24
KERSTMIS.
2e Jaargang,
No. 371.
9e Sou/to/nt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT EI.KEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
December
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Aan de herders werd op de veilden van
Bethlehem de geboorte van den Messias
aangekondigd door de woordenhZie ik
verkondig U een groote blijdschap, wel
ke voor het gansche volk zijn zal, heden is
U een Zaligmaker geboren". Het Kerst
feest herinnert ons aan die blijde bood
schap. Het Kerstfeest is een feest van
blijden vrede en van mystieke vreugde.
Als wij in het stille van den nacht
onder klokkengelui ter kerke gaan, voelen
wij in ons een gevoel van vrede, van één
zijn met de vele vreedzame kerkgangers.
En als wij komen te staan voor de open
deuren der Kerk, waar breede licht-stroo-
men en jubelende orgeltonen de wijdte
met vreugde vervullen, worden we mede
getrokken met de honderden in éénzelfde
genieten. En als de bevende Priester zoo
verre in het heiligdom is getreden, dat
zijne woorden de hooge hemelen mogen
doorboren en doen nederdalen het
iMensch-geworden .Woord, wordt 't stil
ïn de kerk, koor en orgel zwijgen, en
het rinkeelnde bel-getinkel, dat de stilte
breekt, voert een siddering van eerbied
door het kerk-gebouw, de honderden hef
fen de hoofden omhoog en slaan op de
borst. Puer natus est nobis." Een knaap
is ons geboren.... Zij aanbidden en dan
ken.
En het oogenb'.ik nadert, dat allen zich
verheffen gaan en de handen vouwen
en de oogen sluiten en... het is een
groote blijdschap voor het gansche volk
Neen, hier, waar niet heerscht de zon
de, kan niet wrokken twist of tweedracht,
er. wijkt zelfs alle verdeeldheid.
Kerstmis.is een vredefeest. De vrede
Wordt medegedragen uit de kerk, en
dringt door in den huiselijken kring,
waar dieper nog d'an anders de vrede
wordt gevoeld en allen gelukkig zijn
misschien ondanks vele ellende. -
Het Kerstfeest is een feest van blijde
vrede, maar... voor de nederigen! 't Kan
niet anders. Om te begrijpen de verheven
heid van dit feest, moet de mensch zich
losrukken van de wereld met haar stof-
vergoding en zelf-aanbiciding. Hier is een
mysterieuse diepte van vernedering,
sléchts te peilen door de nederigen. De
Kracht ligt hier zwak neder, de Oneindig
heid is klein geworden, de Eeuwigheid is
geboren, de Verlosser is gebonden.
.Hij, die is het Licht der engelen wordt
omwonden door povere doeken, de
machtige Heersoher der Hemelen wordt
gevoed door menschelijk voedsel. Hier
geniet hij en geniet hij het hoogste
genot die beseffen kan de Goddelijke
grootheid van zelfvernietiging uit liefde.
Toch viert de h e e 1 e menschheid feest.
Men viert een vrede-feest. Maar de vrede
wil me zich verzekeren door zelfzuchtig
te genieten en niet te dringen in eigen ge
weten en niet te beschouwen de ellende
van anderen. Voor de Christus was geen
plaats in Jerusalem en wordt nog geen
plaats gevonden in de wereld! 't Is de
vrede van de heidenen, de sahijn-vrede.
W ij wllen: den vrede zoeken in de hei
liging van ons zeiven en in het brengen
van geluk aan anderen.
Dat is de vrede, die Christus ons kwam
brengen, die zal redden de kranke maat
schappij en de harmonie zal herstellen
tusschen de verschillende standen en
klassen ,die kan heelen de schrijnende
tegenstellingen in de moderne samenle
ving en de misstanden kan genezen in het
economisch leven, die \an Verbannen de
liefdeloosheid en baatzucht.
Met dien goeden wil is voor ons het
Kerstfeest een waarachtig vredefeest.
Het komt ten slotte aan op „den goeden
,wil", waarvan de engelen zongen en
waaraan zij den „vrede" beloofden. En
die vrede geeft ons de v.eugde." Welt
schmerz en droefgeestigheid worden ge
nezen door den Kerstv. e, door Chris
tus" geest en Christus' uijheid, die wor
telen in Christus' nud gheid, waaraan
door alle eeuwen heen <ic ^erstdagen en
Kerstnachten hunne ven el ijk e schoon
heid en hunne innerlijke bezieling ont-
leenen.
