29 BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. 2e Jaargang. No. 374. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Donderdag December 1910. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cenl; ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiiingevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodea betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Protestantsch vrijheids beginsel. Het protestantsch beginsel van vrij heid, <iat Dr. de Visser in de Tweede Ka mer zoo krachtig op den voorgrond stel- 1de bij de verdediging van de openbare leeszalen, heeft de pennen in beweging gebracht. De lberiale pers meent dat het bewuste protestantsch beginsel feitelijk een libe raal principe is. En de „Standaard", toch zeker wel een gezaghebbend blad in dezen, betoogt dat Cr. de Visser het protestantsch be ginsel van „vrij onderzoek" dermate ver- valschte, dat hij niets anders deed dan het liberale beginsel van vrijheid er voor in de plaats schuiven, en het dan nog over bracht op het terrein der paedagogiek, waarop het niet thuis hoort Gelijk Dr. de Visser, zegt het a. r. hoofdorgaan, het beginsel van vrij onder zoek interpreteerde, zijn noch Luther, noch Calvijn, noch Zwingli, noch Marnix yan St. Aldegonde, noch Voetius protes tantsch geweest De houding van Dr. de Visser en de zijnen wordt nog onbegrijpelijker, als men bij deze uitingen voegt hetgeen een par tijgenoot in de „N. Ct." schrijft. Mr. v. Idsinga, C.-H afge.v. voor Bode graven en in de Kamer een zeer geziene persoonlijkheid, beweert o. m., dat Dt. de Visser*s voorstelling inzake het „pro testantsch" beginsel van vrijheid van on derzoek averechts verkeerd; is. „Voor zooverre mij bekend, vervolgt mr. van Idsinga, denkt niemand er aan, het bestaan of de vrijheid van openbare leeszalen rechtens te willen belemmeren of te beperken. De voorstelling van den heer de Visser is dubbel v a 1 s chTen eerste omdat zij op zich zelf reeds onjuist is, waarop ik vroeger de aandacht in „De Nederlander" heb gevestigd; en vervol gens omdat zij voedsel geeft aan het reeds Sn te veel hoofden rondvarend denkbeeld dat indien iemand niet van overheidswege- Wordt geholpen, zijn „vrijheid" niet ge ëerbiedigd wordt. In mijn oog is dit niets dan begripsverwarring. Ik ben, evenzeer als de heer die Visser, voor de vrijheid van onderzoek, en ook voor hetgeen geheel iets anders is de vrijheid van propaganda; ik ben der halve voor een onbelemmerde vrijheid in het oprichten van openbare leeszalen. Maar daar ging het hier niet om. Het gold hier de vraag of men die leeszalen bovendien 2011 steunen met subsidies uit 's rijks kas. Daar ben ik beslist tegen. Oindat ik ernstig bezwaar heb tegen het grenzeloos gesubsldieer uit 's rijks kas. Daar moet een eind aan komen. Omdat men hier te maken heeft met een louter locale aangelegenheid. Moet de instelling uit de publieke kas worden gesubsidieerd, dan dient dit alleen te ge schieden uit de gemeentekas." Dr. de Visser heeft dus volstrekt niet al le partijgenooten achter zichhoe langer hoe meer blijkt, dat hij een ernstige fout beging. De lofprijzingen in de liberale pers aan voormannen van rechts zijn steeds ver dacht in gevallen als deze, waar een coali tie-groep zich van de beide andere af scheidt. Zegt dit alreeds aan den scherpzinni- gen strijder voor de coalitie niet veel, en zal het hem aangenaam zijn zooveel lof tuitingen van links te ontvangen? Zegegn de argumenten van „Standaard" en van mr. v. Idsinga niet eveneens dat hij dwaakte? Eu heeft hij, die anders boven vooroor deel tegen de Roomsciien staat, zich niet laten meeslepen door hetgeen van een oude antipathie bij hem is overgebleven? Wij wezen er reeds Vrijdag op, dat meer welwillendheid tegenover de katho lieken van de Chr.