IO
Onze Handel en Industrie.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
No. 282.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
September
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met grati»
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodeu
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Er spreekt een gevóél van grootheid uat
|de woorden, avlaarmédie de eerste jder
20 brochures, vanwege Holland op ide
[Brusselsche tentoonstelling verspreid, be
gint: „Les Pays-Bas sont a plusieurs
pointt de Yue fln pays privilegiéw"
En om ide waarheid dezer bewering aan
den buitenlander te laten zien, dienen de
talrijke opgaven omtrent Neerlandfs han-
|del en (Neerland's industrie.
Wanneer men deze keurig uitgevoerde
en mét illustraties verTuchte boekjes
(doorbladerd heeft, hoopt het Ministerie
yan Landbouw, Handel en "Nijverheid,
Idiat die uitgave bezorgde, de overtuiging
[bij den lezer gevestigd te hebben: Het
[kleine Holland, wiajarvan men zoo "dikwijls
een totaal verkeerden indruk heeft, zoo-
.wel wat zijn bewoners als zijn beteekenis
ïn de rij der staten aangaat, is een in ve
lerlei opzichten t>evoordeeld land.
Op geen bétere wijze had dien pro
paganda kunnen piaken voor het volk,
|diat gróót wil zijn, waarin een klein volk
groot kan zijn.
Wordt ons nationaal zelfbewustzijn niet
gestreeld door de gedachte, dat Holland
wel niet meer als voorheen een dier mach
tigste staten is, mjaflr tocjh dat 'de vaak ge
ringe waardeering voor ons land op een
schromelijk misverstand Jberust? Mogen
Wij niet met rechtmatigen trots constatee-
ren, diat onze handel in bloei blijft toe
nemen, onze land- en tuinbouwproducten
in het buitenland gewild zijn, onze nij
verheid een grooten omvang heeft?
Maar daarnevens spreekt in ons een
Zelfverwijt ornaat wij ma^r al te vaak mis
kend hebben het goede en groote van
[ons eigen land.
"Wij hebben ihet buitenland niet tot
Voorbeeld genomen om er ons voordeel
[mee te doen en ook in practijk te bren
gen, wat elders nuttig bleek.
Voor ons heeft te veel de regel gegol
den, wat van verre komt, smaakt lekker.
Het „made in Germany"; het Fransdhe
of Engelsche opschrift deed ons geree-
'ider tot koopen overgaan 'dan (de naam
van een Hollandsch vervaardiger.
Evenals in onze taal een groot aantal
bastaardwoorden zijn ingeslopen en den
strijd is aangebonden tegen het misbruik
yan vreemde uitdrukkingen, gaven wij
,ook door onze "daden blijk niet de waaijde
Van ide Hollandsche nijverheid van -de ,H°I"
landsche producten te beseffen.
'Wat het buitenland met graagte van
ons kocht, vond in het moederland geen
(afzetgebied.
Daartfp snag bij het verschijnen "van
deze brochures nog wel eens gewezen
Worden.
Dank de krachtige actie der vaclerland-
feche pers van allerlei richting is het wan
begrip omtrent eigenwaarde bij vele Hol
landers uitgerukt en "heeft voor beter, ge-
Zonder ideeën plaats gemaakt
Te toon en wat vZij zijn, wat wij kun
nen, wat wij doen wordt door de regee-
fingsbrochures beoogd.
Wij zijn niet slechts een land vain,
[molens en groene weiden met grazende
koeienwij zijn geen volk zonder durf
ien ondernemingsgeest.
Onze havens, Rotterdam en Amster
dam, door verschillende afbeeldingen
voorgesteld, wedijveren met de grootste
[havens van 't vaste land in belangrijkheid'
en wij hopen den tijd niet meer verre,
(dat Rotterdam' zijn grootste mededing
ster overvleugeld heeft.
De handel in cacao, thee, tabak, kof
fie enz. is van respectabelen omvang.