De zoete vrede en vreugde van den
Kerstdag zullen niet egsh ven in onze
harten met de laatste engelen-zang jn
onze kerken,- als heerscher blijft in ons
hart het Kindeke van Bethelem."
j,Woon in ons hart, o Vorst van Israël!
Gij zijt de Koning, Gij d' Emmanuel!
(Oude liederen. Alb. Thijm.)
(Jit de Leidsche Vroedschap.
Onder deoi indruk va,n' dén tragisdhen
dood v,an den gemeentesecretaris waren
de iheeren Raadisleden Dondérdlag |bi|-
eengekomen in ernistige stemming, met
fluisterstemmen werden' de 'bijzonderhe
den vain (het sterfgeval 'besproken metf
kon jaan' den indruk, die gewekt is, in
deze vergadering weer een's zien, wat
een uitnemend prediker de dood is, als
hij zoo onvoorzien een jon'g en krachtig
leven wegmaait. Op de publieke tribu
ne waren ook verschillende personen,
die men er gewoo.nlijk niet ziet. Met eenl
steml, door aandoening bijwijieni ver
stikt, deed de voorzitter niededieeling van'
de officieele doodstijding en1 daarna her
dacht hij, terwijl de raadsleden zich van!
hunne zetels verhieven in bijzonder sym
pathieke woorden den1 overleden secre
taris. Elders in onls blad heeft men den'
tekst dier rede kunnen lezanj, evefnals
het antwoord van het oudste raadslid,
den heer Fockema An'dreae. Zooverre wij
er over kunnen oordeeleb, gelooven we,
dat de gemeente in den heer de Vries
van Heijst een uitstekenden! secretaris
verliest, die in den doolhof van dé ge
meentelijke administratie den weg kende
als geen ander. Zijn plaats zal natuur
lijk verVuld worden, maar of die zoo'
goed vervuld zal worden, blijft voorals
nog de vraag. Met het publiek kwajm'
de heer van Heijst in zijn kwaliteit wei
nig in' aanraking, maar wie hem noodig
had, kon altijd rekenen op een' vriende
lijke ontvangst, en op hulpvaardigheid.
Door zijn impulsief karakter, gepaard
aan groote openhartigheid, is de heer
van Heijst misschien meermalen in' zijn
leven in' ernstige botsing gekomen, maar
die hem beter kenden, wisten wel dat hij
zelf later die conflicten1 het meest be
treurde. Streng voor zijr. ondergeschik
ten, was hij niet minder streng voor zich
zeiven,waar het zijn plicht gold.
Hij ruste in vrede.
De voorzitter deed vervolgens mede-
deeling van de ingekomen' stukken. Aan
de behandeling der agenda gekom'ejn',
stelde hij voor ten teeken' Van rouw de
vergadering op te heffen', onder mede-
deeling dat de heeren' Donderdag 29 De
cember opnieuw zouden worden bijeen!-
geroepen.
Een wijs voorstel, dat algeniéen'e in
stemming verwierf. Het zou niet goed
geweest zijn de heerschen'de istehiming
te verstoren door de gewone 'bezighedefn
van een' raadszitting. De raad ginjg daar
na nog eenigen tijd in geheime zitting
over
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De obstructie der Carlisten eb Inte-
gristen in de
Spaansche Cortes
hebben niet mogen baten!. Een telegram
van gisteravond meldde dat de gren-
delwet met 108 tegen 20 stemmen werd
aangenomen. Het is werkelijk haast on
begrijpelijk dat men toch met alle ge
weld deze onderdrukking heeft willen
doorvoeren. We zullen' nu moetent af
wachten wat de onderhandelimigen met
den H. Stoel zullen' opleveren. Ook het
Ferrerproces is weer eens opgerakeld.
Volgens de „Kolh. Zeitung" heeft de re-
publdkeinsche fractie den afgevaardigde
Melquiades Alvarez, een der 'beste ju
risten vain' Madrid, opdracht gegeven de
stukken van liet Ferrerproces nauwku-
rig te bestudeeren. Alvarez^ die tevemts
een der beste sprekers der republikeinen
is, zou het onderwerp dan' in een groote
redevoering te berde bren'gen.
Hii heeft thans echter zijn' vrienden!
medegedeeld, dat hij, na nauwkeurig on
derzoek der stukken, ook zelfs niet de
kleinste juridische fout heeft kunnen!
ontdekken' en dat hij er dus va^l afzag
deel te nemen1 aan de debattenl f
De positie van de conservatieve oud-
ministers Maura en' La Cierva, die eigen
lijk de verantwoordelijke mannen; zijn
geweest, is hierdoor niet ojnjbleitapg)-
rijk gestegen.
