22
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jiargang.
No. 420,
e Zaidbcfad (Boti/wmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 93S. Postbus 6.
iJlT BLAD TERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
Dl ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
'ft 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
fler poef 1.S0 per kwartaal.
Afiosdedfjke nummera 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
Februari
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0-75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratl»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Welsprekende cijfers.
U De j. C. Ramaer, hoofdingenieur
rÜireetö*w v** den Waterstaat, te 's Qra-
({venhaas, es voorzitter der afd. Neder
land vmi fee* Aar druks kundig! Qenoot-
>chap {dit zitii de studie van Neder
land va» hei Aardrijkskundig Genoot-
ijdoel hield in die aideeling! een
aoordpiaelft ovtr de gestadig verminde-
Vendö sfcerftt in Nederland in verband
met hygiëne en waterstaat.
Hij gal daarbij tevens een korte be-
ijBchouwiag ten beste over de geboorten
in ons Utod, waarvan hij ook kaarten!
vertoond». Ier vroege ren tijd hielden de
geboorte* gfdijken tred met de sterfte;
Wie en waar een streek zeer bloeiend was
Varen da geboorten belangrijk grooter.
$edert e«n '20-tal jaren is dit in som
mige deelen van ons land veranderd en
,wel door beperking van de vrudht-
jbaarheid eter huwelijken.
?»Spr. heeft in Noord-Holland b'e-
noorden het Ij voor de gemeenten wel
ker bevolking nagenoeg geheel (meer
'dan 97 pCt.) protestant, maar niet ge
deformeerd is, en voor die welker be
volking overwegend (meer dan.75 pCt.
roomsch katholiek is, verschillende ge
gevens verzameld. Deze verzamelde ge
meenten hadden in 1889 nagenoeg een'
gelijk getal zielenthans is de bevol
king der eerstgenoemde met 4 pCt. ver
minderd, die der laagste met 17i/2 pCt.
vermeerderd. Het getal huwelijken is
ongeveer gelijk, het getal geboorten1 is
geweest rn de protestantevan 1890
tot 1899, 25, van 1900 tot 1909 20 pet.
van de bevolking, in de tweede: groo-
tendeels Roomsche, van 1890 tot 1899
35, van 1900 tot 1909 36 pCt. van de
bevolking.
Er zijn gemeenten, waar de beper
king van de vruchtbaarheid der huwe
lijken veel sterker is dan uit deze cij-
lijfers zou volgen het ergst zijn in deze
IBeets, Winkel, Twisk, Oudendijk en Wij-
'denes, waar de procentsgewijze geboor
te zelfs geringer is dan die in Fran'kf-
rijk. In bijna geheel protestantsche plaat
Sen als Broek-op-Langendijk, en Opper
does, waar de geboorte 33 en 34 is, jvo-
nen vele gereformeerden.
In het noordwesten van Friesland is
;een streek, waar de geboorten sterk1 da
len ook in de groote steden is dit het
geval (voor de jaren 1894, 1899, 1904
'en 1909: te Amsterdam 33, 31, 28 en
[241/2, te Rotterdam, 38, 371/2, 351/2 en
311/2, te 'sGravenhage 32, 30, 29 en 27.)
jUit alles is het, volgens spr., duide
lijk, dat het de vrijdenkerij is, die deze
beperking in haar gevolg heeft. Het is
de geest des tijds, die zich hier open
baart en slechts zij die met Da Costa
zeggen: I
Zij zullen ons niet hebben,
De geesten dezer eeuw,
ontkomen aan dezen vloek, die de nbtie
in alle opzichten schaadt.
Spr. eindigde met den wensch, dat
de vrijdenkers van allerlei pluimage zul
len inzien, dat, al moJit zelfs de beper
king der geboorten in hun eigen jjidelijk
belang zijn (liet geen ,spr. trouwen»
bestrijdt), zij er het algemeen belang)
snede schaden.
We zouden waarlijk te kort doen aan
'de kracht van dit betoog, indien we er
onzerzijds nog een heschouwing) aanj
'toevoegden wat trouwens ook over
bodig zou zijn.
Ter vergadering weid een zwakke po-
Iging gedaan om de conclusie van den!
inleider aan te randen. Zekere heer
[Goedhart vroeg n.!. of in de Katholieke
gemeenten, waar de geboorten grooter
in aantal zijn dan in de protestantsche
het met de sterftecijfers niet precies
zoo is', 'in dat geval zou er, z. i. niets bij
zonders te concludes en zijn ten aan
zien van de vermeerdering van de ge
talsterkte van den een pï anderen1 gods
dienst.
