2e Jaargang.
Donderdag
9
Maart
1911.
BUITENLAND.
De andere weg.
BINNENLAND.
Na. 433.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Socialistisch fatsoen.
Op dit punt zijn we door de heeren
nog al niet verwend. Als het er op aan
komt den tegenstander te bestrijden,
staan zij voor niets. Hoe gemeener
scheldwoorden hen naar het hoofd kun
nen geslingerd worden, hoe meer zij grin-
neken. Niets is hun heilig.
Maar gelukkig, als zij ons met modder
gooien, doen ze het figuurlijk; als ze,
wat ons het heiligst is, door het slijk
halen, geschiedt het met mond of pen.
Hoogstens komt het bij debatten tot een
handgemeen.
Nu echter is het toppunt bereikt. In
de Belgische Kamer had dezer dagen de
socialist Hubin, bij gebrek aan argumen
ten, de onbeschaamdheid zijn tegenstan
der in het gezicht te spuwen.
„Zoo zijn onze manieren."
Bah!
algemeen overzicht.
Bij de verdere behandeling van de be
grooting voor eerediensten in den
Duitschen Rijksdag
zeide de afgevaardigde Porsch, d&t hij
toegaf, dat het aantal geestelijke orden
vermeerderd is. Het leeuwendeel van die
vermeerdering komt echter op rekening
van orden die zich aan ziekenverpleging
Wijden, en daarin ligt geen gevaar voor
den staat. Wij wenschen het gezantschap
bij het Vaticaan te handhaven. De mede-
deeling van den minister-president, dat
onderwijs in het Duitsch en geschiedenis
niet meer zou worden opgelegd aan
geestelijken, die den modernisteneed
hebben afgelegd, heeft bevreemding ge
wekt. (Teekenen van levendige goedkeu
keuring bij het centrum). Daardoor is
een twistappel onder het volk geworpen
en wordt de geloofsvrede verstoord.
(Zeer juist: bij het centrum.)
Von Trott zu Zols, de minister van
eerediensten zeide: Wanneer wij groote-
re terughoudendheid betrachten bij het
benoemen van Katholieke geestelijken
voor den staatsdienst, dan ligt daaraan
ons verlangen om den geloofsvrede te
handhaven, tot grondslag. De ervarin-
gen van den laatsten tjjd hebben bewe
zen, dat de mogelijkheid van een con
flict bestaat, wanneer een Katholiek gees
lelijke tegelijkertijd ambtenaar van den
staat is .Wij'zullen deze terughoudend
heid zoo lang betrachten, totdat we de
overtuiging hebben gekregen, dat ook
van kerkelijke zijde het tusschenliggend
grensgebied met de voorzichtigheid en
de terughoudendheid betreden wordt,
die onmisbaar zijn voor het behoud van
den vrede en het vermijden van conflic
ten.
Door eenige vrijzinnige afgevaardig
den werd hlierop aanmerking gemaakt
op de houding van het Vaticaan en op
het optreden van den gezant Mühlberg
waarop de staatssecretaris von Kiderlen
Wachter deze verwijten bestreed. De ge
zant had opdracht, de curie opmerk1-1
zaam te maken op de opwinding, die de
verschillende decreten i n Duitschland
zeroorzaakt hebben. De kardinaal-staats-
FEUILLETON.
door ERNST ZAHN.
3)
De Zondagavonden waren toen ter tij
de voor hen alle drie even gezellig. Naast
de werkplaats was een kleine groenten-
.tuin, een smal strookje grond, tusschen
de rivier en de straat. Daar stond, onder
de boonenstaken, een oude houten bank,
waarop baas Grob Zondagsavonds gaar
ne een pijp zat te rooken; men had van
daaruit een vrij uitzicht over de rivier,
en het andere stadsgedeelte, waarin zich
veel nieuw gebouwde huizen bevonden.
De schrijnwerker met den zwarten baard
kon dan uren achtereen op deze bank
zitten, terwijl de kinderen aan zijn voe
ten speelden, slakken zochten tusschen
de groenten of papieren schuitjes in het
water lieten varen, dat den tuin afsloot.
De huizen aan de overzijde en de men-
schen op de straat werden* daarin weer
kaatst en namen allerlei zonderlinge vor
men aan, waarin de fantastische geest
van Adli wederom genoegen vond en
.waarop zij de aandacht van haar beide
secretaris heeft daarop aan den gezant
medegedeeld, dat hij den brief aan kar
dinaal Kiopp zou publiceeren. Dit optre
den was correct in diplomatiek opzicht.