Het is nu niet te verwachten dat men!
de Ferrerherrie weer zal doen oplaaien'.
De Stakingswetten van Briand
brengen reeds vele pennen in beweging.
Meldden we gisteren' reeds dat de
„Temps" slecht te spreken was over het
ontwerp, ook het „Journ'al des Debats"
dat eerst nogal ingenomen' was met de
plannen is na bétere lezing tot de con
clusie gekomen, dat 'het ontwerp onvol
doende en' onvolledig is.
De Londensche correspondent van de
„Temps" heeft Engelschen spoormannen
hun oordeel gevraagd over agreement
van 1907. Over het algemeen zijn zij te
vreden. Zij verklaarden echter met klem
niet te zullen dulden, dat deze vrije conk
tractregeling een wettelijke verplichting
zou worden. Dit zou er de waardigheid'
en de kracht aan' ontnemen.
Er bestaat nog eenige hoop, dat de
Kamerleden in den rusttijd van Kerstmis
door een perscampagne en een goedé?
bestudeering van' het ontwerp, krachtig
geharnast ten strijde zullen 'komen en
het al te toegeeflijke wetje van Briand
een duchtige verscherping zal ondergaan!
Wellicht zal dit slechts in den geest
zijh van den sterken stakingsminister die
slechts in een oogenblik vain' wankel
moedigheid dit ontwerp uit de pen heeft
doen vloeien'.
Zooals men bereids weet is een' wet
tot kiesrechtuitbreiding ingediend in
Italië
Het zal te bezien staan', of fteze wet,
gelet op de houding van Z. H. den Paus,
genade zal vinden in de oogen der Ka
tholieken, daar zij door de stemplicht
in conflict komen met het Pauselijk ver
bod.
We laten hier eenige bepalingen' van
dit ontwerp volgen
Kiezers zijn alle burgers, die kun'nenl
lezen en! schrijven. Om als zoodanig in
geschreven te worden', moet een schrif-
lijlk eigenhandig onderteékenld verzoek
worden ingediend. De can'didaatkiezers
zullen ten' overstaan Van' een commis
sie een examen (in lezen' en schrijven)
moeten afleggen.
De stemming zal verplicht zijn.
Vrijgesteld van het uitbrengen van' een
stem zullen zijn: de ministers, ondier-
staatssecretarissen zekere categoriën,
als doktoren, bediem'aars van den gods
dienst (hiermede wordt dus tegemoet ge
komen aan den eisch van' het pausej-
lijk verbod, non' expedit), en degenen
die door ziekte verhinderd zijn'.
Zij die zich onttrekken aan hun' stem
plicht, zullen een boete moeten beta
len van' 25 lires, welk bedrag "Voor reci
divisten wordt opgevoerd tot 50 lires.
Deze Iaatsten zuilen bovendien' vjoor 5
jaar uitgesloten worden' van het bekleen
den van' openbare ambten!. i
Gister heeft de nieuwe president van
Chili
de regeering aanvaard. Ratnon Barros
Luco is reeds 75 jaar oud. Van beroep
is hij advocaat, maar reeds meer dan 50
jaar legt hij zich uitsluitend op de poli
tiek toe en meermalen was 'hij minister.
Bij de revolutie in 1891 tegen' Balma-
ceda streed hij aan de zijde der revo1-
lutionairen. Hij was aan boord van' het
oorlogsschip „Blanco Eucalada", toen'
dit door een torpedovernieler in deni
grond werd geboordhij redd'e zich'
zwemmende.
In 1897 werd hij gezant te Parijis.
GEMENGD.
Naar enkele En'gelsche avondbla
den m ededeel en' zal konin'g Manuel van
zijn villa te Richmond eenigen tijd de
universiteit van Oxford bezoeken, daar
na een' reis om de wereld maken en darl
weer naar Engeland terugkeeren'.
Naar de „Liberté" mededeelt heeft
de Zwitsersche katholieke volksvereeni-
gir.g een adres gericht aan den Paus,
waarin zij mede namens de 100,000 le
den bij haar aangesloten de verzekering
geeft van haar onwankelbare trouw aan
den H. Stoel en haar leedwezen uit
spreekt over de aanvallen en de beleedi-
gingerf waaraan de Kerk in den Iaatsten
tijd opnieuw heeft blootgestaan1.
Volgens de „Daily Telegraph" ver
zekeren te Washington verschijnende
bladen, dat de toestand op Cuba critiek
is. Het departement van' oorlog zou 500
tnian gereed houden'. Men zegt, dat het
eiland in' de eerste maanden van 1911
voor goed door de Vereen igde Afeten!
bezet zpM jyorden.