Het antwoord za' dien o.i. weinig
logischen debat ei e- er niet meege
vallen zijn. De heer in. er toch zeide:
Zeer zeker is de st< fte in de Katho
lieke gemeenten, waar de geboorte hoog
is, eveneens hoog. Toch [00pt in de
gezonde streken, waai 'atholieken wo
nen, de hoogere geboorte de hoogere
Sterfte veel vooruit. Hij bleef dus bij
Sin slotsom, dat de uns$m,atige kin
derbeperking hier van grooten invloed
is. En spr. voegde erbij, dat de vermin
derde geboorte dan ook slechts van de
laatste jaren dagteekent.
De heer Goedhart zei niets meer
wat ook maar 't beste was.
Omtrent den indruk, door het betoog
van den heer Ramaer gemaakt, legde het
slotwoord der vergadering een welspre
kende getuigenis af. De fungeerende
voorzitter, de heer Brandes, dankte den
redenaar en sprak zijn bewondering uit
voor de buitengewone feitenkennis ook
omtrent de kleinste plaatsen in ons
land, door den heer Ramaer getoond, en
vooral ook voor de onbevangenheid,
waarmee hij zijn cijfers en gegevens ver
zameld heeft.
Een propaganda-vergadering onzer
zijds1 had geen beter verloop kunnen heb
ben.
ALGEMEEN OVERZICHT.
iTerwijl van den eenen kant wordt
gemeld dat China in bevredigenden zin
geantwoord heeft op het
Ultimatum van Rusland
komt men reeds van den anderen kant
aandragen m,et het antwoord zélf dat
evenals de) Russische nota- uit 6 pun
ten bestaat. Het komt ongeveer op het
volgende neer:
1. China erkent niet, dat er grond be
staat voor de klacht, dat het inbreuk zou
hebben gemaakt op de handelsvrijheid,
die Rusland bezit in de grensdistricten.
2. China erkent de extra-territoriali-
teitsrechten, waarop door Rusland aan
gedrongen wordt
3. China erkent de gegrondheid der
Russische ei9chen betreffende de (vrij
heid van reizen en trekken en hande
len van de) Russen in Mongolië en hst
gebied achter den Grooten Muur, wat
betreft vrijheid van indirecte belastingen.
4. China geeft toe, dat Rusland het
recht heeft consulaten in te stellen, waar
de Russische handel die noodig maakt,
hetgeen echter volgens China nu
nog niet het geval is.
5. China geeft niet toe, dat Rusland
gegronde reden 'heeft tot klagen over de
houding der Chineesche autoriteiten je
gens Russisc!he consuls.
6. China erkent het recht, dat Russen
'hebben om in bepaalde (met name aan
geduide streken) grondgebied te bezit
ten en er gebouwen op te laten zetten."
'Zooals men ziet, wil China op de
meeste punten toegeven en naar uit
Washington verluidt (hoe kunnen de be
richten uit zulke uifeerifoopende plaat
sen komfenheeft de Russische ge
zant te Peking zijn voldoening betuigd
over het antwoord der Chineesche regee
ring op de Russische nota betreffende het
verdrag van 1881'.
Hoe het komt, dat alles zoo netjes op
zijn pootjes terechtkomt?
De „Petit Parisien" die den naam
heeft veelal door het ministerie van bui
ten lands che zaken ingelicht te worden,
verzekert, dat het Russisch-Chineescihe
geschil te minder reden tot bezorgdheid
geeft, omdat Japan de Chineesche re
geering geraden heeft, niet vast te hou
den aan een poiitiek, die gevaarlijk zou
kunnen zijn voor den vrede in Azië.
Toch, ondanks alle geruststellende be
richten, schijnt men niet zoo zeker van
de goede oplossing te zijn. Althans men
neemt zijn maatregelen voor het geval de
onderhandelingen op niets uitloopen.
Meldden wij gister al de samentrekking
van troepen met het doel Koeldsja te be
zetten, de „Morningpost" verneemt uit
Sjanghai, dat de onderkoning van de
provincie Tsjetsjoean seinde, dat de Rus
sische troepen het gebied van Tibet bin
nengetrokken zijn. De Chineesche ge
zant te Lhassa seinde eveneens, dat er
Engelsche troepen Tibet binnentrokken.
De „Morningpost" toont aan, dat dit
waarschijnlijk op een misverstand be
rust, daar er op het oogenblik nergens
Indische troepen in de nabijheid der
Tibetaansche grens vertoeven.
Ook China is op zijn qui-vive en de
Chineesche bladen, die te Shanghai ver
schijnen, berichten dan ook, dat de troe
pen in Hoenan, Sjantoeng en Tsji-Ii be
vel hebben gekregen, zich gereedte
houden, ten einde naar het noorden, te
vertrekken.
