BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DB ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en hst GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Abeaderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrifdag
Januari
1011.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1-50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V 't Kwaad straft zichzelf,
Ih eoi officieel Fransch Staatstuk, het
'parlementair rapport over de Oprlogs-
begrooting der republiek, wordt een
zij 't niert aldus bedoelde bestri/ding
geleverd van het Nieuw-Matliusianisme.
D« rappor.eur besrpeekt n.l. uitvoerig
'de vermindering der legersterkte ten ge
volg* van het afnemende geboortecijfer
en geaft maatregelen aan ter voorziening
in dien soldatennood, welke in een even-
tuecle» oorlog noodlottig voor het land
zou kunnen worden.
Na de vorming van een zwart leger
aangeprezen te hebben, wijst de rappor
teur erop, dat een nummeriek in de min
derheid verkeerende krijgsmacht dit te
kort kan aanvullen door uitnemende ge-
oeicndheM en een bewapening, welke
aan de strengste eischen voldoet. Hij
steunt hierbij op de uitspraken van tal
rijke deskundigen, die opkomen tegen
het overdreven hechten aan het aantal.
Men bezie dit stukje legerpolitiek nu
eens goed
de deskundigen hechten niet- aan
het aantel, maar.... men gaat het aantal
vermeerderen door 't in dienst stellen
Van negers, die in Afrika zullen fungee-
ren, zoodat Frankrijks zonen in 't va
derland kunnen blijven
2o. desniettemin schijnt er toch nog
een tekort in aantal re zullen blijven, aan
te vuile* door.... uitnemende geoefend
heid e* bewapening, alsof deze twee
dingen niet in ieder géval noodig waren
en alsof b.v. Duitschland daarin te kort
sChoot.
Nee*, geachte rapporteurs, deze doek
jes voor het bloeden nelpen niet. En
zulks te minder, wijl de stijgende lasten
de Fransche Oorlogsbegrooting be
draagt dit jaar 891.460.000 francs, d.i.
maar eventjes 27 millioen francs meer
dan iiet vorige jaar op steeds minder
schouders komen te drukken, terwijl ook
steeds minder werkkrachten beschikbaar
komen om voor de noodige middelen te
zorgen.
'i Is immers duidelijk, nietwaar: als
geen voldoend aantal soldaten kan op
komen blijft ook wijl 't contingent
verband houdt met het bevolkingscijfer
geen voldoend aantal jongelui achter
om 't veld te bebouwen enz., zoodat 's
lande wdvaart wel achteruit moet
gaan.
Waar blijven dus de zegeningen van
het Nièuw-Matmjsianisme
ALGEMEEN OVERZICHT.
Ofschoon in den laatsten ijjd weinig
berichten kwamen van de
opstand in Mexico
wordt nu door berichten uit Washington
bevestigd dat de revolutionaire beweging
in Mexico weer toeneemt. Dc aanvoer
der der opsiandeiingen, overste Criega
bracht den icgeeringstroepen, die hij bij
Ojinaga versloeg, belangrijke verliezen
toe. Deze verloren niet minder dan 150
man. De opstandelingen veroverden Ca-
segrande en werden zoodoende meester
van de spoorlijn. Generaal Havarro, het
hoofd der regeeringstroepen ,is volko
men van de rest van het leger afgesne
den. Ook in de provincies Durango, So-
nora en Chihuahua zou de opstand nog
in vollen gang zijn.
Wel een bewijs, dat de opstand zich
.weer uitbreidt, is een bericht uit San An
tonio in Texas, dat Amerikaansche cava
lerie naar de Mexicaansche grens is ge
zonden om de neutraliteit van het Ame
rikaansche'grondgebied te handhaven.
De Longenpest
die nu in China heerscht, is, volgens
tel rmen aan uc „Ncw-York Herald"
'eci. rgste, waarvoor men ze ooit ge
hot., .;eeft Alle gevallen verliepen tot
nu ice doodelijk. Deze pestilemie onder
scheidt zich van vroegere, doordat hij ge
heel en *1 het karakter draagt van longen-
pest. In de provinciën ten Zuiden van
den grooten muur breidt de ziekte zich
buitengewoon snel uit, ondanks d; tijdig
genomen quarantaine-maatregelen Het
verkeer op de spoorlijn Tientsin-Pukau
«taat stil; langs den spoorweg zijn ten
Zuiden van Tientsin 80 pestlijken gevon
den, Te Peking zelf werden 14 geval
len aangegeven, men vermoedt echter,
dat nog een groot aantal gevallen ver
borgen wordt gehoijden4
Men meent nu ook de oorzaak der
ziekte gevonden te hebben. Algemeen
wordt n.l. aangenomen, dat pest is
overgebracht door Chineesche jagers, Die
jacht maakten op een soort wild, veel
gelijkend op een marmot, dat door de
Russen „bartagen" en door de Chinee-
zen „harta" genoemd wordt eii welks
vleesch zij hebben opgegeten.
