BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
2e Jaargang.1
No. 337.
c Ccicbclve Sou/tarnt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
|etl het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
iper post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
13
November
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkood
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Wat (ie eerstvolgende diagen zulten
geven vopr
Engeland
Is nog niet niet zekerheid te zeggen en
Lyve zullen den uitslag der heden gehou
den bijeenkomst van het Lagerhuis moe-
fiten afwachten om over het verdere ver
hoop der zaken een eenigszins betrouw-
Ijbaar oordeel te kunnen vellen. iWiel^ is
i'men in Engeland algemeen het gevoelen
tftoegedaan dat het Lagerhuis zal worden
\iden ontbonden en nieuwe verkiezingen
zullen worden uitgeschreven. Men meent
namelijk dat de regeering die veto-resolu
ties aan het Hoogerhuis zal voorleggen
;en na de verwerping, waaraan niet te
iftwijfelen valt, het Lagerhuis zal ontbin
den.
De conservatieve bladen richten nu
heftige verwijten tegen het Kabinet dlat
het van de ondersteuning der Ieren af
hankelijk is. Zooals men weet heeft de
'lersche Home-rule-kwcstie een groote
Tol in de laatste gebeurtenissen ge
speeld.
Ook minister LloyeLGeorge, die ten
yorigen jare de peers zulke bittere pillen
fjte slikken gaf begint zich weer te roe
ren. Hij heeft nu aan de bladen een
schrijven gezonden waarin hij o. m.
zegt:
„Wij hebben tevergeefs ieder middel
laangewend langs verzoenenden weg voor
'alle Britten dezelfde politieke rechten te
verkrijgen. Nu zijn wij in den strijd ge
dreven om een onpartijdige behande
ling in het vaderland zelf. ,Wij wijizen
den eisch van de 600 Tory-peers te
rug, dat zij geboren zouden zijn om
'over het lot van 45 millioen landgenoo-
ten te beschikken en hun verlangen naar
een goede regeering met de voeten te
treden."
Intusschen is Redmond, de lersche
nationalistische leider uit Amerika te-
'ruggekeerd .waar hij fondsen verzamel-
jjde voor de home-rule-beweging. De
v;som die hij bijeenkreeg beloopt een be-
jdrag van 200.000 dollar.
Bij zijn aankomst werd hij met enthou
siaste ovaties saluutschoten en vreugde-
Vuren ontvangen.
Te Cork en te Dublin hield Redmond
[toespraken, waarin hij verklaarde, dat. de
[loop van zaken de overwinning van
[home-rule zeker maakte. Hij zou zich
[tiaar Londen begeven, om van de moei
lijkheden, waarin de .Britsche partijen
(Verkeeren, zoo goed mogelijk gebruik
|jte maken. De-strijd tsuschen (ie Ijeide
.partijen gaf Ierland de beste kar-en en
Ikon alleen eindigen met een ^po :dige
[opheffing van den eenigen hinderpar
jdie nog aan de instelling van een Iersch
(parlement in den weg staat.
Het is dus te verwachten dat de ko-
(taiende verkiezingsstrijd, nu de Ieren een
/jkas hebben, met nog meer woede zal
^gestreden worden. Waarschijnlijk wordt
de strijd heftiger dan die bij den
opstam1 in Honduras
geweest is. De le.der der opstandelingen,
generaal Valadar. had 108 man tegen
|de regeering air ondeu. Hier van deser
teerden er aano onds na de landing 70
terwijl het erb mei ijk overschot zich
pvergaf. De ov-.rloopers verklaren dat
hValadares 200 in onder zijn bevelen
('heeft en een 'dit^cten aanval pp de Re-
jgeering voorheeft. Hij mag dan wel
jgauw opschiete'i. anders b ft er piet
jYeel meer van zipi tro e
In de ernstig toe? nd door Jiet hoo-
,ge water schijnt in
Frankrijk
jïfo'g niet veel vei ring ..cmeti. Hoe-
,:"wel de hydrorr i che dienst aangeeft
jiüat bijna overal het, water yalt, is ,te
j]Parijls het water iog steeds wassende.
jReeds heeft naar aanleiding hiervan de
afgevaardigde E y in de Kamer geïn
terpelleerd en c i sprekers had
den zich beklaag en maatrege'en
Swaren genomen _>m Je Seine Jiet over-
Iptroomen van Parijs te beletten. Hierop
Verklaarde de Minister v i Openbare
fiXterken, Puech, iat de I ^geering geen
Verwijt kon treffu van langzaamheid. ,De
kaden [waren langs het gedeelte y,a,n de
rivier, dat zich binjieS Parijs bevoind,
zoodanig opgehoogd, dat de stad be
schermd was tegen een 50 c.M. hoogeren
waterstand dan in het vorige jaar.
