No, 417. is Uit de Leidsche Vroedschap. BUITENLAND. 2e Jaargang. Se- £cicbeJie Gon/taritt Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco der post 1.50 per kwartaal. m Afzonderlijke nummers 27s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Zaterdag Februari 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. V Geen nieuwe bond s. v. p. •Het „Dagblad van Noord-Brabant" ziet teekenen, die er op wijzen, dat men in sommige kringen van bekrompen lieden niet wil gehoorzamen aan den wensch van Paus en Bisschoppen om bij de eerste H. Communie eenvoud te betrach ten. En 't vreest, dat anderen zich ge noodzaakt zullen achten, aan nieuwe ver strooiende hixe mee te doen. Nu kwam er iemand tot het blad met het voorstel om een Bond van huisvaders te stichten tot vereenvoudiging van de plechtigheden der eerste Jrl. Communie. Tot afsnijding der wereldsche aanhang sels, meende hij. Er zijn al vele Bonden en vereenigin- gen en terecht aarzelt dus het orgaan om een nieuwen toe te juichen. „Maar als de onverstandigen, de oppervlakkigen den grooten stroom goedwillend en weer zullen trachten mee te sleepen, dan zal het werke lijk een vraag worden, zoo gaat het blad voort, of er geen buitengewone middelen moeten worden gezocht om de blanke kinderziel te bescher men tegen de onbeschaamdheden ee- ner onchristelijke ijdelWerij Wij zijn nog meer pessimistisch dan het Dgbl. v. N d b r. Er zal wel degelijk naar middelen gezocht worden om de wereldsche praal bij de eerste H. Com munie voor goed den kon in te drukken. Pronkzucht cn ijdelheid en standsverschil en mekaar-de-oogen-uitstelcen in fi guurlijken zin dan altijd zullen zich wel meer doen gelden, geholpen door het schijnschoone argument: dat men dien grooten dag toch waardig vieren moet. Waarin die middelen moeten bestaan? ;t Ligt niet op onzen weg zulks aan te gevenin de allereerste plaats zij dit overgelaten aan de geestelijkheid. Wel zouden we echter willen zeggen: men stichte geen nieuwen Bond. Moet er in deze richting iets gedaan worden, dat dan bestaande vereenigingen h&ar werkkring uitbreiden. Zou 't b.v. geen schoone taak zijn voor Kruisverbonden, Maria-vereenigingen enz. om naast de drankbestrijding ook de weeldebestrij- dirig 'ter hand te nemen? Waarom toch voor ieder onderdeel van socialen of geestelijken arbeid een eigen organisatieuit geeft slechts versnip pering van kracht, terwijl daarentegen be staande vereenigingen verhoogde levens kracht kunnen erlangen als zij ook eens iets anders ter hand nemen dan wat zij tot dusverre uitsluitend als haar taak be schouwden. En te eer kan dit laatste in den door ons aangegeven zin geschieden, wijl de bevordering van eenvoud bij Commu- tiefeesten zich gereedelijk aanpast'bij aard en werkwijze van genoemde veree nigingen, waaraan we b.v. „Voor Eer en Deugd" nog zouden kunnen toevoe gen. Haar leden streven er reeds naai*, het leven steeds meer te richten naar den geest der Kerk. Welnu, de propagan da sirekke zich eenvoudig wat verder uit en de arbeid dezer doelbewuste veree nigingen zal er des te vruchtbaarder door zijn. Een zalfje op de wonde. De Leidsche heer N. J. Swierstra, schrijft in een artikel over Vosmaer, voor komende in „School en Leven", week blad voor opvoeding en onderwijs in school en huisgezin, onder redactie van Jan Ligthart en R. Casimir, het volgende: „Vosmaer ontving geen ridder orde. Natuurlijk; hij was wel eens stout geweest; d. w. z. hij was geen vleier van de menschen, die over decoraties beschikken, 't Gaat meer zoo. Bolland wacht ook nog steeds op de officieele erkenning zijner groote verdiensten; maar die is ook wel eens stout." Die arme professor! Hij wordt miskend!!! De menschen begrijpen hem niet, waar- deeren hem, negeeren zijn „groote ver diensten." Maar de heer Swierstra strijkt nu een lief zalfje op die wonde: professor is i\vel eens „stout." Zou daar de schoen wringen? lieden 'i wel eens anders gehoord De vergadering van Donderdag was een