No. 302. 4 BUITENLAND. BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving, 2e Jaargang* Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag October 1910. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent, ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertenttëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. algemeen overzicht. De rede van Nathan {heeft ai vele gemoederen |en daardoor ;een evenredige hoeveelheid pennen in be weging gebracht. Het schoonst is wel in ideze het oordeel' van de „Deutsch Israie- Jitische ZeitungU' Aan het slot van een Artikel waarin dien Romeïnschen burge meester kortweg grove taktloosheidl ver- ryveten werd, staat die volgende passage: De vrijdenker Nathan heeft de gelegen heid waargenomen om zijn hart eens te luchten. (Wanneer 'hij ook met het Jodendom1 idoor niets meer verbonden is dan Zijn naam alleen, zoo moes't hij als geboren ÏJood toch weten, dat het meer dan takt- ioos is, zich in religïeuse aangelegenhe iden van een anderen godsdienst te nïen- gen en daardoor die religieuse gevoelens van millioenen menschen te kwetsen. Na than heeft bewezen dat het spreekwoord 5,wien God een aftibt geeft, verleent Hij ■pok het verstand", piet altijd uitkomt, (en dat hij niet de noodige achting bezit yoor een godsdienst, wat toch ,tot be- ikleeding van een zoo hoog ambt beslist gewenscht mocht heeten. Hiermede kan hij het voorloopig wél (doen, en ook de jamti-clericale bladen, Idie Nathan met het noodige handgeklap vereerden. Hoe heerlijk beeft tegen dart anti-clericale gedoe afgestoken grootsche Spaansche betooging die zooals we reeds aneldden zoo 'goed geslaagd is* Hoe algemeen de geest drift was kan men begrijpen uit een cor respondentie in de „Times" waaruit we het volgende lichten: 'De bevolking van het dorp Perin besloot in haar geheel deel te nemen aan de betooging tePam- peloune; de mannen zouden te voet naar die stad optrekken^ vrouwen, kinderen en grijsaards Zouden in 40 wagens er heen rijden. Te Artajona moest geloot wor den, wie er thuis zou moeten blijven om de ledige huizen te bewaken. Te Estell'a besloten 700 jonge mannen om te voet $0 kilometer ver op te trekken om maar aan die betooging 'te kunnen deelnemien, ,Er zouden bovendien nog ongeveer veer tien extra treinen alleen naar Pampeloune rijden om de betoogers over Te brengen* Dat er wanklanken gehoord werden, was niet Te wijten aan de katholieke be toogers maar aan het anticlericale gepeu pel.-Toch hoorden wij nog niet veel na ders over den aTloop der betoogingen ïn ide kleinere plaatsen. Dit is te wijten aan de scherpe censuur uitgeoefend op last van Canalejas 'die ook, naar de „Epoca" frneldt, den koning overreed had reeds iVrijdag uit San Sebastian te vertrekken, omdat hij niet wilde dat de konng oog getuige der grootsdie katholieke betoo ging zou worden. In Athene schijnt men nogal1 ongerust Over die verhouding tusschen Griekenland en Turkije. De correspondent van de „Times" te {Athene meldt, dat daar groote dngst heerscht voor een aanval van Turksche Zijde ydiaar men (vreest voor 'ide Jong- [Turksche comité's, die het leger bijna in harrden hebben en Teder oo'genblik kun nen beslissen tot een aanval. Ook is men ongerust door de houding Van "Roemenië, dat door het aanbod Turkije te bescher men tegen een aanval van Bulgarije, Thes- saiie openT voor "de Turken. Van Grieksche zijde is alles gedaan om den Turk tevreden te stellende kwes- dier Kretenzers is van de baan en nieuwe Verkiezingen zijn reeds uitgeschreven voor ide Nationale vergadering in pleno een .oordeel over de zaak geveld had. Het schenden van Grieksch grondge bied zou onder deze omstandigheden een Internationalen rodT zoowel als een .uit daging aan de vier beschermende mo gendheden van Kreta en "de drie bescher mende mogendheden van Griekenland be- teekenen. De