Wij verlangen van geen onzer vertegen1-
woordigers in het buitenland, dat zij
de voornemens van vreemde regeeringen
zullen kennen. Wanneer de gezant had
ingegrepen, nadat de plannen' van het
Vaticaan bekend geworden waren, dan
zou hij verkeerd hebben gehandeld.
Daarna werden de debatten gesloten
en werd het tractement van den mL
nister goedgekeurd.
Ook in deze zitting wees de correcte
houding der regeering erop dat het be
waren der vrede met het Vaticaan haar
ernst is.
Eigenaardige berichten bereiken lons
over de toestand in
Mexico
en de houding van de Vereenigde Sta
ten ten opzichte van dien staat
Men vermoedt dat de toestand in!
Mexico zoo treurig is geworden, dat
het gezag van president Diaz nog
slechts op zeer- losse schroeven staat.
Naar het heet, hebben Engelschen
en Amerikanen in Mexico een beroep
gedaan op hun regeering, om er de
vreemdelingen te beschermen, als het
instorten van de regeering van presi
dent Diaz of haar verlies van gezag wan
orde ten gevolge heeft.
Uit Washington en New-York1 Ikiom't
bericht, dat de Amerikaansche regeering
besloten heeft, 20000 man troepen naar
Texas te zenden en het smaldeel van
vier oorlogsschepen waarop 1500 mari
niers, naar Galveston.
Niemand gelooft er aan de ambtelijke
verklaring, dat die aanzienlijke strijd
macht alleen bestemd is voor vvinter-
oefening in Texas. Daarentegen vindt
de verklaring ingang, dat de regeering
der Unie zorgwekkende berichten uit
Mexico heeft ontvangen, naar luid waar
van president Diaz stervende is (uit
Mexico echter komt een bericht dat zijn
gezondheid normaal is) en de opstand
in het noorden bedenkelijk toeneemt.
De dood van Diaz, zoo heet het ver
der, zou een bloedigen burgerkrijg en
anarchie na zich slepen. Daaronder zou
den ook de vreemdelingen lijden, voor
al Amerikanen, die in Mexico gehaat zijn
Zij zijn daar talrijk en hebben er enorme
geldelijke belangen. Die hebben er ook
Engelschen en Duitschers.
Generaal Grant, de commandant van
de Oostelijke afdeeling, heeft ^gisterna-
middag bevel uit Washington ontvan
gen, om alle beschikbare manschappen
van de forten aan de haven vain New-
York gereed te houden, om gisteren
avond per s.s. Jamestown naar Fort
Mourse in Virginia te vertrekken. Alles
te zamen gaan 1300 man aan boord. Dit
is de grootste troepenmacht, die sedert
den oorlog met Spanje, New-York ver
laten heeft.
Aan de troepen zijn scherpe patronen
uitgereikt, in plaats van losse, zooals
voor manoeuvres. De geheele uit 2000
pagnieën kustartillerie zijn van de At
lantische kust weggehaald en naar Gal
veston gedirigeerd, waar zij tijdelijk als
vrienden vestigde. De avondzon deed dan
terwijl haar stralen vallen op de zitplaats
van baas Gottfried en hulde de vensters
tegenover hen gelegen, in een gouden
gloed.
Dat alles was toen Hugo en Adli nog
kleine kinderen waren en het leven van
Gottfried Grob nog kalm verliep, ver
helderd door een zachte behagelijkheid,
en een vrede, waar hij zelf door zijn vlijt
en zijn rechtschapenheid het meeste toe
bijbracht
11
Baas Gottfried was een en al ver
bazing toen zijn schoonzuster op een
avond, terwijl zij alleen mei hem in hun
eenvoudige woonkomer zat, zei dat Hu-
go de lagere school doorloopen zou heb
ben en men dus besluiten moest welke
inrichting van onderwijs hij voortaan zou
volgen. Toen hij het in zich had opge
nomen, hield baas Grob een boetpredi
katie tegen zich zelf dat hij, onder zijn
dagelijksch werk en zijn maatschappelij
ke verplichtingen, vergeten had zich met
de opvoeding van zijn eenig ldnd bezig
te houden. Daarop besprak hij alles na
der met juffrouw Grandjean.
]jij zej| zat op de opde, pet fgod ge-
infanterie zullen dienst doen. Een' afdee
ling pontonniers is van fort Leavenworth
naar Kunsan gezonden.
