35
BUITENLAND.
Naar zijn landteruggekeerd.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving,
2e Jaargang.
No. 346.
Surcau OUDE SI NOEL* 54, LEIDENt
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdag
November
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Niet juist.
De ^Nederlander" polemiseert met
tiet (A. R.) „Friesch Dagblad'' over de
pouding der Christ. Hist, raadsleden te
jWeesp, die tegen de afschaf.'ing der ker
mis hebbea gestemd.
Het A. R. orgaan meende deze hou
ding te moeten verklaren door oud-libe
rale invloeden. Hiertegen komt de
„Ned." en terecht op. Maar het
blad haalt er de Roomsch Katholieken
bij, en zegt:
„De Roomseh Katholieken zijn over 't
algemeen nergens te vinden voor de af
schaffing van de kermis, Haarlem en
Utrecht hebben daarvan in de laatste
jaren de voorbeelden doen zien."
In Uire«ht heeft één Roomsch Katho
liek voor de afschaffing gestemd, alle
andere Roomsche raadsleden stemden er
tegen en zwegen. Ons Christ.-Hist. lid,
ide heer Schorer, gaf een gedocumenteerd
betoog tegen de kermis."
„Waarom spreekt men mu niet van
oud-liberale invloeden in het Roomsche
jkamp?"
Tegen deze argumentatie komen wij
Op.
Immers, in Leiden is voor enkele maan
den met behulp van de Katholieke raads
leden de kermis afgeschaft Toen werd
tiet voorstel van Mr. Briët krachtig on
dersteund door een Katholiek en zwe
gen de Christ-Historischen. Dit meldt
de „Ned." niet.
In Haarlem behoorde in 1909 het be
kende Kath. raadslid mr. Thijssen, even
eens tot de tegenstanders der kermis.
En van Utrecht, waar verleden jaar deze
laak eveneens ter sprake kwam, noemt
de „Ned." zelf een Katholiek.
Herinnert bovendien de „Nederlan
der" zich niet meer, wat de „Tijd" ter
gelegenheid van de afschaffing der Rot-
terdamsche kermis heeft geschreven?
En om op het platteland te komen,
waar volgens de „Ned." de kermis nog
steeds een geheel ander karakter heeft,
dan in de stad, willen wij slechts een
enkel voorbeeld uit onze omgeving aan
halen, dat al evenmin het betoog van de
^Ned." ondersteunt. Wij bedoelen Lisse,
Waar R. K. Volksbond en Patrimonium
IR. K. Kiesvereeniging, zoowel als de
A. R., de Pastoor en de Herv. predikan
ten jaarlijks op inkrimping van de ker
mis (helaas tot dusverre te vergeefs)
aandringen. De Kath. burgemeester Jhr.
Von Bönninghausen heeft zelfs een Ju-
lianafeest geweigerd, omdat de Raad
'tien laatsten kermiszondag niet wilde la
ten vervallen.
!n Beverwijk viel verleden jaar het
voorstel tot afschaffing der kermis met
algemeene stemmen.
De bewering, dat de Katholieken ner
gens te vinden zijn voor afschaffing der
kermis, gaat dus in zijn algemeenheid
volstrekt niet op.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Behalve de aanneming der wet op de
tniddelen door het Hoogerhuis komt er
Weinig nieuws uit de politieke doos van
Pandora, waar maar weinig hoop op den
bodem ligt en van de
Kiesrec! tvrouwen
Verneemt men slechts dat het meeren-
tieel in opdracht van den minister van
binnenlandsche zaken, op vrije voeten
lijti gesteld, zonder getuigenverhoor.
Slechts 52 beschuldigden, die beschul-
FEUILLETON.
Uit hut Duitsch van J. Jegertehner.
11)
(Slot.)
Zou deze den bergkloof door trekken?
Hij hoorde een stem die hem riep, een
zachte, lieve stem. Hij si :t een gil uit
en vloog overeind. Neen, neen, hij
Wilde niet uit het leven scheiden, ter
Wille van z jn kinderen niet en ook
niet ter wille van Victorine. Zij was
stil in het dorpje ge' -ven, maar hij was
niettemin vast ,t rij n na
gekeken had bh wrgging eri dat
*9 he® piet haa> *edp,q!iAqit en h^af, heil-
digd waren ruiten vernield te hebben,
zijn tot boeten veroo.deeid .gewoonlijk
van 60 gulden, subsidiar een maand ge
vangenisstraf. Velen harer verkozen dv
gevangenis.
