BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang.
No. 421.
3)e £cidóclve Sou/taut
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc, Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per v eek,
f 1.10 par kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
23
Februari
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
algemeen overzicht.
Zooala wij gister in het kort meldden
ïs door minister Asquith in het Engel
sche hoogerhuis
de Veto-wet
[wederom ingediend. Volgens den aan'-
'hef van htt wetsontwerp „is het voor
nemen, het Huis der Lords, zooals het
nu bestaat te vervangen door een Twee
de Kamer (wij zouden het noemen Eer
ste Kamer) samengesteld op democrati-
Schen inplaats van erfelijken grondslag,
maar dat die vervanging niet onmiddel
lijk kan geschieden."
Hiertegen is al aanstonds heftig ge
protesteerd maar de regeering houdt
aan het twee-kamerstelsel vast As
quith zei dat nog eens nadrukkelijk
:en stelling is er een groot deel van1
de liberale partij, die niet tot afschaf
fing van het veto te vinden zouden' zijn,
als de regeering zich niet tot hervorming
en daardoor tot behoud van de Twee
de Kamer bond.
Het eigenlijke wetsontwerp bestaat
luit twee hootddeelen. Het eerste be
handelt financieele wetsontwerpen, het
andere alle andere wetten. Over finatiL
cieele wetsontwerpen, zoo is het voor-
Stel, zal het Hoogerhuis slechts mto-
gen beraadslagen. Het mag ze wijzi
gen noch afstemmen. Neemt het een fi
nancieel wetsontwerp niet ongewijzigd
binnen de maand aan, dan wordt het
>»nder zijn goedkeuring den koning ter
bekrachtiging voorgelegd.
Om te beletten, dat een Lagerhuis een
hervorming van niet-financieelen aard
aan een financieel wetsontwerp vast
hecht, om haar aldus snel aangenomen
te krijgen, bepaalt het wetsontwerp, dat
de voorzitter van het Lagerhuis zal uit
maken. of een wetsontwerp al dan niet
zuiver financieel van aard is. Tegemoet
komende aan bedenkingen, hiertegienl
van unionistischen kant gericht, is de
regeering echt-er bereid de beslissing
b.v. aan een commissie uit de twee Hui
zen over te laten.
Ten opzichte van de overige wets
ontwerpen is dit het voorstelIndien
een wetsontwerp niet van financiee-
len aard zijnde in drie achtereenvol
gende zittingen van het Lagerhuis (van'
hetzelfde Parlement of niet) is aange
nomen en, telkens ten-minste een maand
voor het einde der zitting naar het
.Hoogerhuis opgezonden, telkens door
het Hoogerhuis verworpen is, zal het
ook zonder de goedkeuring van het Hoo
gerhuis aan den koning ter bekrachtiging
[Worden voorgelegd, mits er ten minste
twee jaar is verstreken tusschen de-eer
ste indiening en de derde aanneming in
het Lagerhuis.
Dan is er nog een bepaling van ge
wicht, nl. dat de duur van een Parle
ment bekort wordt van zeven tot vijf
jaar. Dat wordt, zei Asquith, in de prak
tijk vier jaar. Van gewicht is deze be
paling, omdat zij mede verhoedt, dat
een Lagerhuis, dat niet meer kan geacht
Worden den wil van het volk te vertegen
woordigen, een wetsontwerp, tegen het
verzet van het Hoogerhuis in, door
drijft. Een wetsvoorstel, b.v. in het der
de ztitingsjaar voorgesteld, zou geen
Wet meer kunnen worden, als het Hoo-
derhuis het tegenhoudt, tenzij in het
volgende Parlement, maar dan zou het
.kiezersvolk gelegenheid hebben gehad
de regeering in het bewind te bevesti
gen.
Zooals men weet zal hierover het laat
ste woord nog wel niet gesproken zijn.
Lord Landsdowne heeft nu medegedeeld
dat hij binnenkort een wetsvoorstel zal
indienen tot verbetering van de samen
stelling van het Hoogerhuis.
Inmiddels is onder luide toejuichingen
van de regeeringspartijen de
Veto wet in het Lagerhuis
in eerste lezing aangenomen met 351 te
gen 227 stemmen.
Na afloop der stemming heerschte op
de banken der regeeringspartijen onbe
schrijfelijke geestdrift en weerklonken er
langdurige toejuichingen.
