BUITENLAND.
BINNENLAND.
2e Jaargang.
No. 373.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE" ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Yi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
r~
Woensdag
25®
December
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 een
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat
TWEE bladen.
uit
De verhouding tot den
Ned. R. K. Volksbond.
(Ingezonden).
Ten slotte moet er nog een bezwaar
(Onder het oog gezien worden, en dat
js het veelvuldig gehoorde bezwaardat
men niets voelt voor het lidmaatschap
van den Volksbond.
Nu zijn wij er verre van' af een lof
zang te zingen op den Volksbond als
zoodanig.
Ook wij gelooven, dat deze Bond wel
eenigermate, al was het goed bedoekli,
zijn eigenlijk doel is voorbij gestreefd.
Als „Volksbond", dat wil zeggen
jals organisatie, waarin voor alle K a-
t'h o 1 i ek e n, van welke maatschappe
lijke positie zij ook mochten zijn, plaats
Imoest maken, kon eigenlijk van eene
aparte of bijzondere behartiging van het
belang of de belangen van een bepaal
de groep leden, niet veel sprake zijn.
De belangen toch van den kleinen pa
troon, zijn niet gediend met een sterk
.vooruitschuiven van de belangen der ar
beid ersj
De belangen van den' Middenstand
;worden niet gediend door een bevorde
ring der coöperatie van Katholieke ar
beiders en zoo zijn er meer van die
dingen, die er eigenlijk in het verde
den niet toe hebben bijgedragen' dein
Volksbond bemind te maken.
Dragen op twee schouders is altijd
lastig.
Deze, zich gaandeweg bij het meest
nadenkend deel der arbeiders vastg*>
zet hebbende opvatting, verdient in de
eerste plaats een korte bespreking.
En, hopen we, dat het een weerlegh
ging tevens moge zijn.
Om in een debat ons te begeven over
het verleden, schijnt ons doelloos. Ge
dane zaken nemen geen keer. Begane
fouten worden het best hersteld, door
er niet meer in te hervallen.
En daartoe is op 't oogenlblik toch
,wel kans.
De omstandigheden zelf, de ontwikke
ling van het Katholieke openbare leven,
dragen daartoe het hunne bij.
En wel in dezen zindat de zich.
meer en ineer ontwikkelde, organisatie
onder den Middenstand, den Volksbond
gaandeweg maakt tot een organisatie
die bijna uitsluitend is aangewezen op
het lidmaatschap van arbeiders.
Voor eenige jarei is dit al ingezien
door den Centralen Raad, die dan ook
reeds besluiten nam in den geest, dat
de Volksbond krachtiger dan ooit zijn
toevlucht nemen en zijn kracht zoeken
moest in de Vakbeweging.
Ook in Leiden ziet men dat zeer goed
in, getuige de welwillende houding die
door het Afd.bestuur wordt aangenomen
tegenover de vakvereenigingen.
Want een tweede bezwaar gold: de
contributie. Men vond de contribu
tie voor den Bond te hoog.
Welnu, het Afd.bestuur heeft de con
tributie verlaagd. Deze bedraagt feite
lijk slechts 3 ct. per lid en _per week.
Wel moet 5 ct. betaald worden, maar
daarvoor in ruil ontvangt men de Volks-
Ibanier, een wekelijks verschijnend blacj,
en van die 5 ets. gaat nog één cent in
een „Steunfonds voor stakingen".
De stakende ke'tingsmeden hebben er
'den laatsteo tijd nog aardige sommen
uitgetrokken, terwijl vroeger verschil
lende .andere werkstakingen er uit zijn
gesteund.
Een bewijs, dat aan het geld een
strekking-wordt gegevei, die wel strookt
met de opvatting van vakvereenigings-
tnannen.
Nu rijst de vraag: Wat krijgen we
voor die overige drie centen.
Voor die overige 3 centen kan en moet
"de Volksbond heel wat geven.
Doch in de eerste plaats gaat er heel
wat af, voor er van geven nog sprake
kan zijn.
En dat is het onderhoud van het ge-
Bouw.
Dat is .wel een instelling- die geld
loost, maar het is toch ook ëen instel
ling, die we niet kunnen missen.
Als we propagtnd vergaderingen wil
len houden, hebben we een gebouw noo-
Als we bestuursvergaderingen willen
houden, alleen, of in combinatie met
andere vereenigingen, hebben we een
gebouw noodig.
Als onze jongens teekenen zullen lee»
ren, hebben we een gebouw noodig.