belangrijke om een .punt van1 de agenda: de vraag of er een nieuwe Hoo- gere Burgerschool zou komen en waar die zou komen. Geen enkel ander punt van belang was er bij. Onder de ingek. stukken ook al niet veel bijzonders: eene mededeeling van Ged. Staten, dat de beslissing wordt verdaagd over de omzetting van de school 3e klasse aan. de Heerenstraat in eene 2e klasse. Ver der 2 adressen van vereenigingen!, die blijkbaar het beginsel huldigen' „dat men moet «chreeuwen, voor men wordt geslagen, de vereeniging „Vergunniingf' en de Leidsche Maatschappij voor Toon kunst. Deze beide vereenigingen brach ten hunne bezwaren in tegen de nog in te dienen verordening tot regeling van de belasting op openbare vermakelijkhe den. De heer Bosch maakte eene aanmer king op een adres van den Bond van! Ned. Onderwijzers, welk adres geschre ven was in de nieuwe spelling. De heer Sijtsma vond die aanmerking ongegrond De agenda gaf geen aanleiding tot dis cussie, behalve nog eene opmerking van den heer Pera, over het adres van de bewoners van de westzijde van het ge dempte Kort Rapenburg. De panden zouden door den toestand, die aiu ge schapen is, in waarde zijn achteruit ge gaan. Zelfs had een der bewoners een schrijven gehad van zijn hypotheekhou der, om de hypotheek te verminderenL Blijkbaar deelde de Raad de meening van dien pessimistischen hypotheekhou der niet. En toen de H. B. Si. De discussie over die kwestie was geanimeerd, en levendig doch zonder omioodige scherp te. De heer Roem begon den aanval met de mededeeling dat hij tegen zou stem men, want hij vond een bedrag van! f 200.000 veel te hoog. Volgens zijne meening kon voor f150.000 een school worden gebouwd, die klonk als een klokt Ook meende hij, dat de plaats absoluut was af te keuren, daar de Hooge Rijn dijk een drukke verkeersweg is. De heer Sijtsma had ook zijne bezwa ren, doch behield zich nog zijn stem voor. De heer Briët achtte het tijdstip voor den bouw van een nieuwe school slecht gekozen. Hij wees op het rap port van de I n e en sch a kelings commiss i/e we weten immers niet, welke veranderin gen zullen komen in het thans heer- schende systeem. Ook cle heer Meule- man wilde waarschuwen tegen aanne ming van het voorstel. Deze spreker merkte op, dat 4jÜ de houding van B. en W. niet begreep. De beide betrokken commissies, de commissie van Toezicht, op het middelbaar onderwijs en het Be stuur van het genootschap Mathesis Scientiarum Genitrix hadden hunne goed keuring gehecht aan het plan tot ver bouwing. Wel was de directeur van meening, dat het zoo geen ideale toe stand kon worden, maar dat achtte spr. ook niet noodig, en wat den inspecteur betrof, de Rijksinspectie kan gemakke lijk adviseeren als het gaat uit ander mans beurs. Bovendien wie zegt, dat niet van verschillende zijden zal worden voor zien in bijzondere middelbaar onderwijs. Wat de Katholieken betreft, meende hij, dat vele ouders hunne kinderen zouden zeilden naar de nieuwe H. B. S. in den Haag, die daar wordt getouwd door de paters Jezuïeten. Maar, merkte de heer Reimeringer op, weet de heer Meulèman niet, dat er nog eene minderheid was in de commissie van Toezicht, die elke verbouwing juit den booze achtte. Hij kan dat toch vin den in de stukken. Wij wisten niet, dat de heer Reimeringer zooveel ce. bied had voor het gevoelen eener minderheid, dat hij daarvoor de meening der meer derheid eenvoudgi wilde uitschakelen Ook de heer van der Eist, was tegen verbouwing, hij vreesde dat het mooie oude geveltje in de Lokhorststraat daar door zou vervallen, doch werd op dat punt door den voorzitter gerust ge steld. De lieer Carpentier Altimg hield een warm pleidooi voor het voorstel van B. en W. Hij werkte vooral op het ge voel en beschreef hoe de kinderen van de Leidsche inwoners, in die oude school zaten zonder lucht en licht, in een at- mospheer van bedruktheid. Hoe kon den zij met opgewektheid leeren. Ons dunkt, dat de heer Carpentier Alting jyel wat al te sombere kjeurea