In zijn rede voor het sluiten van het'
debat noemde Churchili de bewering on
tluist, dat een compronis mogelijk zou
zijn. Wanneer de regeering, aldus Chur
chill, de wet uitstelde om over een schik
king met de oppositie te beraadslagen,
zou zij geen 50 volgelingen meer hebben
(luide toejuichingen). De regeering zal
niets verzuimen, dat noodig kan blijken
ken om de wet zvoo spoedig mogelijk
te laten afkondigen.
De Iersche leden van het Engelsche
lagerhuis hebben gister beraadslaagd
over de houding aan de nemen door de
Ieren bij de kroning.
Zij hebben met algemeene stemmen
besloten een verklaring wereldkundig te
maken, die op het volgende neerkomt:
„Vanaf de oprichting der Vereenigde
Iersche Partij onder Parnell in 1880 is het
gewoonte en regel geweest, dat de partij
zich buiten alle koninklijke- of rijksfees
telijkheden of plechtigheden hield, wan
neer deelneming daaraan beschouwd kon
worden als een bewijs dat Ierland tevre
den is met, of zich neerlegde bij het re-
geeringsstelsel, waaronder het gebukt
gaat.
Het zou daarom voor ons een reden
tot groote voldoening zijn, wanneer we,
bij de kroning van koning George, als
vertegenwoordigers van het Iersche volk
onze plaats konden innemen naast de
vertegenwoordigers van de andere groote
samenstellende deelen van het Rijk. Maar
tot onze groote spijt zijn we gedwongen
te zeggen ,dat de tijd nog niet gekomen
is waarin we ons gere.chiiigd gevoelen om
ons te scharen haast de andere vertegen
woordigers van de onderdanen des Ko-
nings bij die belangrijke gebeurtenis.
Wij zijn de vertegenwoordigers van
een land, dat nog beroofd is van zijn
grondwettelijke rechten en vrijheden. Wij
moeten protesteeren tegen het regee-
ringsstelsel, waaronder we gedwongen
zijn te leven en wij zouden ons bloot
stellen aan verkeerde opvattingen van de
ergste soort, wanneer we afzagen van de
traditioneele politiek onzer partij.
Wij wensche nvan harte, dat den Ko
ning een lange en voorspoedige regee-
regeering beschoren .moge zijn en zijn
er zeker van, dat ons volk den Koning
bij zijn a.s. bezoek aan Ierland, zal ont
vangen met de warmte en de gastvrij
heid, die het Iersche volk eigen zijn.
En wanneer de dag komt, waarop de
Koning zal komen in de Iersche hoofd
stad, om het oude iersche parlement te
heropenen, dan zal hij, gelooven wij, een
ontvangst bij het Iersche volk vinden,
zoo geestdriftig als ooit een Britsch mo
narch in één zijner gewesten is ten deel
gevallen."
Deelden wij gister mede dat Russi
sche en Engelsche troepen waren bin
nengerukt in
Tibet
wat ten opzichte der Engelschen van
Engelsche zijde werd tegengesproken,
ook uit Petersburg komt de stellige te
genspraak van zulk een beweging wat
betreft de Russen.
Maar nu schijnt er ook in China vrees
te zijn voor agressie van Franschen komt
in Joennan.
En om de maat der alarmeerende be
richten vol te maken, zij nog gemeld,
dat de correspondent te Peking van de
„New York Herald", seint, dat de Ja
panners en de Russen onderhands zijn
overeengekomen om de eersten in
het Zuiden, de anderen in het Noor
den hun troepenmacht in Mantsjoe-
rije aanzienlijk uit te breiden.
Wat er van al deze geruchten aan is.,
valt niet zoo op het eerste gezicht te
bevroeden. Vaststaat dat de Chineesche
autoriteiten zich overal gesteld zien voor
moeilijkheden, tegen welke zij ook al
door geldgebrek niet zijn opgewas
sen.
De „Köln. Ztg." verneemt nog uit
Sjanghai, dat de 8e Chineesche divisie,
die te Woetsjang in garnizoen ligt, en
de 9e, die in Nanking ligt (beide tel
len ze 17,000 man) bevel hebben gekre
gen naar het Zuiden te trekken.
