e
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving,
2e Jaargang.
No. 331.
e EcicbeJa e ©otiTomt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1/ 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/s een'. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
November
5910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent,
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratl»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentigngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkood
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Op reis naar Minnesota.
Kort voor mijn vertrek naar Amerika
Ihad ik een onderhoud met dien Redacteur
jder jLeidsche Courant" bij welke
gelegenheid hij mij zeide, dat het hem
genoegen zou doen zoo nu en dan een be
schrijving te ontvangen over mijn reis
,en mijn nieuw verblijfhij dacht, dat som
mige lezers van van zijn veel gelezen blad,
'daarin nogal belang zouden stellen.
Nu ik eenmaal goed en wel te Ona-
Jnia (Minnesota) gevestigd ben, wil ik
;eens beproeven aan dat vriendelijk ver
zoek te voldoen, en beginnen met een
Jcorte beschrijving te geven van de zeereis
(die wij gemaakt hebben aan boord van
jeen der grootste booten der wereld: „de
[Rotterdam", hopende hiermede en Re
dacteur en lezers genoegen te doen.
Zaterdag 1 Oct. een kwartier na mid
dernacht verlieten wij Rotterdam en dien-
Zelfden dag omstreeks half elf lagen wij
Stil voor de Ihaven van Boulogne sur Mer
[Het weer was prachtig en volop konden
wij genieten van den prachtigen aanblik
jdie deze stad opleverde. Om 6 uur
>s avonds, nadat talrijke passagiers zich
Üiog hadden i ngescheept stoomde wij weer
[weer verder; het werd al duister, en
>veldra konden wijinog slechts aan de ver
schillende vuurtorens bemerken, dat wij
ons bevonden in de nabijheid der kusten
yan Frankrijk en van Engeland.
Maar naargelang het donkerder werd
Xverd het onstuimiger, en die onstuimig
heid nam dermate toe, dat wij den vol
genden morgen tamelijken storm hadden.
Geen wonder dus, dat de zeeziekte dien
dag haar meeste offers eischte. Ook ik
tnoest den tol aan de zee betalen, mijn 3
Confraters echter bleven gespaard. Maar
ik mag toch 'ook niet klagen, want 's Maan
dags 's morgens was ik weer zoo gezond
jals een visch.
Verder had de reis een kalm verloop,
behalve Woensdag, toen was de storm
ïiog veel heviger dan 's Zondags Of
schoon nu het leven op zulk een groote
boot als de Rotterdam verre van on-
plei was, wij allen waren toch recht
blij, toen ons 's Zondags 's middags 9 Oct.
.bekend gemaakt werd, dat wij dienzilf-
den avond New-York nog zouden berei
ken
Om half elf dien avond lagen wij aan
wal. Wegens het vergevorderde uur ver-
li eter- echter slechts weinig passagiers
dien avond reeds het schip, ik geloof, dat
het meestal Amerikanen waren, die de
stad ingingen, want waarheen zou een
Vreemdeling zich begeven in het mid
den van der nacht en dan in zulk een
wereldstad.
Den volgenden morgen om 7 uur Zou
den de douanen Ihet onderzoek beginnen.
Voor dien tijd mocht niemand dien och
tend de boot verlaten, wij echter kregen
op ons verzoek bijzonder verlof om tegen
5 uur reeds ide stad in te gaan om in een
nabijgelegen kerk de H. Mis te gaan le
zen. Goed 7 uur waren wij weer terug;
ontbeten voor het laatst op de Rotterdam
en begaven ons daarna naar de douanen
om onze bagage te laten onderzoeken.
O"oen dat goed en wel was afgeloopen, en
wij er voor gezorgd hadden, dat onze
goederen naar de trein gebracht werden,
begaven wij ons naar het Leo-huis («en
hotel van de Duitsche Raphaëls-vereeni-
Jging) waar wijdeer vriendelijk ontvangen
werden en waande Eerw. Zusters ons te
gen billijken prijs een goed middagmaal
opdienden.
Om 2 uur bracht een gids van bovenge
noemde vereenigir.g ons naar het station.
{Wij gingen door enkele drukke straten
van New-York en men werd bijna dui
zelig doof die verbazende drukte te aan
schouwen.
Op en boven de straten snorren onop
houdelijk electrische trammen, en alle
straten die wij doorgingen waren zwart
van volk. Over electrische mammen ge
sproken; ik ben er zelfs mede onder de
zee door gereden nl. van Hoboken, de
havenplaats, waar de boot aankomt, tot
New-York.
