhandeld met de buitenlandsche
auteurs, maar terwijl dan het eene too-
neelgezelschap het vertaalrecht koopt,
gaat een ander gauw kosteloos aan het
vertalen en is dan nog soms met de op
voering het betalende gezelschap voor.
Dergelijken practijken, die zoowaar
soms nog worden goedgepraat ook, moet
inderdaad den Icop worden ingedrukt.
Onze goede naam staat daarbij op het
spel. En zulks te meer ,wijl de benadeel
de buitenlanders in den regel flink de
pen kunnen hanteereii en ons aan de kaak
stellen een spelletje, waaraan ook
benadeelde Nederlandsche schrijvers wel
medededen.
Maar al bestonden al deze bezwaren
rtiet, dan nóg zouden we vóór aanslui
ting bij de Berner Conventie wezen, wijl
zulks immers eenvoudig is een kwes
tie van „mijn en dijn", evenals zulks met
het octrooirecht het geval is. Wie iets.
schrijft, u/'tvindt, componeert, schildert
of beeldhouwt, stelt dit natuurlijk gaar
ne ter beschikking tot genot van het!
publiek, maar hij geeft daarmee geens
zins zijn rechten prijs op het werk van
zijn handen en hoofd allerminst wan
neer met die rechten tevens levensvoor
waarden gepaard gaan.
En dan is aan de inperking der ver-
taahvoede nog dit moreele voordeel ver
bonden, dat menig prul wel onvertaald
zal blijven, wijl 't niet zeker is of de kos
ten er uit zullen komen. Het literair
en naar wij hopen ook het zedelijk peil
der boekenmarkt kan hierdoor worden
verhoogd een resultaat., hetwelk ieder
blad, dat zichzelf respecteert, zal toe
juichen, al moiet het daardoor zelf wat
meer voor zijn feuilletons betalen.
Het Kamervotum doet ons dan ook
genoegen, terwijl het ons geenszins ver
baast, dat de blezwaren door een paar
afgevaardigden geopperd te weinig
steekhoudend bleken, om er een stem
ming aan te durven wagen.
V Aan wien ook de schuld
Dr. Nolens heeft er laatst in de „N.
(Venl. Crt." op gewezen, dat de Raad
van State de indiening van wetsontwer
pen kan vertragen.
Dit schijnt bij de invaliditeit*- en ouder-
do nsVerzekering inderdaad het geval te
zijn.
Mogen wij toch het Kamerlid van der
Molen gelooven, die gisteravond te Am
sterdam sprak, dan is sedert November
het invaliditeits-ontwerp bij den Raad van
State in onderzoek; maanden
dus, terwiji de n< j -i'iewet met
een memorie van to-! Min n 98 bladz.
in vier weken werd u.
Geen wonder, dat de neer van der
Molen met een dergelijken gang van
zaken niet tevreden is.
Wij herinneren c dat ender het Mi
ni >.erie-Kuyper iets dergelijks gebeurde.
Ook toen vertraagde de Raad van State
Öe indiening der sociale .wetsontwerpen. 1
't Schijnt, dat een rechtsch Kabinet met
allerlei teleurstellingen kampen moet.
Ondertusschen is het goed de kiezers
tijdig opmerkzaam te maken, aan wien
ook de schuld, wanneer eventueel de
sociale verzekeringen vóór 1913 het
Staatsblad niet bereiken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Meer en meer begint te blijken dat
de kwestie tusschen
Rusland en China
in een critiek stadium geraakt is. De
Petersburgsche correspondenten der
bladen melden dan ook, dat de nota van
China aan Rusland nopens het verdrag
van Februari 1881 in de kringen der
Russische regeering een zeer ongunsti-
gen indruk heeft gemaakt, omdat China
erin schijnt terug te keeren tot* zijn vroe
gere standpunt en zijn verzoenende hou
ding weer laat varen.
Volgens een telegram aan de Morning
Post, heeft het Russische ministerie van
buitenlandsche zaken over de zaak een
mededeeling aan de pers verstrekt, waar
in zij het misnoegen van de Russisdhe
regeering over die nota sterk uitspreekt.