Toch zijn niet alle Engelsche voor
standsters van vrouwenkiesrecht suffra
gettes. Ten bewijze hiervan het volgen
de: Een vergadering van de Unie van
liberale vrouwenvereenigingen heeft met
algemeene stemmen een protest aange
nomen tegen het ergerlijke optreden van
de kiesrechtvrouwen en de regcering be
dankt voor haar besluit, om in de vo.gen-
de zitting tijd te geven voor een wets
ontwerp tot invoering van vrouwenkies
recht
Die houding is vrij wat sympathie
ker en men zou er haast toe komen ze
veel geluk in dezen toe te wenschen.
De staking der spoorwegmannen in
Frankrijk
houdt nog steeds veler gemoederen be
zig en bij velen is door het bandelooze
optreden der stakers een diepe wrok
geworteld. Daardoor is het volgende
verklaarbaar. Eenige leden vpn de Fran
sche Kamer hebben het plan opgevat po
gingen te doen om wegens stakingsver-
grijpen ontslagen, spoorwegmannen we
der in genade te doen aannemen.
De Temps bestrijdt echter dit plan met
vrij groote heftigheid. De Figaro even
eens. Laatstgenoemd blad verklaart:
„De staking der spoorwegmannen
was een misdaad tegen het land. Wan
neer onder deze arbeiders enkelen zijn,
die voor hun vergrijp te zwaar gestraft
zijn, zullen wij de eersten zijn om te
billijken, dat die straf wordt verzacht.
Maar van een algemeene amnestie, die
gelijk zou staan met een terugiodhtj
mag geen sprake zijn. Dat zou een
bespotting zijn van de openbar emee-
ning".
Niet weinigen zullen het hiermede
eens zijn. Men is dan ook dikwijls al te
gul met amnestie. Zoo ook nu weer in
Brazilië
waar de bemanningen van eenige slag
schepen aan het muiten zijn geslagen.
Zij eischen hoogere soldij en afschaf
fing'van de lichaamsstraffen. De offi
cieren aan boord dier schepen werden
vermoord. Op de stad werden een paar
kanonschoten gelost
Nauwkeurige bijzonderheden ontbre
ken nog. Een ander telegram uit Rio de
Janeiro meldt, dat aan de telegraafkan
toren aldaar telegrammen in codeschrift
worden aangenomen, wanneer een ver
taling ervan gn ook de gebruikte code
wordt overgelegd.
De beweging breidt zich uit, Alle za
ken staan stil.
Aldus luidde het eerste bericht van
den 23sten. In den nacht echter hadden
de schepen de baai bij Rio de Janeiro
verlaten en waren gistermorgen weer
voor de haven teruggekeerd.
Een draadloos telegram van den lei
der der beweging aan boord van de
Minas Geraes is onderschept door het
/station te Urbine. Hierin werd 't pant
serschip Sao Paolo aangeraden zeer be
zadigd te handelen en niet het kanon af
te schieten voor het last had gekregen
het congres, dat te een uur bijeen zou
van de Minas Geraes.
Ze wachtten toen de beslissing af van
komen en wel een algemeene amnestie
zal afkondigen, waardoor de toestand
weer gewoon zal worden1.
Griekenland en Turkije
zullen waarschijnlijk niet lang meer in be-
beden zou volgen
Een vogel fladderde angstig fluitend
naar zijn nest toe. Beneden flikkerden
nog steeds de lichtjes. De optocht was
oneindig lang en schitterend. Telkens
kwamen en verdwenen er wéder nieuwe
fakkels. Eensklaps greep hem iemand bij
den arm. Hij huiverde
„Frans ben jij daar nog, God zij ge
loofd en geprezen."
„Victorine.... Jij hier?"
„Ga met mij mede terug naar ons
dorpje Trans en blijf.... bij mijU. Ge
moogt niet naar Amerika terugkieeren,
dat gevoel ik nu." Zij was geheel bui
ten adem zoo hard had zij gelopen, ge
dreven door den angst dat hij zich iets
zou aandoen in zijn wanhoop. Haar hoofd
doek hield zij in de hand en de ïuren
hingen haar verward over htet voor-'
hoo id
..Ja, ik ga met je £ne4q terug. Qmlfflfi-
dekte vijandschap leven. Zoo heeft nu de
„Patris" een Atheensch blad weer eens
een heftig artikel tegen de Jong-Turken
gericht.