-Historischen terecht had zijn mogen worden verwacht. Het deed ons dan ook genoegen, dat mr. van Idsinga schreef: „Ik heb het amendement (Van Vuuren) ined« onderteekend omdat ik het af- J'minister van rechts met be- :1 oppositie een maatregel door stegen een overgroot deel der .-•t ernstige, b z aren heeft, die bij een groot deel zelfs p r i n c i pi e e 1 e bezwaren zijn, terwijl bij den minister zeiven geen beginsel tot den maatre gel dreef." Indien alle Chr. Hist, leden dit hadden ingezien, het subsidie ware er niet geko men Zelfs de „Ned." acht den rijkssteun aan de leeszalen zoo onontbeerlijk niet. Maar het blad verhegut rich desondanks, dat het geld gevoteerd is. „Juist om het verzet tegen 't instituut als zoodanig, en omdat men van Roomsche zijde de verwerping van dit subsidie als een eisch van coalitie aan de rechterzijde heeft willen opdrin gen." Niet alleen van Roomsche zijde wordt die eisch gesteld. Mannen van Chr. Hist richting hebben de billijkheid ervan even eens ingezien. algemeen overzicht. Dezer dagen kon men in een der bla den lezen dat er voor den overzichtschrij ver geen stof was, daar het wentelrad der politiek zoo goecl als stil stond en de diverse schepen van staat vast gemeerd lagen, terwijl de bemanning aan het pas sagieren was met Kerstmis en Nieuwjaar Nu moge dit een schijn van waarheid hebben voor de Christelijke landen, in de minder Christelijke is dit alles behalve het geval en vïiegi men elkaar op onchristelij ke wijze in het haar. Zoo in Turkije waar het in de Kamer, bij de behandeling der suppletoire credieten ter bestrijding der cholera, tot een heftig incident kwam tusschen den minister van Binnenlandr sche Zaken Talaat Bei en den voorzitter der gezondheidscommissie, den Jong- Turk lsmel Azif. eZ wierpen elkaar lief lijkheden als: bedrieger, schurk, schoft, naar het hoofd, en er ontstond zoo'n tu mult, dat de ztiting moest worden onder broken. Nu heeft de minister verklaard dit hij wenscht af te treden, indien de afge vaardigde Azif niet uit de partij wordt ge- stooten. Daar ongeveer twintig leden der partij zich met Azif solidair verklaren, heeft de partij nog geen besluut genomen. Ook in het Perzische Parlement ging het Dinsdag rumoerig toe. Verschil lende afgevaardigden voeren n.l. heftig uit tegen den minister van oorlog en diens ambtgenoot van buitenlaudsche za ken, omdat zij niet voldoende hadden ge zorgd voor het herstel van de orde op de handelswegen in het zuiden, waartoe de Engelsche nota had aangespoord. De mi nister van buitenlandsche zaken diende daarop zijn ontslag in en dat voorbeeld zal vermoedelijk door het geheele ministerie gevolgd worden. Men vreest namelijk dat Engeland meer kracht aan zijti nota zal bijzetten, hetgeen misschien ook de reden is, waar om de nieuwbenoemde regent Nasr-el- Moelk zich zoo weinig haast, naar zijn land te komen. Toch zwijgt ook in de Christelijke lan den de politiek niet geheel en al. Inte gendeel ruischt de lieflijke muziek van: Vrede op aarde over het Witte Huis in Washington. De „Daily Mail" weet n.L te vertellen, dat alle geschillen tusschen Taft en Roosevelt thans uit den weg geruimd zijn. De presi dent cn zijn voorganger werken thans in voklomen harmonie samen, om de Repu- blikeinsche partij er weer bovenop te hel pen. Weeknlang hebben volgens de tele- gammren uit Washington, de beide staats lieden elkander brieven geschreven han delende over de binnen- en buitenland- see polithiek der Vereenigde Staten. Taft aanvaardde de zienswijze en mee ningen van Roosevelt, en ofschoon hij natuurlijk steeds zal handelen volgens ei gen overtuiging zal hij altijd den raad en de meening van zijn voorganger ern stig overwegen. Verder wordt gemeld, dat Roosevelt besloten heeft de benoe ming van Taft als republikeinsch candi- daat