in jzijn penseel gebruikte om de gemoederen te bewegen. De heer Pera was er tegen, doch wil de zijn stem nog niet bepalen. De heer van Gruting vroeg of erheen halve ton af kon, en de heer Fokker toonde zich een beslist tegenstander. Hij wilde gaar ne vertrouwen stellen in B. en W., maar had dat vroeger ook gedaan bij den aankoop van hujzen tot verbouwing van de bestaande H. B. S. Ook het argument van het straatgedruisch, in de stukken nog al hoog op gezet, vond spreker niet erg. We kunnen de Lokhorststraat as- phalteeren en hij had dit punt met den directeur der school besproken, maar nu vernomen, dat het niet zoozeer het straat geruisch was, als wel het hinderlijk zin gen van enkele modisten in die straat en daarvoor kunnen we de school toch niet verplaatsen, daar is niets aan te doen. Misschien is de eerste vrucht van dit debat wel dat die hinderlijk zingen de modisten him mond houden. De heer Fockema Andreae had geaar zeld, maar eindelijk toch maar besloten voor te stemmen. En doel omdat hij ver- vertrouwen heeft in de toekomst, van Leiden, hetzelfde vertrouwen, dat voor zat bij de stichting van de electrische centrale zal ook hier de leiding moeten geven. Het bezwaar van den heer Meule- nian, dat de school niet vol zal raken, omdat er bijzondere scholen opgericht kunnen worden, achtte hij niet zoo erg. Hij had nog altijd vertrouwen in Jjet gezond verstand der menschen, dat 'éin delijk die verdeeling van jong Neder land in verschillende hokjes wel zou ophouden. Had de heer Fockema Andreae plotse ling de visie voor zich van den toestand zooals die was, toen hij nog jong raads lid was, geen hokjes, doch eene groote kudde, maar dan met den beroemden neutralen herder? Hoe is 't mogelijk, vroeg de heer Wildeboer, dat de heer Andreae die illusie heeft, de toekomst gaat wel naar electrische trams, maar niet naar openbaar onderwijs. Wat een beminnelijk optimisme, trouwens niet te verwonderen bij een man, gezond naar lichaam en geest, en die binnen 24 uur 25 jaar lid van den raad zal zijn. Op de ze woorden volgde applaus. Toen kwam de heer Korevaar in het strijdperk. Hij meende, dat de Raad over die f200.000 niet zoo ongerust behoef de te zijn. Als het minder kan, zal er niet zooveel verbruikt worden. Het plan dat de heer Roem bij zich had, had spreker nog niet gezien, kon er dus nog over oordeelen. Even inter rumpeerde de heer Roem ,dat hij geen plan had, en dat ook niet had gezegd, en dat de heer Korevaar zich maar niet zoo boos moest maken. De heer Kerstens zal stemmen voor nieuwbouw, omdat hij vreest, dat de Rijkssubsidie gevaar zal loopen Ook de heer van Hamel mengde zich eindelijk in het debat, om te overtuigen van de noodzakelijkheid. Hij vreesde niet trek van de Katholieken naar de H. B. S, van de Jezuieten in Den Haag. Ze gaan nu toch ook niet naar Katwijk. Maar, dat is ook geen dagschool interrum peerde de heer Aalberse. Die kunr.ei ze er toch van maken, antwoordde de heer van Hamel. Het debat raakte blijk baar uitgeput. Waarom dient de heer Roem geen amendement in? vroeg nog de heer van Hamel. De zaak begon blijk baar netelig te worden. Een stemming over het voorstel zooals het daar lag, zou het waarschijnlijk doen vallen. De heer Bosch had gezinspeeld op een andere plaats in het centrum der stad, maar kon daarover niet spreken in open bare zitting. Laten we de zitting gehejm maken, zei de heer Fokker. Maar de voorzitter vond dit niet noodig. Het eerste gedeelte van het voorstel kan wel eerst worden afgehandeld. De heeren Fokker en Bosch meenen dat dit niet gaat. De voorzitter wilde er dan toch even op wijzen, dat we in onze plannen met de nieuwe onderwijswetten geen reke ning behoeven te houden. De Jezuie ten, bekend als voortreffelijke paeda- gogen, bouwen ook een nieuwe H. B. S. (De heer Meuleman merkt op, dat die een school bouwen, waarin H. B. Sj. gymnasium en handelsschool te zijn dus voor nieuwe toestanden gereed). Maar 't voornaamste is, dat de oude school