Het zal ongeveer 3 uur geweest zijn,
idat wij deze drukke stad verlieten, en ik
was werkelijk blij, dat ik mij stilletjes in
:een hoekje van den 'wagen kon nederzet
ten, nog blijer, toen de trein zich in bewe
ging zette en mij ie<}er oogenhlik diqhter
ter etn dichter bracht bij het doel mijner
reis.
Over het tweedie gedeelte van mijn reis
hoop ik U een andere keer eens iets
te s ah rijven.
fr. J. v. d. Hulst
Kruisheer.
Onamia, Minnesota.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zware dagen gaat, naar de algemeene
gedachte, tegemoet het nieuwe
KabinetBriand
Men gelooft in parlementaire kringen
dat de ministrieele verklaring die het
nieuwe kabinet gister zou afleggen, tot
levendige besprekingen aanleiding zou
geven. Deze regeeringsverklaring- hand
haaft het programma «der hervormingen
van 9 Juni.
De regeering zal de reeds ingediende
wetsontwerpen handhaven en nieuwe in
dienen om den socialen arbeid der repu
bliek te voltoioen. Deze beoogen met
name d'e civielrechtelijke bevoegdheid
van vakvereenigingen, de instelling van
werkliedencredieten, collectieve arbeids
oontracten en het deelnemen in de winst.
Het belangrijkste gedeelte is ongetwij
feld datgene, dat over de jongste spoor
wegstaking loopt. Het bevat o. m. het
volgende
De regeering kan niet toelaten, d'at
diensten van algemeen belang, waarvan
de gang een essentieele voorwaarde is
voor het leven der natie, onderbroken
worden. Opdat onderbrekingen tot de
onmogelijkheden zullen behooren, zal de
regeering verschillende maatregelen aan
het parlement voorstellen, die de leem
ten in de bestaande wetgeving zullen
aanvullen. Over den aard en de strekking
dezer maatregelen wordt de grootste ge -
heimzinnigheid betracht, maar volgens
berichten uit de wandelgangen zouden
zij bedoelen de regeering uitgebreider
macht toe te kennen inzake de militairi-
satie van de spoorwegarbeiders. Zeer
strenge straffen zouden opgelegd wor
den aap allen, die zich zouden schuldig
maken aan sabotage, of daartoe zouden
aanzetten, of wel tot indisciplinaire han
delingen.
Briand1 zou eveneens het voornemen te
kennen geven, niet dan oj> de republi-
keinsche partijen te steunen oin de over
winning vain het leekenelement in de re
publiek te bevestigen en volledig te ma
ken, en zijn politiek, oeconomiscfh en
sociaal programma te verwezenlijken.
Over de algemeene politiek der re
geering heeft de onafhankelijke socia
list prof. Painlevé lalreeds een interpel
latie aangekondigd1. Voorts zal de ge
matigde republikein Leroy-Beauliew in-
terpelleeren over de beteekenis van de
toetreding van Laferre tot het nieuwe
kabinet. Men acht het ook mogelijk, dat
zich inmiddels een heftig debat ontspin
nen zal over het stakingsrecht der be
ambten bij publieke bedrijven.
Dat debat over Laferre kan interes
sant worden, naar hetgeen we van dien
sinjeur weten, en ook dat over het sta
kingsrecht, daar volgens de „Temps" een
en ander is uitgelekt betreffende het
gerechtelijke onderzoek in zake de jong
ste spoorwegstaking.
Er zou dan zijn gebleken, uit brieven
van d'e voornaamste leiders der stakings
beweging, dat deze tot sabotage hebben
aangezet.
Verschillende spoorwegbeambten, die
wegens sabotage terecht moeten staan,
hebben schuld bekend, doch tevens ver
klaard1, dat hunne handelingen het ge
volg waren van raadgevingen van leden
van het stakingscomité. (Zie ook onder ge
mengd.)
Wat betreft de staking in Catialonië,
Spanje,
komen steeds meer onrustbarende be
richten.
Eergistermorgen trachten de stakers te
Sabadell gevolg te geven aan hun voorne
men, om naar Barcelona op te trekken.
Deze poging werd echter verijdeld door
een afdeeling gendarmerie, «die er spoedig
in slaagde, de rust te herstellen.
De politie nam den voorzitter en drie
leden van het stakings-comité te Sabadell
in hechtenis, terwijl te Baroeiona in ver
band met het voorgevallene) Jiuisz;oekin-
geq w,erd,en geho^d^
Men gelooft algemeen, dat indien de re
geering in hare huidige krachtige houding
volhardt aan de beweging in heel Catalo-
nië een spoedig einde zal komen.