En de „Monning Post" verzekert, dat
er niets, absoluut niets van aan is. i
„Petit Journal" verneemt uit Bar
celona,- dat een aanval is gedaan qp de
bureaux van het blad „El Diluvia", dat
het beheer van den' radicalen gemeente
raad heeft gehekeld. De politie moest in
grijpen.
Na een vergadering Van den' alge-
neri arbeidersbond te Pontoise, waarin
de veroordeeling yam' stakers door het
poIitiegerechtshof werd aangevallen',
trokken 200 grondwerkers onder het
uiten van' Vijandige kreten naar de wo
ning van den advocaat. Een commissaris
van politie, die de rustverstoorders tort
bedaren wilde brengen werd mishandeld
en gewond.
BINNENLAND.
Koninklijke Besluiten.
Bij kon. is besluit benoemd tot tweede j
klerk bij het Staatstoezicht op de mijnen
J. B. L. H. Meijers;
is aan den directeur van het postkan
toor te Middelburg P. Keg Czn., op zijn
verzoek, als zoodanig eervol ontslag ver
leend.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
is thans ter vergadering opgeroepen tegen
Dinsdag 27 December, 's avonds te 8M
uur.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de gisteren gehouden herstemming
voor den gemeenteraad district II in
Amsterdam, is gekozen de heer J. van
den Tempel (S.-D.) met 1523 stemmen.
De heer J. W. Smit (R.-K.) verkreeg
1251 stemmen.
De vrijzinnig-democraten verliezen door
dezen uitslag een zetel aan de sociaal
democraten.
Wijziging leerplichtwet.
In de Tweede Kamer heeft Minister
Heemskerk! medegedeeld, dat hij binnen
zeer korten tijd zal ter han'd nemefril
een wijziging der leerplichtwet. Uit
breiding van den leerplichtigen' leeftijd
en verplichting tot bijwonen /an höt
herhalingsonderwijs zijn echter van'.den
minister niet te wachten. Hij wil echter
bepalingen scheppen om den arbeid van
leerplichtige kinderen zooveel mogelijk
te verhinderen en om de administratie
te vereenvoudigen.
Federatie van R.-K. Hanzebonden.
Te Utrecht had eene vergajle|ri|ng>
plaats van gedelegeerden' van de vijf
R. K. Hanzebonden in Nederland, pm'
te komen tot het stichten van een'e fe
deratie van die vijf bomden, i
Men kon' na uitvoerige besprekingen
niet tot een' resultaat komen, zoodat er
besloten werd in Maart a.s. de bespre
kingen' voort te zetten.
De Kustverdediging.
De „Times" bevat het vervolg van het
artikel, dat haar militaire medewerker,
over de Hollandsche kustverdediging
heeft geschreven.
De schrijver meent, dat de vesting
Vlissingen van geen belangvoor de Hol
landers is, echter geeft hjj toe, dat de
Hollanders daar anders over denken, zij
vinden' de versterking van' Vlissitigeni
even belangrijk als de overige defensie.
Hij meent daarom^ dat de versterking
van Vlissingen nog maar een begin is.
Aan het einde van zijn artikel sChrjjft
hij, De Hollanders zouden1 goed doen,
zich geen illusies te vórmen' aangaande
hun defen'sieontvverp, nu het Britsche
Gouvernement geen tegem\verpingen ge
maakt heeft. Het is geen gewoonte bij
'het Britsche gouvernement zich in te la
ten met de huishoudelijke zaken' Van
onafhankelijke staten. Maar zeer zeker
zal het Schcldevraagstuk door onze of
ficieele zaakkundigen onderzocht wor
den, wanneer de positie van het Hol
landsche Gouvernement geheel duidelijk
isen de pers zal medespreken, wan
neer de belangen, die in djeze zaak zijn
gewikkeld, begrepen worden.
In een hoofdartikel verdedigt de Mor-
n ingPost het ontwerp op de kustverde
diging en zegt, dat het waarschijnlijk
is, dat DuitsChland's politiek ingeval
van het uitbreken Van een Engelsdh-
Duitsdhen oorlog zijn zjal onmiddellijk
Holland te bezetten'.
De natuurlijke gevolgtrekking uit het
geen bekend is omtrent de Hollandsche
v.ejdyd.igingspj^yyien is, dat Dui tschland
aan de Hollandsche regeering de keus;
heeft gelaten tusschen het handhaven cler
Hollandsche onafhankelijkheid mits Hol'
land de zijde van Duitschland wil kiq
zen in' geval van gen oorlog tegen En
geland of een' inval der Duitschers ge
volgd door annexatie wanneer Holland
neutraal mocht blijven of tegen Duitsch-
Land partij modht kiezen'.