Onze industrie mag er zijn. Uitvoerige
beschrijvingen van alle takken van nij
verheid stellen ons van haar beteekenis
bp de hoogte. De diamant-industrie be-
heersdht de wereld'mark niet minder be
langrijk is de textiel-industrie, de metaal
bewerking enz.
Ook voor de zuivelproducten, land
men tuinbouwartikelen wordt propaganda
gemaakt.
De uitgave van regeeringswege geeft
laan 't geheel een bijzonder cachet. De
Overgelegde statistieken bieden zoodoen-
Itie méér zekerheid, terwijl zij zoo nauw
keurig mogelijk bijgewerkt Jcunnen zijn.
Wij vertrouwen, dat "de afd. Handel
ran het Ministerie van L., Hj. [en N., waar-
Vian wij reed,s meermalen ondervonden,
dat idaar igeen Uuffe ambtenaarsgeest huist
maar een meeleven in de ter behartiging
toevertrouwde zlaken, piet "deze uitgave
voor ons land veel succes zal bereiken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het steeds driester optreden der apa
chen en (het terrorisme door de stakers
dikwijls uitgeoefend heeft
Frankrijk
doen inzien (dat met meer "kracht moet
worden opgetreden en een ware veldtocht
is diezer idlagen op 'touw gezet ter weder
invoering der lijfstraffen. Verschillende
blajden dringen er op aan Üe „kat-met-ne-
gen-staarten" (een geeselwerktuig met
negen touwen) weer ter bestraffing te
gaan gebruiken. Een Kamerlid heeft zelfs
zijn voornemen aangekondigd een wets
voorstel in dien geest in te dienen. Vooral
wordt hierbij gewezen op Londen, waar
in korten tijd de aanslagen tegen personen
ophielden, want Voor een 'dertigtal sla
gen met de „kat" zijn die booswichten
banger dan voor tien jaar gevangenisstraf
Toch is
Engeland
nog riïet een land van volslagen rust De
beroemde Trade-unions schijnen er ten
doode opgeschreven, daar op verschillen
de vergaderingen naar aanleiding der ke-
telmakersuitsluiting gebleken is dat een
sterke minderheid niet met hun leiders
willen meegaan en aan de patroons geen
bindende verzekering willen geven, "dat zij
niet telkens het werk zullen staken.
De ketelmakers te Jarrow hebben ziah
tegen het beleid van het bestuur van de
va'kvereeniging verklaard, en men gelooft,
dat een dergelijk besluit te Sunderland
zal vallen. In Blyth hebben de werklui be
sloten, ten minste een maand lang van 'de
werven weg te blijven.
De vooruitzichten Tdiat de ketelmakers
uitsluiting spoedig zal eindigen zijn hier
door sterk verminderd, de mogelijkheid
eener algemeene uitsluiting in het
Scheepsbouwbedrijf beduidend grooter
worden.
De kwestie met
Griekenland
schijnt nu spoedig naar dón zin der
Prote te zullen zijn opgelost. Nadat Ve-
niselos zijn ambt op Kreta aan Foemis
heeft overgedragen, en dus, mits be
wezen wordt dat hij Griek is, zijn ver
kiezing volkomen in den haak is, heeft
nu de Minister van Binnenlandsche [Za
ken een telegram ontvangen waarin de
gekozen Kretenzers Michalidakis, Kon-
douro en Papamastcraki mededeelden hun
mandaat voor de Grieksche nationale ver
gadering niet te kunnen opnemen.
