Februari
1911.
BUITENLAND,
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No. 408.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
OIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD vöor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27« cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Woensdag
8
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Geweigerd onderscheid.
„Land en Volk" is ontstemd over on
ze driestar, welke tot opschrift di-oeg:
^Verantwoordelijkheidsgevoel."
schreven daarin o. m.
,/t Beste bewijs voor het feit,
dat iemand het verkeerde zijnet da
den gaat inzien, .pleegt wel hierin
gelegen te zijn, dat hij de verant
woordelijkheid op anderen schuift.
„En dan is het in dit verband
merkwaardig te zien, hoe gretig de
anti-clericale pers zich werpt op
een nagelaten artikel van wijlen
Henri des Houx, in welk stuk deze
voorstander der door den Paus af
gekeurde cultueele vereenigingien
de schuld van den huidigen toestand
der R.-K. Kerk in Frankrijk op Ro
me tracht te schuiven."
Het Wad snapt daar niets van. Het
bleef het orgaan „volslagen duister",
wie nu eigenlijk „verantwoordelijk moet
gesteld worden: Henri des Houx of de
anti-clerica,e pers.
Wel: direct natuurlijk geen v^.n bei
den, want dat zou eenigermate op over
schatting lijken. Maar indirect natuurlijk
allebei en met hen al degenen, die de
maatregelen "der Fransche regeering heb
ben voorbereid, bevorderd en toege
juicht. En dat die allen nu gaarne de
gevolgen dier maatregelen op rekening
van het Vaticaan schuiven, bewijst o.i.
dat zij het verkeerde in de handelwijze
der Fransche egeering gaan inzien.
Natuurlijk ontkent „Land en Volk"
zulks en 't blad vraagt
„hoe komt 't dan dat de meerder
heid cl er Fransche geeste ijkheid met
de Briandsche afbakening wèl ge
noegen wilde nemen Hoe, dat de
Fransche bisschoppen den Paus
hebben geadviseerd de bemidde
lingsvoorstellen van den Franschen
minister-president wèl aan te ne
men
Hoe dat komt? Wel. doordat ge
lijk meer gebeurt het gevaar in zijn
vollen omvang niet werd overzien door
wie er middenin verkeerden, maar wel
door wie 't op een afstand gadesloeg,
i. c. den Paus. En bij de zienswijze van
Z. H. heeft de geestelijkheid zich neer
gelegd.
Nu richt „Land en Volk" nog dit
verwijt tot de Katholieke pers:
„Het onderscheiden tusschen een
anti clericale en een anti-kerkelij
ke actie wordt aan de scherpzinnig
heid van de lezers overgelaten: met
't gevolg, dat de meesten natuurlijk
in een anti-crecucaal orgaan een
vijand van hun kerk zien. Terwijl in
werkelijkheid de strijd der anti-cle-
ricalen gaat, niet tegen de Kerk,
maar tegen de machts- en invloeds-
.aanmatiging der geestelijkheid, van
den clerus."
Met alle respectdat onderscheid ach
ten we een doekje voor het bloeden. In
dien de strijd in werkelijkheid slechts
jegens „den clerus" ging, waarom wer
den dan uit Frankrijk de reügieusen ver
jaagd, die zich hoegenaamd geen macht
of invloed aanmatigen doch lor/er in
dienst zijn der Christelijke naastenlief
de
Aan „Land en Volk" 't antwoord
Ten slotte zij het blad actie gegeven
van zijn verzet tegen onze aantijging, als
of het met des Houx meeklaagde over
'den treurigen toestand der Katholieke
kerk in Frankrijk. Die scherts was inder
daad" hoogst ongepast jegens een zoo ob
jectief orgaan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Steeds meer bruist en woelt het in d£
verschillende staten van den Balkan.
Vooral pessimistisch gestemd is de
Atheen9che correspondent van de „Voss.
Zeitung" over den toestand1 in
Griekenland.
Hij seint nu aan zijn blad, dat de zee
officier Zoekalas, die vele maanden ge
leden de eerste was die de talrijke mis
bruiken in de marine onder de algemee
ne aandacht heeft gebracht, 's nachts op
Straat op verraderlijke wijze door een
kogel is gewpnd. Een onderhoek, heeft
geen resultaat gehad. De politieke harts
tochten doen zich voortdurend meer ge
voelen. Verschillende afgevaardigden
loopen met duel voornemens rond. Men
zegt, dat Veniselos verzekerd heeft, dat
de ziekte van het land moeilijker te ge
nezen is, dan hij had geloofd.
