2c Jaargang,
No. 364.
16
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
3)e Eeicbelve SouAa/rit
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
December
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
algemeen overzicht.
Ofschoon de unionisten nog steeds den
mond vol hebben van gebeurlijkheden
5,als wij aan de regeering zijn", is het
pleit in de
Engelsche verkiezingen
reeds beslist daar bij een meerderheid
van 670: 2 -{- 1 336 de stand thans
reeds gebracht is op 344 tegen 257 en de
8 O'Brienisten.
Gekozen waren gisteravond 12 uur,
239 liberalen, 257 unionisten, 40 labours,
65 Redmondisten en 8 O'Brienisten. De
winst is voor de liberalen 21, arbeiders
partij 4, en unionisten 25, dus feitelijk
niets. Nu reeds beginnen de bladen zich
te verdiepen in beschouwingen, hoe het
zal zijn na de verkiezingen. Zoo schrijft de
parlementaire correspondent van de „Dai
ly News":
Het nieuwe Parlement zal op Dinsdag
31 Januari geopend worden. Tot voor
zitter zal Lowther herkozen worden en de
rest van de week zal besteed worden aan
de eedsaflegging van de leden. Ook de
Peers zullen den eed af moeten leggen.
Zij worden tot het Hoogerhuis toegela
ten ingevolge "eene acte van oproeping,
die de Lord Kanselier uitschrijft. Sommi
gen hebben voorgesteld slechts een ge
deelte van de Floogerhuisleden oproe
pingsbrieven te doen komen, en zoodoen
de het politieke evenwicht in het Hoo-
gerhuis te herstellen. En de Peers hebben
dit denkbeeld een zekeren steun gegeven
door te verklaren, dat het erfelijk peer
schap niet voldoende is, iemand stem en
zetel te geven in het Hoogerhuis.
We mogen echter aannemen, dat men
zich stipt aan de tot dusver gevolgde ge
woonte zal 'houden.
Maandag 6 Februari zullen de Koning
en de Koningin de zitting openen. De
Koning zal zijn eerste troonrede voorle
zen.
Naar men in politieke kringen ver
wacht, zal echter de vetowet vóór de kro
ning doorgezet worden. Verder zullen er
in 1911 behandeld worden wetsontwer
pen ter afschaffing van het meervoudige
stemrecht, ter vaststelling van de verkie
zingen op één dag en ter bezoldiging van
leden van het Lagerhuis. Home Rule voor
Ierland en de scheiding van kerk en
staat in Wales zullen niet vóór 1912 aan
de orde komen. De begrooting van oor
log zal waarschijnlijk niet hooger zijn
dan die van verleden jaar, die van marine
daarentegen wel, maar dienaangaande
verluidt er nog niets stelligs.
De correspondent zegt verder, diat er
waarschijnlijk voor de aanneming van de
vetowet geen verandering in het kaljinet
zal komen.
Wat de verkiezingen aangaat in
Griekenland
zin volgens de thans bekende uitslagen
van de 364 afgevaardigden der nieuw-
gekozen Kamer minstens 260 tot 270 als
hechte steunpilaren van Venizelos' regee
ring aan te merken. Deze heeft dus bij
de bijeenkomst der Kamers van revisie
die op 8 Januari a.s. plaats vindt, een
stevige meerderheid voor haar vreedza-
Ine hervormingsplannen, waaromtrent de
Grieksche premier in zijn belangrijke pro
gram-redevoering te Larissa onlangs een
en ander heeft losgelaten.
Als president voor de nieuwe Kamer
voi'dt door de regeeringspartij voorge
steld de vroegere premier Dragoemis.
D.e Kretenzisciie regeërlng heeft naar uit
Canea wordt gemeld, vreezende dat
onlusten zouden uitbreken de publicatie
van de nota van antwoord der bescher
mende mogendheden over de
Kreta-kwestie
tot de Kretenzers gericht, uitgesteld.
Die vrees zal wel voorgewend zijn en
het uitstel wel in verband staan met de
geheime vergadering der Christen af
gevaardigden, waarin over het antwoord
der Kretensische regeering op de laat
ste nota der beschermende mogendheden
belangrijke besluiten genomen moeten
zijn. De openbare verjaderigen zijn tot
onbepaalden tijd verdaagd
Bedoelde nota der beschermende mo
gendheden handelt over de soevereine
rechten van den Sultan van Turkije en
de ongeldigheid der jongste besluiten van
•de Volksvertegenwoordiging.