Men gelooft algemeen, dat indien de re-
regeering in hare huidige krachtige hou
ding volhardt aan de beweging in heel
Catalonië een spoedig einde zal komen.
De arbeiders te Sabadell moeten reeds
meer dan genoeg hebben van de staking,
en nog slechts Volhouden onder den druk
der leiders, die door bedreigingen en ge
welddadigheden, die reeds aan menigen
arbeider het leven kostte, .hun wil weten
door te drijven.
De honger heeft reeds te Sabadell zijn
intrede gedaan, daar de aanvoer van le
vensmiddelen uit den omtrek heeft opge
houden.
Intusschen worden door -de regeering
steeds meer troepen uit Cartagena en de
zuidelijke provincieën naar Barcelona ge
dirigeerd.
Te Saragossa heeft eene poging om
eene algemeene werkstaking te organi-
seeren gefaald en er worden verscheide
ne treinen in gereedheid gehouden om
zoo noodig troepen van het garnizoen, dat
daar in de kazernes geconsigneerd is naar
Barcelona, Sabadell en Tarrazza te kun
nen zenden.
Omtrent de aanneming van de Cadenas-
wet, welke wij reeds meldden, wordt nog
bekend dat deze 'eerst geschiedde nadat
een amendement van baron de Sacro Lirió
door ide regeering was overgenomen,
waarbij bepaald is, dat deze wet zal op
houden te bestaan, indien binnen twee ja
ren eene nieuwe wet op de vereenigingen
van kracht zal zijn. verklaard.
Dit moet een teeken van verzoeningsge
zindheid tegenover. het Vaticaan zijn, In
hoeverre is niet goed te begrijpen, doch
hierover zullen wel nadere berichten ko
men. Over de
Turksche leening
een verbluffend bericht. Ze is tot stand ge
komen Eindelijk. Nadat Zaterdagmiddag I
Dsjavid Bey en Dr. Helfferich nog een
langdurige conferentie hadden gehouden
om de afzonderlijke paragrafen van het
contract nog eens degelijk te onderzoe
ken.
Eerst tegen 9 uur in den avond was
een volkomen overeenstemming bereikt
en daarmede de leening een feit gewor
den. De tekst van het contract zal on
middellijk en wel in de Turksche taal
worden opgesteld, zoodat de ondertee-
kening binnenkort zal kunnen plaats heb
ben. Dsjavid Bey heeft de publiceering
van de détails der bepalingen van het
contract uitdrukkelijk aan «de Turksche
regeering voorbehouden. Naar van Turk
sche zijde verluidt, zal de leening eerst
in het volgend jaar worden uitgegeven.
Van het voorschot van 6 millioen Turk
sche ponden, dat de Duitsche Bank-
groep tegen 5*/g procent schatkist
biljetten ter beschikking der Porte S;telt
zal de Turksche regeering waarschijn
lijk maandelijks een millioen eischen.
De ministerraad heeft zijn volle goed
keuring aan alle bepalingen van hetj
contract gehecht.
Nog een ander bericht, en zoo mo
gelijk verbluffender dan (het voorgaan
de, daar het een jaar geheim zou ;rijn
gebleven, komt over Parijs tot ons.
Blijkens een telegram uit Berlijn aam
d'e „Temps" is in 1909 een overeen
komst geteekend' tusschen Oostenrijk en
Turkije, waarin Oostenrjjk Turkije den
status quo waaroorgt en het steun toe
zegt bij aanvallen van Bulgaarsche en
Russische zijde. Turkije verbindt zidh
zonder toestemming van Oostenrijk, geen
enkele concessie te verleenen. Deze over
eenkomst zou gesloten zijn, nadat Rus
land had voorgesteld Servië een schade
loosstelling in grondgebied toe te .ken
nen bestaande in een stuk land dat
dwars door het Sandjak Novibazar liep.
Of dit iets te piaken heeft me,t ae
Drievoudig Verbond-berichten
GEMENGD.
Te Lorient is een groote vergade
ring gehouden om sjmpathie te betuigen
met Jiet spoorwegpersoneel. Natuurlijk
zijn er heftige redevoeringen tege^
Briand afgestoken en ten slotte gaf de
afgevaardigde van de Confédération Gé
nérale du Travail den raad flink sabot-
tage te plegen, wanneer de spoorweg
maatschappijen de ontslagen bjeambten
niet weer in dienst nemen.
