6 BUITENLAND. BINNENLAND. Ie Jaargang, Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering ;n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco oer post 11.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag September 1910. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent; ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangebodeu betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Leidsche Slachthuiszaken. VI. (Slot.) (Ingezonden). Wanneer wij onze beschouwingen over het rapport resumeeren, en wij vergelij ken die met de conclusies der buiten gewone slachthuiscommissie, blijken er slechts weinige punten van overeenkomst te bestaan. r De commissie toch heeft niet aangedurfd die misstanden aan het abattoir volmon dig bloot te leggen. Voor elke fout is een verontschuldiging. Hoe steekt, aldus beschouwd, dit rap port niet af bij het onderzoek der raads commissie voor de Electrische Centrale te Amsterdam, waar alles onbeschroomd aan de publieke opinie is voorgelegd. Daar evenals hier moesten leeken over deskun dige zaken oordeelen, maar heeft men ook daar gezegd, dat niet veel meer dan het weergeven van de door lèeken ontvan gen indrukken, men in het rapport niet mag zoeken? Öp gewichtige punten laat het rapport ons in den steek. Hoejnen ook het lijvige stuk moge doorbladeren, men vindt b.v. niet nauwkeurig omschreven den werk kring van den directeur over de bezighe den van den adjunct-directeur ontsteekt het rapport geen licht. De vermindering van het zeer groote, niet intensief genoeg werkend personeel bestaat in 't geheel uit l'1/, man. Omtrent besparing op den keuringsdienst verklaart de Commissie zich onbevoegd daarover moet een des kundig onderzoek worden ingesteld. Na 'de laatste beslissing van den Raad over het salaris van den directeur, kan, volgens de Commissie, op salarissen be zuinigd worden f 1500. Hierin is begrepen de f 500 personeele toelage van den directeur, die natuurlijk bij de bestaande vacature vervallen, waardoor het resul taat van 62 folio's beschouwingen, in clusief 'de .beknibbeling van f 200 op een salaris van f1000, eene vermindering in uitgaven van f 1000 is. Dankbaar zijn wij der commissie, dat zij aandringt op een doelmatiger ijs- productie en betere koelhuis-exploita tie. Verlaagt men de koelcelrechten niet, dan zullen de ontvangsten uit dien .hoof de met minstens f 1000 per jaar stijgen. Deze raming is geenszins gewaagd. Ba seerde de Commissie haar cijfers op 1908, toen 156 M2 in gebruik was en meende zij dat dit getal bij tegemoetko ming aan de'wenschen der slagers tot 225 M*. kan stijgen, wij zouden een nog gröóter gebruik durven becijferen, reke ning houdend' met de gemeenteWegroo- ting van 1911 waarbij een koelhuis ge bruik van 195 M2. werd geraamd'. Doch de gegevens der Commissie zijn reeds voldoende om aan te toonen, dat onze raming niet overdreven is. De ijsverkoop kan f 2000 meer op brengen stalgeld- noch slachtgeldver- hooging hebben wij op 't oogenblik ver dedigbaar geacht, zoodat wij f 4000' ver mindering van het tekort optellen tegen ide commissie f 8500. Wij verwachten meer heil van een ener giek welwillend optreden van een "di recteur, die aan gepaste voortvarendheid een groote mate van voorzichtigheid! paart, om "populair te maken, en tot bloei te brengen wat zijn voorganger te vergeefs getracht heeft te bereiken. Al is een verband tpsschen de door niets gemotiveerde ontslagaanvrage van den tegenwoordigen directeur en het verschijnen van het slachthuisrapport niet te bewijzen, dé volksmond beschouwt toch onwillekeurig het een als uitvloei sel van het ander. De slagers-oppositie tegen het slacht huis droeg ten deele een persoonlijk 'karakteralthans zij vond een voedings bodem in de manier van optreden van hen, aan wie de leiding dezer instelling (was toevertrouwd. Thans hopen wij dat het anders zal worden; dat op het slachthuis zal ko men een goede