De „Nowoje Wremja" trekt weer
geducht van leer. Het blad verklaart,
dat verdere onderhandelingen met
China nutteloos zijn en dat een „ul
timatum" gezonden moet worden. Rus
land, dat eenmaal zijn eisohen heeft ge
steld, moet ter wille van de nationale
waardigheid zorgen, dat deze eisoheni
worden vervuld.
'Een telegram uit Charbin aan hetzelf
de blad zegt, dat de Chineesohe auto
riteiten in Mongolië last hebben gekre
gen van de regeering te Peking, om eenf
oorlogzuchtige stemming onder 't volk
te verwekken en het aan te zetten helt
land te verdedigen.
Ook de „Observer" verneemt, uit St.
Petersburg, dat het Russisqh-Chineesch
gesohil een dreigende wending aange
nomen heeft, daar het ministerie van bui
tenlandsche zakeii te Peking definitief
zou hebben geweigerd, de Russische
eisohen betreffende de nieuwe consula
ten in te willigen.
En ten slotte meldt de ,',Retsj" nog,
dat de Russische en andere buitenland
sche- kooplieden klagen over de moei
lijkheden, die door de Chineesche auto
riteiten worden gemaakt. Naar 't schijnt
worden de soldaten in de dOrpen van'
wapens voorzien. In het oosten Vanf
Mandsjoerije verschijnen vele roovers-
benden. Er loopen geruchten dat de re
geering den haat tegen de Eurqpeaneni
aanwakkert. Bij Zizikar zouden 150000
man Chineesohe troepen pnder de wa
penen staan. Er worden schietoefenin
gen en manoeuvres in het sigjnaleereni
gehouden. Er heerscht een groote op
schudding onder de bevolking, evenals
in 1900. Vele Chineezen verlaten Wla-
diwostok. In het verre oosten beschouwt
men den toestand als zeer critiekl
Dat men, ofschoon een grooten mond
hebbend om het een en ander af te brer
ken, de handen akelig verkeerd kan heb
ben staan, als het erop aankomt, posi
tief werk te verrichten, is bij de laat
ste ministerwisseling in
Frankrijk
weer eens gebleken, waar men met den
Kabinetsbreker Malvy leelijk in z'n maag
zit. Eerst zou hij onder-minister wor
den voor eeredienst, maar al spoedig zag
men in dat zulk een dwaasheid onbe
staanbaar was. Men heeft hem nu belast
met het gevangeniswezen en het onder^
zoek van de stukken der candidaatkan-
tonrechters. Echter geeft dit geen werk
genoeg voor een baantje van fr. 30.000.
Men wil hem dus wat meer werk verr
schaffen. Monis heeft n.l. uitgedacht,
dat lieden, die voor den eersten keer tot
vangenisstraf veroordeeld worden, niet
op de gewenschte wijze behandeld wor
den. Een man heeft gestolen, aldus Mo,-
nis. Men zet hem achter slot eji gren
del op het oogenblik dat hij den laatsten
stuiver van het gestolen geld uitgjeeft.
Men veroordeelt hem. En met welk re
sultaat? De dief, die mogelijk gehoor1
heeft gegeven aan een opwelling, die
hij betreurt, ziet zich veroordeeld tot
een strenge straf, Hij is bovendien bui
ten staat, dengene, dien hij bestoleni
heeft, schadeloos te stellen. Voor zes
maanden, een jaar of langer zelfs, leeft
hij op kosten van den staat. Daar komen
dan nog de kosten van het geding bij.
De l/eideude gedaqhte vaa jiet
stelsel moet worden het slachtoffer scha
deloos te stellen. De rechtbank zal de
toegebrachte schade schatten en de op
te leggen straf zal afhangen van de
schade, die vergoed moet worden.
Gij hebt duizend gulden gestolen uit
de kas van uw patroon. Zoolang als dat
noodig zal blijken, wordt ge aan het
werk gezet in een gevangenis of in ee:i
strafkolonie. Ge zult hetzelfde loon ver
dienen als een gewone arbeider, maar
ge ziet er geen cent van. We zullen uw
verdiensten gebruiken in de eerste plaats
om het gestolene weer terug te betelen,
in de tweede plaats om de kosten der
justitie te dekken en in de derde plaats
ter bestrijding van uw levensonderhoud,
die de staat u op zoo edelmoedige wij
ze heeft voorgeschoten.