in 1912 met alle kracht te steunen. Hml Roosevelt wil geen candidatuur. Roosevelt zal Taft steunen, 'tls boter tot den boom. Allemaal politiek. gemengd. «h Nauwelijks zijn de Bn'gelsche iaV gemeene verkiezingen afgeloopen of er zal ^lvyeer ega tusj&ciie^tijdsche y.ejki^ zing moeten plaats h* ebben. Door het overlijden van den Earl of Ancaster n.l. zal de unionistische lord Willoughby de Eresby, die voor Horncastle in het Lagerhuis is gekozen, en die titel en waardigheid van zijn vader efft, zitting nemen in het Hoogerhuis. Voor Horn castle zal dus een nieuwe verkiezing noodig zijn. In Januari was de unionis tische meerderheid in dit district 870, in December 524 stemmen. De achteruit gang in stemmen geeft nu den liberalen eenigen moed. Volgens een telegram uit New-York hebben de Mexicaansche opstandelib- gen de regeeringstroepen bij San Car los in de nabijheid van Ojinaga terug gedreven, waarbij kolonel Durand, die hen aanvoerde moet gesneuveld zijn'. Ook moet een gevecht hebben ^Jaats gehad bij Malpaso, met een groötere af deeling opstandelingen, maar bijzon derheden ontbreken nog. Koningin Elisabeth vair België heeft j.l. Zondag <Üen hertog en herto gin van Vendöme, haar Schoonbroeder en schoonzuster, in het paleis yan Lae- ken ontvangen, een bewijs, dat de gene zing goed vordert. Het „Neue Wiener Tageblatt" ver neemt uit Sofia, dat er onderhandelin gen gaande zijn tusschen de Russische en de Bulgaarsche regeering over een bezoek van prins Boris aan het Rush sische Hof. De zoon van' den Sultan van Tur kije wordt eerstdaags in Italië verwacht, waar hij de voornaamste steden zat be zoeken. Gedurende zijn verblijf te Ro me zal hij worden ontvangen door den Koning en door den Raus. Van deze reis hoopt men e/en verbete ring der in den faatsten tjjd nogal ver koelde betrekkingen tusschen Turkije en Italië te krijgen. Prins Leopold van' Beieren, die kort geleden Keizer Wilhelm heeft ge sproken, heeft volgens een Par ijs ch blad, in een onderhoud waarbij ook de aarts bisschop van München tegenwoordig was, gezegd, dat noch hij, Leopold, noch waarschijnlijk Keizer Wilhelm, het vol gende jaar maar Rome zou gaan om de internationale kunsttentoonstelling te be zoeken. Dit bericht heeft groote teleurstelling; onder de neringdoende bevolking Van Rome veroorzaakt. ^—Volgens de „Post" zal de Koning van Saksen op 29 Januari naar Afrika ver trekken. De „Diario de Noticias" verklaart het bericht omtrent de reeds ontworpen Portugeesche constitutie voorbarig. De minister van openbare werken heeft de eerste zitting geopend van de techni ,che commissie, belast met het ont werpen van een plan tot opbouw van Messina en Reggio. Voorloopig heeft de commissie de be schikking over een bedrag van 100 mil- lioen lires. lntusschen' zijn reeds verschillende aannemers begonnen met den bouw van eenige wijken, volgens de aanwijzigin- gen van den heer Osaka, hoogleeraar in de seismologie te Tokio. De Etna heeft een nieuwen krater gevormd, waaruit hij rook en steen en omhoog werpt. De bevolking maakt zich zeer ongerust. Volgens de laatste berichten' is de uitsluiting der bootwerkers in de ha ven van Duinkerken weder opgeheven en is, voorloopig althans, de vrede ge- teekend tusschen' werkgevers en werk nemers. Het „comité tie dé fence des intéréts du port", heeft een schikking weten te treffen er beide partijen gewezen op het gevaar van een staking onder de thans bestaande, toch reeds zoo netelige omstandigheden, ten gevolge van "tie verwarring in het spoorwegverkeer. De C. Gt T. en de bond van vakvereenigingen van 'de Seine berei den een algemeene staking van 24u. of 48 u. voor, tvanneer Durand, die te Rouaan ter dood is veroordeeld, jals zedelijk verantwoordelijk voor den' moord op den werkwillige Dongé, niet op vrije