Men moet uit het geduld, dat Grieken
land totdusver aan den dag heeft gelegd,
niet opmaken zoo zegt het blad dat
dat geduld altijd zal duren, Integendeel,
het is veeleer uitgeput en de Grieken zul
len zich wellicht opmaken om hun be
langen te verdedigen.
Dat is de eerste „boem" op de Turk-
sche trom, terwijl ook de Kretenzers
weer eens een deuntje in het orkest gaan
meespelen.
In de Woensdag gehouden zitling van
de Kretensische Nationale Vergadering,
waar geen enkel Mohamedaansch afge
vaardigde aanwezig was, werd door al
le christelijke Kamerleden de volgende
motie onderteekend: „De Nationale Ver
gadering van Kretensische Hellenen be
sluit onwrikbaar te volharden bij het na
tionale program, dat geheiligd is door de
vaderlandsliefde van het Kretensische
volk en de groote offers door, geheele
geslachten daarvoor gebracht.
Zij hoopt en is overtuigd, dat de be
schermende mogendheden, die in belang
rijke mate tot den huldigen stand van za
ken op het eiland hebben medegewerkt,
hun werk van hooge gerechtigheid, dat
de geschiedenis in hare annalen zal boek
staven, ten uitvoer zullen leggen en door
hunne toestemming tot de vereeniging
van Kreta met het vrije koninkrijk Grie
kenland, -datgene tot stand zullen brengen
waarvoor het geheele Kretensische volk
sedert September 1908 heeft gestreden."
En eerst was de kamer geopend in
naam van den Koning van Griekenland.
Waar blijft de nota van de Porte?
Onder de republikeinen in
Portugal
wordt de geest blijkbaar ook steeds min
der.
De leden van revolutionaire en republi-
keinschc vereenigingen en clubs trokken
Dinsdagavond onder muziek en fakkel-
schijn naar den zetel v. h. rcpublikeinsche
partijbestuur om hun aanhanke ijkl.eid aan
de partijleiders t e betuigen. Men zegt, dat
deze betooging eenigszins het karakter
had van een oppositie tegen de voorloo-
pige regeering. De leider der revolutiön-
nairen, Machado dos Santos, toont in
zijn partijorgaan een onmiskenbaren te
genstand tegen sommige daden der re
geering. Misschien dat we er spoedig
meer van hooren.
GEMENGD.
De gezondheidstoestand der Bel
gische Koningin blijft onveranderd, maar
haar toestand is over het algemeen gun
stig. De ministers van Buitenlandsche Za
ken en van Oorlog hebben besloten, dat
de officieele feestmaaltijden, die Zaterdag
zouden plaats hebben ter gelegenheid van
den Naamdag van den Koning, niet zul
len plaats hebben.
Volgens besluit van den Pruisischen
Minister van Onderwijs, is in het vervolg
iedere onderwijzeres, die een huwelijk
sluit door dit feit zelf uit haar betrekking
ontslagen. De gehuwde onderwijzeressen
kunnen slechts om redenen van locaal be
lang hoogstens in functie blijven tot aan
het einde van het schooljaar.
Brito Camacho heeft het Portu-
geesche ministerie van Publieke ]Werken
aanvaard
Koningin Maria Pia van Portugal
is gistermiouag Ue Napels aangekomen.
Zij is aan het station door de Italiaansche
souvereinen ontvangen en begaf zich met
hen naar het Koninklijk Paleis.
ge het je vergelden, Victorine.... het zal
je nooit berouwen."
Hij sprak langzaam, inet Klanklóoze
stem. Hij moest eerst tot zich zelf ko
men, beseffen waar hij was, want hij
kon het geluk niet geheel omvatten.
Zij greep zijn arm en ging langzaam1
met hem terug, naar hare woning. De
maan zweefde aan den helderen ster
renhemel en goot haar stralen over alle
bergen en ravijnen uit.
Frans haalde gejaagd adem en hield
haa rhand vast in de zijne gesloten.
Zoodra zij het huisje van Victorine
naderden, helderde zijn gelaat op. Hij
kwam nu weder tot volle bewustzijn en
zag haar met groote oogen aan:
„Moet ik nu weder naar de herberg
toegaan, Victorine? Ik doe het niet gaar
ne. Ik ben zoo moe en zoo benauwd en
als ik bij jou mocht blijv.en, zou jk piet
De vorstelijke personen begroetten el
kander hartelijk. Ook door de bevolking
werd koningin Maria Pia begroet.