Ook ten aanzien de kwestie der offi
cieren, waarmee bedoeld werden de on
derofficieren die naar Griekenland ter
wille van promotie terug gingen om la
ter de officieren op Kreta te vervangen,
heeft de Porte yan de Mogendhedefct
bevredigend antwoord ontvangen
Binnenkort komen weer interessante din
gen in de buitenlandsche partementen aan
de orde. In
Rusland
waar de revisies nog dagelijksch aan het
licht brengen dat er enorm gestolen wordt
zal binnenkort professor Oserof uit Mos
kou, lid van den Rijksraad, in den Rijks
raad sensationeele onthullingen doen over
de toestanden en bet wanbeheer bij het
departement van bosschen en wouden,
voornamelijk wat het beheer betreft der
bosschen in Noord-Rusland, waar göhee-
le wouden door ambtenaren verkocht zijn
voor spotprijzen aan buitenlandsche
maatschappijen en officieus wordt uit
Duitschland
gemeld dat in de aanstaande zitting van
het Pruisische Huis van Afgevaardigden
een wetsontwerp betreffende de toela
ting van lijkverbranding in TPruiseh zal
ingediend' worden.
Het Huis van Alge vaardigden heeft
zich verleden jaar reeds voor de toela
ting van lijkverbranding verklaard. Het
Heerenhuis heeft niet over de kwestie
gestemd, maar uit een daar gevoerde
gedachtenwisseling is gebleken, dat ook
in dat huis het thans aangekondigd^
wetsontwerp niet op onoverwinnelijk
verzet zal stuiten.
Eigenaardig is het hoe men in Duitsch
land altijd met een slinkschen blik uit
ziet fla^r al jvat pns land Jjetreft,
Nu schijnt men zich zoowaar bezorgd
te maken over onze Oost De „Tagliche
Rundschau" haalt een artikel van het
Bataviaasch Nieuwsblad aan als bewijs
voor het gevaar, dat de Nederlandsche
koloniën van Japan nit bedreigt.
Het besluit aldus: Zoo uit zich de Ne-
derlandsch-Indische pers. Ik geloof daar
aan te kunnen toevoegen: Zou het dan
ook voor de groote Europeesche mogend
heden geen tijd worden, wat meer hun
ne oogen te richten naar die, door de na
tuur zoo rijk gezegende, eilanden in het
Verre Oosten? Daar zal een zwak £uro-
peesch volk, dat het inderdaad aan het
noodige initiatief ontbreekt, om het groo
te Maleische eilandenrijk tot hooger ont
wikkeling te brengen, misschien gerder
dan men denkt voor den aandrang van
het gele ras moeten wijken en daardoor
zou dan het gele gevaar een heel stuk
dichter bij Europa komen.
Zou misschien Duitschland, met zoo
veel meer initiatief, het wel voor ons
willen doen? We danken anders harte
lijk voor die eer.
GEMENGD.
Naar in sommige Romeinsche bla
den gemeld' wordt, zou Z. H. de Paus
den wensch te kennen gegeven hebben,
dat ook buitenlandsche adellijke Katho
lieken dienst kunnen nemen in de Va-
ticaansche edelwacht.
Tot nog toe waren de zes-en-dertig
edelen, die deze lijfwacht vormden, van
Italiaansche afkomst; de meesten gebo
ren Romeinen.
Zij zullen hun functies behouden, maar
bij overlijden kunnen hun plaatsen wor
den ingenomen door niet-Italianen.
Cardiff, Carmarthen en Carnarvon
betwistten elkander de eer van de inhul
diging van den prins van Wales. Carnar
von heeft het gewonnen en de Engelsche
pers is daarmede zeer ingenomen.
De weduwe van koning Eduard,
die eerst den wensch te kennen gege
ven had, om niet koningin-wiedUwe,
maar koningin-moeder genoemd te wor
den, heeft nader bekend gemaakt, dat
zij gaarne zou zien, indien men haar
maar weer als van ouds koningin Alexan
dra noemde.
Te Wilhelmshaven is een Duitsch
fotograaf op de beschuldiging van land
verraad in hechtenis genomen.
Thans is bepaald, dat keizer Wil
helm zijn tegenbezoek aan koning Al-
bert van België zal brengen in het eind
van October. De Keizer gaat per oor
logsschip naar Antwerpen en wordt daar
door Koning Albert ontvangen. Voorts
zal hij twee of drie dagen te Brussel
vertoeven.