verstandhouding tus- schen slagers en ambtenaren, in het be lang van de gebruikers van het abattoir in het belang der gemeente. In dien veranderden toestand, in 'die iwelwillende gezindheid zien wij een groot voor.ded vopr ons. slachthujs, een voordeel evenwel, dat op 't oogenblik niet onder cijfers te brengen is. De Commissie heeft dan ook zeer te recht ingezien, dat de slager behoorlijk in de gelegenheid moet worden gesteld om van zijn inzichten op het gebied der slachthuis-exploitatie te doen blijken, Het komt haar voor, diat hun deze eisch redelijkerwijze niet kan worden ontzegd. Alleen dan toch kan een goede gang van zaken op een openbaar slachthuis op den duur verzekerd ,zijn. Hoe echter aan dezen éisch kan worden voldaan, laat de commissie in het midden; 't lag wel licht buiten het bestek van haar rapport. De slot alinea, waarin sprake is van het door de gemeente bij te passen be drag, heeft ons verbaasd. Wanneer alle door de Commissie voor gestelde middelen tot uitvoering erlang den en zij leverden die baten op, welke de Commissie daarvan verwacht, zou nog door de gemeente een bedrag van f4100 moeten worden bijgepast. „Maar dat offer, zoo volgt daarop, zou naar wij meenen door de gemeenschap zonder bezwaar aan de volksgezondheid kunnen worden gebracht". Zoozeer is de Commissie onder den indruk van het „boeiend" verslag ge komen, dat zij het door de gemeente bij le passen deficit een „offer aan de volksgezondheid" noemt. Met recht zou dat neergeschreven kun nen worden, als de Commissie zelve niet geconstateerd had, dat de opzet te groot was, de inrichting een model slachthuis geleek, het personeel niet in tensief genoeg werkte en zeer omvang rijk was enz. Nu echter al deze fouten, de een meer, de ander minder bedekt, zijn blootge legd, brengt de gemeente geen offer aan de volksgezondheid door het betalen van het tekort maar betaalt zij voor datgene, wat door verkeerden opzet en inrichting sommen geld verslindt. Slechts dan zou er sprake kunnen zijn van een offer, aan de volksgezondheid gebracht, als de bouw niet te groot en de exploitatie „kaufmannischer" was ge weest. Op welke wijze het rapport in den gemeenteraad* zal worden behandeld, is nog onbekend. De te nemen beslissing /.zal een uiterst moeilijke zijn. Maar wat de Raad ook moge besluiten, wij zijn overtuigd, dat het ernstig stre ven bij onze vroedschap bestaat om- eindelijk ons slachthuis uit het discrediet te brengen. Daarvan getuigde reeds de aanneming der motie-Aalberse, waardoor deze com missie ontstond; daarvan geeft ook het ingezonden rapport blijk. ALGEMEEN OVERZICHT. Nog steeds is er geen verandering ge komen in den dreigenden toestand in den Balkan Ofschoon de mogendheden trachten te voorkomen dat de Porte door nog groo- ter eischen den toestand totaal onmo gelijk zal maken, blijft men in de Turk- sche pers den onrust aanwakkeren en den haat tegen Griekenland meer voedsel geven. Vooral de energieke houding van den Griekschen gezant tegenover den Turkschen minister aangenomen jnspi- reert steeds venijniger artikels. Dat de gemoederen in heel Turkije wel heftig in beweging moeten zijn 'blijkt ook uit berichten omtrent schermutse lingen aan de grenzen. Zoo is nu weer bij Varta gevechten waar drie Grieksche soldaten en een Turksche den dood von den. Dat ook de steeds roerige Bulgaren niet slechts als rustig .toeschouwer den hangenden crisis zullen meemaken, is niet te verwachten. Wat toch te denken van het bericht dat koning Ferdinand' onverwacht in terug gekomen om met de ministers raad te plegen? De nieuwe leening die Turkije en Frankrijk wilde sluiten schijnt er maar niet zoo voetstoots door te komen. Minister Pichon ten minste moet aan den medewerker van een P,arijsch blad hebben verklaard, dat in de quaestie van de Turksche leening de Fransche re geering zich slechts kon laten leiden door de algemeene belangen van Frank rijk en zij de noteering