Het lijkt wel of men het erop aanlegt
China te gaan verdeelen. Inmiddels pu
bliceert de „Agence d'Extrême Orient"
een officieel telegram uit Peking waar
in China tegen Ruslands houding pro
testeert en verklaart zich te verbazïenl
over het voorstel, vervat in de Russi
sche nota. China begrijpt niet, waarop
Rusland zijn beweringen grondt en wat
de juiste bedoeling daarvan is. De Rus
sische regeering verklaart, dat zij zich
algeheele vrijheid van In leien voor
behoudt, wanfleer Qhina giet QjunJd-
dellijk zijn eischen inwilligt. Dat is
hoogst onvriendelijk. De Chineesceh re
geering betreurt, dat Rusland van dit
standpunt uitgaat. Dat geeft der Chi
neesche regeering aanleiding formeel te
verklaren, dat zij het verdrag van 1881
steeds nauwgezet is nagekomen, dat zij
bij de onderhandelingen met Rusland
steeds de meeste tegemoetkoming heeft
betoond en dat zij steeds de wederzijd-
sche belangen en vriendschap in1 heb
cog heeft gehouden.
GEMENGD.
De Engelsche consul te Port au
Prince heeft geprotesteerd tegen de on-
menschelijke wijze, waarop de tegen
woordige regeering van Haïti tegen haar
tegenstanders optreedt. Het departement
van buitenlandsche zaken te Washington
heeft dit protest gesteund door bezwaar
te maken tegen deterechtstellingen van
politieke tegenstanders bij groepen tege
lijk en de regeering aangeraden, zich
te matigen.
Volgens de New-York Herald"
heeft de Chineesche regeering besloten
het doorgaand verkeer op den Transsi-
berischen spoorweg weer toe te staan.
De reizigers zulen alleen bij aankomst
geneeskundig worden onderzocht en moe
ten hun kaartje toonen, om te bewijzen
dat zij den trein nergens hebben verla
ten. Quarantaine wordt niet meer ge-
ëischt.
De correspondent van de „Times"
te Peking schat het totaal slachtoffers
dat de pest heeft gemaakt, sedert het
uitbreken van de epidemie, op 19.000
De correspondent van de „Nowoje
Wremja" te Kharbin seint aan zijn blad
de pest iederen dag 200 slachtoffers
maakt te KwangTseng-tsje. Naar hij zegt,
is deze stad van 100.000 inwoners ge
doemd om geheel te worden vernietigd.
In de buurt van Kharbin werden gister
door de Russen 36 lijken van pestlijders
gevonden, terwijl nog een stapel lijken
werd gevonden op een eiland in den Sun-
gari. Een telegram uit Astrakan bericht,
dat zich op de bezittingen van de groot
vorstin Ysupiff 4 gevallen van pest heb
ben voorgedaan, waarvan 3 met doode-
lijken afloop.
Te Guarda in Noord-Portugal is on
langs een monarchistisch oproer uitge
broken. De minister van openbare wer
ken, die de provincie Beira afreisde, be
gaf zich naar Guarde en klom daar op
het dak van een kazerne, om het volk
toe te spreken. Nauwelijks had hij eenige
woorden gesproken of er klonken scho
ten en de minister, die door verschil
lende kogels gewond was, zakte ineen.
De monarchisten gingen onmiddellijk tot
opstand over en op het groote plein van
het stadje begon een moorddadig vuur.
Vele mannen, vrouwen en kinderen wer
den gewond. De winkels werden gesloten
en het plein werd ontruimd. De orde is
weer hersteld, maar men vreest nieuwe
onlusten. De toestand is zeer ernstig.
In het begin van de volgende maand
zullende de door de rechtbank daartoe
benoemde deskundigen hun rapport uit
brengen over de vermoedelijke oorzaak,
van den grooten brand van de Brussel-
sche tentoonstelling op den veertienden
Augustus 1.1.
Reeds in Januari bestond het plan het
verslag over te leggen, doch ten slotte
werd besloten, eerst nog een tweede on
derzoek te houden.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit? is benoemd tot of
ficier in de orde van Oranje-Nassau mr.
N. J. vna Lutfervelt, voorzitter van het
College van regent-en over het Huis van
Bewaring te Tiel
is aan mr. N. J. van Lutfervelt, op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
lid en voorzitter van het college van
regenten over het huis van bewaring te
Tiel;
is aan A. W. E. Kwisthout, oud-inge
nieur-verificateur van het kadaster te
Roermond, eervol ontslag verleend als
lid van de Rijkscommissie voor graadme-
ting en waterpassing;
is benoemd tot notaris te Sneek, Th.
Boshuijer, thans notaris te Witmarsum
is aan den luit. ter zee 2e kl. A. Du
bois eervol ontslag uit den zeedienst
verleend.
Eindverslagen.