Dit laatste kan schier syen gogd lo
verband staan (evenals de vredelievende
houding ten opzichte van China) met de
onlusten in
Mandsjoerije
Met toenemende driestheid treden de
Tsjoeggoezen op.
De Chineesche autoriteiten in die pro
vinciën moeten al haar aandacht en
werkzaamheidwijden aan de bestrijding
van de pest tn wat daarmede samen
hangt; daardoor kan niet zoo scherp ge
let worden op de maraudeerende noma
den, die van ouds bekend staan als ge
vaarlijke roovers.
Deze lieden zijn nu weer roerig ge
worden in de buurt van Kirin.
Een tegen hen in het veld gezonden
afdeeling regeeringstroepen is door de
roovers verslagen. Slechts enkele solda
ten ontkwamen; alle officieren werden
gevangen genomen.
E11 nu gaat een sterkere troepen -
macht er op uit om de roovers te tuch
tigen.
Is het derhalve al misère wat de klok
slaat, niet minder is dit het geval met
de regeering in
Portugal
De regeering beweert dat de verban
ningen, waarvan wij gister melding
maakten, slechts geschiedt zijn om de
ballingen tegen de woede des volks
te beveiligen. Uit alles blijkt een soort
dictatuur. Zoo nu weer uit een decreet
van de minister van Justitie, krachtens
hetwelk iedereen die wegens belediging
van de republiek in de provincie in
hechtenis genomen wordt, op voorstel
van den prefect en bevel van den. mi
nister naar Lissabon kan worden ge
zonden waar hij, 11a afloop van het oni-
derzoek ter beschikking van de justitie
kan worden gesteld.
Dit decreet is niet anders dan een
uitzonderingsbevel tegen twee pries
ters, die te Chaves in Traztos Montes
gearresteerd waren op beschuldiging het
nieuwe regime te hebben beleedigd.
Voeg bij deze decreten de aanvallen
te Oporto, Lissabon, Coïmbra en Cas-
telLo-Branco tegen monarchisten en ka
tholieken de arrestatie van de gemole
steerde journalisten; de opheffing hun
ner bladen op grond dat zij zicli ver
dedigd hadden en men ziet wel dat
de regeering bijster in het nauw moet
zitten.
Meer en meer werkt de ontzenuwende
toestand van afwachting misnoegen on
der de vrijzinnige republikeinen als Ma-
galhaes Lima, Queiroz, Abreu, Sampaio,
die telkens aandringen op een bijeeu
ro eping van de kiescolleges opdat de
invoering van een constitutioneel regime
niet langer uitblijve.
Doch de regeering ^oekt haar kracht
in uitsel, in de hoop tijd te winnen.
Kenschetsend voor het land is 't, dat
er in de binnelandsche hooglanden
plaatsen liggen waar men heden, volle
vier maanden na de gebeurtenissen van
October nog niet weet dat de jnonar-
Chie omvergeworpen, en de republiek
uitgeroepen is. 't Klinkt ongelooflijk
in de eeuw der telegrafie, maar het feit
is vastgesteld door een onverdacht ge
tuige: Antonio José d'Almeidas die in
zijn orgaan „A Republica" man en paard
noemt.
Nog het yolgende omtrent den toe
stand in
Yemen
Het comité te Konstantinopel heeft
aan het centrale comité te Saloniki het
volgende bericht doen toekomen over
den toestand in Yemen.
Vier bataljons van het tweede leger
korps zijn er op 6 uren afstands vain
Hodeida in geslaagd zich met de hoofd
macht der Turksche troepen te vereeni
gen. De vereenigde troepen hebben toen'
met artillerie en machinegewerende
Arabieren aangegrepen, die zich met
een verlies van 400 man terugtrokken.
Vóór Sanaa had een scherp gevecht
plaats tusschen twee Turksche batal
jons en de opstandelingen, waarbij de
Turken een officier en 50 man verlo
ren. De Arabieren trokken met zware
verliezen terug.
De Tutksche minister van oorlog heeft
in de Kamer ruim f 600,000 aangevraagd
om munitie te kunnen koopen. De be-
grootingsconi missie Zal deze aanvrage
in overweging nemen.
GEMENGD.
Oister is door Asquith' de „Parlia-
BWUsJiU"' ü.n£Mteiii marbij hij ash
er niet uitliet over hetgeen de regiem
ring zou doen wanneer het Hoogerhuis
de wet verwerpt. Balfour oefende onder
toejuichingen der opposities scherpe cri-
tiek op het wetsvoorstel en zeide: Hoe
zeer ik ook den vrede wensch, er zijn
geschilpunten van zoo groot belang, dat
geen compromis mogelijk is.