Deze dieren schijnen bij de overbren
ging der longeüpesï dezehde ro. te ver
vullen als de ralten bij de builenpest.
De MongoüiSche jagers vermijden ge
woonlijk het spoor der dieren; de Gui-
neezen hebben er dit jaar eerder, druk
jacht opgemaakt, vanwege de vehen,
waarvan, naar het heet, reeds een groot
aantal naar Seattle en San Francisco ver
scheept zijn.
De eerste slachtoffers van de pest wa
ren jagers en personen, die de vellen
beiianüe.den en door hen is de ziekte
overgebrach.
Geen bijzonder nieuws komt uit de
republie k
Portugal
en we. moeten ons gu3 vergenoegen met
wat Minister Macuauü icupreu i/rijtiag
aan ue buiteniiandsche jouruausten op
een aitaientie ïncdte.f. Natuur,ijic is alles
zoo mooi mogeujK en wel.icnt worden
uaarom de saii.eii^ouisten zoo s.echt be-
zoent. In de aige.oopcn wee* waren tr
sieents 7 jouena.isten, doch van dezen
moet de minister menig bitteren vraagpii
siiKken en uaarom vraagt de correspon
dent der „N. R. Ct." „of net wei het
werk van een minister is oin weke.i/ks
voor biten.anüsuche correspondenten zoo
kiaar te zitten, hun aanmerkingen te moe
ten aanhooren, en zien te moeten zitten
verontschuldigen over dingen, d.e de nee-
ren correspondenten niH vOikomen goed
keuren.... Er is iets pijnlijks in die zittin
gen, iels pijnlijks voor het voor.oopig
bewind, voor het nieuwe stelsel en voor
Bernardino Machadb voorai.
En wij, onder collega's, vragen elkaar
af, waarom dan die zittingen, ais de
bedoelingen der voor.oopige regeer.ng
zoo heet edel moedig, a.s de toestand zoo
heel klaar en het leven der jonge re
publiek zoo heel verzekerd is. Moest dit
alies dan niet van zelf aan het licht ko
men door den loop der gebeurtenissen?
Is het misschien de toestand^ die hem
dwingt om te ontvangen?
Heel vriendelijk en voorkomend van
den minister, maar: „Qui s'excuse....
Een typisch geval van voorstd.en stip
pen we nog eens uit diezelfde correspon
dentie aan. Zoo zei de minister:
„Deze week deed zich het betreurens
waardige feit voor, dat de „zustertjes van
de armen" ons verheten, wijl zij haar
kleederdracht niet af wilden leggen. Zij
zijn vertrokken en uitgeleide gedaan on
der den grootsten eerbied. Wij allen be
treuren haar heengaan zeer!"
En is nu die officieele kennisgeving
waar?
Ter vergelijking, waarna ik de conclu
sie aan den lezer Iaat, het volgende van
een onverdacht getuige, den correspon
dent van de „Telegraaf":
Deze week zijn dc laatste geestelijken
hier door de rechterlijke macht uit het
land gezet.
Het waren de irmazinhas dos pobres
d.i. zustertjes der armeh, die geheel on
baatzuchtig meer dan twee honderd ou
den en armen verpleegden, geheel van
aalmoezen werkend, die zij voor hare
verpleegden afsmeekten.
Een ondankbaar werk was dat steeds
voor haar en menige beleediging moes
ten ze slikken. Zoo was er eens een, die
bij een winkelier in de Rua de Ouro een
aalmoes vroeg. Deze, waarschijnlijk in
zijn bezigheid gestoord, begon met het
nonnetje met scheldwoorden te overla
den, te gemeen om hier op te noemen.
Toen hij eindelijk zweeg, zei ze heef
eenvoudig: „die woorden waren voor mij
geef me nu ook wat voor mijn armen".
Die heiligen moesten het land verlaten
omdat ze haar kloosterkleedij niet voor
wereidschen dracht wilden ruilen.
Ofschoon de nieuwe regeering zich
overigens heel genereus getoond heeft,
vind ik haar in dit geval erg kleinzielig,.
