BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No, 397.
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
V Hoe is 't mogelijk.
Men noemt Amerika wel eens het land
ifcler onbegrensde mogelijkheden, maar
^Frankrijk dingt ook naar die onder
scheiding zij 't dan voornamelijk ten
aanzien van 't gemis aan recht en orde
op menig gebied.
Hoor volgend verhaal "eens, dat ont
leend werd aan de „Temps", een
[blad, welks nieuws nog betrouwbaar is.
In 1905 werden de onderwijzer en
'de onderwijzeres Delpech benoemd aan
een openbare school in een kleine ge-
'meente van het departement Lot. Maar
zij waren niet zoo gelukkig in den smaak
Je vallen van den burgemeester, die een
voudig weigerde hen te installeeren en
hun de sleutels van het schoolgebouw
te overhandigen. Het echtpaar was ver-
jplicht, zijn meubelen onder dak te bren
gen in een loods en zelf intrek te ne
men in een tochtig barak mevrouw Del-
ipech, wier toestand niet in het minst
het medelijden van den burgemeester
Vermocht te wekken, bracht hier een
kind ter wereld, dat al spoedig werd
aangetast door diphteriti^.
Vijf maanden bleef de school geslo
ten cn de dorpsjeugd verstoken v®n
onderwijs. De prefect, die n.b. de Del-
pech's benoemd had, trad niet tusschen
heide en iiet uen autocratischen -bur
gervader kalm handelen in strijd met de
leerplichtwet.
Delpech diende echter een aanklacht
in de Raad van State heeft dezer dagen
beslist, dat aan den eischer een schade
vergoeding moet worden betaald
vjjftien honderd franks.
Tecen den nieuwen onc3erwijzer en
diens echtgenoote kon geen enkele ge-
g onde grief worden ingebracht: de bur
gemeester had slechts den vorigen
schoolmeester willen behouden.
Als men zoo iets leest, moet men
teich wel afvragenhoe is het mogelijk.
Zes maanden zonder wettige reden
een school gesloten houden en het per
soneel erbuiten bannen, zonder dat eeni-
ge autoriteit daar wat aan doet.
We moeten maar aannemen, dat de
befrokken autoriteiten het alle te druk
hadden met kerkvervolgen om op zoo'n
kleinigheid als -ontreddc d ond^rXijs te
kunnen letten anders weten we waar
lijk geen verklaring voor dit merkwaar
dige feit.
Stel u intusschen eens voor, dat ginds
een pastoor zoo jets had gedaan lee-
kenonderwijs b.v. geweerd' uit zijn pa
rochiale school. Wat zou men dien „vij
and van ontwikkeling", dien „achterlij
ken domper", dien „man van verdacht
allooi" spoedig vervolgd hebben
ALGEMEEN OVERZICHT.
Weer hebben na eenigen tijd van rust
de spoorwegambtenaren in
Italië
de heropening der Kamer van afgevaar
digden benut, om hun agitatie opnieuw
te beginnen en gehoor te vinden voor
•hun klachten. Met het doel een manifes
tatie te houden, hebben zij in den nacht
van Maandag op Dinsdag een trein bij
Florence aangehouden, In dezen trein
zaten tal van algevaardigden. Toen de
locomotief eensk:aps stopte en de reizi
gers verschrikt uit de raampjes keken, za
gen zij plotseling een groot transparant
waarop te lezen stond: „De spoorweg
ambtenaren wachten". Ook bij Ancona
werd een trein aangeh aden en door
roode lichten tot stoppen gebracht, wel
ke van het opschrift waren voorzien:
'5,Minister Sacchi, de beambten zijn ge-
reed tegen u op te treden!" Bij Falcona-
ra werd ook met ontplofbare stoffen ge
werkt. Een gerechtelijk onderzoek is be-
jgonnen.
In verband met de arrestatie van ko
lonel Lapathiotis en ezs onderofficieren
hebben de onderofficieren bij den koning
van
Griekenland
geprotesteerd tegen het door de regee-
xing uitgevaardigde verbod om nieuwe
leerlingen in de onderofficierssUn op
Je nemen.
Volgens sommige bladen besloten, .de
onderofficieren, om, wanneer het protest
werd afgewezen en in het buitenland in
dienst te treden.
Sommigen hebben reeds pogingen aan
gewend om zich voor het Fransche leger
te laten aanwerven, waartoe zij zich tot
het Fransche gezantschap hebben ge
wend.