Times-correspondent hoopt'daarom dat de mogendheden hun invloed te Kon- ptantinopei 'zullen doen gelden. Die angst in Griekenland zal nog wél [Versterkt [worden door het bericht jdjat voor het eerst schietoefeningen van Ide .Europeesche en Aziatische forten hebben plaats gehad, in [tegenwoordig heid van den Duitschen generaal von der Goltz, den organisator van het Turksche leger. Den Russischen militairen attaché was geweigerd aan de manoeuvres deel te mogen nemen. Het resultaat van de oefe ning was zeer bevredigend en bewiejes dat bij de tegenwoordige bewapening geen vijandelijke vloot ooit door den Bospqorus zou kunnen varen. 'Dat begint er voor Rusland leelijk uit te Zien. gemengd. De tusschenkomst van Askwith jn het geschil in het Engelsdie ka toen be drijf heeft tot geen resultaat geleid. Tegen de algemeene verwachting in, besloten de. patroons in het katoenbe- drijf de door de arbeiders aangenomen voorstellen van Askwith niet te aanvaar den, zoodat de uitsluiting gehandhaafd is. De onderhandelingen over het ge schil op de werven te Hamburg zijn zonder resultaat verloopen. Het bestuur van den bond van metaalbewerkers heeft dientengevolge besloten, de door den bond1 van patroons aangekondigde uit sluiting van bijna 500,000 arbeiders te aanvaarden. i Het personeel van dë staatsspoor wegen in Bosnië en Herzegowina heeft besloten den normalen dienst op alle lij nen te hervatten. De landsregeering zal thans dë toezeggingen, welke zij einde September aan Jiet stakingscomité had gedaan, nakomen en de andere wenschen van het spoorwegpersoneel in welwil- lendë overweging nemen. Uit Colomb Beschar (Algiers) wordt bericht, dat den 27en Septem ber tusschen inlandsche Fransche troe pen en Marokkaansche Berbers die met repeteergeweren gewapend 'waren, een hevig gevecht heeft plaats gehad bij Krebd el Lahanada. De Marokkaansche roovers vluchtten met achterlating van al hun buit en twee dooden; drie ge wonden voerden zij mee. Aan den kant der Franschen werden drie man gewond. Bij de opening van de Keizerlijke Vergadering in China verklaarde de Re gent, dat deze ontstaan is door den wil van het volk en hoewel slechts dë eer ste schrede naar de grondwet, het zin nebeeld is van de grootsche toekomst van het land'. De Keizerlijke Vergadering is een be wijs, dat China, in overeenstemming met den vooruitgang der wereld, de noodza kelijkheid heeft ingezien van bejere toe standen en grootere samenwerking van alle klassen. Gisterenochtend hebben te Weenen en in de voornaamste steden van Oosten rijk groote betoogingen plaats gehad, om te protesteeren tegen de duurte van het vleesch. Te Weenen hebben ongeveer 80,000 personen aan de betooging deel genomen, waarbij geen storende voor vallen hebben plaats gehad1. Naar de Weensche correspondent van „de N.R.Ct." schrijft, hebben alle stan den aan de betooging deelgenomen, ook vele vrouwen. Het verbruik van rund- vleesch, zoo schrijft dë correspondent, wordt bij een bevolking van globaal 2 millioen zielen op 50 millioen kilo per half jaar geschat. De pegeering will slechts den invoer van 10,000 ton toe staan, wat een vijfde is van het h.alf- jaarlijksche verbruik in Weenen. Volgens berichten uit Amerikaan- sche steden aan de Mexicaansche grens moet er in de Palan-mijn, bij Musguez, in de provincie Gohahuila, een ernstige ontploffing hebben plaats gevonden. 150 mijnwerkers zouden daarbij zijn omgekomen. Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot ont vanger idër registratie en domeinen te Eindhoven J. G. Veenenbos, thans te Oldeberkoop; tot ontvanger te Venlo A. J. P. de Lange, thans surnumerair te Arn hem; tot ontvanger te Nijkerk B. J. de Leeuw, thans surnumerair; tot ontvanger te Horst A. Zonnevelle, thans surnume rair; tot ontvanger te Grave J. A. van de Velde, thans surnumerair; zijn benoemd tot ingeniei^-Yëitij^euE van Tiet kadaster te IZutphen J. Eekhof, thans te Dordrecht; te Dordrecht A. I. van Baarle,- thans te 's-Hertogenbosch is aan A. lW, E. Kwisthout te Roer mond eervol ontslag verleend als inge nieur-verificateur van het kadaster; is aan dr. H. F. Kuijper eervol ontslag verleend als hoofdinspecteur van den ar beid. Roomsch-Katholieke Vakorganisatie. Te Nijmegen werd Zaterdag en Zon dag de eerste jaarvergadering gehouden van het bureau voor de Roomsch-Katho lieke Vakorganisatie en de besturen der Nederlandsche R.-K. vakbonden. De voorzitter, de heer J. van Rijzewijk, te 's-Hertogenbosch, vermeldde in zijn openingswoord de stichting van een fonds tot steun van werklpozen en de actie voor den 10-urigen werkdag. Uit het jaarverslag van den secretaris, den heer P. J. J. Haazevoet, te Amster dam blijkt, dat de vereeniging steeds in bloei toeneemt. Het ledental bedroeg bij de oprichting 9556 en is nu geste gen tot 11461. Het steunfonds telde bij de oprichting 7380, thans .9380 leden. De inkomsten van het bureau bedroe gen f 3328.141/2» de uitgaven f3175.05, Het batig saldo f153.091/?» De inkom sten van de vrijwillige steunbeweging van 18 Nov. 1909—10 Spt. 1910 bedroe gen f4677.531/2. Er werd Uitgekeerd aan 5335 stakers. De begrooting voor 1911, in ontvang sten en uitgaven, sluitend met f 17,108.75, werd goedgekeurd. Jot leden van de controle-commissie werden gekozen de heeren Kamp (tex- tielbewierkers, Hengelo) en De Wit (glas- en aardeWerk, Maastricht). Het derde lid der commissie zal op dë eerstvolgende vergadering worden benoemd. De voorzitter is zonder (egencandi- daat herkozen tot penningmeester werd gekozen de heer C. Roesterberg. De vergadering nam de volgende be sluiten: de jaarvergadering van het Bu reau met dë besturen wordt verplaatst naar een datum in Februari, de behan deling der begrooting blijft gesteld in September. Elke vakbond kiest voortaan, behalve een Lid1 ook een plaatsvervangend lid voor het Bureau. Om steun te ontvangën. uit het fond;s moet een vakbond 13 weken aangeslo ten zijn. Bij uitsluiting of staking, korter dan een week, wordt uitbetaald naar het aantal dagen. Deze voorstellen zijn alle van het Bu reau. Op voorstel van dë JDiamantbë\ver- kersverëeniging werd besloten, dat de uitkeering eerst begint 28 dagen na het uitbreken eener staking, en op voorstel van den Tabaksbewerkersbond werd be sloten, dat een vakbond aanspraak op steun uit het fonds kan maken, wanneer minstens 1 pCt. der leden in een staking of uitsluiting betrokken is. Duurt een strijd langer dan acht weken, dan zal voor elk getal stakers of uitgesloten en steun verleend1 worden. Is het aantal boven 5 pCt., dan wordt onmiddellijk steun verleend. Nog werden aangenomen twee voor stellen van den Tabaksbewerkersbond: lo. het Bureau kan besluiten uitkee- ringen te staken, ojn algeheele uitput ting van het weerstandsvermogen bij langdurige conflicten te voorkomen; 2o. een vakbond1 verkrijgt eerst recht tot het aanvragen van een vrijwillige steunbeweging wanneer minstens 1 pCt. der leden in een staking of uitsluiting betrokken zijn. Na acht weken geeft ook een kleiner percentage dat recht. Door den heer C. J. Kuiper weiid besproken het ontwerp tot wijziging der Arbeidswet en door den W.Eerw. pater L. C. J. A. van Jrieeswijk het ontwerp- Ziektewet. De arbeidstijd der winkelbedienden. Naar dc Tel. uit goede bron verneemt, is het de bedoeling van minister Talma, om ten opzichte van het vraagstuk van een wettelijk vastgesteld sluiltingsuur voor winkels, in de eerste plaats den ar beidstijd van winkelbedienden en win keljuffrouwen te regelen. Voornamelijk zal bij deze regeling ook de Zondags rust van het personeel geregeld worden. Gasfabriek te Koog aan de Zaan. De bewoners van Kaag aan de Zaan betrekken sedert Zondag baar Uitgas uit eigen gasfabriek. Vóór 1 October ontvingen zij