17 BUITENLAND. BINNENLAND. 2e Jaargang. No. J89. S)e Gou/ta/nt Bureau OUDE SINGEL, 54. LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag Januari 1911. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent; ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Mr. Troelstra's proefpreek. „De Blijde Wereld", orgaan van idle Christen-socialisten, geeft een opgeto gen verslag van mr. Troelstra's optre den als dichter-voordrager in de Ned. Herv. Kerk te Stiens. 't Was een avond vol wijding en poëzie", een avond „van mooie stemming", zegt het blad, d;at o. m. schrijft: „Daar was diepe stilte, teeken, dat de zielen ontroerd luisterden, toen het van den kansel klonk, in dichterlijke woorden den religieusen strijd en verlangens van ons Frie- sche volk weergevend: Ik ken net libje sunder God, In help en treast yn 't swartste lot, ln Heit dy, as my dJ ierde untsinkt, Mei blide himelloaits my winkt; len dyt my taropt, dei oan dei, Det 'k oan syn herte rêste mei." De heer Troelistra bezit in hooge mate 'de gave des woords, zocdat we ons best kunnen voorstellen, hoezeer gedichten, als waarvan we hier een fragment hoo- ren, indruk maakten. Maar we vragen ons af: Spreekt uit die couplet de har- tetaal van den dichter? Laten we, tot recht begrip van deze vraag, de Frrcsche woorden even ver talen: Ik kan niet leven zonder God, Een hulp en troost in 't zwaarste lot, Een Vader, die, als de aard' me ontzinkt Met blijden hem el lach mij wenkt, En die mij toeroept, dag aan dag, Dat 't 'k aan zijn harte rusten mag. Dat is innig mooi, nietwaar. Ee.n R«y»msche dichter zou 't niet beter kun nen zeggen. Maar daarom nog eensIs dat de har- tetaal van Mr. Troelstra, door vVien dien avond meer liederen van dezen aard werden voorgedragen, want hij ken schetste zijn optreden zelf als zijn „proefpreek". Meende hij 't niet, nu, dan kan de heer Troelstra, wiens zangen volgens „De Blijde Wereld", de schare „sticht ten", uitstekend comedie spelen, welke gave hij echter in dit geval profaneerend misbruikte. Meende hij 't wel, ach, wat zou de lei der der „S. D. A. P." dan een heerlijk werk verrichten, indien hij Het Volk ertoe brengen kon, den arbeiders voor te houden, zich te richten tot „God, een troost en hulp in 't zwaarste lot". In deze richting gaat van genoemd br- gaan, helaas, nog geen invloed uit, maar wijl we van Mr. Troelstra gaarne het beste willen onderstellen, kan het er nu toch wel eens van komen. Indien de ze leider immers meende, wat hij te Stiens heeft verkondigd, dan is hij er de map niet naar, om door H e t V o 1 k ^ijn godsdienstige gevoelens langer te laten ondermijnen. ALGEMEEN OVERZICHT. Een uiterst interessant bericht zendt Reuter uit Frankrijk. In de Kamer werd gister de behan deling van de begrooting van buiten- landsche zaken voortgezet. De afgevaar digde Dela Fosse sprak over de gevol- gen welke de uitvoer,ing der plannen tot fortificatie van Vlissingen kunnen hebben. Spreker is van oordeel, dat Duitschland het grootste belang heeft bij de uitvoering dier plannefi, welke van groot strategisch gewicht zijn en een schending van België's neutraliteit zouden beteekenen. Minister Pichon antwoordde, dat het plan, dat reeds in 1904 bestond, in ver schillende landen en vooral in België protesten deed opgaan. De minister is het over het algemeen met Dela Fosse eens en meent, dat wanneer het plan ver wezenlijkt dreigde te worden, er reden zou zijn, om met de belanghebbende mo gendheden over een en ander in onder handeling te treden. Waar die leelijke Franschen zich al niet mee bemoeien, 't Is wel rdig in •dit verband te hooren van eenzelfde kwestie, als bij ons de v. Heecekeren,- zaak, in Denemarken. Kort geleden werden door dé Lon- densche „Daily Express" eenige ont hullingen gedaan, omtrent aanvalsplan