Zwitserland
zat geen evenredige vertegenwoordiging
krijgen, tenminste als de wil geschiedt
van den naüonalen raad te Bern die gis
teren met 89 tegen 44 stemmen een
voorstel van de minderheid heeft verwor
pen, strekkende om de regeering te ver
zoeken, een wetsontwerp nopens de in
voering van evenredige vertegenwoordi
ging voor den Nationalen Raad in te
dienen.
Ook over de regeering is gister ge
stemd en de federale Kamers hebben
eenstemmig verkozen tot bondspresi
dent Ruchet, hoofd van het departement
van binnenlandsche zaken, tot vice-pre
sident dr. Forrer, hoofd van het depar
tement van spoorwegen; tot president
van het federale hof dr. Merz en' toit
vice-president dr. Fuvey.
Perzië
is nog steeds zonder regent, ofschoon
men hoopt, nu niet meer voor langen
tijd.
De tot Regent gekozen' Perzisahe
staatsman Nasr-el-Moelk toeft nog al
tijd in Europa. Ern zelfs heeft het ge
rucht geloopen, dat hij er niet aan dacht,
zich naar Teheran tj begeven om daar de
eervolle, maar weinig aangename taak
te aanvaarden, door het Perzische Par
lement op zijn schouders gelegdl. Ech
ter is Nasr-el-Moelk nu toch op weg ge
gaan inaar Perzië. Hij was in Parijs
wat blijven hangen maar het Perzische
gezantschap te Londen heeft van dat
toeven de verklaring gegeven. De zoon
van Nasr-el-Moelk was ziek geworden,
en de vader had de reis niet willen)
voortzetten, voor h.ij zijn' zoon goed be
zorgd wist.
Te begrijpen is den' vader, die daar
bij den staatsman wat al te zeer verwaar
loosde. Doch ook hier ging het als in
het oude Rijmpje: Lang gewacht.... toch
gekregen.
GEMENGD.
De Amerikaansche Westersche
spoorwegmaatschappijen hebben O'Neil,
den minister van arbeid, en Knapp, den
voorzitter van de Interstate Commission,
aangekocht als bemiddelaars op te tre
den in1 het loongeschil met de machi
nisten.
Volgens officieele berichten hebben
de Mexicaansche troepen de opstande
lingen weder de siad Guarrero ontno
men. In den staat Chihuahua moet het
georganiseerd verzet zijn gebroken.
„Officieel" altijd.
De chef van den general en jstaf.
der Vereenigdie Staten heeft aan het
oomité voor militaire aangelegenheden
een rapport doen toekomen,, waarin er
op gewezen wordt, dfet de Vereenigde
Staten er niet op berekend zijn, aan een
buitenlandschen vijand weerstand te
bieden. Verder wordt in dit rapport uit
eengezet, dat meer artillerie, meer veld
geschut en een grootere voorraadoor
logsmunitie inoodig is. Het staande le
ger zou vergroot moeten worden van
80.000 tot 100.000 man.
Meer dan 150 afgevaardigden'steu
nen' het plan om door het aanleggen van
een zeekanaal Parijs-Rouaan van Parijs
een zeehaven ie maken. De kosten wor
den begroot op 145 millioen.
De uitvoering van 'het plan zou den
staat 20 millioen aan rechten opbren
gen en een half millioen jaarlijks bespa
reu voor de regeering van de Seine.
Geweldige regens veroorzaken bij
voortduring overstroomingen in Spanje.
Te Granada staan verschillende wijken
onder water. Te Saragossa staan straten
te Valladolid huizen onder water. Te Val-
ladolid is verder een arbeider door een
grondverzakking gedood. Ook Cadix is
overstroomd. Karabiniers hebben op het
Conilplein menschelijke overblijfselen ge
vonden, die van een schipbreuk afkom
stig zijn.
Uit Rusland komen nog steeds
pestberichten. Te Bakoe is een geval
van pest met doodelijken afloop voorge
komen, evenzoo te Batoein. In het gou
vernement Astrakan breidt de pest zich
onder de «omadenbevolking uit. Giste
ren zijn 9 personen ziek geworden <jji
zes overleden aan de ziekte.
De Duitsche kroonprins is gisteren
aan boord van het oorlogsschip Gneisè-
nau, te Bombay aangekomen en er of
ficieel ontvangen. I
De Engelsche admiraliteit beeft
aan „Scott's Shipbuilding Comply" ie
Greenock den, bo,utw. ppge,dragen yan een
nieuw schip, dat het grootste slagschip
van de Britsche marine zal worden.