Een eerste afdeeling mariniers is he
denmorgen van de werf te Brooklijn naar
Philadelphia en dan verder naar Guanta-
namo op Cuba gezonden, naar het heet
voor manoeuvres. De geheele uit 2000
man bestaande macht marinetroepen van
het Oostelijk gedeelte van het land zal
met spoed jnaar dezelfde bestemming
vertrekken.
Van een hooggeplaatst persoon uit de
Amerikaansche regeering vernam de cor
respondent van de „Morning Post" dat
het inderdaad in de bedoeling ligt, zoo
noodig, de troepen ove rde grens te zen
den. Zij zouden dan noch voor poch te
gen Diaz partij trekken, maar alleen wa
ken voor leven en bezit der vreemdelin
gen.
GEMENGD.
Prins Adalbert van Pruisen, de zee
officier van het keizerlijk gezin, ligt te
te Kiel ziek met een lichten aanval van
ontsteking aan den blinden darm. Zijn
toestand geeft geen aanleiding tot on
gerustheid. De keizerin is hem op gaan
passen.
De Portugeesche regeering Iheeft
bevolen, dat de namen van alle uit Bra
zilië en noordelijk Europa komende rei
zigers opgegeven moeten worden bij de
rechterlijke politie.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft medegedeeld, dat de regeering
volledige inlichtingen ontvangen heeft
over het te Rio-de-Janeiro ontdekte com
plot. De politie heeft te Lissabon ver
takkingen ontdekt.
De Nederlander, die te Mulheim
onder verdenking van spionnage in hech
tenis genomen was, is weer vrijgelaten,
nadat gebleken was, dat de zaak niets
om het lijf had. Hij had een vriend in
de kazerne opgezocht, en dien uit be
langstelling gevraagd, hem zijn gjeweer
te laten zien.
Groot opzien baart te Petersburg
de ernstige waarschuwing, die door ad
miraal Skrydlof aan het Russische volk
is gericht. Hij voorspelt n.l. een sjaoe-
digen oorlog met Turkije, en een daarop
volgende revolutie, die oneindig ernsti
ger gevolgen zal hebben dan de veld
tocht in Mandsjoerije met al den aankle
ve van dien.
Admiraal Skrydlof die tweemaal bet
bevel heeft gevoerd over de Zwarte Zee
vloot, had indertijd ook allerlei treurigs
voorspeld van Rusland's optreden in het
Verre Oosten. Die voorspellingen zijn
maar al te zeer uitgekomen, vandaar
dat deze waarschuwing in het land zulk
een diepen indruk maakt.
De melkslijtersknechten te Parijs
hebben het werk gestaakt. In een ken
nisgeving aan de burgerij, verklaren zij
dat zij niet alleen streven naar loonsver-
hooging, maar tevens de melkverkoopers
willen dwingen om voortaan de melk
niet meer te vervalschen.
Aardschokken hebben schade Ver
oorzaakt in Orchomenos en Livadia
(Griekenland). Onder de bevolking is
een paniek. Zij kampeert in de straten,
in weerwil van regen en sneeuw.
bloemde cretonne overtrokken canapé,
met een glas oude landwijn voor zich. In
den ouden open haard brandde een flink
vuur, want het was een gure dag in
Februari.
Juffrouw Grandjean was bezig een
broek van haar neefje te verstellen en
verdedigde daarbij haar voorstel dat Hu-
go naar het gymnasium moest gaan; zijn
vader had er toch de middelen toe en
gegoede burgers waren tegenwoordig
aan zichzelf verplicht hun kinderen naar
de Latijnsche school te zenden. De dertig
jarige jonge juffrouw, bepleitte met
kracht en vuur haar meening; haar ma
ger gezicht, met het mooie donkere haar
den spitsen neus en de scherpe bruine
oogen, werd telkens naar baas Grob ge
keerd.
Deze hoorde aanvankelijk het voor
stel van zijn schoonzuster doodbedaard
aan, maar even later zei hij op beslis-
slisten toon:
„Neen, Anna, mijn jongen komt niet
op het gymnasium; wij zijn werklieden,
hebben de ambachtsschool gevolgd, en
die moeten onze kinderen ook hebben.