nen, tegen Denemarken, die in Duitsch land zouden bestaan Deze. onthullingen baarden nog al opzien, en ook in de Duitsche pers werden zij overgenomen. Een aantal Deensche bladen van ver schillende politieke richting kwamen on middellijk tegen de mededeelingen van het Engelsche blad op. Maar dit laatste houdt zijn bewering vol. En in een thans verschenen artikel wordt o.a. gezegd, dat Denemarken, ten gevolge van een drei gement van den Duitschen keizer met interventie gedwongen is geworden de uitvoering der plannen tot verdediging der landgrenzen op te geven. Naar aanleiding daarvan geeft nu de „Berlingske Tidende" een verslag van een onderhoud met den Deenschen mi nister van Binnenlandsche Zaken, waar in deze verklaart, dat noch officieus, noch ondershands door eenige buiten- landsche mogendheid eenigen druk op Denemarken is uitgeoefend, noch tij dens de indiening der verdedigingsvbor stellen, noch daarna. Juist als bij ons, zou men zeggen. Meer geruststellende berichten komen los over de dreigende Zeeliedenstaking waartoe, zooals men zich herinneren zal op het in Augustus te Kopenhagen ge houden internationale transportarbei derscongres in beginsel besloten was. Ofschoon het dan niet onmogelijk was dat er iets broeit, is men in Engeland toch vrij gerust, daar van de 80.000 Engelsche zeelieden slechts 20.000 tot den zeeliedenbond behooren. Bovendien zijn slechts ongeveer twee vijfden van de bemanning van de groote reizigers booten Engeischen. Harry Orbell, een voorman van de dokwerkers, heeft ook gezegd, dat hij het plan der staking on uitvoerbaar acht, eerstens omdat er geen voldoende tijd van voorbereiding is, zoo dat ook niet de noodige fondsen zullen kunnen worden bijeengebracht, en ver der, omdat er hard aan mag worden getwijfeld, of een groot deel van die zeelieden wel aap den stakingsoproep gehoor zou geven. Benn Tilett echter, de voorzitter der algemeenen bond van dok-, werf- en kaaiwerkers van Groot Brittanië, die gisteren geïnterviewd is, zeide dat de staking ongetwijfeld zou plaats hebben. Men dient echter niet te gelooven, dajt het tijdperk van de kroning (niet her vormingsfeesten, zooals men gisteren abusievelijk meldden), om de kroning zelf gekozen was. De kroning is niets dan een toeval en onder de tegenwoor dige omstandigheden is de staking on vermijdelijk. De plannen moeten ge heim blijven. Maar de staking zal plaats hebben binnen 24 uur, wanneer het ge beuren mocht, dat arbeiders door om- standigheden van overwegende macht tot staking gedreven worden. Als tegenbericht voor deze ernstige verklaring kan een telegram uit New- York dienen meldend, dat volgens de voormannen van de vakvereenigingen van Amerikaansch .zee- en havenvolk, die staking niet zou steunen. Zooals gisteren reeds een telegram meldde is de spoorwegstaking in Portugal geëindigd. De spoorwegmaatschappij heeft haar arbeiders de volgende concessies ge^ daan. -De arbeiders die tot de lagere loon- klassen behooren, krijgen een loonsver- hooging van 100 Reis (27 cents) per dagalle beambten krijgen een jaar- lijksch verlof van 20 dagen met behoud van het volle loon, er zal een nieuwe pensioenregeling komenaan alle be ambten zal jaarlijks een bepaald aantal kaarten voor kosteloos vervoer op de lijnen worden verstrekt, en ten slotte zullen de stakingsdagen als verloftijd) worden beschouwd, zoodat voor deze dagen het volle loon wordt uitgekeerd. Ten einde te onderzoeken of de spoor baan geen schade heeft ondervonden, van de staking, zal men vooraf 'n proef- trein laten loopen, alvorens den dienst te hervatten. Thans staken nog te Lissabon de gas- werkers, de arbeiders in de metaal fa brieken en in de ku,rkjpidustrie1 De onrust neemt met den dag toe. Volgens een bericht aan den „Paris Journal" ver laten vele