Het zal ongeveer 600 voet lang wor
den, een waterverplaatsing hebben van
meer dan 24,000 ton en minstens 121
knoopen afleggen.
De veeuitvoer van Jutland is door
de Deensche regeering verboden, om
dat bij Lillerny, in de nabijheid van
Aarhus, mond en klauwzeer is geconsta
teerd.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besl. is Th. C. P. M. Kolfscho
ten benoemd tot burgemeester van Ges
tel en Blaarthem;
is benoemd tot onderwijzer bij de Rijks
kweekschool voor onderwijzers te De
venter H. H. Hoogenraad, te 's-Hage.
is benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Boxmeer J. Croonen te
Oldenzaal.
zijn benoemd bij het centraal labora
torium ten behoeve van het staatstoezicht
op de volksgezondheid dr. W. P. H. van
den Driessen Mareeuw, apotheker te
Utrecht, en C. J. van Putten, arts te
Utrecht
is aan de assistenten bij de directie
van de Rijkspostspaarbank J. G. Colijn en
J. B. R. Faupel als zoodanig eervol ont
slag verleend.
Negen urendag voor Gemeente
werklieden.
De Amsterdamsche gemeenteraad heeft
3 dagen gediscussieerd over een voor -
dracht van B. en W., om den gemiddelden
9-urigen arbeidsdag als regel voor ge
meentewerklieden te stellen. Hiermede
zou gepaard gaan een 'herziening der
loon en, welke een uitgave van 2i/2 ton
zou vereischen.
Verschillende moties en voorstellen van
raadsleden werden naar aanleiding van
de voordracht ingediend. Het <lebat is
geëindigd met de aanneming met 23 te
gen 18 stemmen van een motie, inge
diend door de heeren Delprat, Schelte-
ma, Lambrechtsen van Ritthem, Wijnma
len, Worst, Zwart en Den Hertog, waarin
de Raad van oordeel dat er geen vol
doende reden is noch voor een aigemeene
verkorting van den arbeidsduur, noch
voor een aigemeene verhooging der loo-
nen, de mogelijkheid erkennende dat voor
sommige categorieën van gemeentewerk
lieden of beambten, of voor beide, ver
korting van arbeidsduur of loonsverhoo-
ging gewenscht is, B. en W. uitnoodigt
een onderzoek naar beide quaesties in
te stellen en naar de financieele gevol
gen, voortvloeiende uit een eventueele
wijziging der bestaande regelingen.
Voorloopig is daarmede de aigemeene
9-urendag van de baan.
Resultaat-Salarisactie.
De onderwijzeressen tien in getal
der R. K. scholen te Scheveningen, dien
den eenigen tijd geleden bij het bestuur
dier scholen het verzoek in, ook haar te
salariëeren volgens de zgn. Bisschoppe
lijke regeling, welke tot heden voor haar
niet wordt gevolgd.
St. Ni colaas j.l. werden zij verrast met
de zeker aangename surprise, dat met in
gang van 1 Januari 1911 aan haar verzoek
zal worden voldaan. (K. S.)
Weigerende raadsleden.
De gemeenteraad van Zaandam be
noemde geruimen tijd geleden een raads
commissie, om te onderzoeken, welke
bezwaren van gemeentewege konden in
gebracht worden tegen het concept-wets
ontwerp tot wijziging der gemeentewet
In die commissie kregen zitting de heeren
Baas, antirev., Duijs, soc.-dem., van Hilk
lib., Karskens, R. K., en van de Stadt,
vrijz.-dem.
Al spoedig vond de heer Duijs dat de
andere commissieleden hun werk aller
treurigst deden, waarom hij uit de com
missie wegliep. De vier andere heeren
maakten hun rapport op en dienden het
in, terwij! de heer Duijs een zelfstan
dig voorstel indiende.
In de voorlaatste raadszitting kwamen
beide in behandeling en de Raad, van
oordeel, dat in belde adressen iets goeds
school, nam ten slotte vermoedelijk
om uit de impasse te komen en het reeds
over half twaalf was het voorstel
aan, om beide naar de raadscommissie
terug te zenden met verzoek, daaruit één
geheel samen te stellen.
be i commissieleden echter achtten
hun taak geëindigd met de indiening van
het rapport hunner bevindingen en deel
den den gemeenteraad Donderdagavond
schriftelijk mede, dat zij weigeren van
deze twee concepten een geheel te ma
ken.