voeten wordt gesteld. De koffiehuiskellners te Weeweji zijn van plan, op 5 Januari te staken De eigenaars zijn nu van plan vrouwelijk personeel in dienst te nemen. Zondag moest reeds een der grootste koffiehui zen wegens volslagen gebrek aan, bedie»- fling gesloten yvofdeft. Koninklijke Besluiten. Bij Kon. Besl. is benoemd met ingang van 1 Januari a.s., tot griffier bij het kan tongerecht te Eindhoven, mr. G. A. A. M. de Bruyn, advocaat en procureur te Am sterdam is benoemd tot burgemeester dier ge meente Monster, G. M. Sutorius, met toe kenning van gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester der gemeente Dddam; is benoemd tot adj.-ingenieur der mij nen, de heer Z. S. Beijl is aan den rijkshavenmeester te Delfzijl J. Mulder, wegens opheffing zijner be trekking, eervol ontslag als zoodanig ver leend; 4s benoemd tot subst.-griffier bij de arr.-rechtbank te Heerenveen, mr. E. J. baron van lmhoff, advocaat en procureur te Groningen. is aan den luit.-kolonel van den staf der genie F. H. L. de Wijs, comm. in het 4e genie-commandement eervol ontslag verleend met toekenning van f1729 pen sioen 'sjaars, en is hem den rang ver leend van kolonel; zijn, benoemd, bij het wapen der ge nie, bij den staf van dat wapentot luit.- tenant-kolonel, de majoor A. J. L. M. van Schevidhaven, van dien staf; en tot commandant in het 4de genie-commande ment, de luit.-kol. W, J.. A. Colthoff, mede van dien staf. Hofberichten. H. M. de Koningin en H. M. de Ko ningin-Moeder hebbed gisteravond in het Gebouw voor Kunsten en Wetenf- schappen in Den Haag, het Diligemtia- concert bijgewoond. De crisis aan oorlog. Als een der cand'idaten voor den vacan- ten ministerszetel wordt genoemd de ge- neraal-majoor Jhr. L. C. van den Bran- deler, gouverneur der Koninklijke Mili taire Academie. Rijks Bouw- en Woningtoezicht. Wij vernemen, dat aan het departement van Landbouw, Nijverheid en Handel een wetsontwerp op de bouwwerken in voor bereiding is. Dit ontwerp zal bepalingen van denzelfden aard bevatten, als reeds in verschillende gemeenten, o.a. te Am sterdam, voor het bouw- en woningtoe zicht gelden. De bedoeling is, dat be paald kan worden, dat gemeenten, die reeds plaatselijk de zaak behoorlijk gere geld hebben, niet onder de wet zullen vallen. (TeL) Mond- en Klauwzeer. Blijkens een bekendmaking van het Zweedsche „Kommerskollegium" d.d. 14 December 1910, is de besmetverklaring wegens mond- en klauwzeer van Neder land door de Zweedsche regeering opge heven. Reclasseeringsregeling. Bij kon. besluit van 24 December j.l. (Staatsblad nr. 374) zijn vastgesteld be palingen, overeenkomstig welke de reclas- seering van persoonen, die uit strafinrich tingen ontslagen, of voorwaardelijk in vrijheid zijn gesteld, naar een Rijkswerk inrichting dreigen te worden opgezonden, of wel ter beschikking van de Regeering zijn gesteld geweest, van staatswege zal worden bevorderd. De reclasseering kan worden bevorderd van staatswege door: lo. steun aan par ticuliere bemoeiingen, en 2o. rechtstreek- sche overheidsbemoeiingen. De steun aan particuliere bemoeiingen kan bestaan in a. gewone subsidie, en b. bijzondere subsidie, beide te onderscheiden in lo. verplegingssubsidie en 2o. onder steuningssubsidie. Een nieuw R.K. Gymnasium en H. B: S. Te laat om in ons blad van gisteren op te nemen, ontvingen wij bericht het Gymnasium van Katwijk aan den Rijn verplaatst wordt naar 's-Gravenhage. Aldaar is aan de Waalsdorperweg en Raamweg een terrein van bijna 6 H.A, aangtkocht van freule van Bylandt. In den nazomer van 1911 wordt met den bouw vin eene Hoogere Burger school en Gymnasium voor in- en exter- naat, begonnen om dit na de zomer- vacantie van 1912 te betrekken. Mariabond, De Maria Bond in het bisdom Haar lem hield Dinsdag e.en; feuitenge&ppn