Als er straks eens, wat we ..open
een vakvereeniging in 't leven wordt
geroepen van vrouwen en meisjes, en
als deze haar taak eens ernstig opvat:
alweer, er moet een gebouw zijn, waar
ze haar plannen zal ten uitvoer leggen.
Als er Sociale Cursus zal gehouden
worden, er moet een lokaal voor zijn.
Als er aigemeene ontwikkelingsavon-
den zullen gegeven worden, zooals nu
Pater Tesser doet, op godsdienstig ge
bied, en zooals Pater Suidgeest wil doen
een volgenden winter misschien op maat
schappelijk of sociaal gebied, er moet
zijn een gebouw.
Als er ook eens een enkele keer zal
gelachen worden, of als we een avond
bij zang en muziek, ons willen ontspan
nen, dat kan toch niet gebeuren op de
straat
Als... ja als... als de drankbestrijding
ook eens op 't program werd gesteld.
We konden nog wel doorgaan, want
het onderwerp is nog niet uitgeput.
Doch hoeveel het ook al moge zijn
Arbeiders en Arbeidsters, dat alles krijgt
ge voor drie centen.
Ge koopt er nog geen bundeltje sprot
voor, dat kost nog een dubbeltje.
Of geen borrel, want die kost 5 cent,
en dan is het nog maar 'n klein „neutje".
En wat ge dan krijgt voor uwe drie
centen, dat is goed spul, terwijl 'n glas
jenever van1 5 ct. u meer kwaad dan.
goed doet.
Alles te zamen genomen, gelooven we
dus, met overtuiging te mogen zeggen
dat ge den Volksbond niet missen kunt.
Daarbij komt nog één zaak, die ten
slotte den doorslag geeft: en dat is dat
ge zonder den Bond u niet op Katho
lieken grondslag vereenigen kunt.
Het is n.m. het uitdrukkelijk ver
langen' van Mgr. den Bisschop, dat de
Katholieke arbeiders zich zullen aanslui
ten, bij Katholieke organisaties.
En voor hun godsdienstig en zedelijk
heil, én voor een richtige naleving der
Katholieke beginselen ook op maatschap
pelijk gebied.
TEn wijl nu de R. K. vakbeweging, sa
mengetrokken in nationale vakbonden,
een krachtige waarborg biedt voor een
ernstige behartiging van de stoffelijke
belangen der R. K. Arbeiders, en wij!
wij als Katholieken weten, uit Goddelijk
ken mond, „dat de mensch niet leeft van
brood alleen", daarom ook aansluiten
aan die instelling die de behartiging voor
staat van de godsdienstig-zedelijke be
langen' der arbeiders.
Daarom,. Arbeiders en Arbeidsters,
niet langer geaarzeld, doch als een man
naar de propagandavergadering op Don
derdag en aansluiten aan de Vereemi-
ging. Dat is uw plicht
V Kritiek is makkelijk.
Dit is mr. Troelstra in zijn jaarlijksche
„Kerstrede" der Amsterdamsche Esdëa-
peërs nog eens komen vertellen. De kri
tiek van den oud-minister De Meester op
het beleid van diens opvolger besprekend,
zeide hij immers, volgens het verslag in
het „Hbl."
,,'tls gemakkelijk op de rechterzijde
af te geven, maar als de liberalen het
niet aandurven het noodige ge d te vin
den, bijvoorbeeld door een flinke ver
hooging der successiebelasting, dan be-
teekent die liberale kritiek weinig."
Juist, „op de rechterzijde af te geven
is gemakkelijk", maar toch niet zóó ge
makkelijk, of de heer Goeman Borgesius
trad, weder volgens mr. Troelstra, „treu
rig" op toen hij 't over de zgn. partij
dige benoemingen der regeering zou heb
ben. Zijn „heele zoogenaamde bewijs
mislukte."
Twee der voornaamste woordvoerders
van links kwamen er alzoo in de „Kerst
rede" slecht af. Maar hoe st^at het nu
met den heer Troelstra zelf.
Volgens den' rooden redenaar verkee-
ren we „een tijdperk van groote in
zinking van het burgerlijke politieke re-
geerstelsel."
De kritiek is gemakkelijk, denken we
ook hierbij, want wat f*eeft ons de so
ciaal-democratie waar zij regeerders op
het kussen heeft?
Een enkele verwijzing naar minister
Bii,aud is. ViOid.oeu.de om pp deze vra,ag
met een welsprekend schouderophalen
te antwoorden.
