Prov. Statenverkiezingen,
BUITENLAND,
BINNENLAND.
Te Jaargang,
No. 223.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor" Leiden 9 cent' per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10. cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75,'elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere rege- meer 10 cent.
agiteeren.
Do beweging veroorzaakt door de Bor-
iromaeus-Encyclielv blijft nog steeds gaan-
'ide;
Zoo hëfeft gister te Rotterdam ae aan
gekondigde protestmeeting plaats gehad,
Avaar een vijftal dominé's het woord voer
den, de een in minder, de ander in meer
feilen zin.
Daar is heel wat leelijks ien onwaars
aan „"Rome'- verweten, maar het frap
peert, dat die verwijten kwamen juist uit'
den mond van m o d e r n i s t l s c hje pre
dikanten. r
Tegen de modernistische'protestanten
'was de encycliek hoofdzakelijk gericht,
geen wonder dan ook, dat in de eeiste
'plaats modernistische.,predikanten vuur
Vatten.
vrijzinnige pers, die altijd beweert,
'dat - godsdienst en politiek. Van elkander
gescheiden behoören te zijn, gaat mede'
tnaa ,tig doör met de .encycliek de coali
tie te bestoken. -
E'k op welken toon dit plaats heett,
mo0 blijken uit wat het „Vrijzinnig
j^eckblad"' schrijft:
„De partijen der coalitie .melden
icli aan als C h r i s t e 1 ij k e partij-
-en, zij beweren dat .het Chri.sten-
z ij iij het aanhangen van een bepaal
de- godsdienstige levens- en wereld
beschouwing, de grondslag is van
hun gemeenschappelijk optreden.
Zoo ooit, dan js nu wel duidelijk
gebleken, dat dit een onwaarheid is,
dat de naam van .Christus wordt
misbruikt om andere 'doeleïnciën ha
te jagen.
Rome houdt haar bondgenooten
voor vijanden van het kruis van
Christus. Toch willen die bondgenoo
ten. jh ét-haar voortgaan, ,om in het
staa'tslèyen. de Christel ij ke- be
ginselen- tot hun recht te doen ko-
- men
Het zou belachelijk zijn, als het
au et -zoo ergerlijk was.
Met ontzettende klaarheid js nu
bewezen, dat hét' bij de coalitie
niet gaat om de Christelijke.begin
selen, dat het gaat om subsidies, óm
macht, invloed, voordeel,
De driestheid, waarmede deze passage
ïs .eergeschreven evenaart slechts aan
jhare onwaarheid'.
De gëlöovige protcs'ante 1 worden door.'
Rome wel degelijk onder de /Christenen}
gerekend.
En met die gelooyige protestanten heb
ben de Katholieken'ChrisTélijkt'beginse
len gemeen, die zij als richtsnoer willen'
voor. de' Wetgpying.
Is het zoo '„belachelijk", daKKatho-
'ji-èkcii en geloovige protestanten -bjj het
onderwijsvraagstuk het „Christelijk be-;
ginsL-l>!>' gemeen hebben, dat het 'onaer-
,'wijs' voor Christenkinderen doorademd
jmoet worden van een Chris tel ijken geest
ten is het „belachelijk" - dat zij het on-
[rechtvaardig vinden, 'te moeten, betalen
laan1 voor hen- onbruikbare-scho!en?\.
ïs het „belachelijk", dat de Chris
telijke partijen inzake de la uw el ijk s wet
geving het christelijk beginsel gemecü
hebben van de_ onontbindbaarheid des
i huwelijks. en' da,t daaruit vöoftvlpeit-.
•JHiuai verzet tegen maatregelen', die echt-
schei ding- zouden kunnen vergemak'k'ë-
jÜjjken
Is het „belachelijk", dat de christelij
-Ike partijen het straf r ech tbegrns el ge-
jmeeu hebben, dat schuld straf "vordert;
je'n' dat zij verwerpen de moderne s.traf-
irecht-theorieën', die consequent doprg.ë
Jvoerd, in den misdadiger een pnjaarde,
jeen' $ek'e doen zien, die niet handelde
liit vrijen wil. en alzöo hoogstens-^erpIn
ging behoeft?