De gemeenteraad besloot in de vol
gende zitting een nieuwe commissie van
5 leden te benoemen.
Hooge bezoeken aan Nederland.
Uit Londen meldt men aan het „Hbl."
„Truth", het bekende weekblad, dat
over Hof-aangelegenheden in den regel
uitmuntend is ingelicht, schrijft in het
juist verschenen nummer, naar aanlei
ding van een gerucht dat de koning van
Engeland na de kroning naar Brussel zou
gaan: „Er is geen sprake van dat de Ko
ning en de Koningin het volgend jaar
een bezoek zullen brengen aan Brussel
noch aan eenige andere Europeesche
•hoofdstad."
De Parijsche correspondent van de
„N. R. Ct" meldt, van gezaghebbende
zijde te hebben vernomen, dat het bezoek
van den president van de Fransche Re
publiek aan Nederland thans zeker in
beginsel vaststaat. Omtrent den datum en
de wijze, waarop de mogelijke reis on
dernomen zou worden, zegt men nog niet
van wederzijds genomen definitieve be
slissingen te kunnen spreken. Maar aan
gezien het Fransche staatshoofd nooit bui-
tenlandsche reizen onderneemt gedurende
den tijd, dat het parlement bijeen is, mag
men wel aannemen, dat dit bezoek, zoo
het in 1911 plaats heeft, zal vallen hetzij
in de Parlementaire Paaschvacantie, het
zij na het uiteengaan van de gewone
parlementaire zitting na half Juli.
De eerste tijd, de maand April dus,
schijnt ons voor het oogenblik reeds ern
stig overdacht te worden.
De Papendrechtsche strafzaak.
In een druk bezochte cursusvergade
ring van de vrijz.-democratische kiesver-
eeniging te 's Gravenhage, heeft mr. J.
Limburg gisteravond gesproken over de
Papendrechtsche strafzaak.
De vergadering ving aan met een me-
dedeeling van den voorzitter, den heer
Marchant, dat prof. Jelgersma was uitge-
noodigd. Deze had echter geantwoord,
dat hij alleen zou komen, wanneer de
heer Limburg de zaak van psycholo
gisch en medisch standpunt zou bezien.
Het bestuur had geantwoord dat de heer
Limburg de zaak in haar geheel zou be
handelen en prof. Jelgersma bleek niet
aanwezig.
Textielindustrie.
Door de directie van de spinnerij Eilcr-
mark te Ulanerbrug, de heeren B. W. en
H. te Kuile te Enschede is bepaald, dat
met ingang van 1 Jan. aan hare arbei
ders drie vrije dagen per jaar zullen ge
ven worden met behoud van loon; terwijl
tevens toegezegd is, dat in geval van ziek
te gedurende de eerste zes weken dooi
de directie een toeslag wordt gegeven
bij het ziekengeld, waarop zij volgens de
bepalingen van het ziekenfonds recht heb
ben.
KORTE KRONIEK.
Tot leden van het hoofdbestuur
der Nationaal-historische partij zijn ge
kozen de heeren J. W. van Aalst en H
Quispel, te 's-Gravenhage mr. B. van
der Feen de Lille, te Alkmaar, en jhr.
dr. J. M. A. Gevees Leuven, te Ede.
De gemeenteraad van Zaandam be
sloot gisteravond met 16 tegen 2 stem
men van Z. M. den keizer van Rusland
het toegezegde geschenk, bestaanide in
een standbeeld van Czaar Peter den
Groote, te aanvaarden.
Uit Bangkok meldt men aan idkï
„New-York Herald", dat het Neder-
landsche oorlogsschip „Koetei", van de
Indische vloot, koning Maha Vajiravudh
kwam begroeten bij gelegenheid der
plechtighede pder troonsbestijging. Dit
was het eerste bezoek, dat in 17 iaar
door een Hollan'dsch oorlogsschip aan
Siam gebracht werd.
De ministers van landbouw, nijver
heid en handel, van financiën, van ko
loniën en van baFenlandsche zaken heb
ben benoemd tot lid van de commis
sie voor de handelspolitiekden heer
prof. dr. S. Hoogcwerff, te Wasse
naar.
De Bond van Schoen fabrikauien, te
Kaatsheuvel sloot gisteren met den Ne-
derlaudschen Ltderv/erkersbond een ar
bitrage-verdrag, u va. door van beide par
tijen. een commissie benoemd is pin de
arbeidsgeschillen door onderhandelin-!
gen bij te leggen.