V Roode eenheid.
In zijn „Kerstrede" waagde Mr. Troel
stra de voorspelling, dat het te Utrecht
te houden „S. D. A. P."congres, waar
op het ontvvèrp-program zal worden be
handeld, „een demonstratie zal worden
van de eenheid der sociaal-democraten
van verschillende schakeering.
Nu, daar zijn we benieuwd naar, want
bij het debat, dat op de „Kerstrede"
volgde, was de eenheid al dadelijk ver te
zoeken. De heeren Wijnkoop en Troel
stra wedijverden in hatelijkheden.
O ja, Wijnkoop c.s. mogen het con
gres niet bezoeken. Die behooren jnief
meer tot ..de" partij.
Op die manier kan men wel „eenheid"
krijgen. Maar dan moet men zwijgeh over
„verschillende schakeering."
ALGEMEEN OVERZICHT.
Nu de verkiezingen zijn afgeloopen,
dacht men al aanstonds ingelicht te wor
den over de te volgen
Engelsche regeerings-politiek.
Tot nog toe echter is de geheele zaak
in duisternis gehuld en al werd dezer da
gen in de Engelsche pers met veel ophef
gewag gemaakt van een bezoek van As-
quith bij den koning, nader is gebleken,
dat dit slechts verband heeft gehouden
met den op 1 Januari, los te komen lintjes
regen. Intusschen weet de „Morning
Post" het vo.gende mede te deelen
„Een bekend Lid van het Lagerhuis, die
wel spoedig iu de regeering zal worden
opgenomen en onlangs eenige dagen de
gast was van verschiaende ministers, ver
klaarde gisteren, aan een onzer correspon
denten, cat de uitslag der verkiezingen het
meest agressieve gedeelte van het kabinet
had versterkt.
Gij kunt, zoo ging hij voort, binnenkort
nog een kleine aigemeene verkiezing ver
wachten, want ik geloof vast, dat op de
nieuwjaarslijst een twee of drie dozijn
liberale peers zullen voorkomen, als een
eerste gedee.te van de komende benoe
mingen. Men beschouwt dit als een tacti
sche beweging, die een voorproefje geeft
van hetgeen zoo noodig zai volgen en
men acnt het waarschijnlijk, dat dit van
grooten invloed zal zijn op de houding
der lords tegenover de vetobill.
Het zal zeker voor de meer gematigde
elementen in de unionistische partij een
aanleiding wezen, eerst even na te den
ken voor zij de lords dwingen tot een of
andere handeling die een grooter getal be
noemingen van peers noodig maakt.
De regeering is vast bes.oten de belof
ten door Asquith in Albert Hall gedaan te
vervullen, evenals de uit atingen van Lloyd
George en Winston Churchill.
De voorgeste.de nieuwe peers zullen
alle deelen van het koninkrijk vertegen
woordigen. Daaronder zijn o.m. een aan
tal vroegere en tegenwoordige leden van
het Lagerhuis. Home Rule wordt uitge
steld tot de tweede zitting, met de behan
deling daarvan zal zoowat het geheele jaar
1911 heengaan. Waarschijnlijk zal het
meer een federatieve dan een zuiver ler-
sche wet zijn.
Hieruit zou men bij een eerste beschou
wing besluiten dat de regeering haar ou
den weg zal volgen, maar van den anderen
kant doen verschillende feiten o. a
de benoeming van slechts een paar dozijn
liberale peers vermoeden, dat de re-
geerlug naar een vrede.ievende oplossing
zoekt."
Met het oog op den stand der partijen
zal dit wel de beste oplossing zijn, em
ook de oppositiepartij zal zich bij de voor
stellen der regeer.ng wel moeten neerleg
gen daar de uitslag der verkiezingen hen
feitelijk in het ongelijk gesteld heelt.
Misschien ware echter een herziening van
het kiesrecht wel het beste geweest om bij
voortduring verbetering in den toestand
te brengen. Ook in
Duitschland
schijnt men van deze meening te zijn.
De „Lokal Anzeiger" verzekert dat de
mogelijkheid van kieswetherziening is
overwogen. Echter zal een nieuw voorstel
in deze richting in de komende zitting
niet worden gedaan. De Pruisische re
geering en in de eerste plaats von Beth-
mann Holhveg, de minister president, is
van meening, dat deze kwestie moet blij
ven rusten tojt ua de algemeen e yerkieziu-
gen voor den Rijksdag. Eerst dan zou
het mogelijk zijn, dat de toonaangevende
partijen in beide huizen van den Pruisi-
schen Landdag hun houding tegenover
deze hervorming zouden w, gen. Voor
dien zou het slechts een da capo beteelce-
nen en dat wil de regeering in ieder ge
val vermijden.