De beide Engelsche prinsen, »die
aan de marineschool te Dartmouth ziek
liggen aan mazelen, maken het goed. De
prins van Wales heet officieel herstel
lende en van prins Albert scheelt hef
niet veel.
Naar uit Weenen wordt gemeld, zal
de Weduwe van Koning Edward, Ko
ningin Alexandra van Engeland, een (kas
teel op Korfu laten bouwen, iin de nabij
heid van het bekende Aphilleion.
De gezondheid van den Konitijg van'
Montenegro geeft aanleiding tot ern
stige bezorgdheid. De gezanten kómen
dagelijksch inlichtingen inwinmeni over
den toestand van den patiënt en eenige
hoven ontvangen dagelijks telegrafisch
bericht. De troonopvolger, die zich in
Zuid-Frankrijk bevindt, wordt ieder
oogenblik terugverwacht.
Servische bladen maken melding
van berichten uit Cettinje, volgens wel
ke er in Montenegro een oorlogszuch
tige stemming heerscht. En die oorlogs
zuchtige stemming wordt op bedenkelij
ke wijze aangewakkerd Idoor de uitge
wekenen uit Oud-Servië en Albanië. De
Servische bladen achten dezen toestand
niet zonder gevaar en ze maken zich
bezorgd voor verwikkelingen op- den Bal
kan, waarin Servië wellicht zou kunnen1
betrokken worden.
Met haar zetel te Birmingham is
er een nieuwe arbeiderspartij opgje-
richt, de Britsche Arbeiderspartij ge-
heeten. Haar hoofddoel is, de werklie
den tegen socialisten en politici te be
schermen. A. E. Beek, de voorzitter, zegt
dat er reeds afgevaardigden van 200,000
arbeiders bij de partij zijn aangesloten!.
De „Lokal Anzeiger" ontvangt be
langrijk nieuws uit New York. De Mexi-
caansche opstandelingen, verneemt het
blad, hebben nieuwe resultaten bereikt.
De regeering, die toegeeft, dat haar
troepen onmachtig zijn, belooft hervor
mingen en afschaffing van het feudale
stelsel, wanneer de opstandelingen de
wapenen neerleggen.
Te New York is uit Cap Haitien
bericht ontvangen, dat in de districten'
Trou en Guanaminth de staat van beleg
is afgekondigd. Ook te Port au Prince
heerschen ernstige onlusten. President
Simon treedt onmeedoogend tegen de
opstandelingen op. De troepen hebben
te Guanaminth een ontzettend bloed
bad aangericht. Te Port Liberty zijn een
aantal verdachte personen gefusilleerd.
De pest is nu ook uitgebroken te
Sagalien, een plaats op Russisch gebied
aan den Amoer, tegenover Blagowest-
sjensk.
De pest heeft zich ook al vertoond
in Indo-China. Te Foeri, in Anlnam, zijn'
verscheidene gevallen geconstateerd.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag is de nieuwe Weichsel-brug tusschen
Krakau en Podgorze tengevolge van den
ijsgang ingestort. De schade bedraaglt
een half millioen kronen.
Het station voor draadiooze tele
grafie op den Eiffel to ren te Parijs is
in verbinding gekomen met dat te Gla-
ce-Bay in Canada. Op volkomen normale
wijze is een reeks telegrammen gewis
seld. De afstand bedraagt meer dari
6000 K.M.
Koninklijke Besluiten.
•Bij kon. besluit is benoemd tot lid van
het college van regenten over de gevan
genissen te Breda, mr. H. E. van IJsen-
dijk, rechter in del arr.-rechtbank al
daar
is aan A, Moll eervol ontslag verleend
aJs notaris te Doetinchem;
zijn benoemd tot subst.-griflier bij het
kantongerecht te Amsterdam, inr. P. F.
Swagerman, waarnemend griffier bij dat
kantongerecht;
te 's-Gravenhage, mr. J. S. L. van
Vierssen Frantzmann, aldaar, waarne
mend griffier bij gemeld kantongerecht,
is aan jhr. B. Eekhout, eervol ontslag
verleend ais burgemeester van Zuilen
is aan J. A. Verbrugh eervol ontslag
verleend als burgemeester van Lienden;
is benoemd tot plaatsvervangend yo.ox-
zitter der plaatselijke commissie voor dg
ongevallenverzekering te Breda R. J.