Keizer Wilhelm zal op 16 dezer
met groot gevolg te Fünfkirchem aan
komen. Hij gaat vandaar naar Mohacs,
waar aartshertog Frans Ferdinand en
aartshertog Frederik hem aan het sta
tion zullen begroeten. Een officieele ont
vangst heeft niet plaats. Op 19 dezer
gaat de Keizer naar Weenen.
Naar uit Weenen gemeld wordt,
zullen de besprekingen tusschen de Duit-
sche en de Tsjechische leiders te Praag
denkelijk op 18 of 19 dezer een aan
vang nemen.
Uit Perpignan wordt gemeld aan
„Paris Journal" dat reservisten van "het
53e linie in opstand zijn gekomen on
der het zingen der Internationale, tegen
het besluit van een luitenant, die, om
misbruiken te bestrijden, uitgaan in de
stad had verboden.
Het gezang nam slechts een einde na
dat de luitenant zijn bevel had ingetrok
ken.
Uit Saloniki wordt geseind, dat er
te Karotowa onder de tot wegwerk ver
oordeelde soldaten van het vroegere gar
nizoen van Constantinöpel muiterij uit
brak. De muiters verwondden een luite
nant, doodden twee soldaten, ontwapen
den dó wacht en ontvluchtten vervolgens
met medeneming der wapenen, in het
gebergte.
De officieren van een 'Bulgaarsch re
giment, dat op manoeuvre was in de om
geving van Sofia, zijn zwaar ziek gewor
den. Er deden zich verschijnselen voor yan
vergiftiging. "Voorloopig gelooft men dat
men te (doen heeft met een ongelukkig
toeval.
In het arsenaal van Sao Istavad In
Portugal, hadden Woensdag verschillen
de vreeselijke ontploffingen plaats, waar
bij twaalf personen, waaronder acht sol
daten, ernstig werden verwond. Twin
tig vaten schietkatoen, 80.000 geweer
patronen &fl 2000 gr,agaten pntplpiften
verre niet bekend. Men (meent echter,
dat men hier met een politieke wraakne
ming te doen heeft.
Zooals de j,Frankf. Ztg." mede
deelt, verklaarde de Amerikaansche zaak
gelastigde in Panama, dat in het ge
val de wetgevendó kamer van dien staat
een anti-Amerikaanschen candidaat zou
kiezen voor het presidentschap, d'e be
zetting van Panama door Amerikaansche
troepen of de annexatie zou volgen.
Een spoorwegpont der Permar-
quette-spoorweigmaatschappij is op 30
mijl afstand van de kust gezonken, in het
Michiganmeer. 39 Opvarenden zijn ver
dronken 3 zijn gered'.
Donderdag zijn de tunnels onder
den Hudson en den East River voltooid
en heeft de eerste trein van New Jersey
naar Manhattan en Long Island gere
den. De tunnels zijn geheel met stalen
buizen bekleed en liggen 79 voeten on
der de rivierbeddingen. In het hart van
New-York is ten behoeve van de nieuwe
lijn een reusachtig station in Romaansch-
Dorischen stijl gebouwd, dat een op
pervlakte van acht acres beslaat. De ge
zamenlijke werken fiebben dertig mil-
lioen dollars gekost.