De roering in het voorparlement van
China
houdt aan en de regeering schijnt tot
maatregelen tegen die actie te zullen over
gaan.
Bij Keizerlijk besluit is alle agitatie in
par.ementaire aangelegenheden streng
verboden. De pol-.Le van Peking is ver
antwoordelijk gesteld voor de wering van
propagandisten uit de stad. De onderko
ningen en de gouverneurs hebben op
dracht ontvangen maatregelen van den-
zelfden aard te nemen.
Toch schijnt men dit edict wel een beet
je al te kras te achten. Een tweede isidan
ook verschenen, waarbij de commissie,
ingested om een ontwerp-grondwet sa
men te stellen, de opdracht ontving met
spoed een grondwettelijk regeeringspro-
gram te ontwerpen, waarin ook voorzie
ning moet worden gemaakt voor de instel
ling van een verantwoordelijk kabinet.
Men is algemeen van gevoelen, dat dit
tweede edict voor een poging om de IJver
aars voor een vervroegde instelling van
een parement, eenigszins tevreden testel
len, doch tevens de waardigheid der re
geering te sparen.
Het schijnt dat men hierin geslaagd is.
De „Köln. Ztg." verneemt dan ook uit
Peking, dat het vóórpariement is tevreden
geste.d met het tweede ed.ct. Met van
het aantal stemmen heeft het vóórparie
ment besloten, de krasse memorie, den
24sten tot de regeer:ng gericht om de in
stelling van een verantwoordelijk Kabinet
te eisciien, in te trekken.
In regeeringskringen te Peking is men
er over verheugd dat een crisis vooreerst
vermeden is.
Van overal komen weer berichten van
staking en uitsluiting.
Te Duinkerken hebben omstreeks vier
duizend bootwerkers in een vergadering
besloten niet vóór 's morgens acht uur
aan boord van de schepen der geregelde
lijnen hun werk te beginnen, niet meer
dan acht uur daags te arbeiden en niette
werken op Zon- en feestdagen. De reed-e-
rijen, tot welke de geregelde stoomvaart
lijnen hooren, hebben hier tegenover ge-
eischt, dat er 's ochtends om zeven uur
op de gewone wijze met het werk zal be
gonnen worden. Vandaar het conflict, dat
met uitsluiting door de reeders geëinoigd
is. Er wordt dan ook in de haven van Duin
kerken zoo goed als niet gewerkt. Alleen
aan boord van het stoomschip Whaka-
rua heeft een klein aantal bootwerkers
arbeid verricht. Het aantal schepen, dat
aan de kaden te Duinkerken gemeerd ligt,
is groot, en er worden juist deze dagen
nog heel wat schepen verwacht.
Op een gisteren te Weenen gehouden
vergadering hebben de stuk-werkers in
het confectie-bedrijf besloten om op 1
Januari het werk neer te leggen. Reden
is het niet-toestaan van loonsverhooging
door de confectie-magazijnen. Na af
loop van de vergadering hielden de
kleermakers protestbetoogingen voorde
gioote confectie-magazijnen en op som
mige punten was d'^ toestand zoo kritiek,
dat de politie handelend moest optre
den.
Bij deze staking zijn niet minder dan
2000 kleermakers en 10.000 knechts be
trokken.
Ten slotte komt nog het bericht, dat
Engelsche dokwerkers van plan zijn een
internationale staking op touw te zetten
om den wereldhandel te verlammen. De
reden is dat de patroons het voorstel
der zeelieden-organisaties van geheel
Europa aangaande het oprichten van een
arbitrage-comité, niet wenschten te be
spreken.
Het congres van de internationale
transportarheidersvereeniging zal te Ko
penhagen d n d g I epa e waa op c!e in-
ternalioaale staking wordt afgekondigd.
Voorlo >pig wordt de r/atum nog geheim
gehouden.
In de Engelsche hande'skringen 7s(men
over deze geruchten zeer sceptisch ge
stemd.
GEMENGD.
Een Fransch blad verneemt uit
Po ne: Uit een onderzoek h'ijkt dat 9900
der spool#>gai-beiue»s zouuen LuenJi
zijn de aigemeene werkstaking met sabo
tage uit te roepen, indien hun eischen
niet werden ingewilligd.