Op andere plaatsen heeft men alle
toevallig aanwezige middelen van be
scherming te baat genomen. In de
banlieue zijn de werken met alle voort
varendheid ten einde gebracht, zooals
dat door het belang van de voorziening
werd geëischt
De verbreeding van de Seine van Pa
rijs tot Suresnes zal snel worden uitge
voerd. Het afvoeringskanaal zal langdu
riger studie vereischen.
De Kamer nam bij opsteken yan han
den de motie van orde, ondersteund idoor
Berry en Contant en aanvaard dooi" de
Regeering, aan. Het vertrouwen in de
Regeering werd er in uitgesproken.
Ze zijn 'daar in Frankrijk toch wel
gelukkig met hun vertrouw en smoties. Het
is te hopen dat ook de sultan van
Turkije
zulk een vertrouwen bij zijn inenscben
vin/dit. Men zal er spoedig met die be
grooting beginnen, waarop een tekort
van ettelijke millioenen voorkomt. In die
gisteren uitgesproken rede verklaarde de
Porte, dat het tekort op de begrooting
van het komende dienstjaar een leening
noodzakelijk zal maken.
De Sultan heeft vertrouwen uitge
sproken in de financieele toekomst van
het land!.
Verder constateerde hij, dat de be
trekkingen tot alle mogendheden van
vriendschappelijken aard zijn en dat de
buitenlands che politiek van Turkije zich
ten doel stelt het behoud van een eervol
len vrede onder handhaving van de legi
tieme rechten van het land.
't Is nog de vraag of hij die legitieme
rechten met vrede zal kunnen handha
ven. In de Kretakwestie ziet het er an
ders niet naar uit. Ook in
Portugal
kan weer eens eene warme beraadslai-
ging over legitieme rechten aan de orde
komen.
Volgens de telegrammen aan buiten-
Iandsche bladen bevindit het Portugee-
sche episcopaat zich op het oogenblik in
Lissabon om over de betrekkingen tus-
schen kerk en staat te beraadslagen.
Het kan daar als in Spanje weer tot
leelijke verwikkelingen aanleiding geven.
Intusschen schijnt het nu zoo goed als
zeker dat de ex-koning niet veel moeite
zal doen om zijn kroon terug te krijgen.
Het ding is hem blijkbaar te zwaar.
Belgische bladen willen weten, dat de
ex-koning Manuel spoedig in België zal
komen wonen. Gisteren werd de hertog
van Orleans uit .Woodnorton te Brussel
verwacht, zoogezegd, om naar een ge
schikte bezitting voor zijn neef om te
zien. Men spreekt van een landgoed in
Henegouwen of een kasteel in de nabij
heid van Brussel.
Wat aangaat de kwestie van den te
rugkeer van koningin Maria-Pia, die een
jaarlijksche toelage van de Republiek
zou krijgen verneemt nu de „Tribuna"
dat van die welwillend toegestane toe
lage niets aan is.
Maria Pia heeft edhter recht pp een
pensioen. Volgens een bepaling van het
huwelijkscontract, dat indertijd goedge
keurd werd door de Italiaansche pn de
Portugeesche Kamers, moet haar door
beide regeeringen samen een som yan
300,000 francs weduwe-pensioen per
jaar worden uitgekeerd, een som, die
tot de helft zou worden verminderde
wanneer zij Portugal vrijwillig mocht
verlaten. Van een schenking is dus geen
sprake, de koningin zou die, trouwens,
volgens de „Tribuna", niet aanvaard
hebben.
Misschien dat ze nu met de helft ge
noegen neemt en stilletjes buiten schoit
blijft
GEMENGD.
De Zweedsche Academie kende den
Nobelprijs voor litteratuur toe aan Paul
Heyse. Die voor de Scheikunde krijgt
prof. Otto Wallach te Gottingen.
Het kerkelijk huwelijk van prins
Victor Napoleon Bonarparte met prinses
Clementine van België is gister te Mon-
calieri voltrokken.
Het Russische Keizerpaar ving gis
termiddag met de kinderen de terugreis
naar Tsark'oje-Zelo aan.
In het stakingsgebied van Wales
bij Tonypandy een niet onbelangrijke
Er zijn, vermoedelijk in verband met de
zen diefstal, nog 100 soldaten en 50
agenten naar Tonypandy gezonden.