Te Calcutta hebben nieuwe huiszoe
kingen plaats gehad, waarbij weder 12
bommen zijn gevonden. Zij bestonden uit
leege kokosnoten, die met chloorzurei
kali en spijkers gevuld waren. De eige
naars van de huizen, waar ze zijn gevon
den, zijn gearesteerd'.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besl. is W. F. Leemans, voor
malig Nederlandsch Rijnvaartcommissaris
bevordert tot Staatsraad in buitengewo
nen dienst;
is aan mr. J. de Gr eve, op zijn verzoek,
met ingang van 1 November 1910, eervol
ontslag verleend als raadsheer in 'het ge-
rehetshof te Leeuwarden;
is aan mr.H- W\ C. Mulders, eervol
ontslag verleend hls griffier bij het kanton
gerecht te Tholen
fs met ingang van 1 November 1910
ebnoemd tot directeur van en leeraar aan
de Rijks Hoogere Burgerschool te Veen-
dam: dr. L. M. .J Stoel met toekenning
van gelijktijdig eervol ontslag aan 'de
Rijks hoogere burgerschool te Bergen op
Zoom
is E. C. van Weel benoemd tot burge
meester der gemeente "Broek in Water
land;
is K. C. Wiersma benoemd tot burge
meester der gemeente Buiksloot;
is aan den met 21 Augustus 1910 tot
luit. ter zee 2e kl. bevorderden adelborst
le klasse J. P. P. Holtrop met 10 Sept.
a.s. op zijn verzoek in Oost-Indië eervol
ontslag uit den zeedienst verleend.
Kamerverkiezing te Eindhoven.
In het „Weekblad voor den Noordbr.
Christ. Boerenbond" wordt het volgende
schrijven medegedeeld van Z. D. H. Mgr.
W. van de Ven, bisschop van 's Hertogen
bosch.
„Tot mijn leedwezen las ik in uw blad
van 3 Sept. j.l., dat het dagelijksch Be
stuur van den N. C. B. in zijne vergade
ring van 1 Sept. j.l. heeft besloten op Le
treden als Bond bij de verkiezing, en 5ijne
leden aan te raden flink op te komen ter
vergadering 'der Kiesvereeniging, om te
stemmen op den candidaat zijner keuze
De Boerenbond heeft van den beginne
af mijne sympa'thie gehad. Ik beschouw
de hem (als een groot goed voor dien
stand. Ik ben diien Bond thans nog even
goéd gezind, ja beter zelfs, om net heil,
dat hij heeft aangebracht. En diaarom be
treur ik zoozeer, dat die gezegende Bond
zich nu zoo jammerlijk gaat vernietigen,
door ^ich te werpen in den politieken
strijd'geheel en a,l tegen tiet eerste artikel
der sociale actie, dat alle politiek ver
biedt. Politiek immers wékt verdeeldheid
en verdeeldheid' voert ten verderve, vol
gens het woord des Heeren„eik rijk, dat
in zich zeif verdeeld is, zal te niet gaan."
Het is juist om deze reden, dat bij de So
ciale Actie de politiek zoo streng is uitge
sloten. Moge de Bond dus nog bijtijds
zijne fout efkennen, en zich onverbiddelijk
vasthouden aan bovengenoemd artikel,
dat elke politiek uitsluit, om Van'den drei
genden ondergang bevrijd te blijven.7'
'Naar aanleiding van dit schrijven deelt
het Weekblad mede, dat het bestuur
zich b ij d e n wenscii vanMgr.Êer-
hie;djg fleer.legt
Congres voor Sociale Verzekering.
De deelnemers aan het Internationaal
Congres voor Sociale Verzekering, wa
ren gisteren de gasten van ide Rotterdam-
sche Kamer van Koophandel. Gistermor
gen met een extra trein van Schevenin-
gen naar [Hoek van Holland vertrokken;
vonden zij dlaar het bureau en verschil
lende leden (der Kamer met een salon
boot, waarmede eerst tot even buiten de
pieren van den Waterweg werd gevaren;
terwijl het daarna rivieropwaarts ging en
de havenwerken werden bezichtigd. Aan
boord werden (de yerverschingen aange
boden.
De quaestie aan de Amsterdamsche
Centrale.