dat van de gemeente Zaan dam, doch een tusschen beide gemeenten gerezen gesdhil was oorzaak, dat het ge meentebestuur van Koog aan dë Zaan be sloot een eigen gasfabriek te bouwen. In deze fabriek echter wordt geen gas gestookt uit steenkool, maar uit petro- leum-residu, of nog beter gezegd: mën fabriceert er licht- en kookgas uit een stof, welke gasolie Is gedoopt, zoodat het gas, dat de ingezetenen van Koog aan de Zaan branden, 't best betiteld wordt met gasoliegas. Voor zoover bekend1, is deze fabriek dë eerste van dien aard in Nederland al thans voor zoover betreft het uitsluitend gebruik van dit gas. Over de kwaliteit Was men algemeen zeer tevreden en wijl de gemeenteraad den prijs van lidht- en kookgas vaststel de op 51/2 cent per leub. meter, is het gebruik voorloopig ook niet duurder. Zaandam todh berekende dezelfde prij zen. De Zeven Provinciën. Gistermiddag vertoefde te Amsterdam de minister van mariite, yice-admiraal Wentholt, veigezéld van zijn adjudant, de luit ter zee le klasse Boom, om het onlangs gereed gekomen nieuwe oorolgs- schip „De Zeven Provinciën" te bezich tigen. Dit nieuwgebouwde pantserschip, idat a.s. Donderdag te Amsterdam in dienst zal worden gesteld, is thans het grootste oorlogsscihp van onze marine. Het is ge bouwd op de Rijkswerf te Amsterdam, in 1908 op stapel gezet en in April van ver leden jaar door Prins Hendrik te water gelaten. Het is bestemd voor "den dienst in* Oost-Inctië, waarheen Tiet 15 Novem ber a.s. via Kaap de Goede Hoop zal vertrekken. Het vaartuig is geheel van staal, heeft een lengte van 101.5, een breedte van 17.1, een diepte van 6.15 M. en een wa- terverplaatsing van 6525 tonnen (k 1026 K.G.) zeewater. De stalen gordel heeft een dikte van 100 tot 150, de geschut- torens of barbetten van 250, de comman dotoren van 200 en het dek van 50m.M. De bewapening bestaat uit 21 stukken geschut, waarvan 2 snelvuurkanonnen van 28, 4 van 15, 10 van 7.5, 4 van 3.7 en een mortier van 7.5 c.M. kaliber. De stoomwerktuigen hebben een 'vermogen van 7500 indic. paardekracht; zij bestaan uit twee aan elkander gelijke drievou dige expansi-machines, door een verticaal langscheepsschot van elknader geschei den. Het gecontracteerde vermogen van 7500 paardekracht is bij de gehouden vol- lekrachtsproef ruiin overschreden, 'daar gemiddeld gedurende vier uur 'bijna 8600 indic. paardekracht werd .bereikt. Anker en stuurinrichting zullen ;mët stoom be handeld uknnen worden. De geheele bemanning is 410 koppen. Met het bevel over 'den bodem wordt belast de kapitein ter zee F. Bauduin. Voor schip, materieel en bewapening is op de begrooting der marine uitge trokken f2.768.240. korte kroniek. De gemeenteraad van 's Gravenhage heeft gisteren tot wethouder benoemd in de vacature, ontstaan door het be danken van den heer R. A. van Sandick (lib.) de heer m 1. J. D. Verbroek (lib.) met 19 st. tegen 11 st. op den heer C. D. Wesseling (R.K.), 3 st. op den heer Ter Laan (S. D. A. P.), 2 st. op den heer Snouck Hurgronje, 1 st. op den heer Vas Dias en 1 st. op den heer de Groot. De Haagsche liberalen hebben nog niet de billijkheid kunnen inzien, om de katholieken, die een derde der bevolking uitmaken, een wethouderszetel in te ruimen. Met ingang van 1 Januari 1911 is de jaarwedde van den commissaris van politie te Zaandam met f 400 verfioogd en gebracht op f 2400. Onder buitengewoon groote be langstelling vertrok Zaterdagmiddag 't nieuwe stoomschip „Prinses Juliana", van de maatschappij „Nederland", van IJmuiden. Een groot aantal auto's «en fietsen had de belangstellenden aange voerd. Ook per trein waren veel men schen voor dit doel aangekomen, zoodat het plein bij de nieuwe sluizen zwart zag van dë menschen. Blijkens officieele mededeeling, al dus seint Reuter uit Londen, is Sir Alan Johnstone, de Britsche gezant te Kopen hagen, tot gezant te 