Llewellyn, de directeur van de Cam-
brianmijnen, en zijn helpers, die, naar
men weet, in een mijn zijn afgedaald om
de paarden te voeren en te drenken,
zullen een medaille krijgen van de veree-
niging ter bestrijding van wreedheid je
gens dieren.
De Engelsche bladen maken ge
wag van het voornemen van de admira-
ltieit een nieuw oorlogsschip te bouwen
dat grooter, sneller en machtiger moet
zijn dan welk ook reeds bestaand of in
aanbouw zijnd vaartuig van de Engel
sche vloot. Het moet den pantserkruiser
„Lion" nog overtreffen en een waterver
plaatsing van 28.000 ton, een langte van
240 meter en een snelheid van 30 zee
mijlen hebben, tegen de 26.500 ton, 200
meter en 28 zeemijlen van de „Lion."
In de Spaansche Kamer heeft de
socialistische leider Pablo Iglesias ver
klaard, dat de socialisten zich hebben ge
voegd bij de republikeinen met het dioel
de monarchie omver te werpen.
De Kretenzische partij, vroeger
door Veniselos geleid en die van Koen-
doeroes die vroeger de ergste tegenstan
der was van Veniselos, hebben zich ver-
eenigd. Koendoeros zal het gematigde
programma van Veniselos volgen, die al
tijd eerbied toonde voor de besluiten der
beschermende mogendheden. Dit is dus
een goed vooruitzicht voor den vrede in
den Balkan, voor zoover deze afhanke
lijk is van de Kretenzische quaestie.
Het personeel van de „Express
Company" te Jersey City, dat, naar be
kend is, tot staking is overgegaan en daar
door een staking van het gansche bestel-
lersgild en van vele werklieden in New-
York heeft veroorzaakt, heeft de voor
waarden van de maatschappij aangeno
men en is weer aan den arbeid gegaan.
Naar de „Temps" verneemt, heeft
abbé Hutin, die indertijd zooveel yan
zich heeft doen spreken, o.a. door het
oprichten van een association cultuelle
te Culey, aan den bisschop van Verdun,
in tegenwoordigheid van twee getuigen,
zijn onderwerping aangeboden. De ^bbé
moet nu van alle kerkelijke straffen, die
hij beloopen had, ontheven zijn.
De onlangs in Portugal afgekon
digde amnestie zal ook den „ex-dictator"
Franco en de aangehouden ministers yan
zijn kabinet omvatten, wanneer zij yer-
oordeeld worden op de tegen hen uitge
brachte aanklachtmachtsmisbruik tij
dens het koningsschap.
Een telegram uit Lissabon jneldt,
dat de voorloopige regeering elke belas-
tinng op de visscherij opgeheven heeft.
Te Stockholm zijn de pnderhande-
lingen over een Zweedsch-Duitsch han
delsverdrag begonnen.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot com
missaris van politie te 's-Hertogenbosch
F. H. C. C. van Bunge, thans commis
saris van politie te Bergen op Zoom
is J. W,. Schulinck, schoolopziener in
het district Breda, benoemd tot officier
in de orde van Oranje-Nassau
is de Oost-Indische ambtenaar met
verlof mr. W. de Veer, laatstelijk voor
zitter van de landraden te Cheribon en
Koeningan eervol uit 's lands dienst ont
slagen
is de Oost-Indische ambtenaar met
verlof A. H. H. S. Hermenns, laatstelijk
assistent-resident van Anjer, eervol uit
's landis dienst ontslagen;
is de Oost-Indische ambtenaar met
verlof, J. Aalfs, laatstelijk onderwijzer
3e klasse bij het openbaar Europeesch
lager onderwijs in Nederlandsch-Indië.
De Koningin-Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder is gister
namiddag te 8. u. 42 minuten per D-trein
te Apeldoorn aangekomen. Kort te voren
waren per hofrijtuig aan het station aan
gekomen freule Taets van Amerongen,
graaf Dumonceau en jhr. Hooft Graaf-
landt, terwijl de burgemeester van Apel
doorn, mr. Roosmale Nepveu, reeds aan
wezig was. Per auto kwamen H. M. de
Koningin en Z. K. H. de Prins, die zich
naar de eerste klas-wachtkamer begaven.
Nadat de salonwagen van de N. C. S.
was afgehaakt en voor het eerste perron
was gereden, had een zeer hartelijke
hoeveelheid ontplofbare gtofien gestolen, begroeting plaats. De vorstelijke familie
begaf zich per auto naar het Loo; het
gevolg met hofrijtuigen.