Hier komt tot uiting het geméenseïrap-
jp'elijk beginsel van erkenning van ,de5i
(vrijen wil des menschen j.n tegenstelling
biet het determinisme.
En is het „belachelijk", dat de Chris
telijke partijen een "gemeenschappelijk'
beginsel hebben, waardoor zij er tojp"
komen" wettelijke bepalingen voor te
ptelien tot bestrijding der openbare on
redelijkheid
.Neen, alleen belachelijk is de bewe-
jri-ng, dat de Christelijke partijen geen
gemeenschappelijke Christelijke begiiir
feeler, zouden bezitten, die hen nopen
tot het samen'gaarr*i.n d e politiek te
gen liet liberalisme.
En aangezien'die bewering.belache-
lijk isy: zou men' kunnen meeneij dat zij
met Zekere bedoeling wordt uiigespro-
ken, én yoórtdurend herhaald; .met de
bedoeling nt. om éen bres té schieten
in' de' christelijke,.coalitie.
Gelderland.
.Gisteren hebben,die laatste herstemmin-
tgep ivoor diePi ov. Staten plaats gehad
.én wel>in Gelderland. Deze hebben voor
die Rechterzijde in ARNHEM winst op-
'geléveyd, ddordierr'de zetel van den libe
raal*, jhr. van Nijpen, die zich niet her
kiesbaar stelde,. ingenomen, \tf-erd cloor
een A. R., den hees Lybeïse. In-AAL 1 EN
tiebben wij eerfverlies te boekeh. De aftr.
■A. R. wérd niet herkozen en ^vervangen
door een liberaal. ZU.TFEN, waar vrijz.r
democraten'en libéraien om éen der va
cante zetels streden, bracht aan eerstge
noemde partij mety28 stemmen meerder
heid de overwinning. Naast diezen vrijz.-
dèm. vaardigden dé kiezers een aftredend
oud-liberaal, opnieuw af.
Bet resultaat van deze herstemming is
dus,vdat wij niet verloren noch gewonnen
hebben.
De totaldrtiitslag van de verkiezingen
in het Gelderschgewest. is een winst van
drie zetels voor rechts.
Deri- twec-den Dinsdag- van deze maand
dus 12 Jüü'a. s. zullen de nieuw
gèko zen Stately riio e ben voorzien in 4e
vacatuiés^. welke .ojits-taiui doo* periodieke
aftreding van 17 "Eerste Kamerleden
waarvan 10. behoóren tot de Rechterzijde
en 7 tot dé-linkerzijde.
De fifth' Rechtsche leden zijn gekozen
door de Staten dér provinciën Noord-
Brabant, Gelderland, Zuid-Holland, Zee
land, Utrecht en-Limburg, welke bij de
afgelooperi verkiezingen rechts zijn ge
bleven1.
Overijssel - vaardigt de heer D. ,W,
S,tork (lib.) af, die benoemd werd toen
in.de Staten van dat gewest de vrijzinni
gen- nog de meerderheid Jiadden. Zijn
herkiezin'gv is thans bij een .sterke Recht
sche mcerderheid-aan gegronden twijfel
onderhevig.
De overige 6 liberalen vertegenwoor
digen NoQrd-HoHand, Friesland, Gro
ningen en Drente. Met uitzondering van
Friesland kunnen de vrijzinnigen in de
ze provinciën zonder hulp van de soc.-dle-
mocratén teen meerderheid behalen. In
Friesland, waar óp 12 Juli de stand
zal wezen 23 reclits, 17 vrijzinnigen en
9 soc.-^lem., kan de Eerste Kamerverkie
zing onsverrassingen brengen. Daar is
aftredend de heer Jhr. uir. P. J. van
Beyma (lib.) -
BeSgië.