rijke families Portugal, waar een uiterste agitatie heerscht, de propa ganda voor de monarchie neemt toe, in het leger zijn talrijke afvalligen. Ook wordt er gezegd, dat de Engel sche gezant té Lissabon aan zijn regee ring gevraagd zou hebben een oorlogs bodem naar den Taag te zenden. De „Imparcial" maakt een telergam uit Badajos openbaar, volgens welk Portu- geesche reservisten geweigerd zouden hebben aan de order tot mobilisatie te gehoorzamen. Het hoofd van de vesting Campo-Major bij Portalegre zou aan de regeering gevraagd hebben onver wijld twee bataljons troepen te zenden De regeering zou aan dit verzoek niet voldaan hebben, omdat zij over een niet voldoend aantal troepen te beschikken heeft. De correspondent van de „Daily Gra phic" schrijft eveneens aan zijn blad. „Vele voorteekenen van een contra-revolutie. zijn reeds waar te nemen. De mo narchisten schijnen druk aan 't werk en de geruchten doen de ronde over een wijdvertakte samenzwering tot herstel van het koningschap, om koning Ma nuel weer op den troon te plaatsen. De groote geestdrift voor de revolutie en de republiek is reeds lang verdwenen en ment behoeft er geenszins aan te twijfelen, dat de pogingen om een wei- georganiseerde en flinke regeering in het leven te roepen, van vele zijden een krachtigen steun zou ondervinden". Terwijl de „Daily Graphic" verzekert dat de beweging der monarchisten ten gunste van koning Manuel is, laat het „Journal" 't voorkomen, alsof Portu- geesche royalisten meer het oog hebben op Dom Miguel da Br,;ganza. Bij een diner te San Sebastian zou de directeur van de „Daily Mail" verklaard hebben dat Dom Miguel op 't oogenblik (om die reden?) te Pau vertoeft. Verder zei hij, dat in Portugal alle voorbereidende maatregelen voor een tegenrevolutie ge troffen worden, men wacht nu nog maar op de gunstige oogenblikken. De directeur van de „Daily Mail" houdt dag en nacht een eigen boot onder stoom, om elk oogenblik dadelijk naar Oporto te kunnen vertrekken, vajiwaar de tegenrevolutie zal beginnen". GEMENGD. De Koning van Wurtemberg is gis teren te Menton aangekomen. Hij zai een poos aan de Middeilanusche Zee door brengen. Botha zal tegen einde Maart naar Engeland komen en zich van daar naar Kissingen begeven ,vvaar bij eenigen tijd vertoeven zai. Eerst zal hij te Londen een conferentie hebben met de ministers der verschillende Britsche koloniën. Uit Madrid wordt aan de Komische Zeitunggeseind dat de postverbihd.ngen met het buitenland absoluut verbroken zijn. Naar het Noorden vertrekken in het geheel geen, naar het Zuiden zeer wei nig treinen en dan nog zeer ongeregeld. De dikke mist, die eergisteren bo ven een groot gedeelte van België heerschte en er ook debet aan was, dat het treinverkeer groote ver.raging onder vond, deed bij Luik twee locaaltreinen op elkaar inloopen. Twaalf personen werden gewond, waaronder een tweetal zeer ern stig. De materieele schade is almede aan zienlijk. Ook in Zuid-Frankrijk heeft de ster ke sneeuwval op verschillende punten het treinenverkeer stil gelegd. In Noord-oost Lancashire staan tus- schen 10 en 15.000 .weefgetouwen stil, bij gebrek aan handen, die ze bedienen kun- kunnen. Een groot aantal wevers zijn ni. verleden jaar, toen er zulk een ernstige depressie heerschte in de katoennijver heid naar de Vereenigde Staten vertrok ken en oefenen daar nu hun bedrijf uit, waardoor thans in Engeland groot ge- gebrek aan geoefende werkkrachten heerscht. Volgens een telegram uit Mogador heeft de Kaïd van Koebban den zoon van den ouden Kaïd van Bosmoa blind ge maakt, door hem gesmolten lood in de oogen te gieten. De politie te Boedapest heeft een verbod uitgevaardigd tegen het dragen van lange hoedespelden. Op overtreding gen staan hooge boeten Koninklijke Besluiten. Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot directeur van het postkantoor te Gendrin- gen A. F. Paiimans, thans commies- titulair der poserijen en telegrafie; is: lo. benoemd tot ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw, D. van Bosse, voorzitter van de afdeeiing am bachtsscholen van het bestuur der ver- eeniging Maatschappij voorden Werken den Stand te Amsterdam, en 2o. bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau, E. Jelsma, directeur der eerste ambachtsschool encLravond- teekenschool voor handwerklieden vian genoemde vereeniging te Amsterdam. Is J. C. de Keijzer benoemd tot bur gemeester der gemeente Oisterwijki Nederland en de Berner Conventie. Naar de „N. Crt." verneemt zal de Memorie van Antwoord betreffende het wetsontwerp tot machting van toetreding tot de Berner Conventie nog in deze maand verschijnen tijdig genoeg dus voor de Kamer om de openbare be handeling op de agenda voor haar bijeen komst in Februari te zetten. Eerste Kamer-verkiezing. Als candidaten voor het lidmaatschap der Eerste Kamer, ter vervanging van den heer Raymakers, worden, behalve mr. W. v. Lanschot, ook genoemd de oud-Minister Nelissen, mr. P. Loeff, presideni der Rechtbank te 's Bosch, en mr. A. Smits, lid dtr Prov. Staten van Noord-Brabant. Mr. P. Loeff deelt echter mede zich niet beschikhaar te stellen. Het Duitsch-Nederl. graancon tract. Binnenkort komt te St. Petersburg een internationale conferentie voor den graan handel bijeen, waarin o.m. een herziening van het Duitsch-Nederlandsche graan- contract zal worden voorgesteld. Het beurscomité te Odessa heeft thans aan de commissie uit de vertegenwoordigers van den Russischen beurshandel en den landbouw medegedeeld, dat de exporteurs te Odessa, op grond van gehouden be raadslagingen, het noodig hebben geacht dat in het Duitsch-Nederlandsche graan- contract de volgende wijzigingen worden aangebracht. lo. De verkoop van tarwe heeft plaats, hetzij op grond van verzegelde monsters, of wel met een in de overeenkomst vastgesteld bijmengingspercentage, met wederzijdsche vergoeding in de een of in de andere richting. 2o. Een herhaalde analyse van de bijmenging moet zonder eenige arbitrage en dientengevolge ook zonder onkosten uit dien hoofde plaats vinden. 3o. De vaststelling van het over gewicht, dat er door vermenging met nabij opgeslagen, slecht afgescheiden partijen ontstaat, heeft plaats in de ha ven van aflading op grond van certifi caten, van het beurscomité in de haven van afzending echter niet op grond van consulaire certificaten. 4. Bij de afle vering van graan, dat zwaarder is dan contractueel is bepaald, betaalt de erf later aan de voorkooper een bonificatie voor het te veel boven het natuurgewicht 5e. De opheffing van de eerste uitspraak der arbitrage heeft plaats met eenvou dige meerderheid van stemmen. 6e. Zee schaden komen voor rekening van den kooper. 7e. De schaal, volgens welke hoogte van de bonificatie voor het na tuurgewicht van rogge wordt bepaald moet met de voor tarwe vastgestelde schaal overeenkomen. 8e. Bij afdoenin gen van tarwe met bijmenging en vast gesteld natuurgewicht wordt het stand aardmonster bij de arbitrage niet in aanmerking genomen. Kie^rechtbetooging. Gisteravond werd de kiesrechtactie der liberale Unie ingeluid met eene groo te betooging in het feestlokaal aan de W.illemrt.aat te 's Gnven. age, waar de heeren Mr. Rink, Mr. G. A. van Hamel en Roodhuyzen a'.s sprekers optraden. Allen verdedigden het a gemeen kies recht. Aan het einde der vergadering ont stond een groot rumoer en geschreeuw, doordat eenige leden van de S. D. P. de heer Wijnkoop aan het hoofd, debat- teeren wilden. Anderen overschreeuwden hen en gingen het Wilhelmus zingen, weer anderen zongen den socialisten- marsch De heer Wijnkoop klom