Niettegenstaande het verbod van het
&e^e,e,ntebej$tp,u£ js, na ê.fi&op. .fe yer;-
gad'ering, een optocht gehouden, waart)ij
het tot een botsing mefti de politie js
gekomen.
Ter gelegenheid) van den dertig^ten'
dag van het bestaan der Portugeesche
republiek zal een uitgebreide amnestie
worden afgekondigd, die alle politieke
misdrijven en overtredingen t£gen de ver
eenigingswet alsmede tegen de autori
teiten omvat.
Misdadigers tegen het gemeen recht
zijn van de amnestie uitgesloten.
De toestand van den Serviscfieri
Kroonprins is weer ongunstiger. Naar
aanleiding van die verergering hebben er
geruchten geloopen dat de toestand van
den Kroonprins feitelijk van den beginne
af aan gevaarlijk is geweest en dat het
publiek verkeerd is ingelicht geworden.
Van ambtelijke zijde wordt echter ver
klaard, dat in de bulletins steeds de vol
le waarheid vermeld staat en dat ze met
de grootste nauwkeurigheid worden opge
steld.
De Grieksche regeering heeft be
sloten twee lichtingen reservisten welke
kort geleden voor de manoeuvres wer
den opgeroepen af te danken. Er schijnt
dus weer een gevoel van rust jn den lande
te komen.
Het huwelijkscontract van prinses
Clementine van België len prins Victor
Napoleon is heden onderteekend.
De Koning van Engeland heeft jeen
proclamatie onderteekend, waarin de dia-
tum van zijn kroning is vastgesteld op 22
Juni.
De onderhandelingen tusschen de
tegenwoordigers van den bond van machi
nisten en de directeuren van 61 spoor
wegen, welke te Chicago plaats hadden,
met betrekking tot den eisch van betere
voorwaarden voor de machinisten zijn af
gebroken. De leden van den bond kon
digen aan, dat gestemd zal worden over
een staking.
Volgens een telegram uit Managua
heeft generaal Estrada verklaard, dat hij
het tijdelijk presidentschap zal blijven
nemen tot aan het eind van den oor-
spronkelijken tijd van'Zelaya, (1 Februari
ylQl2), wanneer hij slechts voldoenden
steun vindt bij de conservatieve partij.
Het Londensche gezantschap van
Uruguay ontving van zijn regeering be
richt, dat in twee departementen een aan
tal opstandelingen aanwezig is. Overigens
heerscht in het geheele land volmaakte
rust .De publieke meening is de regeering
welgezind. Ook wordt (het onwaar ge
noemd dat de regeering pressie zou uit
oefenen op de verkiezingen voorden nieu
wen president.
Volgens de Timesneemt de opstand
in Uruguay grooter afmetingen aan. Ver-
"ende oppositiebladen zijn geschorst
regeeringstroepen zouden geen en
kel belangrijk succes ihebben behaald.
Te Montevideo komen veel gevonde so'.da-
binnen.
in de wachtkamer reed men naar het
Loo.
Groothertogin Marie zal 16 of 17 dezer
vertrekken.
Moeilijkheden van een kapitalist.
„Het Volk" bevat de volgende interes
sante advertentie
De vloed van brieven met verzoeken
om geldelijke hulp, leeningen enz. be
gint weer op te zetten. Bij hetgeen ik
hierover vroeger reeds schreef in „Het
Volk" wil ik thans nog dit voegen: ik
kan mijn tijd niet geven aan het be
antwoorden van al die brieven, zelfs
ai voegt men er postzegels, getuig
schriften, correspondenties enz. enz. bij.
Men rékene dus niet op antwoord op
dergelijk geschrijf.
H. VAN KOL.
Ook het kapitalist-zijn brengt z'n be
zwaren mee.
KORTE KRONIEK.
In den ouderdom van 64 jaar is te
's Gravenhage overleden prof. dr. J. Span
jaard, oud-hoogleeraar directeur der In
dische instelling te Delft.
In den ouderdom van 69 jaar is
gistermorgen, na een langdurige onge
steldheid, overleden prof. P. van der
Burg, hoogleeraar in de mechanische
technologie aan de Technische Hooge-
school te Delft.
De 'gemeenteraad van Zutphen heeft
besloten tot invoering eener progressieve
schoolgeldheffing voor de H. B. S. en de
burgeravondschool. Het schoolgeld van
leerlingen die geregeld dagelijks van
buiten de stad deze scholen bezoeken,
zal f 150 bedragen.