Voorts is er een brochure verschenen
over den toestand van het leger, welke
in het ministerie van oorlog groote op
schudding heeft veroorzaakt. Veniselos
spreekt van het verraden van militaire
geheimen en tracht den schrijver uit te
vinden. Waarschijnlijk is dit een hoogge
plaatst officier. Reeds zijn drie oud-af
gevaardigden gehoord, met welk resul
taat weet men nog niet.
Een frappant staaltje van onbe
schaamdheid doet de ronde over de;
Kreta-kwestie.
De Porte heeft aan de Turksche ge
zanten te Parijs, Londen, Sint Peters-
burg en Rome de opdracht gegeven,
nauwkeurig alle stappen na te gaan der
Kretenzer missie, welke eventueel in
die hoofdsteden mocht aankomen met
het doel de annexatie van Kreta bij
Griekenland te bevorderen en zich hier
tegen met hand en tand te verzetten.
Naar beweerd wordt, zou de Porte de
ontvangst van genoemde missie be
schouwen als een inbreuk op de souve-
reiniteits-rechten van Turkije.
't Is te verwachten dat de mogendhe
den zich van die beweging niets zullen
aantrekken en niet eerst aan de Porte
zullen vragen wie zij zullen mogen ont
vangen en wie niet.
In Turkije zelf schijnt het een steeds
grooter janboel te worden. Zoo schijnt
aangaande den
Brand te Konstantinopel
uit de verhooren door de onderzoekings-
oommissie gebleken te zijn dat dezie
aan kwaadwilligheid toegeschreven moet
worden, er zijn althans 60 personen, 20
beambten van de Porte en 40 soldaten,
in hechtenis genomen.
Alle stukken uit den laatsten tijd', ook
die van het grootviziraat, die in een af
zonderlijk lokaal werden bewaard, zijn
een prooi der vlammen geworden. De
documenten uil den tijd van Abdoel
Hamid en het geheele archief van het
ministerie van buitenlandsche zaken wer
den gered1.
In Yemen
is het voor den Turk ook treurig gesteld!.
Wel hebben zij een klein success je be
haald.
Een vrij talrijke afdeeling opstande
lingen uit Kerak werd n.l. door de troe
pen omsingeld en heeft zich aan dez«
overgegeven.
De hoofden der opstandelingen zijn
naar Deraa gezonden, waar zij voor een
krijgsraad terecht zullen staan.
Toch blijven de berichten zeer ernstig
en schijnen de opstandelingen nog meer
in den zin te hebben. De troepen vajil
den imam trachten de heuvels te bezet
ten ten zuiden van Manaka en den Tur
ken, die naar Sanaa oprukken, den weg
af te snijden.
Twaalfhonderd' man geregelde troe
pen van het eerste legerkorps bevinden
zich te Abdoella eii te Hodeida in qua
rantaine.
Daartegenover begint de toestand tus
schen
Turkije en Bulgarije
wat minder gespannen te worden.
De Bulgaarsche gezant heeft nu den
Grootvizier medegedeeld, dat Bulgarije
de onderhandelingen over het handels
verdrag weer wenscht op te nemen.
De Grootvizier beloofde Donderdag te
zullen antwoorden, na de Bulaarsche
voorstellen te hebben onderzocht.
Steeds heviger woedt nog de
Pest in China
.voor welker bestrijding de onderkoning
van Mandsjoerije volgens de „Agence
d'Extrême Orient" te Peking een cre-
diet aangevraagd heeft van 130.000 taëls
hetwelk is toegestaan.
In Rusland begint men zich ernstig
ongerust te maken over het voortwoeden
edr pest in Mandsjoerije, daar de ziekte
Zich met ongeloofelijke snelheid uitbreidt
en men het aantal sterfgevallen veel lioo-
ger acht dan de officieele opgaven willen
doen gelooven. I 1
De berichten uit Kharbin schil déren
den toestand in de schrilste kleuren. De
straten in de verschillende steden zijn als
uitgestorven sa fcUj-
gen op uit de stapels van duizenden lij
ken, die [tegelijkertijd verbrand worden
De weinige Europeanen, die niet uit
de besmette streken hebben kunnen weg
komen, dragen met sublimaat gedrenkte
maskers voor het gelaat en wagen zich
slechts op straat, wanneer de uiterste
nood hen daartoe dwingt.
