ai
BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No. 393.
c Cdicbohc Sou/tarot
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
i it tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POL.1S Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
der post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Januari
1911.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0-75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodea
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V Kennis van Roomsche zaken.
In het „H b 1 d." van gisteravond staat
een even waardeerende als cntiseerende
beschouwing over de jongstverschenen
Roomsche Bijbelvertaling, l) door dat
orgaan »een opzienbarende uitgave en
een „kloeke onderneming" genoemd,
waarvan het den schr. verbaast, dat zij
evenzeer als zooveel andere Roomsche
boeken „in den hoek" bleef en buiten
kennis van het grootere publiek". Hij
brengt zij het niet zonder eenige vrij
zinnige aanmerkingen deze B i b 1 i a
Sacra nu eens wat naar voren en prijst
ook het bekende Bijbeltje der „Canisius-
vereeniging", door hem „een verrassing
voor velen genoemd.
De schr. in het „H b 1 d." was er blijk
baar niet zoo door verrast, want hij weet
heel goed, dat het lezen van den Bijbel
den Katholieken niet volstrekt verboden
is, maar dat zij verlof behoeven en be
komen kunnen, om dat boek in hun
moedertaal te lezen.
V/e hebben hier dus blijkbaar te doen
met iemand, die van Roomsche zaken
heel wat weet en ze zonder vooringe
nomenheid beschouwt. En ziet: ook bij
dezen man komt toch nog even wat
onkunde om den hoek gluren. Hij blijkt
toch de meening toegedaan, dat de ker
kelijke voorlezing der Evangeliën „immers
in het Latijn" geschiedt.
't Is sterk. Als deze schrijver op een
Zondag even een Roomsche kerk ware
binnenge'.oopen, dan had hij daar een
Hollandsche voorlezing kunnen hiooren
die klinkt als 'n klok.
Nog eens't is sterk.
Maar als deze welwillende schrijver
op dit stuk nog onkundig is, hoe moet
het er dan wel uitzien met wat diegenen
omtrent de Roomsche Kerk weten, wel
ke moedwillig de oogen sluiten om toch
maar veel kwaads van haar te kunnen
blijven gelooven en verkondigen.
En toch worden dergelijke onkundige
verkondigers nog maar al te veel ge
loofd.
1) UitgegeVea bij C. N. Teulings, te
's-Hertogenbosch.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Onlusten hier en daar en overal, tot
zelfs in de
Champagne,
waar groote ontstemming heerscht on
der de wijnboeren. De groote tegenslag
bij den wijnoogst had hen reeds bitter
gestemd, daar komt nu nog bij, dat men
wijn, niet uit Champagne afkomstig,
voor als zoodanig wil doen doorgaan.
Dat is daarom mogelijk, omdat de gren
zen, waar Champagne begint, en waar
de streek eindigt, niet al te duidelijk
(voor de concurreeerendc wijnbouwersj
schijnen te zijn aangegeven. Dit nu was
aanleiding tot tooneelen van vernieling
van wijnvoorraden bij handelaren, die
men voor vervalschers aanzag. In groo:
te stroomen heeft de champagne ge
vloeid uit stukgeslagen vaten en fles-
schen. Aanstonos zijn toen maatregelen
genomen om die buitensporigheden te
gen te «gaan. Epernay wordt thans door
een escadron jagers, 2 bataljons infan
terie en het 31e regiment dragonders be
waakt. Ook in de andere steden van
Champagne als Diz, Ayy, Cumières,
Hautviliers en Damery hebben haar be
zettingen gekregen.
Natuurlijk is hierover reeds in de Ka
mer geïnterpelleerd en is nu besloten
de grenzen van het champagnegebied
te verruimen, zoodat men ook buiten
de thans bekende streek champagne zal
kunnen verbouwen.
Ernstige onlusten heerschen ook op de
'grenzen van
Haïti en San Domingo
Een telegram uit New-York meldt dat
de Haitische arbitragecommissie, die de
vertegenwoordigers van de jrepubliek
San Domingo aan de grens zou ont
moeten, terug keerde, zonder haar zen
ding te hebben volbracht en vijande
lijkheden thans onvermijdelijk schijnen.
Dominikaansche troepen hebben nu
Grand Gosier bezet en rukken op Sale
Trou aan.
De Haitische tregeering is besloten
zich tegen dezen inval te verzetten, en
neemt nu in allerijl de noodige maatre
gelen. Zoo heeft zij reeds een aanzien
lijke strijdmacht aan infanterie en artil
lerie naar de bedreigde punten gezon
den.