Men mag alleen van dezen regel afwij
ken, waar het een jongen met een bij
zonderen aanleg geldt en hoe bij-de-hand
eojk is, cui geksnje
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. besluit is benoemd tot nota
ris te Ede, W. F. J. Fischer Jr., candi-
daat-notaris aldaar;
is aan den officier-machinist 2e kl. bij
de zeemacht R. Grandia, eervol ontslag
verleend, onder toekenning van f1575
pensioen 's jaars;
zijn benoemd: in de provincie Zuid-
Holland, tot Dijkgraaf van het water
schap en dijkring Flakkee, J. Mijs Dr. te
Oudetonge; tot hoogheemraad van het
hoogheemraadschap de Vijf Heerenlan-
den, T. Kloek, te Leerbroek; tot hoog
heemraad van het hoogheemraadschap
de Alblasserwaard met Arkel beneden de
Zouwe, T. Veth Jz., te Papëndrecht, en
C. de Jong, te Hardingsveld;
is aan den adj.-directeur bij den dienst
der posterijen Jhr. A. van Raab van
Canstein, eervol ontslag verleend.
Tweede Kamer.
In de gistermiddag gehouden verga
dering van de Tweede Kamer werd be
sloten 4 April de Bakkerswet in de af-
deelingen te doen onderzoeken, vervol
gens werd nog het besluit genomen, om
op 5 April de Militiewet in de afdee-
lingen aan de orde te doen komen.
De eindstemming over het wetsont
werp tegen de zedeloosheid zal plaats
hebben Donderdag 16 Maart na de pau
ze.
Heden zal er avondzitting gehouden
worden.
Javasuiker in Japan.
Aan de „Agence d'Extrême Orient"
wordt uit Tokio geseind, dat de boycot
van Java-suiker in Japan thans alge
meen is. Een convooi Java-suiker is ech
ter dezer dagen de haven van Simo-
noseki binnengeloopen, om daar gelost
te worden. Dit feit heeft eenige ontstem
ming gewekt, en men tracht uit te vor-
schen, welke kooplieden den boycot ver
breken willen. Intusschen klaagt het pu
bliek zeer over de Japansche suiker, die
niet goed van kleur is. Men zal nu trach
ten, de kleur te verbeteren, wat echter
niet spoedig zal gelukken.
Papendrechtsche raadsleden.
Drie leden van de Papendrechtsche
Vroedschap, de heeren J. Visser Czn., A.
Visser en G. Klootwijk, die meermalen
in de oppositie waren en wier voorstel
len bij het Dag. bestuur meestal niet
veel instemming vonden, hebben ge
meend beter te doen, hun ontslag te ne
men, ten einde de „roerende eenstem
migheid, die tusschen B. en W. en den
Raad niet langer door hunne tegenwoor
digheid te verstoren".
Bookmakers in Zeeland.
Maandag werd te Vlissingen een ver
gadering gehouden van bookmakers,
waarin o.a. een commissie werd be
noemd aan welke opgedragen werd een
onderhoud te hebben met den heer J.
H. Blum, lid der Tweede Kamer voor
het district Middelburg om zijn steun te
nooit en daarom is de ge\yone weg voor
hem ook de aangewezene".
Juffrouw Grandjean schoof, geduren
de deze lange redeneering, onrustig op
haar stoel heen en weer. Het maakte
haar altijd zenuwachtig, wanneer Gott
fried haar met „Anna" aansprak, ter
wijl hij haar gewoonlijk alleen „An"
noemde, want de ervaring van veel ja
ren had haar geleerd, dat wanneer haar
zwager „Anna" zei, hij voor geen rede
meer vatbaar was. Daarom streed zij
nu voor haar meening met het bewust
zijn, dat zij toch het onderspit zou moe
ten delven en dit maakte haar eenigszins
bitter te moede. Zij zei dat Hugo op de
ambachtschool verboerschen zou, dat het
noodig was hem, die hier altijd onder
mindere kinderen was met jongens van
beter stand in aanraking te brengen en
meer dergelijke argumenten.
Baas Grob liet haar praten, dronk zijn
glas met kleine teugen leeg, en begon
in zijn notitieboekje, dat hij uit den zak
haalde, allerlei berekeningen te maken.
Toen Hugo even daarna de kamer bin
nen kwam, richtte hij zich tot deze en zei
alsof hij het volkomen eens was met zijn
schoonzuster: „Tante en ik hebben sa
men gesproken over je overgaan naar
een andere school. Je jnoet eerst ftog
verzoeken voor het aan de Tweede Ka
mer verzonden adres. (In dit adres werd
verzocht de bookmakerskantoren, voor
zoover zij zich alleen uitstrekken over
buiten het koninkrijk gevestigden, niet
te verbieden.)