huishoudelijke vergadering te Amster dam, onder voorzitterschap van mevr. Burcksen, ten einde een algemeen regle ment samen te stellen voor M. V., door den bond op te richten en voor be staande M. V,, die niet Kon. goedge keurd zijn. Medegedeeld! werd', dat er tegetl Nieuwjaar door de M. V. in dit bisdom, 3600 oudersboekjes zullen worden ver spreid dat er nu 35 M. V. zijn, waar van 30 aangesloten dat er binnenkort naast elke M. V. een St. Anna-Ver. staat, uitgezonderd 2 M. V. Er is goede actie en veel werkkracht. De concept-statuten' werden artikel- gewijze behandeld. Vooral de M. V. te Amsterdam (St Willibr. buiten), Den Haag, Purme- rend, Heemskerk, Hoorn, Ouderkerk el a., namen' 'n vruchtbaar (deel in de dlis* cussiën. Het geheel, dat verkregen werd, ken1- merkt zich door milden geest en stre ven naar eenheid, aanpassend bij -dies heerschende gevoelens. Wij stippen enkele gedeelten aan o. a., naemn een vruchtbaar deel in de dis- men „door het ijveren voor- en toepas sing van alcohol vrije opvoeding der jeugd tot 16-jarigen leeftijd; door het strijden tegen drinkdwang en drinkge woonte"; in art. 5: Verlies van het lidmaatschap o. m. het kan ga an van een] gemengde verkeeringhet verlcondigenl van gedachten in strijd met de kath. be ginselen. De grens der St. A. V. werd op 19 jaar bepaald. De goedkeuring van] Z. D. H. den Bisschop zal gevraagd wor den. Na dankwoord en «gebèdl werdi kleze vruchtbare vergadering gesloten. KORTE KRONIEK. Ged. Staten van Zuid-Holland heb ben het besluit van den raad van Mon ster goedgekeurd, waarbij de openbare school te Kwintsheul met 1 Januari op geheven wordt. Na een zeer geanimeerde discussie werd in de broederschapsvergaderimg1 der Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Groningen met 62 tegen 44 stemmen besloten om den vrouwelijken lidma ten het stemrecht te geven. Met 75 be- tegen 61 stemmen werd verworpen het voorstel, om de vrouwelijke leden ver kiesbaar te stellen voor de verschiHeul de kerkeraadsfunctiën'. De orde van advocaten' te Rotter dam heeft in hare dezer dagen gehou den jaarvergadering aan haren Raad van Toezicht en Discipline heeft opgedragen aan Mr. N. Dicke te Dordrecht een! sympathiebetuiging te doen toekomen, naar aanleiding van diens optreden in de Papendrechtsche zaak. Dr. P. J. H. Cuypers zal zich op 13 Januari naar St. Petersburg begeven ini verband met een .onderscheiding hem on langs van uit Rusland's hoofdstad ten' deel gevallen. - In de gisteren gehouden vergadie- ring van de afdeeling Hoorn en omstre ken van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw is medegedeeld, dat de in September te Hoorn gehouden landi bouwtentoonstelling een voordeelig sal do heeft overgelaten van ongeveer f 2000, zoodat het waarborgfonds niet zal behoeven te worden aangesproken^ Een goed vooruitzicht voor eiden; waar het volgend jaar een' landbouwtenn toonstelling wordt gehouden. De Manufacturenvereeniging te Vlissingen heeft besloten dat, waar de thans gehouden proef goed voldoet, voortaan de winkels het geheele jaar des avonds 9 uur zullen gesloten worden1, met uitzondering van den Zaterdag. LEIDEN, 29 December. St. Jozef-Gezellen-Vereeniging. Gisteren hield deze vereeniging een feestavond. De praeses, de we lieer wr heer H. J. v. d. Laar, opende de bijeen komst met gebed, en zeide, dat de her innering aan den eersten genotvollieoi ontwikkelingsavond ons met spanning dezen tweeden' avond had1 doen tege* moet zien. Die gespannen Verwachting zal niet teleurgesteld worden, want wj mogen heden hooren spreken over eei onderwerp „het Kerstfeest", dat ons al len zeker belang zal inboezemen, en da] door een spreker, die door dat ondeir jyerp zich reeds een fceKejidUeid] Jiee<

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1