KORTE KRONIEK.
Te Utrecht is opgericht eene R. K.
Vereeniging van geemployeerden bij het
logement- en koffiehuishoudersbedrijf, de
eerste vereeniging van dien aard in ons
land.
- Donderdag werd door Z. K. H.
Prins Hendrik met gevolg een drijfjacht
gehouden in den Scheurpolder bij Hoek
van Holland. Er werd geschoten 124
konijnen, 140 frazanten, 10 liazen, 8
patrijzen, 4 houtsnippen en 1 watersnip.
Uit Stad en Omgeving.
LEIDEN, 24 December.
Jubilé.
De heer J. Markx, apotheker alhier,
herdenkt 3 Januari a.s. den dag, waarop
hij voor 40 jaar tot apotheker werd be
vorderd.
- De le Luitenant P. H. J. van der
Heem van het 4e Regiment Infanterie,
wordt met ingang van. 1 Mei a.s. gede
tacheerd bij de eskadrons van het 3e
Regiment Huzaren te 's-Gravenhage in
garnizoen.
Voor de Vereeniging „Ontwikke
ling naar Roomsche Beginselen" te Am
sterdam zal Woensdag 4 Januari a. s. als
spreker optreden de heer C. M. J. Ale-
ven, redacteur van „De Leidsche Cou
rant" alhier.
Tot buitenlan'dsch lid van de Ko
ninklijke Commissie voor de Nederland-
sche geschiedenis te Venetië is eb*
noemd Prof. Dr. P. J. Blok, alhier.
Voor de benoeming tot 1 eeraar in
de natuurlijke historie aan H. 6. S. en
Gymnasium te ,Tiel worden voorgedragen
de heer M. C. E. Stakman, assistent al
hier.
Gisteren is in de Nederlandsch-In-
dische afdeeling van 's Rijks Ethno-
graphisch Museum (Hoogewoerd 108)
eene tentoonstelling geopend van Ja-
vaansche botikkunst. D schoonst enl
meest typische batiks, die wegens plaats
gebrek gewoonlijk opgevouwen' in de
kasten liggen', zijn geexposeerd.
ROOMSCHE AGENDA.
Maandag, (Tweede Kerstdag) 8 uur
's avonds, gebouw R. K. Volksbond, op
voering van de kinderoperette „Roza", de
schoone slaapster, gevolgd door komi
sche voordrachten.
Dinsdag, 8 uur 'savonds St. Lode-
wijkskerk. Steenschuur. Apologetische
cursus, lo. Beantwoording der ingekomen
vragen; 2o. De Onfeilbaarheid. Inleider
den WelEerw. Heer J. Duijmel, kapelaan
te 's Gravenhage.
Woensdag 51/2 uur. 'savonds. St
Jozefs-Gezellen-Vereeniging, Rapenburg^
52 Bijbelsche Gechiedenis met lichtbeel
den voor de kinderen der St. Petrus pa
rochie van 9—15 jaar. Spreker de Wel
Eerw. Heer Th. Bergansius.
Woensdag 71/2 uur 's avonnds St.
Josephs Gezellen Vereeniging RapenH
burg 52, Lezing van den W.Eerw. Heer
Chr. Dessing, kapelaan' te Rijpwetering!
over ihet Kerstfeest met toepasselijke^
zangntimmers onder orgel en pianobege
leiding.
Donderdag 8 uur 's avon'ds, Ge
bouw R. K. Volksbond Rapenburg Pro-
pagandavergadering R. K. Textielarbei
ders en arbeidsters. Spreker de W.Eerw.
heer Lambert J. J. M. Poell.
Vrijdag 7 uur 's avonds, Gebouw,
St. Joseph Gezellen Ver. Rapenburg 52.
Vergadering Leidsche Maria-Vereèni-
ging. Spreker de W.Eerw. pater Hentzen
O. F. M. over de vrouw als martelares
en overwinnares. Opvoering van „De
Sneeuwkoningin."
ALKEMADE. De jongelieden die ge
boren zijn in 1892 moeten zich in de
maand Januari a. s. ter secretarie dezer
Gemeente aanmelden en wel bij voor
keur op 9 Januari a.s. (Koppermaandag).
BOSKOOP. Woensdag 28 en' Donder
dag 29 December zal de Tooncelver-
eeniging „Lensge/iAdheid" liAar eerst*