LEIDEN, 16 December.
Burger-Zangschool.
Een uitvoering van jonge kinderen
heeft altijd iets aantrekkelijks voor het
oog. Die blije, frissche kinderschaar, de
oogen stralend van zelfbewustheid, de ro
zen op de wangen, gestoken in fleurige
kleedjes, 't is al lust en leven wat men
ziet. En het is tevens een genot voor het
oor, als hetgeen ten gehoore wordt ge
bracht, een verklanking vindt zooals eer
gisteren avond geschiedde.
Een uitgelezen kinder-programma. was
het toch wat de talentvolle Directeur, de
Heer C. B. Duyster had saamgevlochten
tot een krans ,die ten volle waardig was,
door de wijze van uitvoering hem
te huldigen die nu, gedurende vijf en
twintig jaren, de herder is van de Burger-
Zangschool.
We hebben bij de uitvoeringen van deu
Heer Duyster steeds de gelegenheid te
constateeren, dat in onze vaderiandsche
kinderzang-literatuur heusch nog wel een
forsche greep is te doen zonder in herha
lingen te moeten vervallen-dat er nog te
over zijn, frissche, levendige koortjes en
bevallige solo-nummertjes, die een eere
plaats innemen in de producten van eigen
bouem en heusch het afvisschen van
vreemden „heim" niet noodzakelijk is.
Met zwierige levendigheid werden de
verschillende koornummertjes gezongen;
met nauwlettend opzien naar den dirigent
werden gelijkheid en juist nuancccren be-
vor, erd; door een afgewerkte uitspraak
was aJes goed te vqlgen, zonder ver
plichting van voortdurend staren in het
tekstboekje; wat nog meer valt te loven
is de jeugdige bezieling die uit elk stuk
je ons tegenk.inkt als een bewijs, dat men
begrijpt wat men zingt.
Al weer een groot voordeel, dat bloe
men plukken van eigen bodem! Flet i#
dan tevens voor den tuinman, in casu den
Directeur, zoo gemakkelijk te snoeien,
te veredelen en het vruchtdragen te be
vorderen.
Het geheele eerste deel liet dan ook
niet na een hoogst bevredigenden indruk
achter te laten.
Na de pauze werd ten gehoore ge
bracht dc cantate „Leidens Strijd en Ze
gepraal" een stuk historie in verzen ge
bracht door W. H. Hasselbach en ge
toonzet door den bekenden cantate-com
ponist A. Lysen.
We moeten dadelijk zeggen, dat de
uitvoering door de jeugdige dillcttantcn
onze verwachtingen heelt overtroffen.
Er werd gezongen met een toewijding
die lof verdient. Het was een afgerond
geheel en de eigenaardige eigenschappen
van dit karakteristiek toonwerk, werden
goed naar voren gebracht.
Ons bedunkens moeten de Leidenaars
wederom hebben meegeleefd, die dagen
van voorheen; die angst; dat verlangen
naar brooddie vreugde bij de verlossing
en den dank- en lofzang die in die ure
het geprangde hart ontvlood
En al die emotiën werden door de
lieve kleinen met gepaste begrippen weer
gegeven. Veel droegen daartoe bij de sop
raan- en bas-solisten, die, met het be
scheiden orkestje het geheel in goede ba
nen hielden.
En waar nu zoo een uitvoering van de
Burgerzangschoo! bedoelt het opmaken
van den balans over het afgcloopen jaar,
daar kunnen wij den volijverigen Direc
teur geluk wenschen met het batig saldo'
door zijn energie verkregen.
Het is de som van veel moeite en
inspanning, doch ook hier geldt weer het
oude spreekwoord „Het einde kroont het
werk". En dat dan vele nieuwe leerlingen
zich wederom zullen laten inschrijven,
opdat de veredelende invloed van den
zang, steeds in breedere kringen zich doe
gelden. S.
Gisteravond was door de Directie
der stedelijke Gasfabriek in liet Nutsge-
bouw wederom een vergadering belegd,
waarin Mejuffr. J. Oppenheimer een voor
dracht hield over „Koken opgas". Zeer
velen waren opgekomen, zoodat verschei
dene aanwezigen zich met een staanplaats
moesten behelpen.
Mej. Oppenheimer behandelde haar
onderwerp op dezelfde wijze als de vo
rige maal in den R. K. .Volksbond, zoo-