Deze berichten werpen een ongunstig
licht op d e in het Grieksche leger heer-
schende toestanden.
Om hun zelfzuchtige doeleinden na te
streven hebben verschillende politieke
partijen gepoogd invloed te krijgen op
eht leger en het resultaat is geweest,
dat de tucht geheel verloren is geraakt.
Steeds ernstiger begint ook de toestand
er uit te zien in
Portugal
De correspondent te Lissabon van de
„Times" stelde een onderzoek in naar de
heerschende stemming in de prrvinciie.
Uit hetgeen hij zag in het dal van de
Douro, kwam hij tot de conclusie dat een
uiterst verzoenende politiek zal moeten
worden gevolgd; om de eenheid in het
land te herstellen. De politiek van de
voorloopige regeering wordt daar scherp
bestreden en dit zou bij de verkiezingen
wel invloed kunnen hebben.
Ook moet volgens de Fransche bladen
het grootste deel der republikeinsche
pers, groote ontevredenheid betuigen
met het feit, dat de Regeering nog altijd
niet de wet op de scheiding van Kerk en
Staat in de nieuwe republiek heeft af
gekondigd. Het blad van Machado do
Santos, die de revolutie organiseerde,
vraagt nu om het onmiddellijk in werking
stellen der wet, hetgeen door de Regee
ring reeds voor de maand December
was beloofd.
Inmiddels verluidt, dat de Minister
van Justitie van zins is, de wet niet
eerder af te kondigen, voordat het land
tot meerdere kalmte zal zijn gekomen,
daar hij meent, dat alsdan de wet alge
meen gunstig ontvangen zal worden.
Was er de laatste tijd van officiëëlen
kant veel gesproken over de verdraag
zaamheid en edelmoedigheid der re,pu-
pliek tegen de
koninklijke familie,
nu is het volgende communiqué, blijk
baar afkomstig van den ex-jconing Ma
nuel, in de Engelsche bladen te lezen:
In verband met een verklaring van den
Portugeeschcn minister van buitenland-
sche zaken betreffende de „inschikke
lijkheid en edelmoedigheid" ten op
zichte van de koninklijke familie wordt
van welingelichte Portugeesche zijde
medegedeeld, dat de quaestie der lijf
rente aan koningin Maria Pia geregeld
is bij overeenkomst tusschen de Itali-
aansche en Portugeesche parlementen
vóór het huwelijk der vorstin, dus bij in
ternationaal verdrag, dat door elke re
geering te Lissabon behoort te worden
geëerbiedigd. Koning Manuel heeft tot
nog toe slechts de inkomsten ontvangen
uit persoonlijke bezittingener kan der
halve geen sprake zijn van edelmoedig
heid ten zijnen opzichte van den kant
der republikeinsche regeering. Koning
Manuel ten slotte heeft nimmer afstand
gedaan van zijn rechten op den troon van
Portugalhij is besloten deze te blijven
handhaven.
Een interessante kijk op de revolutie
dagen gaf Dinsdag in Antwerpen een
ooggetuige, de Jesuitenpater de Faria
Barras in een leerrijke
lezing over de omwenteling.
Volgens het verslag in het „Hbld van
Antw." zei de eerw. spreker o. a. het
volgende
„De omwenteling in Portugal was
geen donderslag in een onbewolkten he
mel. Zij werd door de vrijmetselarij voor
bereid, maar is ook de schuld der mo
narchisten, die de wilskracht niet beza
ten om het kwaad bij den wortel uit te
roeien.
Hun ontbrak het aan vooruitzicht en
toen Franco, een eerlijk man doch wat
onvoorzichtig, aan het bewind werd ge
roepen was het te laat. Wat de koning
moordenaars aangaat, zij werden door
de geheime genootschappen gewapend'
en, na den moord1 begingen de monar
chistische staatsmannen nog de lafheid,
van koning Manuel straffeloosheid voor
de moordenaars af te dwingen.
Het laatste ministerie der monarchie
was een zuiver anti-katholiek ministerie
dat letterlijk den weg baande voor de re
volutie eu d,at4 pjn dfc feUASt $ler republi
keinen te winnen, de kloostergemeenten
begon te vervolgen, waarbij de Jezuïeten
weer de eerste slachtoffers waren. En
de monarchisten zagen niet in dat zij,
een kuil voor een ander gravend, er zelf
zouden invallen
De republiek voerde het werk uit,
voorbereid door de royalisten, en, wan
neer de revolutie uitbrak, dan zag men
aan de zijde van den ongelukkigen jon
gen koning geen enkel zijner raadgevers
van daags te voren.".