niet meer te verbeteren is. Spr. dringt aan om ten minste uit te maken d^r er een jueuyve schop) Jkpjnt. Op^ de heer v. d. Lip vond het debat over die 200.000 gulden onnoodig. Vertrouwt men dan niet, dat ook als die f 200.000 zijn gevoteerd het zoo goedkoop moge lijk zal gaan? Verschillende leden rie pen hierop: „Neen." Eindelijk kwam de heer Sijtsma den raad uit het moeras helpen. Hij diende een motie in, waarin B. en W. wor den uitgenoodigd, alsnog na te gaan of er niet een andere plaats te vinden is, en of het niet minder kon, terwijl dan werd vastgehouden aan het principe, dat er een nieuwe school zal wrden gebouwd Met op 2 na algemeene stemmen werd deze motie aangenomen, en was dus de zaak in 't reine, ten minste tot een vol gende zitting. En daarmede was de agenda afgehan deld. De voorzitter richtte toen een woord van gelukwensch tot prof. Focke ma Andreae, die den volgenden dag her denkt, dat hij 25 jaar lid van den Leid- schen Raad is. Daarbij sloot zich in hartelijke woorden de heer de Vries aan, en de Raad gaf door luid applaus blijk van zijne instem ming. De lieer Andreae bedankte met een kort woord. De Leidsche burgerij zal het zeker met het gesprokene door den voorzitter en den heer de Vries eens zijn. de heer An dreae is ongetwijfeld een Raadslid van groote verdienste. Wij bieden hem ook hier onze hartelijke gelukwenschen aan. De Raad zal naar we vernemen den heer Andreae Maandag a.s. een diner aan bieden in hotel Levedag. Wel een bewijs van de goede verstandhouding bij ook nog zoo groot verschil van inzicht. ALGEMEEN OVERZICHT. Plotseling is de zitting der commissie voor de herziening del* grondwet voor Elzas-Lotharingen tot nader orde veruaagtl. dij aanvang der zuring heefi de staatssecretaris Delorüch. uit naam van den Kijnskanselier de vol gende verkiaring aigciegd. „De beraadslagingen in de commissie hebben een ander verloop genomen, dan de bondsregeeringen na het debat in plenum hadden kunnen verwachten. Toen achtten de sprekers van verschillende groote partijen het ontwerp der verbon den regeeringen een gepasien grondslag voor de verdere behandeling. Bij de be raadslagingen in de commissie zijn ech ter met groote meerderheid besluiten aangenomen, waardoor reeds dadelijk van dien grondslag is afgeweken. Het besluit Elzas-Lotharingen tot een zelfstandigen bondsstaat te verheffen, heb ik reeds overeenkomstig de in den vollen Rijks dag afgelegde verklaringen onaannemelijk moeten verklaren. „In deze omstandigheden komt het mij in het belang eener vruchtbare beraad slaging noodzakelijk voor, dat de bonds regeeringen zich over den door uwe be sluiten geschapen toestand uitspreken" „De rijkskanselier heeft mij opgedra gen uwe zitting te verdagen, totdat de verbonden regeeringen in deze tot een besluit zullen zijn gekomen. Ik hoop dat dit spoedig het geval zal zijn." In parlementaire kringen neemt men aan, dat deze verklaring de voorbode is van de intrekking van het wetsvoorstel. De Elzassers hebben hoog spel ge speeld. Alles of niets, 't Zou best kun nen gebeuren dat ze nu niets kregen. In Frankrijk hebben natuurlijk de di verse Spoorwegongelukken van de laatste week het onvermijdelijk ge volg, interpellaties in Kaïner en Senaat, gehad. De ongeduldige Senatoren wilden reeds gisteren den minister met vragen te lijf gaan, maar hij was er niet. Toen besloot men hem maar te halen, doch ook dat laatste haalde niets uit, daar hij erop aandrong toch niet onder den nog verschen indruk van de ramp te gaan iti- terpelleeren. Bovendien was de minister nog niet in het bezit van a! de gegevens, die noodig zijn om ui: te kunnen ma ken wie voor het gebeurde bij Courtville de verantwoordelijkheid draagt; men moet justitie en regeeri.ig tijd laten. On danks de protesten van senator Leprovost Delauny, die aandrong op onmiddellijke gedachtenwisseling over de ramp en reeds begon te betoogen, dat het type- locomoti-f, op de wes c »jke staatssporen in gebruik, niet deugt, wordt als de dag voor de interpellatie over de ramp bij Courtville Donderdag aangewezen. 