Dat het gevaar voor Rusland niet
denkbeeldig is, blijkt wel uit het tfeit,
dat te Koeang-Tseng-Tze de lijken een
voudig opgestapeld worden op het ijs
van de rivier Soengari. Wanneer dus
niet ten spoedigste maatregelen geno
men worden, dan drijven die lijken, na
het invallen van den dooi, naar de Amoer
waardoor Siberië ernstig bedreigd zou
worden.
In tegenstelling met de laatste berich
ten omtrent den
Opstand in Mexico
berichten nu telegrammen dat kolonel Ra-
bago met 300 man regeeringstroepen er
in geslaagd zijn het cordon, dia de re-
volutionna.ren om Ciudad Juarez heb
ben getrokken, te doorbreken en is hij
deze stad binnengekomen. Er zouden
nog meer versterkingen worden ver
wacht
Een telegram van Central News gaat
nog verder en deelt reeds mee, dat Jua
rez door de regeeringstroepen is ont
zet en dat de rebellen onder generaal
Oroczo na een hevig gevecht, waarin aan
weerszijden groote verliezen werden ge
leden, zijn teruggedreven. Aan de Ame-
rikaansche grens zouden honderden Ame
rikanen ooggetuigen van den strijd zijn
geweest.
't Is slechts de vraag, of de regeering
den toestand niet mooier kleurt, dan die
werkelijk is. Intusschen zijn, zooais wij
reeds meldden, door de Amerikaansche
regeering troepen naar Texas gezonden
om de grens te bewaken.
Zij zal voor die grensbewaking oók
gebruik maken van eenige vliegmachi
nes, van waaruit controle zal worden ge
oefend langs de grens, opdat geen wa
penen Mexico worden b n.iengesmok-
kcld. De aeroplanes die door ervaren
aviateurs zullen worden gebruikt, zijn de
regeering aangeboden door Allan Bryan
zoon van den bekenden financier.
Deze toestellen zijn tevens voorzien
van draadlooze telegrafie-inrichtnigen.
Dat is de eerste maal, dat vliegtuigen
practisch voor oorlogsdoeleinden ge
bruikt worden. Wel handig overigens!
GEMENGD.
Uit Rome wordt gemeld1, dat Ko
ning Haakon van Noorwegen tegen ein
de Maart of begin Mei in Italië zal ko
men.
De Koning van Saksen is Zondag
te Port-Said aangekomen. Hij reist van
daar naar Soedan door.
De „Frank f. Ztg." verneemt ,uit
Berlijn, dat de Keizer op de reis, die hij
in de eerste helft van Maart naar Italië
zal ondernemen, ook een bezoek aan
den Paus zal brengen. Van J^ome zou
de Keizer naar Sicilië en Kortoe be
geven.
Bevoegde autoriteiten noemen het
bericht van de Nouvelle Turquie, als
zouden de groote manoeuvres van het
Grieksche leger in Thessalië gehouden
worden, van allen grond ontbloot.
Een deputatie van Spaansche spoor
wegbeambten heeft den minister van
Openbare Werken verklaard»" dat het
onjuist is, dat de algemeene staking zal
worden afgekondigd, wanneer hun
eischen betreffende pensioen worden
geweigerd.
De Doema heeft gisteren haar
goedkeuring gehecht aan bet wetsont
werp betreffende de invoering van ver
plicht lager onderwijs met een vaste
jaarlijksche uitgave van tien millioen
roebel voor den duur van tien jaren.
Te Lissabon is, tegen het verbod
van den civielen gouverneur, een proces
sie gehouden, die aanlediing heeft gege
ven tot betoogingen van voor- en tegen
standers. De politie heeft ongeveer 20
betoogers opgebracht.
De cholera op Madeira vermindert
langzamerhand. De officieele cijfers
voor het begin van Januari waren, 251
gevallen en 77 sterfgevallen. In de laat
ste dagen is de vermindering echter
zeer opmerkelijk en dagen kwamen voor,
v/aarop slechts twee gevallen werden
aangegeven. Het totaal aantal zieken
tot op heden bedraagt 1750.
k§A ielcgiasi m ÜAiU meldt da,t
de door revolutionairen voor den pre
sidentszetel candidaat gestelde gene
raal Leconte een toevlucht heeft gezocht
in het Duitsche consulaat.