aan de Parij- sche Beurs slechts kon toelaten, \v^nnee,r de borgen op een vasten grondslag be rusten. Toch heeft de Porte geld noodig voor haar vloottoerustingeii vandaar dat de regeering erin heeft toegestemd de ju- weelen van Abdul Hamid ter waarde van 350.000 pond tot uitbreiding van de vloot aan te wenden. Het ministerie van Buitenlandsche Za ken moet bij de Turksche gezantschap pen geïnformeerd hebben of er niet er gens nog oorlogschepen te koop zijn. Het blad „Turquie" weet te vertellen, dat het ministerie van Marine reed!s on derhandelt over den aankoop van twee Engelsche pantserschepen van 14.000 ton. Ook in ^andere landen is de vlootkwestie nog steeds aan de orde, ofschoon er nu een hevige actie wordt gevoerd tegen de Dreadnoughts d)ie door de sociaal-denfocratische „Vor- warts" mei de minder vleiende benaming van „oud roest" wordt betiteld. In een lijvig artikel betoogt het blad dat zoowel in technisch als financieel opzicht de gren zen van het mogelijke bereikt zijn en een inodernslagschip een waarde vertegen - woordiigt, die men in een zeeslag niet zonder aarzelen op het spel "kan zetten. Men moet dan ook bij de Duitsche en Engelsche marine bezig zijn met den bouw van een nieuw klein soort pantser schip, welks vernielende werking tegen die der grootste oorlogsschepen opweegt. Het schip zal 86 M. lang en 14 M. breed zijn en slechts weinig boven "den water spiegel uitsteken. "Het moet zoo sterk ge pantserd zijn, dat het bijna niet stuk is te schieten, jiet heeft een geschuttoren met twee reuzenkanonnen, die projectie len Van 2700 K.G. kunnen wegwerken met ongekend korte tusschenpoozen. De geheele bouw is zoodanig, dat 'het groote schepen gemakkelijk aanvalt en zelf niet veel gevaar loopt. Frankrijk schijnt tneer zijn heil te zoeken in de luchtscheepvaart. Zoo heeft, volgens een bericht aan de bladen, de minister van oorlog, 30 motorvliegers, waaronder 10 eendekkers en 20 tweedekkers besteld-, diie nog voor "het einde van ihet jaar afge leverd moeten worden, zoodat het Fran sche leger dan óver '60 luchtschepen 'be schikt. In verband met al die oorlogstoerustin gen is pp het internationale socialistencon gres dezer dagen een voorstel tot algemeene werkstaking behandeld. Wijl hierover nog al verschil van jneening bestond, zal dit vraagstuk gezonden worden aan het internationale bureau ter betere bestudeering en ter behandeling op e*n volgend congres. Tot dan dus nog ruSt. Wat de .zeeliedenstaking aangaat, waartoe in beginsel besloten is, zullen in alle havens van Engeland op he tvastelarid van Europa en in "Australië meetings worden gehouden, waarin den zeelieden zal gevraagd worden, of zij, en kel rekening houdend met hun geweten, vóór of tegen "de staking zijn en bereid zijn op een gegeven teéken hunne sche pen te verlaten. GEMENGD. Minister Canalejas heeft verklaard, dat er bericht uit Barcelona is ontvangen, dat de meest afdoende maatregelen zijn getroffen met het oog op de aangekondig de aanslagen op spoorweg, telegraaf en telefoon. ,Te Bilbao is overal, behalve in de -mijnen ,het werk hervat. De Belgische minister van koloniën heeft aan de katholieke en protestantsche missiën gevraagd-, om in eiken missiepost in iden Kongo fen minste één man be schikbaar tebouden in staat om de slaap ziekte te behandelen. Het ministerie zorgt voor het noodige onderricht, de wetenschappelijke toestel len en de geneesmiddelen. Een openbare geloofsbelijdenis heeft de Beiersc'ne troonopvolger, prins Lo- dewijk, afgelegd, bij de eerste steenleg ging -der St. Annakerk te Marienort. Hij zei-de o.