Ook is het zwaar hommeles tusschen
Columbia en Peru
Columbiaansche troepen, onder aan
voering van generaal Gamboe, hebben
een gedeelte van het Caqueta- of Japoe-
ragebied bezet, welk gebied echter be
schouwd' wordt als deel uit te maken van
Peru. Te Lima vreest men dat ernstige
verwikkelingen daarvan het gevolg zul
len zijn. Het gebied1 in kwestie ligt iets
ten zuiden van den eauator^ langs de
westgrens van Brazilië. Er bestaan over
die streek grensgeschillen tusschen Peru
Columbia en Ecuador.
Naar wij onlangs mededeelden heeft
kolonel Jara, de minister van oorlog van
Paraguay
zich door een staatsgreep meester ge
maakt van 't presidentschap-do r den pre
sident en vice-president uit het bewind
te stooten en een nieuw ministerie te
benoemen.
Kolonel Jara was reeds sinds maan
den feitelijk de dictator. In Jul il.l. lok
te hij een oproer uit, waarbij de tot dus
ver in Paraguay bovendrijvende partij
(de Civico's) van het bewind werd ge
dreven, nadat eerst in de hoofdstad bloe
dige gevechten waren geleverd.
De toenmalige president nam de
vluchten Jara stelde den vice-president
aan het hoofd der regeering, met „dien
verstande, dat deze nieuwe president
een werktuig was in zijn, Jara's handen.
Hij zelf trad op als minister van oorlog.
Tevens nam Jara de leiding op zidi van
de nieuwgevormde bewindspartij, die
der Liberalen. De overige portefeuil
les werden verdeeld onder vriendjes. De
leiders van de voorheen invloedrijke par
tij der Colorado's werd het land uitge
zet. Echter voelden Jara c.s. zich nog
niet zeer veilig. Tenminste zij vestigden
zich metterwoon in... de kazerne.
De Colorado's die in 1904 door de
Civico's van de regeering waren beroofd
hadden voor dien 35 jaar het gezag in
handen gehad. Zij hadden in Juli 1.1.
Jara, die uit de rijen der Civico's was
voortgekomen geholpen, die partij ten
onder te krijgen.
In December trad1 een nieuwe regee
ring op, met Gond'ra als president en
Gaona als vice-president, terwijl Jara
minister van oorlog bleef. Deze laatste
heeft ziali nu van die beiden ontdaan
en nu ook openlijk de teugels van bet
bewind1 in handen genomen.
Jara is een nog jonge man met veel
geestkracht.
Portugal
brengt weer eens de bekende berich
ten, dat er niets aan de hand is.
"Naar gisteren uit Lissabon geseind!
werd aan de Koln. Ztg. is het bericht
waarvan wij ook melding gemaakt heb
ben, volgens welk in Portugal onder de
wapens geroepen reservisten geweigerdi
zouden hebben op te komen, van aden
grond ontbloot. Ook de geruchten van
een tegenomwenteling zijn geheel onge
grond.
De uitlatingen van den pretendent
naar den Portugeeschen kroon, Dom Mi
guel, die, naar hij gezegd had, met opof
fering van zijn persoon in Portugal de
dreigende anarchie bdwingen, veroorza
ken zelfs in monarchistische kringen te
Lissabon veel vroolijkheid.
De toestand moet, volgens den bericht
gever der „Koln. Ztg." te Lissabon se
dert Zondag veel verbeterd zijn.
GEMENGD.
Tc Bremen zijn hooge Turksche
officieren aangekomen, die onder lei
ding van een der directeuren van de Nord
deutsche Lloyd eenige oude schepen heb
ben bekeken met het oog op mogelijken
koop.
Graaf de Mun, het bekende Katho
lieke Fransche Kamerlid is van p'.an een
wetsontwerp in te dienen, dat den maxi
mumwerkdag in groote winkels en maga
zijnen vaststelt op 10 uur voor de ge
wone werkdagen en 8 uur voor de (Za
terdagen.
Koningin Elisabeth der Belgen
schijnt nu geheel hersteld te zijn^ (q de
eerst helft van Februari verirekt zij voor
twee maanden naar het buitenland. Waar
schijnlijk gaat de koningin eerst naar
Zwitserland, dan naar Tyrol en dan naar
Italië of wat varen op de MiddeLandsclie
zee. Ook is er sprake van een verblijf
aan de Afrikaansche kust.