Na te hebben aangetoond hoe de
moord op dr. Bombarda de onmiddellijke
aanleiding weri? tot het uitbreken der
omwenteling, gaf de pater zijn beschou
wingen over de behandeling van de pa
ters van het college van Campolide.
„Pater de Faria Barros, die rector
van het college was, deed eerst de leer
lingen verwijderen, dan zijn collega's
en bleef, als een kapitein, de laatste op
zijn schip. Op het oogenblik dat 2iet
klooster door het gepeupel ging aange
vallen te worden, trachtte hij met een
broeder, onder vermomming, te vluch
ten, maar zij werd.en herkend, beleedigd,
mishandeld, met den dood bedreig.
Spreker beschreef nu het leven der
aangehouden priesters in de gevangenis,
onder de bewaking van een brutalen ke
rel, slecht gevoed, slecht gehuisvest.
Hij beschreef de ondervragingen over
de zoogenaamde onderaardsche gangen
van het college, over de zoogenaamde
werkhuizen voor het vervaardigen van
bommen, de wapenvoorraden (de twee
jachtgeweren die de paters bezaten) en
de op het volk geloste schoten (en die
gelost waren, zooals niet katholieke bla
den het hebben erkend, door als Je
zuïeten vermomde matrozen).
Vervolgens schilderde de pater in
schrille kleuren de vervolgingen en ver
nederingen, waaraan zij hadden bloot
gestaan.
„Weet beschaafd Europa dat men de
gevangenen kosteloos ten toon stelde
voor het gepeupel, dat men vrouwen
van het slechts allooi met ons opsloot?"
In het laatste deel zijner voordracht
bracht de redenaar hu'de aan de bevol
king van Gibraltar, waar katholieken en
protestanten de vluchtelingen met open
armen ontvingen, en aan de dames van
Lissabon die, het menschel ijk opzicht
braveerend, de gevangenen kwamen hel
pen en bijstaan.
GEMENGD.
Volgens de „Lokal-Anzeiger" heeft
de Turksche minisUrraad Abdoella pas
ja tot opperbevelhebber van de troepen
macht in Jemen benoemd.
Hetzelfde blad bericht over een gevecht
bij Ebna, waar aan beide zijden 5U doo-
den gevallen zijn. Ue Arabieren zouden
250, de troepen ,40 gewonden verloren
hebben.
De „Corriere d'ltalia" protesteert
heftig tegen de verklaringen van den vice
admiraal Chiari, die in een interview, dat
hij aan een vertegenwoordiger van de
„Stampa" toestand, verklaarde dat een
oorlog tusschen Italië en Oostenrijk on
vermijdelijk was.
Op verlangen van president Taft
heeft Knox, de Amerikaansche minister
van buiten.andsche zaken, aan den gezant
van San Domingo een scherpgestelde
mededeeling gezonden, waarin op een
onverwijlde scheidsrechterlijke bijKgging
van het geschil met Haiti wordt aange
drongen.
Te St Petersburg is onder presi
dium van den minister van financien een
conferentie gehouden, waarin de maatre
gelen die door het bestuur van den Oost-
Chineeschen spoorweg zijn genomen te
gen uitbreiding van de pest in Mantsjoe-
rije zijn onderzocht en goedgekeurd.
Men heeft besloten deze maatregelen nog
uit te breiden evenais het medische per
soneel. In dienst van den spoorweg zijn
op het oogenblik ló artsen, 10 studenten
en 254 ziekenverplegers ter bestrijding
van de pest werkzaam.
De ministerraad heeft besloten de
Kamer een ontwerp van wet aan te bie
den ,waarin de grondslagen voor een wet
op de vereenigingen vervat zullen zijn.
Volgens officieeel, aan het depar
tement van buitenlandsche zaken te Wa
shington ontvangen, berichten, v.nieemt
de „Kölnische Zeitung" breidt de be
weging der Mexicaansche opstandelingen
zich weer uit. Zij hebben verschillende
overwinningen behaald. En de Ameri
kaansche consul te Ciudad Juarez, dc stad
die Jey>uoyer hel XëAaAnsqhê Él Pftso
aan de Rio Grande del Norte ligt, seint
aan zijn regeering dat de Mexicaansche
regeeringstroepen bij Galeana zware ver
liezen hebben geleden.