Dinsdag heeft de heer Blum deze
commissie op zijn buitenplaats bij Dom
burg ontvangen.
De afgevaardigde heeft de commissie
een teleurstellend antwoord gegeven, in
de eerste plaats, omdat bij zeide als anti-
revolutionnair een voorstander te zijn
van het wetsontwerp in zijn geheel.
Wel wenschte de heer Blum zijne me
dewerking te verleenen mits de mi
nister daartoe bereid was dat een
overgangsbepaling wordt vastgesteld, dat
de wet eerst later in werking zal treden*
Evenwel zou hij daarvoor in geen ge
val langer uitstel willen geven dan tot
Januari 1913, omdat in dat jaar de peri
odieke verkiezingen worden gehouden.
Het thans aan de Tweede Kamer ge
zonden adres noemde de heer Blum
mosterd na den maaltijd en ook van een
adres aan de Eerste Kamer verwachtte
de afgevaardigde geen heil.
Ook raadde de heer Blum aan om in
eene audiëntie bij den minister van justi
tie de wenschelijkheid van een overgangs
bepaling als bovenbedoeld te bepleiten*
R. K. Armenzorg.
Omtrent een nieuw te bouwen R. K.
Opvoedingsgesticht (voor knapen, die óf
aan de ouderlijke macht zijn onttrokken
óf z.g. verwaarloosde kinderen) verneemt
de „Tijd", dat de onderhandelingen, die
door de Paters van het H. Hart uit Leu
ven en Bergen op Zoom waren aange
knoopt met het gemeentebestuur der ge
meente Heer bij Maastricht, voor den
aankoop van een terrein (den z.g. Heer-
derberg) tot een gunstig resultaat heb
ben geleid.
De gemeenteraad van Heer heeft n.L
behoudens goedkeuring van Ged. Sta
ten den Heerderberg verkocht aan de
Paters van het H. Hart, die het gesticht
zullen beheeren, voor de som van f3000,
den door de Paters geboden prijs.
De inrichting zal bestemd worden voor
ongeveer 200 kinderen en naar bereke
ning li/2 ton kosten.
KORTE KRONIEK.
Dinsdag 18 Maart wordt de Konink
lijke familie op het Loo terug verwacht
De vergadering der commissie van
voorbereiding voor den bond van R. K.
Gemeenteraadsleden, welke eergisteren te
Utrecht zou worden gehouden, is uitge
steld tot Vrijdag 10 Maart
In de Dinsdag gehouden raadsver
gadering van den gemeenteraad van Ne-
derhemert, is met 4 tegen 3 stemmett
besloten, de gift van f5000 van baron
van Wassenaer, om daarvoor een raad
huis op 't Eiland te bouwen, niet te
aanvaarden. De raad zal dus voorloopig
zijn vergaderingen in een gehuurde ka
mer blijven voortzetten.
De gemeenteraad van Haarlem heeft
zonder stemming goedgekeurd het voor
stel van B. en W. oin een nieuwe H. Bw
S. en Handelsschool te stichten.
een paar jaar naar de ambachtsschool,
voor je bij mij in de leer komt."
„Waarom niet naar het gymnasium,
vader?" vroeg de jongen.
„Daarom niet", was het kort en krach
tig antwoord en Hugo zweeg tot groot
misnoegen van zijn tante, die van hem
nog hulp had verwacht.
Anna Grandjean verliet met een norsch
gezicht de kamer om zich in haar eigen
vertrekje, bij de bloemen aan het venster,
de platen aan den muur en de boeken
op het plankje opnieuw te verdiepen
in de treurige gewaarwording, dat zij,
wier gedachten zoo hoog vlogen in het
prozaische huis van haar zwager feite
lijk ellendig verkwijnde.
Het was kenschetsend voor de wils
kracht van baas Gottfried en voor de
onbetwistbaarheid van zijn aanzien in
huis, dat na dit gesprek deze kwestie'
nooit meer werd aangeroerd en dat Hu-
go toch eenige weken daarna van de
lagere school op dc ambachtsschool oven
ging. Deze verandering in het leven van
den jongen had aanvankelijk weinig in*
vloed op het leven van de familie in hel
algemeen. Baas Gottfried werkte den ge*
heelen dag en Hugo kwam bijna nooit in
de werkplaats.
(Wordt vervolgd),