^. „Ik dtank -den goeden God, dat ik uit Katholieke ouders ben gesproten" en ver zekerde verder: „Ik ben steeds voor onzen'Katholieken godsdienst opgekomen, omdat ik over tuigd ben, dat deze cle eeriige ware en echte godsdienst is. De j^a^hoJiiefce keJijdènjs s&aj jederen Katholiek toe, verdraagzaam jegens an dersdenkenden te zijn. Het is oifjuist dat wij Katholieken de overtuiging van an dersdenkenden niet hoog "mogen houden. Maar dan verlangen wij ook, dat men zich verdraagzaam toone, ten opzichte van on- zte overtuiging." De „Echo de Paris" weet mede te deelen, dat de Oostenrijksche minister Von Aerenthal in het einde van Septem ber of begin October zijn opwachting gaat maken bij koning Victor Emmanuel. Er zijn onderhandelingen geoper/ü tusschen de patroons en de vereeniging van ketelmakers, in Engeland met het doel een einde te maken aan de uitslui ting. Het gaat voornamelijk over de waarborgen, die de patroons zouden ont vangen, dat er geen herhaling zal voor komen van gedeeltelijke werkstakingen op de marinewerven als onlangs de uit sluiting in het leven geroepen hebben. Naar aanleiding van het verblijf van den Russischen Tzaar in Duitschland', zijn de Duitsche sociaal-democraten van plan ook ditmaal een aantal protestmee tings tegen dit verblijf te organiseeren. Sinds eenigen tijd wordt Odessa en omstreken weer ernstig door de pest geteisterd-. De gemeenteraad heeft nu besloten om een crecüet van een "half millioen roebel uit te trekken ter be strijding van die vreeselijke ziekte. Uit Manilla wordt gemeld, dat de poging van Simeon Mandac om een op stand in de provincie Nueva Viscaya te verwekken, is mislukt. De leider werd door de bevolking zelve gevat en aan de autoriteiten uitgeleverd. De staking op de Duitsche werven breidt zich steeds uit. Zondag besloten 1800 man, die op de werf „Vulcan" te Stettin nog aan den arbeid waren, het werk ook neder te leggen, zoodat deze werf nu geheel stil staat. Men bericht uit Algiers, dat te Blida de kas van twee bataljons tirail leurs gestolen is. Zij bevatte 10,000 francs en stond onder bewaking van een soldaat. De buitenlandsche couranten heb ben weer eens berichten uit Addis Abeba over den Negus van Abessinic. Het heet dat de vorst opnieuw een aanval van be roerte heeft gehad en dat het weer heel slecht met hem staat. Bij het Britsche Lagerhuis is een wetsontwerp ingediend, betreffende den verkoop van nuchter kalfsvleesch. Mocht dit ontwerp wet worden, dan zal het met ingang van 1 Januari 1911 inGroot- Brittanië en Ierland verboden zijn, kal veren (of eenig gedeelte daarvan), wel ke op het oogenblik van slachten minder dan tien dagen oud waren, te verkoopen of het vleesch daarvan voor menschelijk voedsel ten verkoop uit te stallen. Katholiek Juvenaat. In de St. Jozefsgezellenvereeniging in den Haag is gisteren de algemeene ver gadering gehouden der plaatselijke Pa tronaatcommissie en Jongelingsvereeni- gingen in het bisdom Haarlem, onder voorzitterschap van -den Z.Eerw. heer v. Stee, pastoor van Voorburg. Aan den bestuurstafel zaten mede pastoor Stof fels en rector Clarijs, terwijl o.a. mede aanwezig waren de Zeereerw. Heer de Graaff, deken van Delft en plaatsver vangend Deken van Den Haag, en de Zeereerw. heer F. A. M. Lucassen, gees- gelijk adviseur van den Haagschen Volks bond. De Voorzitter wees op het feit, dat men nu in Den Haag bijeengekomen is. Spr. schreef deze omstandigheid toe aan den wensch om ook hier propaganda te maken, daar in Amsterdam waar men vroeger steeds vergaderde, reeds bijna iedere parochie een patronaat heeft Spr. bracht hartelijk dank aan den voorzitter der Haagsche St. Jozefsgezel lenvereeniging voor zijn gastvrijheid. Verder heette hij bijzonder welkom de ken de Graaf en rector Lucassen, wiens tegenwoordigheid spr. de overtuiging gaf, dat Volksbond en plaatselijke pa tronaatscommissie vriendschappelijk wil len samenwerken, wat ongetwijfeld bei den ten voordeel zal strekken. Vervolgens las de secretaris de heer J. Prins zijn uitgebreid jaarverslag. Het aantal aangesloten patronaten is toege nomen met 5 het getal is nu 55 giet 4500 leden, v,a,n .wie pngevcef jde helft beneden den 15-jarigen leeftijd is. Ook onder andere opzichten klonk het verslag bemoedigend, vooral omtrent tis belangstelling in het godsdienstonder wijs, het godsdienstig leven in de ver- eenigingen, de deelname aan het maat schappelijk onderwijs, en het sparen. Ge klaagd werd over de weinige ijver voor het vakonderwijs, en het niet vragen van degelijke lectuur. De rekening en verantwoording van! den penningmeester, den Zeereerw. heer. G. Stoffels, vermeldende aan inkomsten een bedrag van f 208.861/2 (met inbe grip van het batig saldo van het vorig jaar) aan uitgaven van f 50.36, zoodat er een batig saldo is van fl58.50!