De Spaansche minister van Buiten-
landsche Zaken heeft een schrijven ge
richt, tot den Spaanschen zaakgelastigden
op het Vatiqian, naar aanleiding van een
bij kardinaal» Merry del Va! af te leg
gen bezoek, om met het oog op het lee-
ren kennen der al of niet geneigdheid van
den Heiligen Stoel aangaande het weder-
opnemen der onderhandelingen.
Lord Lansdowne heeft aan alle Unio
nistische peers een schrijven gericht van
den volgenden inhoud: „Het Parle
ment zal bijeenkomen op 6 Februari as.
en de aanstaande zifting zal buitenge
woon gewichtig jzijn. Ik twijfel dus niet
of uw lordschap zal regelmatig de zit
tingen van het Hoogerhuis bijwonen".
De Times verneemt uit Kaajostadi,
dat het Unieparlement acht of tien le
den zal afvaardigen naar de kroning.
In verschillende gemeenten van het
kanton-Cunlhat en vooral te Anzelles en
St. Jean-des-Olières is een tamelijk hefti
ge aardschok waargenomen.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besluit is de benoeming van
J R. de Nassy, tot ontvanger van het
buitengewoon zegei (kantoor no. 2) te
Amsterdam, ingetrokken en wordt hij be
vestigd in zijn tegenwoordige be.rekking
van bewaarder van de hypotheken, het
kadaster en de scheepsbewijzen te Alme
lo;
is benoemd tot ontvanger van het bui
tengewoon zegel (kantoor no. 2) te Am
sterdam J. Re.tsrna, thans ontvanger der
registratie en domeinen te Purmerend;
is aan den kapitein W. M. C. Langlois
van den Bergh, van het regiment grena
diers en jagers eervol ontslag uit den
miHtairen dienst ver eend onder toeken
ning van f 1121 pensioen 's jaars;
is aan den ritmeester der cavalerie, jhr.
T. H. RoëlJ, met verlof in Ned.-Indië,
eervol ontslag uit den militairen dienst
verleend onder toekenning van f1845
Oranje Nassau de controleur bij het bin-
nenlandsch bestuur in de bezittingen bui
ten Java en Madoera G. J. van Dongen en
tot broeder in de orde van den Neder!.
Leeuw de gegageerde korporaal-schrijver
van het leger in Ned.-Indië B. J. Klaas-
sen thans klerk bij de credietbank „Moesi
ILir"
is aan den luitenant-kwartierm C. J.
C. van Goor, belast met de mandatee
ring onder toekenning van f2100 pen
sioen 's jaars eervol ontslag uit den mi
litairen dienst verleend.
Bijzondere bewaarscholen.
In den gemeenteraad van Utrecht is
het debat voortgezet over de subsidiee-
ring van de bijzondere bewaarscholen,
waarvan wij de vorige week melding
maakten. De meerderheid van B. en W.
was tegen subsidie, de minderheid wilde
subsidie verkenen. Een motie van den
heer Kooien, waarin de Raad, overwe
gende dat het wenschelijk is van ge
meentewege zoowel het bijzonder voor
bereidend a!s het bijzonder bewaarschool
onderwijs van kinderen van vier tot zes
jaar te steunen, B. en W. uitnoodigt
met voorstellen te komen, regelende de
voorwaarden waarop en tot welk bedrag
subsidie kan worden geleend, werd ver
worpen met 23 tegen 14 stemmen.
Het afwijzend praeadvies van B, en
Wu werd hierna aangenomen met 22 te
gen 15 stemmen.
Pensionneering van wethouders.
In de vergadering van den gemeente
raad van Utrecht, werd, na levendige be
spreking, een motie van mr. Werker be
treffende de salarieering en eventueele
pensionneering van wethouders, verwer
pen met 13 tegen 11 stemmen.
Tweede Kamer verkiezing.
De districtsfederatie Sneek, der S. D.
A. P., heeft behoudens nadere goedkeu
ring van het Partijbestuur, candidaat ge
steld (vacature Colijn) den heer ds, A.
van der üeide, {e fitste werd,
Russische Landverhuizers.
De uit New-York met het stoomschip
Campanello te Rotterdam aangekomen
landverhuizers bevinden zich nog steeds
aan boord van dat schip.
De hoofd-commissaris van politie heeft
van de regeering in Den Haag hericht
ontvangen, dat voor deze landverhuizers
vergunning is verleend de Duitsche gren
zen te passeeren.