Een Koninklijk dooppeetje, schrijft
het H. v. A. Ter gelegenheid harer ge
nezing en om gansch het land dank te
zeggen voor de haar bewezen toegene
genheid, heeft Koningin Elizabeth van
België besloten, voortaan meter te zijn
van een zevende dochter, op voorwaarde
dat de zes zusters van de nieuwgeborene
in leven zijn en dat er sedert de geboorte
der eerste zoon geen zoon ter wereld
kwam in dit gezin.
Welk dochterken zal de eerste onze
Koningin a!s meter hebben? vraagt het
blad.
De verdediging der Schelde.
De i-ransclie Minister van Buitenland
sche Zaken, Pichon, deei-de aan den cor
respondent der Londensche „Daily Mail"
te Parijs mede, dat er geen kwestie van
kan wezen, van een voornemen van Frank
rijk om zich in de aangelegenheden van
Neder.and te mengen. Pichon liet een te
legram zien, dat iiij gezonden had aan
de gezanten bij de zes andere mogend
heden, die het verdrag hebben ondertee-
kend (Engeland, Oostenrijk, België, Ne-
tler.and, duitschland en Ruslaiid(. Het
iuiut„tr ia geen sprake van inmenging
in ae ïnwenuigc au.igetegeiilit.den van
iNeuei.and, maar van onderzoek of bei
verurag van 1öj9, dat door Neder.and,
is onuerteekend en een verdrag is dat
onzij^gne.u waarourgt, in overeenstem
ming is met het bewuste p.au. tr ligt
voor geen mogendheid iets krenkendis
in, volumen vriendschappelijke gesprek
ken over oe uitlegging van een verurag."
in antwoord op een vraag, of de tran-
sche en tngeische regecring over de
kwestie hetze.ide dachten, aiitwooid'd'e de
minister uai er geen gedachtenvvisseiing
tusschen de twee regeeringen over was
geweest, maar hij twijtelde niet of de
twee regeeringen zouden op dit punt sa
mengaan.
Het „Handelsblad van Antwerpen"
wijdt een hoofdartikel aan deze kwes
tie, waarin het schrijft:
Wij zijn het voikomen eens daarmee
dat al het rumoer over de forten van
Vlissingen eene kwesiie van riva.ii J. tus
schen tnge.and en Frankrijk eenerzijds
en Duitsch.and anderzijds, en de be
zorgdheid om België's onzijdigheid in
heel die kwestie maar het voorwendsel
is.
Duitschland heeft reeds laten weten
dat het zich om de kwestie van Vlissin
gen niet bekommert, daar het eene zui
ver Hollaiiusche aange.egenheid js, die
niemand anders aangaat;
Oostenrijk-Hongarije neemt volgens 'n
bericht uit Weeneu aan de „Köliu Ztg."
hetzelfde standpunt in.
Het door M. Pichon opgeworepn in
ternationaal vraagpunt, in België inge
leid door de lndépendance zou dus wel
kunnen uit.oopen op een geruchtmakend
fiasco voor de Fransche diplomatie.
Onze minister van bitenlanudsche za
ken zal verklaringen afleggen, die bewij
zen, ciat België enkel - zijn eigen belan
gen kent en niet die van ijverzuchtige
groote mogendheden, die ons enkel als
voorwendsel nemen voor hun getwist
Naar uit Brussel gemeld wordt, heeft
het lid van de Belgische Kamer, Franck
afgevaardigde voor Antwerpen, aan den
Belgischen minister van buitenlandsche
zaken medegedeeld een interpellatie te
zullen houden over de houding, die de
Belgische regeenng denkt aan te nemen
tegenover het plan der kustverdediging
bij Vlissingen.
De minister heeft in vefbind hiermede
een onderhoud gehad met den Belgischen
gezant in den Haag over de versterking
van Vlissingen.
De (officieuze) Berlijnsche correspon
dent van de „Köln. Zeitung" meldt aan
zijn blad:
„Terwijl men in Nederland en Be'.gië
de staten, die bij de versterking van
Vlissingen eigenlijk in de eerste p.aats be
lang hebben, even koelbloedig blijft als
in Duitschland, kan de Fransche pers
maar niet tot rust komen en tracht door
onophoudelijke beschuldigingen tegen
anderen de openbare meening te mislei
den."