/2. De voorzitter sprak zijn vreugde uit over het bestaan van dat flink batigj saldo met het oog op de bestaande hoop nog eens te komen tot een congres voor patronaten in ons land. Door rector Clarijs werden eehige mededeelingen gedaan aangaande het maandschrift „Het Patronaat", waaruit bleek, dat het aantal abonné's 580 be- Idragende, met ongeveer 100 is voor uitgegaan en dat de exploitatie sluit met een nadeelig saldo van pl.m. f 75, wat echter geen vrees behoeft te wekken, daar het vorig jaar groote buitengewone uitgaven heeft gevraagd. De voorzitter verdedigde een voorstel om het volgend jaar een tentoonstelling te houden van alle inzendingen der pa tronaten uit de plaats, waar de jaar vergadering wordt gehouden. Spreker hoopte ook door dit middel te komen tot een bond van patronaten in die be paalde plaats. Rector Clarijs zag liever dat alle pa tronaten uit het bisdom aan die ten toonstelling zouden deelnemendit voor stel werd met algemeene stemmen aan genomen. 1 Vervolgens werd als bestuurslid her kozen die Zeereerw. heer van Stee; er werd opgesteld een lijst van drie can didates uit wie de Bisschop een voor zitter moet kiezen. De vergadernig stem de door luid applaus in met den wenscli van den Zeereerw. heer Stoffels, dat pastoor van Stee moge worden herbe noemd. Na de pauze behandelde de Weleerw. heer Dankelman, rector te Delft en ad- vseiur van den Delftschen Volksbond de vraag: „Wat kan het patronaat voor de de vakopleiding doen Het kort antwoord van spr. was: zeer. veel. En het is noodiig, dat dit zeer vele wordt gedaan een schoone taak der pa tronaten is karaktervorming en vakoplei ding is zeer bevorderlijk aan de karak tervorming. Willen \ye onze jongens be waren voor ongeloof en socialisme, dan moeten we naast godsdienstonderricht en herhalingsonderwijs ook zooveel moge lijk zorgen voor vakonderwijs. Dit kan geschieden door onderwijs en handelend, optreden. Spreker behandelt eerst het onderwijs en verdeelt dit in te eken- en vakon derwijs. Betreffende het t e e k e n-o n d e r w ij s zegt spreker: Bij het te geven onderwijs dient op, de eerste plaats genoemd het teeken- onderwijs zonder het teekenonderwijs wordit men geen goed valunan. Voor al komt op de patronaten in aanmerking, het rechtlijnig teekenen of vakteekenen, het voornaamste voor onze ambachten, dat evenwel op de scholen niet veel' wordt onderwezen, in tegenstelling mei het handteekenen. Het teekenonderwijs moet niet alleen dienen om vaardigheid; in het teekenen bij te brengen, maar ook om inzicht te krijgen in allerlei construc ties de werkman moet door teekenen leeren denken, leeren begrijpen en lee-t ren redeneeren met lijnen. Ook is het teekenonderwijs een voornaam middel om jongens tot het patronaat te trek-; ken, een voornamer middel zelfs dan ontspanning, vooral voor jongens van 12 tot 16 jaar. Spr. lascht hierin een be schouwing over het onderwijs op het platteland, waar volgens spr. behalve het teekenonderwijs, misschien tevens de op-, richting van landbouwcursussen hoogst nuttig kan werken. Vervolgens handelt spr. over het vak1-' onderwijs: Ij Een tweede soort van onderwijs in de patronaten is dat van de vak- of ambachtsscholen, waar wordt voortge- bouwd op hetgeen in de teekenschol en; is geleerd. Bij de patroons is dikwijls' wijls geen tijd qm op. een of ander thej*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1