De revolutionairen hebben Le Trou en
nog een andere stad ingenomen.
Een laatste bericht meldt, dat gene
raal Guilleaume, een der leiders van de
revolutionnairen, Zondag is gevangen'
genomen en gefusilleerd.
De ijsschol, die van den JBjörkö-
sond met de zich er op bevindende vis-
schers door de zee wes medegesleurd, is
naar het eiland Seekar, afgedreven. Al
de visschers werden gered.
In een bericht in ons blad van gis
ter, is ten onrechte gemeld, dat er te
Duisburg gevallen van cholera zouden
voorgekomen zijn. De ziektegevallen,
die zich daar hebben voorgedaan, wa
ren gevallen van pestpokken. Twee pa
tiënten zijn daaraan bezweken, twee an-
deren zijn op weg van beterschap.
Een later bericht meldt, dat er giste
ren te Duisburg een nieuw geval van
pokken is aangegeven.
Op den Franschen Noorderspoor
weg worden nog telkens daden van sa
botage ontdekt. Gistermorgen werd bij
het station Amiens geconstateerd dat
van twee compound-locomot even, die
in den sneltrein-dienst rijden, de kop
pelingen van de Westinghouse-rem stuk
gesneden waren. Van een groot aantal
wagens zijn bovendien de smeerpotten
onbruikbaar gemaakt met het doel de
assen te doen heetloopen. Men meent
de bedrijvers dier sabotages op hei
spoor te zijn.
Koninklijke Besluiten.
Bij koninklijk besluit is aan den luite
nant-kolonel der cavalerie A. B. van Tien
hoven eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend;
is overgeplaatst bij het regiment gre
nadiers en jagers, de kapitein B. Reintjes
van Veerssen, van het 3e reg. inf, en zijn
benoemd:
Bij het wapen der infant j het
3e regiment:
tot kapitein, de le luit. F. J. B. San
ders van het 10e reg.
Bij het 9e regiment,
tot le luit., de 2e luit. J. E. L. Sas,
van het korps;
is aan de vrouwelijke commies der
posterijen en telegrafie 4e kl. M. C. Metz
op haar verzoek eervol ontslag verleend.
Bakkerswet.
De minister van landbouw heeft het
wetsontwerp tot instelling van bakkers
raden ingetrokken en een gewijzigd ont
werp ingediend betreffende de beperking
van Zonuagsnachtarbeid in bakkerijen.
Het stoomschip Van Imhoff.
Blijkens nadere bij de Koninklijke Pa-
ketvaart-Maatschappij ingekomen bericht,
is het in de straat Sapeh vergane stoom
schip Van Imhoff, door zwaren stroom
uit zijn roer geloopen en dientengevol
ge op de Barsoe Panda (rots gelegen
ten Westen van de Mapinka-eilanden)
gestrand. Drie ruimen liepen vol wa
ter. Dit gebeurde op den 28sten Janua
ri, te één uur 's nachts. Den volgenten
nacht werd het schip door den zwaren
stroom meegesleurd, het sloeg om en
zonk in 20 vaam water.
De 140 passagiers, benevens de equi
page en de post werden den 28sten Ja
nuari op de Barsoe Panda geland en
den len Februari aan boord van iet
stoomschip Van Outshoorn opgenomen.
Winkelsluiting.
De vereeniging „Amsterciamsche Be
langen" heeft aan den gemeen eraad een
adres gezonden, waarin zij in het belang
van den nijveren middenstand en der
Gemeente, met aandrang verzoekt, het
voorstel van de raadsleden Mr. Z. v. d.
Bergh c.s. in zake een vast te stellen
openings- en sluitingsuur voor winkels
niet aan te nemen.
Analytisch verslag.
De Haagsche correspondent van de
„Leeuw. Ct." schrijft:
Het heeft de aandacht getrokken dat
(de regeering bij het verstrekken der
gevraagde gegevens, aangaande het Ana-
lytsch Veris'ag, zich heeft onthouden,
om met cijfers de kosten aan te geven.
Over 1909 bedroegen de uitgaven
f22.731,48, de inkomsten f 5003.40. Al
*i|H d,e inkoiiisten over 1910 nog il.cS
precies te geven, toch werd mij verze
kerd, dat die totaal-cijfers, tegenover een
geraamd bedrag voor 1910 van f40.000
van dien aard zijn, dat zij de regeering
aanleiding gaven voor 1911 een bedrag
van f30.000 op de Staatsbe'grooting te
brengen.