't Moet er dan wel treurig uitzien op de Westerspoorweg. De „Journal de Rouen" bevat een brief van een groep machinisten en sta stokers waarin gezegd wordt: de weg ligt slecht, de wissels in de rails sluiten niet voldoende aan, steken te veel boven! den weg uitde goederentreinen be schikken niet over goede remmen de locomotieven worden piet op tijd her steld de signalen staan veelal verkeerd, zoodat ze niet voldoende uit de verte te zien zijn; de signalen, die de richting aangeven, zijn dikwijls niet verlicht, enz. Ten slotte teekenen de machinisten en. stokers verzet aan tegen den veel te langen arbeidsduur, dien ^ij zeggen dat hun opgelegd is. In de meeste geval len is die, naar hun meening, de oorzaak! van het ongeval. Is het dan wonder dat eergisteravond weer twee goederentreinen bij Caën op elkaar geloopen zijn Spanje krijgt het weer eens te kwaad met de socialisten. Men moet er een komplo-t gesmeed hebben om het volk op te ruien tegen den militairen dienstplicht. Hun plan zou zijn een opstand uit te lokken op den eersten dag, dat de jonge Spanjaarden moeten gaan loteu voor de nationale militie. Om het volk op te ruien, hadden de onruststokers groote, roode biljetten laten drukken, waarin zeer beleedigende uitdrukkingen tegen regeering en leger gebruikt wer den. Naar verluidt, is de samenzwering op groote schaal georganiseerd en ver scheidene leiders der republikeinschei partij zouden er bij betrokken zijn. Over dit punt echter laten de autoriteiten zich niet uit. Drie personen zijn aangehouden die verklaren dat zij de verspreiding der bil jetten op zich hebben genomen en dat ablo Iglesias het bekende socialistische kopstuk de schrijver er van is. Wat aangaat den toestand in China wordt gemeld dat de pest nog steeds woedt en dat ook in het noorden der provincië Anhoei hongersnood heerscht. De Amerikaansche bladen ontvangen be richt uit Sjanghai, dat er gevaar bestaat, dat 2,000,000 menschen van gebrek zul len omkomen. Over de Russisch Chineesche ikwes- t ieseint de Daily Mail-correspondent te Peking nog, dat dagelijks belangrijke conferenties worden gehouden aan liet departement van oorlog, welke confe renties verband houden met voorgeno men troepenbewegingen aan de Chi- neesch-Russische grens. ÜtiJUtuNUD. Naai ainbieiijKe mededeelingen zal de koning van tmgeiajid, van de koningia vergczeiu, den lüueii Mei hei geueuKiee- ken ter eere van koningin Vicior.a in de Mali onthullen. De Duitsche keizer erf keizerin zullen er bij tegenwoordig zijn. lioe lang zij in Engelaiiu blijven is onbekend. Volgens een telegram uit Hodeida hebben de Arabische opstandelingen ge tracht tot Metoeh bij Menalia dooi ie dringen, maar zijn zij met zware verhezen teruggeslagen. Een telegram uit Lissabon meldt, dat een politieambtenaar naar Aneiro is gereisd, om den journalist Floinen Cliris- to, den hoofdredacteur van een reaction- nair blad, dat kort geleden verboden is, gevangen te nemen. Cliristo was aange zegd, dat hij Portugal moest verlaten., De „Baseier Nauhrichten" deelt me de, dat de Bondsraad vermoedelijk op, aandringen van agrarische zijde gewei gerd heeft de invoerrechten op bevroren vleesch van 25 tot 10 fres. te verlagen. De beweging tegen de duurte van het vleesch heeft dus niets opgeleverd. Nasr-oel-Moelk, de regent van Per- zië, schijnt een verstandig man te zijn. Hij heeft een brief aan het parlement ge schreven, waarin hij priino verlangt, dat alle anarchisten F r/ uitgezet zullen worden en secundo voorstelt, dat de ver schillende partijen in het parlement, waar de leden tot dusver willekeurig door el kaar zaten, bijeen zullen gaan zitten, het geen met stemmingen enz. veel gemakke lijker is. De berichten over de wijze, waarop de Kabinetscrisis opgelost zal worden loo pen dermate uiteen, dat we er voorloopig maar niets over zullen mededeelen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1