De Koningin-Moeder zal tot 3 Decem
ber op het Loo vertoeven.
Prins Hendrik vertrekt Woensdag
morgen om 9 u. 2 min. naar Bückeburg.
De Rijksmiddelen.
De cijfers in den staat, bevattende het
gewone maandelijksche overzicht van de
opbrengst der Rijksmiddelen, komen voor
de afgeloopen maand October merk
waardig veel overeen met die van de
zelfde maand van 1909. Er zijn maar
enkele belangrijke vermeerderingen of
verminderingen op te merken, en zoo is
ook de slotuitkomst slechts weinig hooger
dan verleden jaar. October 1910 behoort
dus niet tot de „mooie" maanden.
Er werd in het geheel ontvangen
f 16.397.390.39s, tegen f 16.331,843.25
in October 1909. Dus f 65.547.14s meer.
De suikeraccijns heeft in de laatste
drie maanden van dit jaar opgeleverd
f 6.217.217.71, tegen f 6.305.332.79 in
gelijk tijdperk van 1909.
In het geheel werd dit jaar ontvangen
f 141.231.282.22s, en in de eerste tien
maanden van 1909: f 134.566.616.016,
zoodat er thans f 6.664.666.21 meer is
opgebracht.
Een Tegenstelling.
Een scherpe tegenstelling met de zake
lijke, onbevangen wijze, waarop B. en W.
en de Raadsleden te Harderwijk ben
oordeeld en in beginsel aangenomen
hebben het voorstel, de oorspronkelijk
katholieke, later Waalsche kerk, thans
dienend voor bakkerij1 en bergplaats, aain
de Katholieke ter restauratie af tie staan,
vormt het volgend adres, dat, vol
gens mededeeling in het liberale „Over-
veluwsch Weekblad" ter teekening aan
de Harderwijksche ingezetenen wordt
aangeboden, om daarna aan den Ge
meenteraad te worden verzonden.
„Ondergetcekenden, allen behoorende
tot de verschillende ProtestahtsChe ge
meenten in Harderwijk, wenden zich tot
U, wel met allen eerbied, maar toch met
een gevoel van verontwaardiging in het
hart.
Volgens de berichten in de couranten
schijnt er alle vrees te bestaan, dat de
vroegere Waalsche Kerk zal afgestaan
worden aan de Roomsche Gemeente.
Wij voelen ons gedrongen ernstig te
gen dait besluit te protesteeren en U ten
dringendste te verzoeken dezen afstand'
niet te laten doorgaan.
Wij spreken er onze smart over uit, dat
met de traditiën van het Gereformeerde
volk aldus den spot wordt gedreven en
de herinnering wordt weggenomen aan
de prediking yan het zuivere Evangelie,
die in dat kerkgebouw (Auditorium
Theologicum) jarenlang heeft plaats ge
had.
Zal de Raad het toestaan, dat in d'e
kerk, waarin jaren achtereen het Evan
gelie aan de vervolgde Protestanten .die
om des geloofs wille uit Frankrijk ver
dreven waren, verkondigd is, 'nu de
dienst wordt vervuld door hen, die de
refugiés op alle mogelijke wijzen ver
volgd hebben en dat daar nu zal worden
opgedragen het misoffer, door onze va
deren terecht eeme vervloekte afgoderij
genoemd
Auteurs en gangmakers zijn, volgens
genoemd weekblad, de heeren predikan
ten Spijkerboer, Veenhuijzen en van der
Vegt.
Hieruit blijkt, zegt de „Tijd", dat ds.
Mulder van de gereformeerde kerk en ds.
Famingen Auer van den Protestanten
bond beide inamen ontbraken hunne
medewerking aan het adres hebben ge
weigerd. Over 't algemeen eischt de
eer van Harderwijk de erkenning, dat de
Anti-revolutionairen, zoowel die van de
hervormde als van de gereformeerde
kerken, en ook tal van liberalen, het
schunnig adres, dat niet eens op het peil
staat van de gewone burgerlijke beleefd
heid, die wèl-opgevoede medeburgers el
kaar verschuldigd zijn, weigeren te Ree
kenen.
Nederlandsche Boerenbond.
Op 23 en 24 November as. zal te
Nijmegen een algemeene vergadering
worden gehouden van de besturen der
provinciale Boerenbonden.
Doel dezer vergadering is de eenheid
en de samenwerking in de organisatie te
bevorderen door een gemoedeiijke bespre
king van verschillende actueele punten.