op een stoel, d,e heer Roodliuyzen trachtte hem over te halen weg te gaan en riep: er uit, er uit." De hoofdinspecteur van politie, de heer Aaltzs, hing ten slotte zijn insigne om, ging ook op een stoel staan en gaf last, dat de zaal ontruimd zal worden. Men ging heen, slechts de (talrijke) so cialisten bleven nog eenigen tijd den socialistenmarsch zingen. Tweede Kamer Naar de „Ned". verneemt, zullen op Dinsdag 7 Februari de zittingen der Tweede Kamer heropend worden. „De Pauw". Naar de „Rott." verneemt, is Vrijdag j.l, het landgoed „De Pauw" met „Bac- kershagen" onder gemeente Wasse naar verkocht aan de Koninklijke Petro- leum-Maatschaijpij, die haar bureau naar Wassenaar overbrengen wil. Alleen moet de aankoop nog door de aandeelhouders worden goedgekeurd. Is contante betaling mogelijk Men leest in de bladen „De kleermaker Fleischman, de huurder van het huis, dat te Houndsditch werd beschoten en verbrand, heeft naar wij lezen een klant, die zijn rekening wei gerde te betalen, er op rekenende dat Fleischman's boeken verbrand waren, voor den rechter gedaagd. Deze veroor deelde den man tot 10 dagen gevangenis straf." ln het „Centrum" teekent Jos. daarop aan De beschieting te Houndsditch had plaats Dinsdag 3 Januari en Woensdag 11 Januari, juist acht volle dagen daarna, is Fleischman's zaak reeds beklonken. Hoe lang zal het nu in Nederland wel duren, eer een kleermaker zijn vordering in handen van den deurwaarder gaf eer een deurwaarder dagvaarde eer de zaak behandeld werd eer de uit spraak kwam eer het vonnis werd be- teekend eer het vonnis uitvoerbaar wsa... en eer een weigerachtig schul denaar 10 dagen gevangenisstraf kreeg. Zouden onze rechters dat kunstje van de Engeischen niet kunnen afieeren De Kustverdediging. Bij -de behandeling van de begrooting van Buiteniandsche Zaken, in de Fran- sche Kamer heeft de .afgevaardigde Dela- fosse een uiteenzetting gegeven van de gevolgen, die voort zouden vloeien uit het doorvoeren van de plannen tot ver sterking van Vlissingen. Duitsch and, zei_e hij, zou er het groot ste be.ang bij heooen de plannen u.tge- voerd te zien, die van een groot strate gisch belang zijn en een schending uit maken van de neutraliteit van Be.giè. De Minister van Buiteniandsche Zaken, de heer Pichon antwoordde, dat het plan dagteekent van 1904 en in vele landen protest verwekte vooral in Belgie. De mi nister zeide de meening te deelen van De.aiosse, dat, als het ernst werd met de uitvoering van het plan, besprekingen plaats zullen hebben met de belangheb bende mogendheden. Delafosse verklaarde zich door 's Mi nisters antwoord geneel voldaan. Naar aanleiding hiervan seint de Parij- sclie correspondent van de „N. R. Crt." aan zijn blad: Daar het analytisch kamervers.ag niet in alle opzichten duidelijk was omtrent 's ministers woorden, vroeg ik den muns ter om een "kort onderhoud. De minister was zoo vriendelijk, mij dit hedenavond na afloop der Kamerzitting toe te staan en zeide het volgende: Mijne woorden zijn zeer eenvoudig ge weest en er kan voor niemand iets aan stootgevends in liggenhet gaat hier over een internationalen en neutralen stroom, welke grensbelang heeft voor een land (limitrophe d'uu pays); we".s neutraliteit gewaarborgd is door mogendheden. Ik heb eenvoudig gezegd geen bezwaar te hebben tegen een ge sprek met de mogendheden natuurlijk heb ik mij geheel buiten de overwegin gen en motieven door De'afossc geuit gehouden en ook geen woord ge zegd van opmerk.ngen aan de Neuer- landsche regeering. KORTE KRONIF K. H. M. de Koningin-Moeder heeft het beschermvrouwschap van de Ver. tot Uitzending van Zwakke en Herstel lende Kinderen onder de kenspreuk Trein 8.28 H. IJ. S. M. Amsterdam, aaa vaard-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1911 | | pagina 1