Gistermiddag werd, wederom onder
groote belangstelling van het publiek,
de debatten over de G. E. W. in den Am-
sterdamschen Raad voortgezet. Mr. van
Gigh verdedigde het standpunt der meer
derheid van de Commissie, opmerkend,
dat de zaak allereerst dient te worden
besproken. Men schijnt daar zoo weinig
mogelijk over te willen spreken en zoo
veel mogelijk over details, kleine peute
rijtjes enz.
Dit staat vast, dat de raad op 30
Maart, toen hij besloot tot instelling
der commissie, duidelijk te kennen heeft
gegeven, dat hij niet met een kluitje in;
het riet wenschte te worden gestuurd. De
commissie had te vorschen naar de waar
heid en zij begon haar onderzoek op
gemoedelijke manier, ook tegenover den
heer Ressing van het eerste oogenblik
af heeft de Commissie openbaarheid ge-
gewild.
Nu wil zij gaarne critiek hooren, maar
men doezele daarom de hoofdzaak niet
weg. Spr. herinnert er dan aan, dat de
opdracht der commissie was een onder
zoek in te stellen naar de beweringen'
van dr. de Gelder. Om die opdracht te
volvoeren heeft de commissie alle dos
siers moeten onderzoeken. Men heeft be
weerd, dat de commissie partijdig is ge
weest. Maar mr. Fabius heeft reeds aan
getoond, dat dit niet waar is. Dr. de Gel
der komt er in de conclusie van de com
missie immers nog slechter af dan in'
die van B. en W. Misschien had1 men wel
graag partijdigheid in de behandeling
gezien, en bij het begin van het onder
zoek is door den heer Lambreóhtsen van'
Ritthem voorgesteld den heer Ressing
dadelijk te schorsen. Toen was het spr.,
die er zich tegen verzette en hij vond de
andere leden op zijn hand. De heer Res
sing veinsde aanvankelijk de memoriq
van dr. D'e Gelder niet gelezen te heb
ben, maar later bleek, dat hij wel dege
lijk van den inhoud1 op de hoogte was.
Die houding boezemde natuurlijk arg
waan in.
Alleen mr. van Leeuwen had licht kun
nen ontsteken en misschien ook mr.
Heemskerk, doch zij wenschten dó ge
vraagde inlichtingen niet te geven. Wel
bood mr. van Leeuwen aan de commis
sie op sommige punten in te lichten,
maar het was beneden de waardigheid
yan den raad daarop in te gaan.
Komende tot de zaken, die bewezen
zijnde onjuiste boekingen, dó verval-
sching der meters enz. wijst spr. erop,
dat de heeren Ressing en Groothoff den'
geest der ondergeschikte ambtenaren
aantasten en de controle der «ekenkamer,
onmogelijk maakten. En dat moet hun,
heel zwaar worden aangerekend'.
Want alleen die controle over onze
gemeentebedrijven is de eenigie waarborg
voor de raadsleden. Spreker kan niet ge-
looven dat de heeren Fabius en Schelte-
ma, als men de zaak zóó belicht, nog lan
ger de houding van den directeur en den'
administrateur kunnen verdedigen.
Mr. Fabius: „dat heb ik ook niet ge
daan. Dat is een wapen van slecht
allooi
Mr. van Gigch „De heer Fabius Jcrijgt
later het woord."
Mr. van Gigch: „De coalitie schijnt
zich al sterk te gevoelen, dat zij alles
meent te kunnen afdoen."
Mr. Diepenhorst: „Schandelijk!"
Mr. van Gigch: „Als mr. Fabius ver
klaart, niet gezegd te hebben wat ik hem'
in den mond leg, dan neem ik mijn woor
den terug. Misschien hebben de heeren'
Scheltema en Lambrechtsen het dan ge
daan."
.Ten slotte bespreekt Mr. van Gigh nog
even het voorstel Fabius c.s.
Spr. blijft het beter achten aan dr. De
Gelder als schadevergoeding tweemaal zij-
fle jaarwedde flit Je keeren. Yoorts onï-