Het zal den heer Malvy hoofdbrekens
kosten, om dit stelsel om gevangenen
te behandelen, door te voeren, plaagt
hij, dan zal niemand beweren, dat hij
zijn 30.000 frs. 's jaars aan niets an
ders dan aan een politiek fortuintje te
danken heeft. Iemand, die een moord be
gaan Ijeeft, de geleden schade te laten
herstellen en bovendien de kosten van
de rechtspleging en van zijn onderhoud
in de gevangenis terug te laten beta»-
len, is een vraagstuk, dat inderdaad lang
durige en moeilijke overpeinzing eischt.
En wat te doen met lieden, die millioe-
nen hebben gestolen, het vaderland heb
ben beleedigd of den hoogen hoed van
den nfinisterpresident of van den presi
dent der republiëk hebben ingeslagen.
De heer Malvy komt voor moeilijke
vraagstukken. Moeilijke vraagstukkende
wereld is er vol van.
Lezer, zijt gij wel eens langs een slop
gekomen waar een man bezig was zijn
vrouw af te rossen? Hebt gij toen niet
in edele verontwaardiging uw tusschen-
komst in deze trachten te verleenen?
En zaagt gij dan niet spoedig èn vrouw
èn man met de vuisten tegenover u
staan? Zoo iets ziet men nu gebeuren in
Mexico
waar de Vereenigde Staten in den strijd
tusschen regeering en opstandelingen
tusschenbeide wil komen.
In telegrammen uit Mexico wordt
medegedeeld, dat Porfirio Diaz, de presi
dent van Mexico, „kookt van verontwaar
diging" bij het denkbeeld van een Ameri-
kaansche interventie en dat die veront
waardiging wordt gedeeld door alle hooge
ambtenaren in Mexico en de vertegen
woordigers dier republiek in de Ver
eenigde Staten.
In een telegram aan de „Daily Mail",
Zaterdagavond afgezonden, geeft presi
dent Diaz, echter zonder Amerika te
noemen, te kennen, dat hij het best af
kan zonder de hulp van de zusterrepu
bliek. Hij seinde nl.„Er zijn hier eenige
weinig beteekenende rustverstoringen
voorgekomen.
De Regeering hoopt met de middelen,
die te harer beschikking zijn, daaraan
ten spoedigste een einde te kunnen
maken"
En wat de opstandelingen betreft, deze
schijnen vast besloten te zijn om, wan
neer Amerika aanvallenderwijze mocht
optreden, den strijd tegen de Mexicaan-
sche regeering te staken en deze, door
het voeren van een guerilla tegen den
gemeenschapeplijken vijand te steunen.
Dat zijn geen prettige berichten voor
de Amerikanen, die toch met zulke goede
bedoelingen bezield waren. Toch schijnt
de Amerikaansche regeering van plan te
zijn zoo noodig nog 12.000 man naar
Texas te zenden, ondanks de officieele
uitspraken dat de toestand heel goed is
in Mexico.
De „Times" verneemt uit Washington,
dat de toestand in Mexico duister blijft.
Niemand weet wat er eigenlijk voorvalt,
maar algemeen gelooft men, dat het er
ernstig toegaat.
GEMENGD.
De Duitsche keizer zal op weg naar
Venetië op 24 dezer Weenen aandoen
en nog denzelfden avond naar Venetië
vertrekken. De Keizer zal dan Keizer
Frans Jozef begroeten.
Keizer Wilhelm is er op gesteld, Keizer
Frans Jozef de diepe gevoelens, die hij
voor dezen als vriend en bondgenoot
koestert, te kennen te geven.
Er wordt bericht, dat koning Victor
Emanuel den Duitschen Keizer zal komen
begroeten, wanneer deze zich op reis
naar Korfoe, te Venetië bevindt.
Dr. E. Brenner, minister van jus
titie politie ia dea éwits&ricjjeii
Bondsraad, is te Mentone overleden.
De verkiezingen voor de Spaansche
provinciale staten hebben tot dusver een
rustig verloop gehad. Te Madrid heb
ben, voor zoover men tot nu toe kan
nagaan, de koningsgezinde candidaten, te
Barcelona de radicalen de meerderheid
behaald.