De Ned. Belgische Conferentie.
De BrusselsChe „Petit -Bleu heeft een
venijnig, qllc pérkeri van betamelijkheid te
'buiten' gaand, artikel gewijd aan de sa
menkomst van Te Nederlandisch-Belgiscbe
Conferentie. Aan- den kop is oll r he+
opschrift „Souvenez-vous de 1830" een
reproductie ojigenomen van een schilde
rij van 'Wapperns met den titel II y a
80 ans,- kwetsend in hooge mate.
Om -een denkbeeld te geven van d:en
-toonaard, waarin het geheele-artikel ge
steld is,, nemen wij den aanhef:
Men zou niet trotsch zijn Belg te We
zen, wanneer- alle Belgen-'tegenover het
^buitenland dezelfde houding moesten aan
nemen niet d'e laagheid als onze leden
dgr -Nedeiiand'sch-Belgiscfie Conferentie
tegenover de Nederlanders j Welk een ver
trapping van alle waardigheid! ,Welk éen
schuren van"ó.nze onafhankelijkheid met
•met B'a'taafsclje zeep!"
Het blijkt, dat het artikel vooral gericht
is tegen de flaminganten,"die de Koningin
■van Holland in plaats van den Konfng!
yan België als hun so'uverdn liefeteii te
-erkennen.
Na de verklaring: België is het werk
van 1830. OnC.dit te stichten, hebben wij
de Nederlanders moeteji verjagen, met
wie gij ons héden weer-ovilt"opscheppen
Eindigt, dqyschrijver-'Hector' Chainayé
aldus:
.Latqn ^1 diq Hollandsclig heeren ^ia,atr
huis terugkeeren. Als galante menschen
die wij zijn, hebben wij lien met gulheid
ontvangen. ,Wij hopen, dat zij zich goed
vermaakt zullen hebb'en op Bruxelles-ker-
niesse. O, als zij voor altijd den genera'.en
staf dér Flaminganten, van wie het gehee
le land te lijden heeft-, met zich mee naar
Holland konden nemén! Welk een dienst
zouden zij ons bewijzen.
OLMtscSiIaricJ.
Naar het heet, biedt de Zeppelin-Maat
schappij te Friedrkhshafen aan de Duit-
sche Luchtvaartmaatschappij, die de Zep
pelin VII van haar had gekocht, een nieuw
luchtschap aan tegen de enkele kosten van
het maken. In October zou dat reeds
vliegvaardig zijn.
De oude graaf Zeppelin is Woensdag
middag te Osnabriick. aangekomen en aan
het station door de hoogste autoriteiten
den regeeringspresidènt Bötticher, den
opperburgemeester êriz., begroet. Op
weg naar het hotel werd de luchtgraaf
door de burgerij stormachtig gehuldigd
ejn in zijn hotel móést hij nog telkens
op 'het balcon verschijnen. De lieveling
van het Duitsche volk heeft dus door de
onheilen aan zijn luchtschepen overko
men nog niets van zijn gunst verloren.
Men heeft dat hem in zijn teleurstellin
gen willen toonen.
NaaiJ. de plaats deslonheils zou Zeppe
lin waarschijnlijk niét gaan. Het veron
gelukte luchtschip was al bijna geheel
uit 'elkaar genomen.
'Nader verneemt de Frankfurter Zei-
tung, dat het luchtschip nog voor .drie of
vier uur benzine aan boord had'en Mun
ster wel had kunnen bereiken, als. niet
een .wervelstorm het schip hoog in de
sticht"opgeéógën hriiïj waarria 'het, met
sneeuw en regen belast, omlaag en op
de boomen was geploft.
De soldaten hebben veel last om het
publiek op een afstand te houden. Ieder
\wil een stuk van het luchtschip als een
a,anenken meenemen. En ler zijn kost
bare dingen aan. Alleen reeds liet goud'-
slagersvlies van één ballonnetje, gelijk er
vele in het aluminiumhulsel opgesloten
zitten en het gas bergen, kost 13,500 M.