Uit Los Angeles wordt bericht, dat
de groote Lleweiyn-ijzervverken Zondag
j.l. door een hevige dynainietontploffingj
zoo goed als geheel vernield zijn.
De oorzaak is nog onbekend, de po
litie schijnt echter de ontploffing inj
verband te brengen met de jongste ar
beiderstroebelen en vermoedt, dat het
geval aan kwaadwilligheid moet worden!
toegeschreven.
De „Rjetsj" van St. Petersburg ver
neemt uit Wladiwostok, dat men daar
met stelligheid in het voorjaar een Ja-
pansch-Chineeschen Oorlog verwacht.
De Chineesche pers is zeer opgewonden
over de verhouding tussclien Teide lan
den, de Japansche pers is terughouden
der. China zou zeker zijn van Amerika's
hulp.
De „Lokal Anzeiger" verneemt uit
St. Petersburg, dat in Skieriewice dezer
dagen een groote hofjacht gehouden zal
woeden. De grootvorsten Nikolaj Nikola-
jewitsj en Sergius Michae.owitsi y.ijn!
reeds vertrokken. Men verwacht een lid
van het Oostenrijksche Keizerhuis als
gast en spreekt ze.fs van d.en Aartsher
tog croonopvo.ger. De oude vriendschap
pelijke betiekkingen tusschen beide lan
den zouden dus weer aangeknoopt zijn.
Naar verluidt is door Oostenrijk het ini
tiatief genomen tot de a.s. ontmoeting
van leden der beide vorstenhuizen.
Het Atheens.che blad „Hestia" ver
zekert, dat de Koning nooit of te nim
mer zal toestaan, dat een Prins uit zijnl
Huis als gouverneur naar Kreta gaat,
De rijp heeft de telephoondraden!
tusschen Luik en Verviers doen springen.
De teiephonische verbinding tusscnanl
België en Duitschland is daardoor ge
heel verbroken.
Op Madeira zijn thans 1089 cho-
lera-gevallen voorgekomen, waarvan er
315 doodei ijken a Loop hadden. De krui
ser Almirante Reis heeft, wegens op
stootjes van koningsgezinden, troepen
op het eiland ontscheept.
De Koning van Saksen heeft met
Kerstmis 28 gevangenen in vrijheid laten
stellen.
De „Vorwarts" deelt mede, dat de
socialistische pers in Duitschland, zon
der nog de organen der vakbeweging
te rekenen, thans 1.160.000 abonnés telt,
verdeeld over 78 dagb.aden. l>p het ein
de van het jaar 1904, bedioeg dit cijfer
nog geen zesmaalbonderdJuizen'd.
In Madrid liepen giteren geruchten
dat binnen zeer korten tijd een nieuwe
vertegenwoordiger van Spanje bij den
H. Stoel zal benoemd wo.cie.i. Waar
schijnlijk wordt deze post aan den tegen-
woordigen minister van openbare wer
ken, Fermin, aangeboden.
Het Spaansche koninklijke jaclrt
„Giralda" wordt in gereedheid gebracht
om den koning naar'Melilla over te bren
gen. Het jacht zal door twee kruisers ge
ëscorteerd worden.
Vele stamhoofden zijn reeds te Meülla
aangekomen om den koning te vérwei-
komen.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot voor
zitter der Pharmacopeecomrnissie, L.
v. Italiie hoogleeraar te Leiden, thans
secretaris dier commissie
is benoemd tot notaris binnen het ar
rondissement Assen ter standplaats de
gemeente Dwingeloo M. G. Bon, candi-
daat-nolaris te 's-üraven'hage
is H. B. de Blij, gepens.oneerd kolo
nel der infanterie, mLiliecommissaris in
het 3e militie-district van Noord-Hol
land te Alkmaar benoemd tot off.cier in'
de orde van Oranje-Nassau met ide
zwaarden.
Echt Liberaal
In de dezer dagen te Utiecnt gehouden
vergadering der „Mij. tot bcv^ruunng d..r
Geneeskunde" w>_r., b.jjkcns verslag van
de ,,N. Rott. Ct.", vp.gend besluit geno
men
Met aigemeene stemmen sprak de ver
gader, ng als haar meeumg u.t, dat bepa
lingen, op grond van welke voor toelating
tot eeu ziekenfonds een verzekerde moet
vo.doen aan een «bepaalde politieke o#
gods ienrt ge rich'ing, in het nadert van
deu verzekerde i.r en -eg J) pa-