Naar ik verneem blijven de uitgaven
over 1910 ver beneden de f30.000 en
dat ondanks de omstandigheid, dat er
druk met losse krachten gewerkt moest
worden, waarvoor met een maximum
van f25 per dag, f10 per zitting werd
betaald. Wordt de avondzitting zoo laat
dat zij, die buiten de stad wonen, moe
ten overnachten, dan wordt de avonjzit-
ting met f 12 gehonoreerd.
Radenwet en Ziektewet.
Door een 15-tal organisaties van han
delsreizigers, samen 4177 leden tellend,
is een adres aan den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel gezonden,-
Daarin wordt medegedeeld, dat in de
gecombineerde vergadering, gehouden te
Arnhem, op 18 December 1910, door de
handelsreizigers-organisaties aan grondi
ge beschouwingen werden onderworpen
de bepalingen van de ontwerp-wetien
„Radenwet" en „Ziektewet" voor zoo
ver de handelsreiziger zich daarin voelt
achteruitgezet in zijn belangen.
Het resultaat der gehouden bespre
kingen is door een daartoe benoemde
commissie nader onderzocht en nederge-
legd in de Memorie van Toelichting,
welke dit verzoekschrift vergezelt. Adres
santen verzoeken eerbiedig kei.nis te ne
men van de in die Memorie van Toe
lichting voorgestelde wijzigingen en het
zoo mogelijk daarheen te leiden,
dat de aangeduide voor den handelsreizi
ger minder gunstige bepalingen, alsnog
worden ondervangen.
Ook is aan de Tweede Kamer een uit
voerig adres gezonden door het bestuur
der vereeniging van Nederlandsche Werk
gevers. Daarin wordt de Kamer herin
nerd aan het adres van December, waar
in de beschouwingen van de leden.er-
gadering omtrent de ontworpen Raden
wet en Ziektewet waren neergelegd
Aan de Kamer wordt nu een ck
overgelegd op den brief van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel van
31 Dec. j.l.
Bacoven-cultuur in Suriname.
Naar aanleiding van een voorstel aat
de United Fruit Comp., gevestigd te
New-York, van Rottcrdamsche zijde ge
daan, oin de voortzetting van de bacoven-
cultuur in Suriname mogelijk te maken,
is te Rotterdam een telegrafisch bericht
ontvangen, waaruit besloten mag wordt n
dat de United Fruit Comp. plan heelt,
de bacoven-ondernemingen in Suriname
financieel te steunen, indien met Sep
tember a.s. blijkt, dat de Congo-variëteit
niet aan ziekten onderhevig is.
Uitbreiding van het Kantongerecht
Bij de regeering bestèat het voornemen
over te gaan tot de benoeming van een
tweeden kantonrechter te 's Graven.iage,
van een substituut-griffier bjj het kan
tongerecht aldaar, van een vijfden kan
tonrechter te Amsterdam en een vijl een
substituut-griffier bij het kantongerecht
aldaar en dat sollicitaties voor die betrek
kingen worden ingewacht.
KORTE KRONIEK.
Z. K. H. Prins Hendrik is voor
nemens, Vrijdag a. s. voor eenige dagen
naar Berlijn te vertrekken.
Vrijdag 10 Februari a. s., verleent
de minister van Koioniën geen audiëntie.
Prof. D. Dupont, hoogleeraar aan
de Rijksacademie van beeldende kunsten
Amsterdam, is gisteravond overleden.
- Op de vergadering van de Handels
reizigers-vereeniging „Noord-Brabant"
werd met algemeene stemmen besloten
eene petitie op touw te zetten tegen de
bepaling, waardoor een houder van een
abonnement op de spoorwegen, ge
dwongen wordt, bij gebrek aan plaats,
in een lagere klasse plaats te nemen dan
waarvoor zijne abonnementskaart geldig is.
De afdeeling Ansterdam der Ver
eeniging „Vakschool voor verbetering van
Vrouwen- en Kinderkleed ng" zal op 3
en 4 Maart een tentoonstelling houdea
van „verbeterde kleeding" in de groote
zaal van het Nut
De gisteren te 's Gravenhage go-
houden collecte voor de vverkloozenkan
heelt netto opgebracht j( 1692.61«