Om te voorkomen, dat deze landver
huizers te Oldenzaal worden vastgehou
den en gedwongen daar een paar dagen
te vertoeven, heeft de politie van Rotter
dam besloten, dieze menschen eerst dan
van de Campanello te laten vertrekken,
zoodra zij uit Oldenzaal van den zich
daar bevindenden Rottcrdamschen in
specteur van politie bericht ontvangt, diat
de landraad te Bentheim vergunning
heeft verleend voor de landverhuizers
de grenzen te passeeren.
Middenstandsbond.
Gisteren vergaderde te Amsterdam het
hoofdbestuur van den Middenstandsbond
in het American-HoteL
Een zevental nieuwe vereenigingen
werd als lid van den Middenstandsbond
met algemeene stemmen toegelaten.
Ingekomen was een rapport van het
uitvoerend comité der middenstandsten
toonstelling in 1909 te Amsterdam gehou
den. Uit de overgelgde stukken bleek, dat
de middenstandbtentoonstelling een ba
tig saldo voor de kas van den Midden
standsbond heeft opgeleverd van ruim
f4000, terwijl vroeger reeds f1465 door
het uitvoerend comité aan den Midden
standsbond werd terugbetaald voor af
lossing va" de door den bond gesloten
leening. Het batig saldo bedraagt dus
eigenlijk bijna f6000.
Minnesota.
Door brieven van den Eerw. Pater v.
d. Hulst, als missionnaris naar Minnesota
vertrokken, is die landstreek en de missie
voor onze lezers geen onbekende meer,
we hebben mogen constateeren dat er
met spanning naar uitgezien wordt. Het
schijnt ons dus niet moeielijk onzen lezers
te overreden zich voor 10 cents de
interessante brochure aan te schaffen van
Pastoor Aug. v. d. Heuvel, uit Henderson
die nu in ons land te Ginneken vertoeft
(Baronielaan 68).
Hierin wordt gesproken over de Katho
lieke kolonisatie Maatschappij Minnesota,
een heerlijke streek, met vruchtbaar land,
overvloed van wild en visch en bovenal
niet verstoken van geestelijke zorg, door
de Eerw. Paters Kruisheeren opzich
genomen. Met verschillende kiekjes, die
een en ander goed illustreeren in het
werkje verlucht, terwijl er aanteekeningen
van verschillende kolonisten in afgedrukt
staan.
Fransch-Hollandsch incident.
In afwachting van nadere bijzonder
heden omtrent het incident, dat volgens
de „Matin" zou hebben plaats gevon
den te Tandzjer naar aanleiding van ££n
Fransch-Nederiandsch eigendoms ge
schil, kunnen wij het volgende inededee-
len, dat wellicht verband houdt met het
gebeurde, indien er althans iets ge
beurd is, wat een incident mag heeten.
Sedert midden 1909 bestond er (e
Tandzjer een geschil tusschen den Ne
derlander Hooglandt en den Franschen
onderdaan Gautsch over een terrein, dat
de eerste bezat. Het geschil werd niet
aanhangig gemaakt voor eenige consulai
re rechtbank daar ter plaatse, daar het
onder de competentie viel van een Moor-
sche rechtbank, de Shraa. Na een jaar
is de uitspraak van dien inlandschen
rechter gevallen ten nadeele van den
Nederlander.
Aangezien de tenuitvoerlegging \tui
dit Mooische vonnis begrijpelijkerwijze
niet geschieden kon vanwege den Ne-
derlandsche consul-generaal, en de Ma-
rokkaansche overheid de uitspraken van
hare reciters niet executeeren kan tegen-
o\er vreemdelingen, is een door den
Shraa geveld vonnis, waaraan partijen
zich niet goedschiks onderwerpen, een
document, waaraan men niet zoo heel
veel heeft
Tot zoover de feiten. De veronder
stelling is hierna niet zoo gewaagd, dat
de in het gelijk gestelde jpartij zich ver
der zelve recht verschaft heeft en, met
het vonnis van den Moorschen rechter
gewapend, zich daadwerkelijk in het be
zit stelde van het betwiste terrein. Hier
op is jKAarschijnlijk de in zijn j>ezit ge
stoorde Nederlander zijnerzijds overge
gaan tot daden, die hem weer in de heer
schappij over zijn ^rf Ijebben hersteldL
Dat deze handeling zoo zij werke
lijk heeft plaats gehad en de zaken zich
hebben toegedragen, als boven wordt
verondersteld zou hebben plaats ge
had op de door de „Matin" beschreven
wijze, n.l. met behulp van 25 tot de tan
den gewapende Spanjaarden is vrijwel
onmogelijk, als men bedenktv dat een:
zeer talrijk Marokkaansch politiekorps
onder Fransche officieren in de onmid
dellijke nabijheid van Tandzjer gelegerd
is en de Spaansche bevolking dier stad
zelden of nooit aanleiding geeft tot wan
ordelijkheden in de diplomatieke hoofd-
van het Cheriffijnsche Rijk.