De zusters zijn door ziekenverpleeg
sters vervangen, maar wie die klasse hier
in Lissabon kent, zal terstond begrijpen,
dat de arme oudjes de liefderijke verple-
gnig der irmazinhas dos. pobres. wel zul
len missen.
GEMENGD.
De Kamergroep der onafhankelijke
socialisten heeft, onder voorzitterschap
van den oud^Minister Pichon vergaderd
om te beraadslagen over het dioor de
Regeering ingediende ontwerp betref
fende d'e spoorwegambtenaren. Beslo
ten werd om die bepalingen van het
ontwerp waarin aan de spoorwegarbei
ders het stakingsrecht wordt verboden,
te verwerpen.
Het voorontwerp tot herziening
der Grieksche grondwet bepleit in de
eerste plaats herstel van den Raad van
State, instelling van het ambt van mi
nister-president zonder portefeuille, on
derzoek der geloofsbrieven van Kamer
leden door het Hof van Cassatie en wij
ziging van de bepalingen, die betrekking
hebben op een eventueele wijziging van
de Grondwet.
Nog steeds blijven er daden van
sabotage op de Fransche spoorlijnen
voorkomen. Uit Soissons wordt gemeld,
dat er tegelijkertijd een dertig telegraaf
draden langs de spoorwegen Tergnier
St .Quentin en Tergnier-Laon zijn
doorgesneden. Grcote vertraging in den
treinenloop was natuurlijk het eerste
gevolg van deze minne daad.
Er zal nu vennoedel ijk spoedig een
einde komen aan de woelingen in Cham
pagne. De Fransche regeering fyi de
afgevaardigden van dat departement zijn
het nl. eens geworden over een wetsont
werp, dat rekening houdt zoowel met
de eischen der wijnboeren als met die
Van de vereeniging van wijnhandelaren.
Het dorp Bersagno aan de noor
delijke helling van den Monte Baldo in
Italië wordt met ondergang bedreigd,
doordat geweldige steenmassa's losge
raakt zijn en op de huizen dreigen neer
te komen. Een groot aantal woningen
moest ontruimd worden.
Naar aanleiding van de wijziging
Van .d eregeling der toonopvolging in
Griekenland, tengevolge van het feit dat
Kroonprins George van zijn rechten als
troonopvolger afstand deed, werd twee
jaren geleden een hofstatuut uitgewerkt
ter regeling van de positie der leden van
het Koninklijk huis en ter vaststelling
van hun rechten en plichten. Daar men
er echter destijds om jedenen van op
portuniteit dat statuut niet in werking
heeft laten treden, heeft de regeering
thans stappen gedaan om door indiening
van het statuut in de Skoepsjtina aan te
huiswet der Koninklijke familie kracht
van wet te verleenen.
De Grieksche regeering heeft gis
teren in de Skoepsjtina een buitenge
woon krediet van 2000,000 dinar aan
gevraagd voor de buitenlandsche reizen
van Koning en Kroonprins.
Men is, schrijft het „Handelsblad1
van Antwerpen", den grooten bijval
niet vergeten dien verleden jaar het ko-
ninginnerooske te beurt viel, toen het
verkocht werd ten voordeele van de te-
ringl ijders.
Dit heeft H. M. de Koningin aangezet,
het aanbod te aanvaarden van een co-
miteit, dat elk jaar dezelfde werking op
touw zal zetten ten voordeele van een
door de Koningin aangewezen, werk en
bij middel van een door haar aangewe
zen bloem.
H. M. verkoos als bloem het edelweiss
en voor de te bestrijden kwaal de slaap
ziekte.
Geen twijfel of de onderneming gaat
denzelfden bijval tegemoet.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besl. is F. N. Carabain thans
belast met de waarneming van de betrek
king van ingenieur 3e kL bij het departt.
van Koloniën, benoemd tot adjunct-in
genieur bij dat departement, met toeken
ning tegelijkertijd van den titulairen rang
van ingenieur 3e kL:
is de Oost-Indische ambtenaar met
verlof A. van Wetering, laatstelijk assis
tent-resident, secretaris der residentie
Amboina, op zijn verzoek eervol uit 's
lands dienst ontslagen met toekenning
van pensioen.
Fransch-Nederlandsch incident.
Inzake het bekende geschil schijnt vol
gens het „Hbl." vrijwel vast te staan,
dat door bemiddeling van die Ne-
dërlandsche en Fransche gezanten het
gesfihjl «li, de w.Jsp.r^ y#x «fclers Mi-
derworpen worden, zoodat een vreedza
me en normale oplossing waarschijnlijk
is.