De Joon in de Dqjjscjie pers oyer de
versterking van Vlissingen is een ge
heel andere dan in sommige Fransche
bladen.
De „Nat. Zeitung" zegt aan het slot
van een artikel: Duitschland heeft er
noott aan gedacht invloed uit te oefenen
op de Nederlandsche regeering en wij
zijn niet van plan en hebben geen reden
om ons over deze kwestie te bekomme
ren.
Ons Leger.
Gisterenavond is te Bieda opgericht
na een lezing van Jhr. E. von Bose, gep.
majoor O. I. leger eene vereeniging „Ons
Leger".
Zij wil opwekken tot sympathie voor
het Nederlandsche leger en het besef
verspreiden, dat het legervraagstuk niet
is een politiek vraagstuk, maar een vraag
stuk van algemeen belang. Dit zal zij
doen door verspreiding van kennis be
treffende de landsverdediging en bij ge
volg van de waarheid, dat de offers, in
tijd en geld, voor het leger gevraagd,
ten goede komen aan 's lands welzijn"
De nieuwe vereeniging voor haar ar-
beidsfeer beperken tot Breda-Tilburg. Zij
sticht geen onderafdeelingen, maar zal
ook vereenigingen in ander steden trach
ten op te rici-ten.
Door fusie kunnen deze vereenigingen
geraken tot eene nationale.
Landverhuizersverkeer.
Gedurende het jaar 1910 passeerden
Oldenzaal met bestemming voor Engeland,
Noord- en Zuid-Amerika 16.350 landver
huizers, van wie alleen voor de Fiolland-
Amerika-lijn ruim 15000 en de overigen
voor drie andere te Ol enzaai vertegen
woordigde stoomvaartmaatschappijen. Ze
waren van de volgende nationaliteit:
Russen, Polen, Hongaren, Oostenrijkers,
Duitschers, Zweden. Noren en Denen.
Het getal terugkeerende emigranten dat
in 1910 Oldenzaal passeerde, bedroeg
ruim 17000, hoofdzakelijk Russen, Polen,
Hongaren en Oostenrijkers. Dit laatste
getal is lager dan in 19o9, hetwelk hier
aan wordt toegeschreven, dat in 19u9 de
loonen in Amerika lager waren dan in
1910.
Het Anglo-Continentales Reisebureau,
tot nog toe ook te Oldenzaal vertegen
woordigd, heeft met 't begin van 1911
die vertegenwoordiging opgeheven.
Aanmunting.
De Minister van Financiën brengt ter
kennis van het algemeen, dat gedurende
het jaar 1910:
a. is aangemunt
I. voor rekening van bijzondere per
sonen: 421.447 dukaten.
II. voor rekening van het Rijk
880.000 25-centstukken;
2.250.000 10-centstukken;
tot eene nominale waarde der sub II
bedoelde specie van t 445.000;
b. van Rijkswege ingetrokken
25 10-guldenstukken
2.005.996 rijksdaalders
22.090 guldens;
19.538 halve guldens;
707.499 25-centstukken
2.547.786 10-centstukken
124 5-centstukken
51.565 2M-centstukken
174.962 1-centstukken
1.413 H-centstukken
tot eene totale nominale waarde (inbe-
begrepen f 130.97 door brand beschadigde
specie) van f 5.482.010.33.
De zaak Wintershoven.
De „Javabode" schrijft
„Wij vernemen, dat de advocaat uit
Amsterdam, mr. L. W. van Gigh, zich
dadelijk na zijn aankomst te Soerabaja
in verbinding heeft gesteld met de rechter
lijke autoriteiten aldaar en bereids con
ferenties had met den officier van justitie
en den rechter-commissaris van straf
zaken.
„Men vermoedt, dat als grondslag van
zijn- bemoeiingen in de zaak van den
verdachten Wintershoven strekt het be
toog, dat de Indische rechter onbevoegd
zou wezen, omdat W. geen ingezetene
is van Ned.-Indië, en zich op het oogen
blik, dat rechtsingang tegen hem werd
bevolen, buiten dit land bevond.
Of dit argument geuit is, laten wij voor
dit oogenblik daar, waar vaststaat, dat
het vonnis van rechtsingang met bevel
tot gevangenneming onaantastbaar is in
dit stadium van het strafgeding.
Uit het feit, dat de officier van justitie
te Soerabaja pogingen heeft gedaan om
de zaak in Nederland te doen berechten.