Volgens de „Mattino", zal koningin
Maria Pia den winter doorbrengen in het
Koninklijk Paleis, waar de hertog van
Cporto zich spoedig bij haar zal voegen.
Woensdag kwamen te Constantino-
pel weer 24 nieuwe choleragevallen voor,
terwijl er 12 aangetasten stierven, Alle
scholen in de stad zijn gesloten.
Het water van de Seine was gis
teren in 24 uren 42 centimeter gevallen.
Men verwachtte nog verdere daling
in de zijrivieren zakt het water.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besl. is aan mr. L. van An-
del, eervol ontslag verleend als rechter
in de arrond.-rechtbank te Middelburg;
is B. Groenendijk, te Zutphen, thans
tijdelijk bureel-ambtenaar van het Rijks-
waterst at benoemd tot bureel-, m ten^ar
van den Rijkswaterstaat 3de klasse:
is aan den hoofdcommies der posterij
en A. G. Boekwijt, eervol ontslag ver-;
leend;
is benoemd tot directeur van het post
en telegraafkantoor te Maassluis, J. K.
W. Zwang, thans te Leerdam.
is N. Dokter te 's Gravenhage, thans
bureelambtenaar van den rijkswaterstaat,
benoemd tot bureelambtenaar van Óen
rijkswaterstaat 3e klasse;
Mond- en klauwzeer.
Op den 23en November jl. werd in het
hoofdgebouw van de Directie van den
Landbouw, Tournooiveld 6, te 's Graven
hage, onder leiding van den Directeur
Generaal van den Landbouw en in te
genwoordigheid van den inspecteur van
den veeartsenijkundigen dienst en den
directeur der R.jksserun i.irich ing een ver
gadering van de districtsveeartsen gehou
den, ter bespreking van maarregelen tot
wering van het in het buitenland hcer-
schende mond- en klauwzeer.
Verslag Rijkspostspaarbank.
Uit het uitgebracht verslag betreffen
de den toestand der Rijks postspaarbank
over 1909 blijkt, dat het aantal inwoners
bedroeg 1462615, zijnde 1 inlegger op
de 4 inwoners, dat het aantal in 1909
uitgegeven boekjes 60945 bedroeg. Het
aantal inlagen was 1902301 en het bedrag
dier inlagen f77.014.243.90. Hieronder
zijn begrepen 133203 inlagen j.i spaar
bankzegels. Het aantal spaarbankkiezers
bedroeg 1580.
8846 vereenigingen belegden hun kas
geld bij de Rijkspostspaarbank. Voor den
dienst der Rijkspostspaarbank zijn geo-
opend 319 postkantoren, 65 bijpostkanto
ren 1086 hu'ppostkantoren te zamen 1480
kantoren 4220 staatsschuldboekjes wer
den uitgegeven, waardoor het totaal steeg
tot 12422.
Per 1000 zielen werd in 1909 ingelegd
f 13158.681/2 en terugbetaald f 12336.16.
R. K. Sanatorium te Groesbeek.
De vereeniging „R. K. Herstellingsoor
den voor longlijders en zwakke kinde
ren" heeft 14 architecten uitgenoodigd:
voor het ontwerpen van plannen voor
een sanatorium voor longlijders in het
Dekkerswald te Groesbeek. De ontwer
pen zijn einde Mei ingekomen. De jury
bestond uit dr. P. J. H. Cuvpers te
Roermond, prof. G. J. van S aay te
Delft en den heer J. H. Vrijman, Rijks-
bouwkundige. Zij heeft advies ingewon-
„Je kunt wel in het kamertje van mijn
zoon slapen", anhvordde zij op kalmen
toon, terwijl zij het toeliet dat hij h|aar
op het voorhoofd kuste. Het kamertje
staat nu toch leeg, want de oudste is ook
weg.... naar Damo.... eu komt eerst mor
gen terug."
„Ik dank je, Victorine", zeide hij een
voudig, maar in zijn doffe oogen parel
den tranen van weemoed en geluk..