Vermeulen, candidaat-notaris te Breda;
is benoemu tot directeur van het post
kantoor te Oirschot, A. L. F. Hofmann,
commies der posterijen le klasse;
is aan den ingenieur van het seinwe-
zen der Spoorwegdiensten J. D. C. M^
de Roos, als zoodanig eervol ontslag!
verleend;
is benoemd tot voorzitter der plaatse-
lijka commissie voor de ongevallenverze
kering te ,Heerde, J. Verdeitius, candi
daat-notaris te (H,eerde;
is mej. M. die Rodhemont, hulpon
derwijzeres bij het Europeesch lager on
derwijs in Ned.-Indië eervol ontslag als
zoodanig verleend;
is aan mr. A. J. F. Verheijen van
Estvelt, kantonrechter te Boksmeer, eer
vol ontslag verleend als voorzitter der
plaatselijke commissie voor de ongeval
lenverzekering te Boxmeer;
benoemd tot voorzitter dier commis
sie W. J. Hl Verstraaten, burgemees-
ter der gemeente Mill;
benoemd tot plaatsvervangend voorzits
ter dier commissie J. M. A. Arts burge
meester van Oploo.
Een Protest en Eerherstel.
Het jaar 1911 zal voor den H. Vader op
blzondere wijze een jaar van droefheid
zijn, daar het dit jaar vijftig jaren zal ge
leden wezen, dat de koning van Sardinië
tot koning van het koningrijk Italië werd
geproclameerd en Rome al bleef het
nog eenigen tijd den Paus behooren
tot hoofd des rijks werd gekozen.
In de Heilige Familie wordt
thans het denkbeeld geopperd om, naar
aanleiding van dit feit, dat door de Ita-
liaansche regeering feestelijk wordt her
dacht, den Paus een bewijs van eerher
stel te geven. Het blad schrijft:
Toch meenen wij, dat onze heilige
Families nog een bizondere wijze van
eerherstel past.
De H. Familie heeft steeds uitgemunt
in liefde voor den H. Stoel, in ijver voor
zijn verdediging. De ouderlingen kunnen
nog verhalen, met wat geestdrift voor
ruim veertig jaren de heldenstrijd der
zouaven in de gelederen der H. Familie
werd gevolgd, hoe vurig in elke verga
dering de overwinning werd afgebeden.
Nog staan in onze gelederen verschil
lende oud-strijders van den paus-koning
Pius IX. Wat zijn er in die dagen, toen
Neerlands zonen toonden te kunnen en
te durven strijden voor wat goed en hei
lig is. tal van leden der H. Familie naar
Rome getogenHoeveel afdeelingen telden
tal van leden onder de pauselijke hel
den 1 De eerste Nederiandsche zouaven
waren leden der H. Familie van's Bosch;
de afdeeling der Aartsbroederschap van
de O. L. Vrouwekerk op de Keizersgracht
zag 20 harer leden optrekken naar Rome
ter verdediging des Pausen. De H. Familie
behoort thans te toonen, dat zij niet ver
vaard is, nog altoos uitmunt in liefde
voor den Paus, behoort een eigen protest
aan te teekenen.
En welk zal dat zijn V
Onze H. Vader, Pius X is de Paus der
decreten over de Veelvuldige Communie,
over de Communie der kinderen, is de
vurige hartevriend van den Eucharistischen
Jezus. Zou het van liefde brandend hart
van Pius X niet opspringen van jubel,
als alle afdeelingen der H. Familie wijd
en zijd in ons land verspreid, dit jaar
een geheel bizondere generale H. Commu
nie vierden om Jezus eerherstel te geven
voor al de beleedigingen gedurende vijf
tig jaar zijn stedehouders hier op aarde
aangedaan
Ons dunkt, geen waardiger protest kan
er gedaan worden dan wij voorstellen
aan de Nederiandsche afdeelingen der
Aartsbroederschap. Dit protest zal zijn het
beste bewijs onzer hoogst mannelijke
liefde voor Pius X voor Jezus Christus.
En zijn Stedehouder Pius X, de Paus der
heilige Communie, zal innigen troost ont
vangen als hij verneemt, op welke wijze
zijn trouwe Nederlanders hebben opgevat
te protesleeren tegen de roofdaad van 17
Maart 1861, wat ons protest geschiedt op
een wijze geheel strokend met de ver
langens en begeerten Pius X zelf.
Dat dan wij allen, kinderen, broeders
dierzelfder strijders, die eens Pius IX mei
hun bloed wilden verdedigen, dat wij
allen gaan aanzitten aan de Tafel des
Heercn, waartoe Pius X zoo dringend
heult 11'genoodigd.
Het indrukwekkende zou wezen als