's-Gravenhage be noemd 1 Te Rotterdam warden Zaterdag vani de boekjenkraam van den koopman K.i staande öp de markt aan den Gpudsdhënk. singel, alle boeken in beslag genomen* wijl er prullen werden gevonden, dië kwetsend Voor de eerbaarheid werden, geacht, De R. K. Propagandaclub heeft met ctit optreden van de politie een schoon succes behaald. Men meldt uit "Hoek van fciolSandii De r,Heemskerck" heeft in den Nieuwen Waterweg, tegenover den Harwich-std-v gerf een staaldraad in de schroef gekre* gen, 'r—In eene (buitengewone zitting van den gemeenteraad is gistermiddag Schie* dam's nieuwe burgemeester, de hieerHon* nerlage Grete, als zoodanig geïnstalleerd^ Gistermiddag hebben bij dë firmal de ,Wit en Co, te Helmond 95 dekenwe*. vers het werk gestaakt. De eisch lui dit 5, cent per deken meer en uitbetaling van loon op Vrijdag. De gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft gisteren met 18 tegen 17 stemmen een voorstel van B. en ,Wi aangenomen om te besluiten idat het tegenwoordige schouwburggêbouw na"30 April 1911 niet langer als zoodanig zal worden geëxploi teerd Na langdurige discussie werd met 20 tegen 13 stemmen besloten aan de Schouwburgcommissie 'n crediet k f500Q te verleenen, ten einde schetsontwerpen te doen opmaken door drie architecten Voor een schouwburg ter plaatse, mc$ toevoeging van "het aangrenzende ge meentegebouw. LEIDEN, 4 October. De gestolen Auto terecht.. Naar men vermeent, heeft de dief, die zulke grootsche aanvechtingen had, dat hij zich met niets minder dan met een automobiel kon tevreden stellen, al heel weinig plezier gehad van zijn brutalen durf. In den afgeloopen nacht toch is de auto, den heer J. Th. W. te Wassenaar ontvreemd, door de rechercheurs Blondó en Heyligers van de Haagsche politie in beslag genomen, toen het voertuig ge vonden werd in een pas gebouwd pak huis, dat eerst Vrijdag door een bekende van den dief was gehuurd. Het pakhuis lag in een stille straat in den omtrek van de Transvaalsche wijk te 's-Gravenhage. Zware verdenking van den diefstal rust op een persoon, die vroeger bij den heer W. in dienst was. Ongeluk met een benzine-motor. Men meldt ons uit Hoogmade: Bij het in gang brengen van den motor, die door de weduwe N. D. alhier gebruikt wordt om te karnen, ontplofte op eens de benzine, zoodat in een oogenblik de geheele machine in lichtelaaie stond. Hoewel in het aangezicht geschroeid door de hevige vlammen, verloor moeder en dochter hunne tegenwoordigheid van geest volstrekt niet. De vuile wasch en een paar dekens werden opgegrepen en zoo gelukte het, door inmiddels toege schoten hulp van eenige buren de vlam men te smoren, waardoor de brand in zijn begin gestuit werd. De machine was echter geheel onbruikbaar en het karnen moest bij den naastwonenden Van der K. geschieden. De schade wordt door verzekering gedekt. Invalidenhuis. In aansluiting met ons bericht van gis teren schrijft die >,Zutph. Gt." o.m. nog, dat de gemeente Leiden grofid heeft aan geboden voor een (nieuw koloniehuis* maar de bouw daarvoor zou allicht een f 150.000 kosten en het hoofdbestuur van het fondis had in zijn jongste bijeenkomst daartegen nogal bezwaren, waar het aan tal verpleegden gewoonlijk slechts £0 Si 70 personen bedraagt. De heer M. M. F. Luppes van 'de af- deeling te Zutphen, vestigde de aandacht op Jiet oucbBurgerweeshuis thans zie kenhuis van de kolonialen, op het Rijken hagen aldaar, dat in 1912 door het weg gaan vau "de kolonialen, vrij komt Het gevolg hiervan was "dat j.l. Vrijdag; Zutphen bezocht werd door Üe heeren jhr. inr. J. F. Backer, voorzitter van het hoofdbestuur van het Fonds, J. W. Roel* laard tot Herwijnen, oud-generaal en adj, in b. d. van 'H. M. de Koningin en mr« C. Sleeswijk; leden; W. K. Borseïen ulj Haarlem. f- a. van braam Houckgeest*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1