In een zevental vergaderingen zullen
besproken worden. Ie Arbeidscontracten
jachtquaesiie, 2e Ongevallenverzekering,
3e Centrale banken, 4e Sociale ontwik
keling, 5e Eenheid en samenwerking in
den boerenbond en zijn invloed bij de
regeering, 6e invoerrechten, 7e ziektever
zekering.
De Staking te Waalwijk.
De firma van Schijndel heeft de aan
geboden bemiddeling van de Kamer van
Arbeid van de hand gewezen. Zij acht
elke tusschenkomst overbodig, aangezien
zoo goed als alle plaatsen van de sta
kende arbeiders en arbeidsters zijn bezet
De Lutine.
Men zal wederom een poging wagen
om de schatten van de „Lutine" boven
water te brengen. Daarvoor is uit Glasgow
te Amsterdam gearriveerd het Engelsche
bergingsstoomschip„Lyons" van de Natio
nal Salvage Association.
Reeds vele pogingen zijn in deze richting
ondernomen. Tusschen 1800 en 1801 is
voor een waarde van f 669.000 aan goud
en zilver uit het schip gehaald en van
1857 tot 1861 voor een waarde van
f529.000. De lading bestaat uit gouden
staven van f1800 waarde per stuk, uit
zilveren staven en uit specie, en de ver
schillende berichten, destijds gegeven,
gewagen van een waarde van zes millioen
gulden, die met de „Lutine" in 1799 van
Engeland naar Hamburg zou vervoerd
worden. In een zwaren N.N.W.-storm liep
het schip op de buitenbank van Vlieland
en verging. Een man slechts werd gered.
Kapitein Gardiner, die op het gebied
van berging van verloren gegane schepen
reeds sterke staaltjes moet hebben ver
toond, zal nu met zijn „Lyons" een ener
gieke poging wagen om de schatten der
„Lutine" te bergen. Zijn schip telt een
bemanning van 45 koppen en is in staat
2200 ton zand per uur te werken. Zoo
hoopt kapitein Gardiner de geheele zand
bank, die de „Lutine" bedekt, weg te
zuigen, waarna duikers zullen trachten
het schip van zijn schatten te ontdoen.
Vermoedelijk zal de „Lyons" reeds
heden over de Zuiderzee naar Vlieland
stoomen, om het werk zoo spoedig mogeVqk.
aan te vangen. Hoelang het duren zal
is niet te zeggen. Daarvoor is men te
zeer van het weer afhankelijk.
KORTE KRONIEK.
In een te Leeuwarden gehouden
vergadering van 't pi. com. voor de K. S»,
A. kwam ter sprake het adres, door het
Voorl. Comité voor een Kath. Leeszaal
te Hilversum tot de regeering gericht
opdat deze de voorwaarden voor sub-
sidieverleening aan leeszalen zoodanig
stelle, dat ook andere dan de openbare
leeszalen hiervan zullen kunnen profi
teered
Daar ook te Leeuwarden reeds meer
malen stemmen opgingen tot het oprich
ten van een dergelijke Katholieke in
richting, achtte men het wenschelijk, dezro
adresbeweging te steunen. Den afge
vaardigde naar de Diocesaanvergadering
te Zwolle werd opgedragen te trachten,
dat het Diocesaancomité van de" K. S.
A. in dezen de nooddge stappen doe.
Gelukt dit niet, dan zal het PI. Comité
zelfstandig het adres-Hi.lversum steunen,
De gewone audiëntie van den mi-
nister van financiën zal Donderdag 17,
dezer, die van den minister van marine
en die van den minister van koloniën,
zullen Vrijdag 18 dezer, en die van den
minister van justitie zal Zaterdag 26 de
zer niet plaats hebben.
In de Papendrechtsche strafzaak
kwam gistermiddag na het requisitoir
van den advocaat-generaal, de verdedi
ging aan het woord. Het pleidooi, dat
heden vervolgd wordt, zullen wij mor
gen in zijn geheel opnemen. Op de pu
blieke tribune werd mr. van Hamel
warm toegejuicht, terwijl hem bij het
verlaten van het paleis van justitie door
het publiek een spontane ovatie werd
gebracht.
LEIDÉN, 15 November.
Geloof en Wetenschap.
Gisteren-avond werd de algemeene
jaarvergadering gehouden van „Geloof en
Wetenschap".
Nadat de voorzitter, Dr. W. Weebers,
de vergadering had geopend, las de
secretaris de notulen voor van de vorige
vergadering en bracht zijn jaarverslag
uit, dat een mooien kijk gaf op het rijke
DruEram van het afgeloopen jaar.