Den volge- den morgen drong de ma
re door het d >rp dat Frans Esehcr niet
vertrokken was, maar d d lag in het
huisje van Victorine. Hij ,v*as, bevvecide
de buren, zeker aan hartverlamming ge
storven. Men wist dat hij geld bij zich
had, zoodat de politie zich aanvankelijk
met de zaak wilde bemoeien. Maar al
spoedig wist men dat alles in orde was,
en bovendien iedereen getuigde dat Vic
torine eene brave, deugdzame vrouw
ytA$» die .tot geen misdaad w staat ^o.u
nen van een Geneeskundige Commissie,
bestaande uit dr. Y. Terpstra, Genees
heer-Directeur van het sanatorium te
Hooglaren, dr. W. A. Boekelman, direc
teur van het St. Andreasgasthuis te
Utrecht en dr. N. P. van Spanje, directeur
van het O. L. V. Gasthuis te Amsterdam^
Als secretaris der jury fungeerde dr. A.
K. M. Noyons. De Jury heeft gemeend
de voorkeur te moeten geven aan den
ontwerper van het plan „Littera scripta
man et".
Bij opening van het briefje bleek de
maker van het plan te zijn: Eduard Cuy-
pers, architect, Amsterdam.
KORTE KRONIEK.
Na een geheime zitting heeft de Ara-
sterdamsche raad besloten tot aankoop
ten behoeve van de gemeente van het
landgoed Oud-Rosenburgh voor de som
van f120.000.
Een krediet van f150.000 werd boven
dien toegestaan voor ophooging van het
terrein.
Tot nu toe is Middelburg de eenige
plaats in Nederland, waar een sluitings
uur voor café's niet bestaat.
Thans is door den gemeenteraad vast
gesteld^ dat de café's tusschen des
nachts half een en 5 uur 's morgens ge
sloten moeten zijn.
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft met 19 tegen 15 stemmen afwij
zend beschikt op een subsidie-aanvrage
ad f500 van de afd. Amsterdam van den
Ned. Bond van Onderwijzers voor een
St. Nicolaasfeest.
Het hoofdbestuur van den R. K.
Kalk- en Steenbewerkersbond vergaderde
in den Bosch. De weerstands- en propa-
gandakas bleken er goed voor te staan.
Vooral het fonds „Wcdu wens leun" mag
zich verheugen in een warme belangstel
ling van de zijde der leden, getuige de
stand der kas. Terwijl nog zoo pas in het
begin van deze maand, twee ui.Keeringcii
hadden plaats gehad, ieder groot
f60, was er nu nog ruim f132 aanwezig.
Door den vrijgestelde was een afdee-
ling te Ti el opgericht.
LEIDEN, 25 November.
Sociale Cursus.
De door het plaatselijk Comité der
K. S. A. alhier georganiseerde cursus
over de sociale vei zekering zal Maandag
avond a.s. geopend worden met de be
handeling van de sociale verzekering uit
algemeen maatschappelijk en staatkun
dig oogpunt, spreker van dezen avond!
is Mr. P. J. M. Aalberse.
De toegangsprijs tot dezen cursus is
zoo uiterst gering, dat niemand er door
van het bijwonen der lessen kan worden
afgeschrikt. Hier wordt derhalve een
eenige gelegenheid geboden om op de
gelijke wijze een vraagstuk te hooren be
handelen, dat in hooge mate de belang
stelling verdient van allen, die er eeni-
gen prijs op stellen met hun tijd mee te
leven. Wij sporen derhalve de lezers van
ons blad aan tot deelneming aan dezen
hoogst belangrijken en actueelen cur
sus.
Men zie voor de toegangsprijzen, de
plaa*s waar en de tijd waarop de eerste
lezing, Maandag a.s. zal gehouden wor
den, de advertentie in ons nummer van
morgenavond.
De Studenten afdeeling Van het af«
gemeen Ncderl. Verbond houdt een le
zing met lichtbeelden in vereeniging niet
zijn.
Op het kerkhof van zijn geboortes
plaats, waar hij eindelijk rust had gevon
den, werd Frans Escher begraven, lede
ren maand wanneer de kerkklok het „Avel
Maria" begon te luiden, zag men voort-i
aan Victorine met gebogen hoofdi ais
in gepeins verdiept, het gelaat in den
hoofddoek begraven, naar de [jerk toe;
gaan. Daar nam zij dan plaats in een
donker hoekje, vouwde de handen erf
zond zij een vurig gebed omhoog tot
de Heilige Moeder Gods. Zij bidde eerst
vcor de ziel van Frans, daarna voor ziclj
zelve en dan weder voor hem want zij
wist dat zijne liefde voor haar Jicm Iwl
leven bad gekost