Legeruitbreiding.
Met het ni uwe mililie-ontwerp, waar
bij het jaarlijks in te lijven aantal lote-
lingen van 17.500 op 23.000 zal worden
gebracht, zal een legeruitbreiding ge
paard gaan, bestaande in de oprichting
van vier z.g. fortcompagnieën per regi
ment infanterie. (Avp.)
Weigerende Gemeenteraadsleden.
E enigen tijd geleden werd medegedeel
dat een raadscommissie uit den gemeen
teraad van Zaandam, welke een rapport
had uitgebracht inzake de ontwerp-ge-
meentcwet, weigerde uivoering te geven
aan dc opdracht, om dit rapport aan te
vullen, met hetgeen de heer Duys in een
zelfstandig rapport had neergelegd. Dit
geschiedde, omdat de heer Duys in diie
commissie zitting had gehad, maar om
voor hem geldende redenen zijn ontslag
had genomen.
Donderdagavond moest nu een nieu
we commsisie gekozen worden. Doch
geen der leden had rust daarin zitting te
nemen, behalve de heeren Duys en Prins,
beiden sociaal-democraat.
Toen stelde de heer Duys voor, hem
dan maar op te dragen het alleen te
doen. De gemeenteraad zal in de volgen
de vergadering een beslissing nemen, of
hij dit aanbod zal aanvaarden.
Het Juliana-bloempje.
Door de „Federatie der vijf Diocesane
R. K. Volksbonden en Werklieden-orga
nisaties in Nederland" is namens de'ruim
40.000 werklieden, die de Federatie telt,
een krachtig-protest-schrijven gezonden
aan het Bestuur der Centrale Vereeni
ging ter bestrijding der Tuberculose, te
gen het bekende noodlottig besluit, om
op den verjaardag van het Prinsesje niet
meer de Juliana-bloem met het Oranje
hartje ten verkoop aan te bieden, doch
dit te vervangen door de neutrale
„weldadigheidsbloein".
De Federatie protesteert met kracht
tegen dit genomen noodlottig besluit en
verzoekt het Bestuur der Centrale Ver
eeniging dringend', er alsnog van te-
rug te komen. Zoo niet, dan zullen po
gingen worden aangewend om langs een
anderen weg, buiten de neutrale „wel-
dadigheidsbloem" om, de arme tering
lijders te hulp te komen."
Tweede Kamerverkiezing.
Ds. B. Klein Wassink, te Leeuwarden
heeft voor de hem aangeboden candi-
datuur voor de Tweede Kamer, voer het
district Sneek, bedankt.
De verdediging der Schelde.
Reuter seint uit Rome: De „Popoio
Romano" zegt, dat Italië geen stem heeft
uit te brengen in de kwestie van Vlis-
singen, ombat het koninkrijk Sardinië niet
heeft deelgenomen aan het verdrag van
1839
Reuter seint uit Weenen: De „Reichs-
post" betoogt, dat de kwestie-Vlissingen
aanleiding zal zijn tot een directe gedach-
tenwisseling tusschen Nederland en Bel
gië, omdat België het recht heeft te
weten, op welke wijze het waarborgen zal
hebben voor den vrijen toegang van 'de
Schelde, voor het geval dat aan den mond
der Schelde gestreden mocht worden.
De officieuse „Nowoje Wremja" ver
klaart dat Rusland zich in de fortifica
tie-kwestie van elke directe inmenging
zal onthouden, maar zal doen, wat zijn
plicht is op grond van de claucules van
het tractaat van 1839.
Middenstands-Credietbank.
Gisteren werd te Haarlem de eerste
algemeene vergadering gehouden van
aandeelhouders der coöp. Centr. Midden-
stand, s-credietbank in het bisdom Haar
lem.
Na opening door den waarn. voorzit
ter van den Raad van Bestuur, den heer
v. d. Kamp van Haarlem, werd een over
zicht gegeven van de werking van «die
Bank over de eenige maanden van zijn
bestaan. Uit deze cijefrs bleek, dat er
tot heden waren geplaatst 542 aaifdee-
len, waarvan de eerste storting bedroeg
f 11152.50, terwijl van Leiden en Am
sterdam nog ruim f2000 te innen waren.
Aan voorschotten werden verstrekt
f8355, waarvan werd terugbetaald f2230
plus de rente; yan de yoorschotten
uagL*, -
Van belegd kapitaal werd gekweekt
f171 rente.