Van den opperbevelhebber der
Turksche troepen in Jemen is telegra
fisch bericht ontvangen, dat van Menakha
Hadsjile uit een gecombineerde aanval
is ondernomen om de plaatsen Lehab
en Soeloes in het district Haras van
opstandelingen te bevrijden. Na een ge
vecht, dat drie dagen duurde, waren de
meeste dorpen en versterkingen in de
handen der troepen gevallen en de ove
rige opstandelingen hadden zich over
gegeven.
De katoenspinners te Manchester
hebben Vrijdag besloten binnenkort bij
stemming te beslissen, of hunne fabrie
ken gedurende drie maanden achtereen
op Zaterdag stop zullen worden gezet.
De „New York Herald" verneemt
uit Peking, dat in Mantsjoerije de pest-
sterfte snel aan het minderen is, uitge
zonderd in Moekden.* In genoemde stad
zal 5 April de internationale pest-confe-
rentie worden geopend.
Aan de „Times" wordt uit Bombay
gemeldDe pest neemt op onrustbarende
wijze toe. .Het aantal sterfgevallen is in
een week tijd met 0000 vermeerderd.
Punjab en Bengalen zijn het hevigst ge
teisterd. In Bombay verwacht men ook
een erge bezoeking van de pest. De
pest, die daar onder de ratten woedt,
bereidt er de menschen op voor.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd in de
tiendcommissie in het vijfde tienddistrict
te 's-Gravenhage, tot plaatsvervangend
voorzitter het lid jhr. mr. J. J. Pompe
van Meerdervoort, en tot lid mr. M. P. G.
Kappeyne van de Coppello, advocaat en
procureur te 's-Gravenhage.
Paleis te Amsterdam.
Door den Bond van Ned. architecten,
is een adres aan H. M. Koningin verzon
den. Daarin wordt aan Hare Majesteit
gevraagd het thans als koninklijk verblijf
in gebruik zijnde stadhuis aan den Dam
te Amsterdam weder voor zijn oorspronke
lijk gebruik te bestemmen. Zij beroepen
zich hierop, dat uit een onderzoek is ge
bleken, dat het gebouw thans evengoed
als in den stichtingstijd aan zijn doel kan
beantwoorden, en dat het ook de uitge
sproken bedoeling was van Z. M. Willem I
om het gebouw voor zijn oorspronkelijke
bestemming te willen beschikbaar stellen.
De besturen of directeuren van ver
schillende lichamen hebben dit adres
medeonderteekend o.a. ook het Bisschop
pelijk Meseum te Haarlem.
Bond R. K. Gemeenteraadsleden.
Vrijdag 1.1. vergaderde te Utrecht het
comité, waaraan het ontwerpen de sta
tuten voor den Bond van R. K. gemeente
raadsleden is opgedragen. Het comité
wees de heeren dr. P. Woltering
('s-Bosch), mr. Thijssen (Haarlem) en L,
M. Penn ('s-Hage), respectievelijk aan
tot voorzitter secretaris en penningmeester.
Omtrent het behandelde kan uit den
aard der zaak naiuurlijk nog niets worden
medegedeeldwel vernemen wij, dat 't
comité met zijn werkzaamheden naar
genoegen vorderde.
Ned. R. K. Typografen Bond.
Te Nijmegen is Zondag door de N.
R. K. T. B. eene buitengewone Bonds
vergadering gehouden; nagenoeg alle af-
deelingen waren vertegenwoordigd. Een
motie van de afd. Utrecht, waarin deze
den wensch uitsprak, dat de heer Van
Eijndthoven als voorzitter zou gehand
haafd blijven, werd gehandhaafd; als
plaats van vqptiging van het hoofdbe
stuur werd Utrecht genomen.
Over punt 5: Actie gevangenisd; ukke-
rijen, had een zeer levendige bespreking
plaats, vooral naar aanleiding van de
motie, voorgesteld door de gecombi
neerde vergadering te Utrecht.
Hieraan werd vooral deelgenomen door
Den Haag en 's-Bosch. Er werd o.a.
op gewezen, dat thans de patroons tegen
dezen arbeid protesteeren, omdat de ont
slagen gevangenen Toch als onbekwaam
ifi tie maatsch^ppr ZMtien terugkeereji,
terwijl zeer velen de jongensexploitatie
in ernstige mate in de hand werken, wat
even nadeelig is. Na eenige wijzigingen
en met uitlating van alinea 10, waarin
de gezellen en patroons verklaren niet
met ontslagen gevangenen te zullen wer
ken, werd besloten deze motie te steunen.