De audiënties van de ministers van
waterstaat, van marine en van koloniën
zullen deze week niet plaats hebben.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluit is benoemd tot school
opziener in het arrondissement Meppel
J. Knoppers te Meppel
is benoemd tot burgemeester der ge
meente Budel C. W. A. van Uden, se
cretaris dier gemeente
is benoemd tot gewoon hoogleeraar
in de afdeeling der werktuigbouwkunde,
scheepsbouwkunde en electrotechniek aan
de Technische Hoogeschooi te Delft,
om onderwijs te geven in de werktuig
bouwkunde, P. Meijer, Ober-ingenieur
te Halle a. d. Saaie
is benoemd tot directeur van het post
kantoor te Twello, F. J. C. Voorthuis,
thans te Genaringen;
zijn met ingang van 1 November 1910
bij de Staatsmijnen in Limburg benoemd
tot magazijnmeester A. van Dokkum,
thans tijdelijk als zoodanig werkzaam,
en tot mijnopzichter P. J. Doljé, H. J.
Hundscheidt en J. J. Janssen, allen thans
tijdelijk als zoodanig werkzaam.
Vorstelijk bezoek aan Het Loo.
Groothertogin Marie van Mecklenburg
is gisterenavond ruim 8 uur 30 te Apel
doorn aangekomen. Het vorstelijk salon-
rijtuig werd naar het eerste perron gere
den, waar H. M. de Koningin en Z. K.
H. de Prins de hoogste bezoekster ont
vingen. De burgemeester was mede ter
begrooting op het perron. Na een harte-
ijke begroeting en een kort oponthoud
LEIDEN, 7 November.
De Hanze.
Gisteravond is de cursus in boekhou
den, georganiseerd door de Leidsche af
deeling van onze Hanze geopend met
een toespraak van den Voorzitter, waarbij
deze een der beste middelen om voor den
Middenstand nuitig te zijn het onderricht
in het boekhouden noemde. Daarom heeft
de Hanze dit ter handgenomen. Wel be
staat er te dezer stede een anderen cursus
met zeer goed uitgebreid program, maar
niet alle middenstanders hebben gelegen
heid deze te volgen. Aanvankelijk hebben
zich 20 deelnemers aangemeld. Het be
stuur heeft een oproep gedaan voor een
leeraar en uit de sollicitanten benoemd
den heer de la Rie, die zijn lessen zoo
eenvoudig mogelijk hoopt te geven. Spr.
vertrouwt, dat de saamwerking tusschen
leeraar en cursisten een aangename zal
zijn om deze te bevorderen heeft het be
stuur een commissie benoemd, bestaande
uit de heeren G. C. Hacke, G.. Molken-
boer en H. W. Spendel, aan wie men
wenschen bekend kan maken.
Spr. hoopt ten slotte, dat de cursus veel
succes zal hebbendan zal dit de beste
reclame voor de Hanze zijn.
De heer de la Rie sprak ter opening
een kort woord, waarin hij kortelijk uit
een zette, wat onder boekhouden wordt
verstaan.
Tot ons leedwezen is in ons numu
mer van Zaterdag een fout geslopen in,'
de advertentie van de firma J. Th. Per-
quin Zonen, Heerengracht 52. De prijs
van de door deze firma in den handel
gebrachte Westfaalsche Anthraciet „Jo-
hann Deimelsberg", voor alle kachels
geschikt, is voor no. III, niet f 1 5.50,
maar f 14.50 per 10 H.L.
Bij den Gymnastiekwedstrijd ter
viering van het 25-jarig bestaan der Gym
nastiek- en Schermvereeniging „Sparta"
te Delft behaalde in den Vereenigings-
wedstrijd B. Staafoefeningen voor heeren-
vereenigingen „Lycurgus" van hier den
5den prijs, bronzen medaille.
ROOMSCHE AGENDA.
Dinsdag, 8 uur avonds. Lode-
wijkskerk, Steenschuur. Apologetische
Cursus, lo Behandeling der ingekomen1
vragen. 2o Conferentie over Het Paus
schap. Spreker de W.Eerw. Heer J. Dui-
mei van 's-Gravenhage.
Toegangskaarten voor den geheelei*
cursus f 1., voor één avond 10 ets.
Zondag van 1 tot 2 uur jaarlijksche
bidstond1 vanwege de St. Barbaravere©*
jtiiging op, 4e R. Begraafplaats.