De proef, in Delft met de spaarkas ge
nomen, is schitterend geslaagd en in
twee maanden is daar ingelegd vootf
f 5656.
Ook in andere afdcelingen zullen spaar
boekjes uitgegeven en bij gebrek en be
hoefte, een bijbank worden opgericht
Alsnu kwam aan de orde het ontwerp
huish. reglement, dat na langdurige ge-
dachtenwisse'.ing ten slotte met algem.ee-
ne stemmen werd vastgesteld.
Tot leden van de financieele commis
sie uit de aandeelhouders weiden bij
meerderheid van stemmen gekozen de
heeren J. Geels, Amsterdam, H. W.
Spendel, Leiden, en S. J. Visser, Den
Haag, en tot hnune plaatsvervangers de
heeren v. d. Arend, Delft, v. Vuuren,
Amsterdam, en Holt, Haarlem.
Na dank en opwekking werd de verga
dering met den Chr. groet gesloten.
KORTE KRONIEK.
Uit Johannesburg seint Reuter, dat
de commandant, officieren en leden der
bemanning van de „Zeven Provinciën"
aldaar zijn aangekomen en werden ver-
welkomd dioor den burgemeester en den!
Nederlandschen consul. Zij bezochten
verschillende bezienswaardigheden, o.m.
de Robinson-mijn.
De gemeenteraad van Bloem en
daal heeft gisteren met algemeene stem
men besloten, Ged. Staten machtiging
te vragen tot het oprichten en exploi-
teeren van een gemeenschappelijke wa
terleiding met de gemeente Bennebroek,
Schoten en Velsen. Later zal de raad het
technische plan behandelen.
Te Rotterdam overleed in den
ouderdom van 47 jaar mr. G. W. baron
van der Feltz, vice-president van
arrond. rechtbank aldaar.
Jhr. mr. Victor de Stuers te 's-Gra-
venhage heeft zich met een adres ge
wend tot flen gemeenteraad van Dor
drecht, waarin hij, met het oog op de
architectonische en historische waarde
daarvan, met kracht opkomt tegen het
voornemen, om, ten behoeve van den
bouw eener school, over te gaan tot af
braak van de Öerckepoort aldaar.
Den 15en Februari a.s. zal het 25
jaar geleden zijn dat de Eerw. Zusters
Augustinessen zich van uit Dendermonde
(België) te Delft vestigden, om zicli
meer in 't bijzonder aan de verpleging
vaii zieken te wijden.
Op Silvautoea Estate is de assi
stent Arnold vermoord. De Silautoeaj
Estate behoort aan een Duitsche maat
schappij, „AssaUan Syndicaat", geves
tigd te Berlijn, en is gelegen in Assahan'
(Oost-Sumatra) in liet district Tandl-
joeng Bal ei. .(Tel.)
Gemeenteraad van Leiden.
(Vervolg.)
Aan de orde is
2e. Voortzetting van de behandeling
van het praeadvies op de verzoeken van;
de afd. Leiden van den Ned. Roomsch-
Kath. Volksbond e. a., inzake .de toe
passing van het bepaalde bij art. 1638c
en d. van het Burg. Wetboek bij d'e uit
voering van bestekken van gemeenten
werken. i
Wethouder Korevaar ligt bij art.
D 3 een amendement van B. en W. toe*
ter verduidelijking van de redactie.
Bij de slotbepaling vraagt d'e heefl
Briët wat de sanctie is van dat artikel
Kunnen n.l. B. en W. de kosten op de
aannemingssom korten, of moet de arbei
der de tusschenkomst van den kanton
rechter inroepen.
De Voorzitter antwoordt, dat het
twee partijen zijn. Komt de aannemer
zijn verplichtingen niet na, dan vullen
B. en W. op de aannemingssom korten^
Gaat de aannemer hiermede niet accoort,
kan hij zich op den rechter beroepen.
Het complex bepalingen wordt op ver
zoek van wethouder v. d. Lip in stem
ming gebracht en aangenomen met
26 stemmen tegen 2, die van cFen heer
v. d. Lip en van Hamel.
3e. Verordening, houdende wijziging
van de verordening van 19 April 1900, re
gelende de heffing van schoolgelden aan
het Gymnasium, de Hoogere Burger
school voor Jongens en de Hoogere Bur
gerschool voor Meisjes te Leiden.
B. en W. stellen voor het school
gekl voor de buitenleerlingen der JH.
B. S. voor Jongens te bepalen 90 méé*
dan voor de Leidsdie leerlingen ig
yersqhglcUgd,