£ifl4viy ohü is ia ds üaiasi uitseiyjicfet
nopens de volgende wetsontwerpen
Bepalingen betreffende het merken
van kaas, afkomstig van aangeslotenen
bij een kaas controle-station, hetwelk
zich onder rijkstoezicht heeft gesteld
Verklaring van het algemeen nut der
onteigening van eigendommen, noodig
om zekerheid te erlangen, dat een deel
der Loolaan en een aansluitend deel
van den Achterweg te Voorburg voor
doeleinden van algemeen belang be
schikbaar blijven of komen
Verklaring van het algemeen nut der
onteigening van eigendommen, noodjg
voor het verbreeden van de Apeldoorn-
schest-raat te Arnhem.
Lupus-bestrijdiog.
De Min. van Binnenl. Zaken noodigt
de besturen van de vereenigingen, die
over 1911 in aanmerking wenschen te
komen voor een Rijkssubsidie tot be
strijding van lupus, uit hun op gezegeld
papier geschreven verzoek, vóór 15
Maart a.s. tot de Koningin te richten.
Herstellingsoord-Vereeniging.
De „Herstellingsoord-Vereeniging
18351905" voor personeel der H-
IJ. S. M. ontving dezer dagen van de
Directie der Holl. IJzeren Spoorweg-
Maatschappij een gift van twee duizend
gulden, ter tegemoetkoming in de kosten
van aankoop van eenige gronden in de
nabijheid van het Herstellingsoord van
genoemde Vereeniging te Vorden.
KORTE KRONIEK.
Uit een rapport van B. en W.
der gemeente Rotterdam blijkt dat door
de invoering van stortbakjes inplaats
van directie spcelleidingen op de pri
vaten het waterverbruik thans is ge
daald tot 99 L. per hoofd en per dag
in 1907 bedroeg dit cijfer 162 L. per
hcofd en per dag.
Het scheidsgerecht in de Savakar-
zaak zal Vrijdag, a.s. des vcormw half
twaalf uitspraak doen.
De gemeenteraad van Delft heeft
gisteren, na een geheime zitting vanI
twee uren, met algemeene stemmen be
sloten tot den bouw van jeen nieuwe
hcogere burgerschool in den Wippolder.
De ministers van binnenlandsche
zaken en van financiën hebben het voor
schot uit 's Rijks kas aan de gemeente
Franeker, ten behoeve van den aanbouw
van arbeiderswoningen, vastgesteld op
f 35,620.
LEIDEN, 23 Februari.
St.Josephs GezellenVereeniging.
't Was gisteren voor de eerste maal,
dat de St. Joseph Gezellen hun gebrui
kelijke feestuitvoeringen gaven voor de
donateurs en donatrices der vereeniging.
De zaal was geheel bezet, ofschoon niet
zoo overvol als bij vorige gelegenheden,
waarbij men zich soms met een staan
plaats moest behelpen.
De W.Eerw. praeses, kapelaan v. d.
Laar, opende met den gebruikelijken
ewnsch „God zegene het eerzame hand
werk" den avond. 'tWas spr. een groot
genoegen de begunstigsters en begunsti
gers voor zich te zien, omdat eene ver
eeniging als deze niet kan blijven be
staan zonder financieelen steun. Spr. is
daarvoor dankbaar en 't verheugt hem
de donateurs een genoeglijken avond te
kunnen aanbieden, want zij stellen de
vereeniging in staat te beantwoorden
aan haar doel, om nl. de jongelieden te
vormen tot nuttige leden van de Maat
schappij en goede zonen der Kath. kerk.
Met 'het ledental ziet spr. ook stijgen het
aantal donateurs, dit geeft spr. moed voor
de toekomst. Spr. huldigt vervolgens on
der daverend applaus de dames, die we
derom zoo bereidwillig waren de cos-
stuums voor de opvoering van het laat
ste blijspel te maken.
Het programma, dat inzette met eenige
goed uitgevoerde nummers symphonie,
der leiding van den heer Schinck, bevatte
ditmaal voor het eerst „oefeningen ei.
standen der gymnastiekafdeeling. Deze
voor twee maanden opgerichte afdeeling
heeft inderdaad een succesvol debuut ge
had. Want al haperde wel eens een der
orde- staaf- of paardoefeningen, de wei
nige weken van studie doen zulks volko-
komen begrijpen. De athletische standen
werden over algemeen zeer goed ge
vormd en het pu iek toonde zich inge-
ge gym tips'en, die ongetwijefld in hun
yQorm^n, den heer P. J, van Brus
sel, een kundig leermeester hebben ge-
hda.