Dat aan de betrekkelijke gezantschap
pen klachten zijn ingediend naar aanlei
dingvan de tenuitvoerlegging of verijde
ling der tenuitvoerlegging van het von
nis, dat uitspraak <|eed jn |iet geschil tus
schen den Nederlander en den Fransch-
man, is zeer wel mogelijk. Doch van zoo
veel beteekenis, als de „Matin" wil»(
zal het geharrewar wel niet geweest zijn^
daar tot nu toe geen bericht yan onzen
gezant te Tandzjer over deze aangele
genheid is ontvangen aan het Ministerie
van Buitenlandsche Zaken.
„N. R. Crt."-
De kustverdediging.
Reuter seint uit Londen
In een artikel over het Nederl. wets
ontwerp der kustverdediging zegt de
„Times"
Tot het tegendeel afdoende is be
wezen, zijn we verplicht de verzekering
van de Nederlandsche regeering aan te
nemen, dat geen vreemde mogendheid
heeft getracht op de onafhankelijkheid
van haar oordeel ten dezen invloed uit
te oefenen. Maar die verzekering raakt
niet het wezen der zaak zelf. Gegeven
de zorg, die het vraagstuk reeds veelzijds
heeft gewekt, en het gevaarlijke misver
stand waartoe het kan leiden, lijkt het
juist bij uitnemendheid geschikt voor een
wisseling van vriendschappelijke en vol
ledige verklaringen, als de Duitsche rijks
kanselier den 19den December in een
rede heeft aanbevolen.
De „Times" is derhalve verrast door,
de bondige en stroeve wijze, waarop Pi-
chons gelijksoortig voorstel door het er-
geering is verworpen. Volken gelijk in-
kende spreekorgaan van de Duitsche re-
individuen vervolgt de „Times"-
kunnen de gewone zaken des levens
slechts afdoen, en goede buurschap on
derhouden, door er zich nu en dan van
te onthouden, de rechterv, die zij wettig
mogen bezitten, onverbiddellijk te laten
gelden.
De Parijsche „Temps" wijdt een hoofd
artikel aan de kwestie van de verster
king van Vlissingen, naar aanleiding van!
Pichon's woorden en de wijze waarop
ze opgenomen zijn.
Reuter seint daaromtrent:
De „Temps" betoogt, dat het plan om!
Vlissingen te versterken door geen an
dere politieke reden gemotiveerd wordt
dan die, om zich te kunnen weren tegen
een aanval van Engeland, waarvan Ne
derland niet het minst te vreezen heeft
tenzij het zich voorstelt in het geval van;
een Europeeschen oorlog inet Duitsch-
land1 verbonden te zijn. Vlissingen kan
de Schelde versperren en de Schelde
is geen Nederlandsche stroom. Elke be
perking van de vrijheid der Schelde valt
onder de bevoegdheid van de ondertee
kenaren van het verdrag van 1839.
Nader ingaande op het antwoord van
Pichon ,geeft de „Temps" als haar oor
deel te kennen, dat het verdrag van
1839 geen andere onderhandelingen!
dan van de zeven regeeringen mogelijk!
maakt. Maar aangezien de houding van
Duitschland niet toelaat te hopen, dat
een algemeene overeenkomst tot stand!
komt, zullen wanneer Nederland het voor
nemen tot versterking van Vlissingen ten
uitvoer legt, alle belanghebbenden aan
nemen, dat Nederland zich bij het Drie
voudig verbond heeft aangesloten.
De Parijsche correspondent van "de
„N. R. Ct." seint: De militaire mede
werker van het „Journal des Débats"
Charles Malo, geeft hedenavond ovctf
het fort bij Vlissingen een bestudeerde
gematigd en objectief gesteld frtikel ,dat
onze rechten ereknt, ons geen dwaze be
doelingen toeschrijft en ons niets op
dringt. Het slotoordeel van Malo is, dat,
het plan niet in Nederlands voordeel
ia