Door de afd. Amsterdam werd voor
gesteld plannen te beramen, om het mo
gelijk te maken, dat leden der St. Jozefs-
gezellenvereeniging, wanneer zij lid van
een of andere afd. wenschen te worden,
welke is aangesloten bij een plaatselijke
werkliedenvereniging, dan tevens geen
lid dier vereeniging behoeven te worden.
Hiertoe werd met algemeene instemming
besloten.
Conflict met den Minister van Marine
Tegen Augustus zal de kapitein ter zee
baron Van Asbeck, commandant van het
Instituut voor adelborsten te Nieuwediep,
den dienst met pensioen verlaten.
„Land en Volk" schreef dit toe aan
een-conflict met den Minister van Marine.
Van bevoegde zijde wordt verzekerd,
dat in het bereids vermelde feit geen
reden ligt om te denken aan een tus
schen den Minister van Marine en ge
noemden kolonel gerezen geschil.
De heer Van Asbeck, die in aanmer
king zou zijn gekomen voor een benoe
ming tot schout-bij-nacht, zou in dien
rang niet actief kunnen dienen om re
denen van gezondheid, hierin bestaande
dat zijn gestel het varen buitengaats in
volle zee sinds eenige jareii niet meer
toelaat.
Van daar ook dat hij sedert bij de
marine in betrekkingen aan den wal
werkzaam is geweest.
De kolonie Suriname.
Krachtens Koninklijke machtiging heeft
de Min. van Koloniën in overleg met
den gouverneur van Suriname, een com
missie benoemd bestaande uit de heeren!
dr. D. Bos, lid van de Tweede Kamer,
lid en voorzitter, W. H. Bogaardt, lid'
van de Tweede Kamer; G. A. A. Mid-
delberg, lid van*de Tweede Kamer; mr.
dr. A. van Gijn, thesaurier-generaal; J.
van Vollenhoven, oud-hoofdadministra
teur der Deli-maatschappijD. H. Ha-
velaar, oud-ondervoorzitter van den raad
van bestuur in Suriname en A. A. ter
Laag, oud-notaris in Surinam'e, thansi
notaris hier te lande, en mr. S. J. R. de
Monchy, hoofdcommies ter provinciale!
griffie van Zuidholland, secretaris aan;
welke commissie is opgedragen een on
derzoek in te stellen naar den economi-
schen en financieelen toestaid van de
kolonie Suriname en van advies te die-1
nen omtrent de maatregelen welke ter
verbetering van dien toestand behoop
ren genomen te worden.
Prinses Juliana.
Naar „De Rotterd." verneemt, gaat
Prinses Juliana, die bij gunstig weer ge
regeld des morgens te circa 11 uur mef
de verpleegster uitrijdt de laatste dagen
gewoonlijk naar het landgoed van baron;
v Brie.nen aan den Wassenaarschenweg
waar zij enkele uren al spelende door
brengt en de koningin en de Prins Haar
des middags meermalen komen gezeln
schap houden.
KORTE KRONIEK.
H.H. M.M. de Koninginnen en Z.
K. H. de Prins hebben gisteravond in
het gebouw van K, en W. het concert
bijgewoond van de vereeniging van Leid-
sche studenten „Sempi'e Crescendo".
Bij de herstemming in de R. K„
Kiesvereeniging te Zevenbergen, tot het*
stellen van een candidaat voor de Prov.
Staten zijn uitgebracht op den heer J.
G. Nollen, wethouder te Zevenbergen,
813 stemmen en op den heer W. F. Wol-
ters, notaris te Terheijden ,1311 stem
men, zoodat laatstgenoemde de candi
daat is der R. K. kiesvereeniging.
De minister van binnenlandsche za
ken, de heer Heemskerk, heeft zich he
denmiddag van uit Amsterdam voor'een
week naar Montreux begeven.
Uit Batavia werd aan het Soer. Hbi.
ge-neld: Het gerucht gaat, dat mr. Gaste
mann zijn loopbaan heeft afgebroken';
om mr. Fock op te volgen als gouvferneuf
van Suriname.
De heer Gastmann heeft nog geen 2
jaren het ambt bekleed van "hoofd detj
magistratuur in Indië.