De tooneelisten kwamen met twee blij-
spellen op de planken. Voor de pauze
ewrd vertoond: „De keerzijde der me
daille of de last der grootheid."
De dom-verwaande koksjongen Nelis,
die zidh zoo graag in de kleeren zijns
meesters stak, ondervond op hardhan
dige wijze de gevolgen van zijn ijdel-
heid. Maar ook de meester-zelf student
van Hoogvorst, die zijn koksjongen in
den val wilde laten loopen, moest ook
boeten voor zijn euveldaad., beide hoofd
personen speelden hun rol uitstekend; 't
best voldeed Nelis, wiens typeering zeer
goed was.
De overige spelers veroorzaakten door
hun komiek optreden om beurte dave
rend gelach.
Na de pauze vermeldde het program
ma de opvoering van „de schrikkelijke
roofridder Koenraad van Schrikkenburg"-
een huiveringwekkend romantisch tragi*
comisch- dramatisch- phenomonaal rid
derstuk met doodslag, zang en zooge
naamd ballet, in drie be- en verscheidene
mis-drijven.
De titel van het stuk zegt reeds vol
doende. 't Is een dolle klucht een vernuf
tig saamgestelde persiflage, spelend vóór
de uitvinding van het buskruit, terwijl
een drietal spelers worden doodgescho
ten.
Door de goede tooneeldecors, de fraaie
riddercostuums, de potsierlijke uitdos
sing van den roofridder, is de opvoering
groot lach-succes gewdïden.
Koenraad van Schrikkenburg en zijn
schildknaap Diederik hebben los en vlug
gespeeld met een goede opvatting om
hun onderscheidene rollen, 't Laatste kan
ook gezegd worden van den ouden rid
der Reinout van Valkenburg. Reginald
toonde inderdaad innemende manieren te
bezitten en muzikalen aanleg in dezelf
de mate als de liedjeszanger Eduard.
Tot uitvoerige bespreking leent 't stuk
zich niet.
Het blijspel is eene welkome afwisse
ling in de gewone werkjes van dien aard.
't Heeft een oorspronkelijk karakter en al
zit er absoluut geen moraal in, gelijk
bij andere wel pleegt te zijn, houden
wij toch meerdere van zulke stukken wil
len zien opgevoerd.
Zij moeten echter goed zijn ingestu
deerd, iets wat bij de St. Josephs-Gezel-
len het geval was.
Landbouwtentoonstelling.
Zijne Excellentie de Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel heeft
het eerevoorzitterschap van het eerecomité
der in September te Leiden te houden
tentoonstelling vanwege de Holl. Maat
schappij van Landbouw aanvaard. Het
„Loffelich Ossenwegersgilde" te Haarlem
zond aan het bestuur der Landbouw
tentoonstelling een extra-prijs van f 50
voor de bestgekeurde provinciale melk
koe.
Pluimvee-tentoonstelling.
In de bestuurskamer van de Stads
gehoorzaal had gisteravond de opening
plaats der Pluimveetentoonstelling tot
welke plechtigheid vele autoriteiten, be
langstellenden en inzenders waren ge-
noodigd.
De heer J. Roem opende met een kort
waarin hij allereerst zijn vreugde uit
sprak dat zoovele liefhebbers en belangt-
stellenden bij de opening der tentoon
stelling hadden willen tegenwoordig
zijn. Hij dankte het Dagelijksch be
stuur onzer gemeente (Burgemeester de
Gijselaar en de Wethouders Koorcvaar
en v. d. Lip) voor hun welwillendheid
om de opening met hun tegenwoordig
heid te willen opluisteren. Voorts dank
te hij voor de aanwezigheid van de be
sturen der afd. Leiden van de HolL
Maatsch. v. Landbouw, van Vreemdelin
genverkeer, van de V. P. N. en de ver
tegenwoordiger van 's Rijks Serumin
richting.
Spr. schetste de gestadige vooruit
gang waarin de vereeniging zich ver
heugt, het ledental vermeerdert steeds
en langzamerhand werd Zomerzorg voor
de tentoonstelling te klein, zoodat men
nu, daartoe tegen een binnen het be
reik der vereenigng liggend bedrag in
staat gesteld, in de Gehoorzaal onder
dak had gezocht.
Met dank vermeldde hij nog een be
langrijke bijdrage door een buiten Lei«
den wonend lid der vereeniging.
Na woorden van dank aan den heel
Djolm^ns, gérant van Zqmej-gorg voo#