Engeland,
De Engelsche begrooting.
Mirister Lloyd George begon zijn ré
de bij de indiening van de begr'ooting
iri het Lagerhuis met de verklaring, dat
de ververping van de begrooting v,an
1909 don- het Hoogerhuis en de vertra
ging, dn daardoor was ontstaan, zeer
grooten éirecten en belemmerenden in
vloed Iieeft uitgeoefend pp den finan-
cieelen toistand van dat jaar en bijge
volg ook tp de begrooting, idie thans
wordt ingediend.
De grootste moeilijkheid is ontstaan
door de vertra-ring in de inning van som
mige belastingen.
Verder deelde hij mede, dafde uitga
ven' belangrijk hepger zijn dan ip het
vorige jaar, iri de \erste plaats die voor
de vloot, waarvoo; ongeveer 5i/2' ïnil-
lioen prid. st. meerwordt gevraagd dan
in het vorige diensiaar. De begrooting
voor de marine vordert dit jaar
40,500,000 pn'd. st., terwijl de totale
uitgaaf voor alle hkkën' van dienst
198,930,000 pnd. st. bedraagt.
De toestand en de vooruitzichten van
den handel vormen dn belangrijken
factor bij de raming der inkomsten van
dit jaar, maar d.en' minister is op goede
gronden verzekerd, dat ce vooruitzich
ten' van den handel bepaad schitterend
zijn'. De oogst over de geieele wereld
belooft overvloedig te zijn n in de han
delswereld is men overal vel hoop'. Hij
was dus volkomen' gerechtig! om te re
kenen op toeneming der inkonstcn.
Alle bestaande belastingen zijn enge
wijzigid gebleven'.
Nadat Lloyd George de geraamde vei.
hoogingen onder verschillende hoofden,
inclusieve de vermeerdering van de suc
cessiebelasting met 2,500,000 pnd. st.
had gespecificeerd, constateerde hij, dat
de to taal ontvangst uit alle bronnen
169,745,000 pn'd st. zal bedragen. |De-
ze som' gevoegd bij het nog achterstal
lige van het vorige jaar ten bedrage
van 30,046,000, zal een totaal vormen
van 199,791,000 of een surplus van
861,000 pn'd. st.
De minister verklaarde, dat hij eerst
de. achterstallige schulden van het vori
ge jaar zal doen' innen en verder, ,dat
vari de 30 millioen uitstaande gelden van
feet VjOrige jaar; 26,570,000 pnd.
st. binnen zijn gekomen. Het tekort van
het vorige jaar is dus feitelijk teniet
gedaan en het geld, dat nog niet is ont
vangen, zal een surplus vormen op de
rekening van inkomsten en uitgaven van
het vorige jaar.
Het bedrag van' de uitgaven is aan
zienlijk toegenomen tengevolge van ver
schillende oorzaken.
Het geheele bedrag der uitgaven' van
dit jaar is een som van 171,857,000
pnd. st.daarbij komt nog het tekort
van het vorige jaar,t en bedrage van
26,248,000 pnd. st., benevens andere
kleinere achterstallige schulden, ten be
drage van 825,000 pnd. st. voor welke
de minister dekking zal moeten vinden.
Lloyd George eindigde zijn rede met
de volgende woorden„Wanneer in het
volgende jaar de opbrengst der belastin
gen zoo groot is als wij verwachten en
on'ze uitgaven voor de vloot weder nor
maal zijn geworden, wanneer men in hét
volgende jaar het Duitsche program; met
50 proc. zal hebben laten vallen, zal
de regeeririg een aanvang maken imet
de uitvoering van het groote jiationale
plan voor een verzekering tegen wer
keloosheid op den grondslag van eigen
bijdragen met een ruim subsidie van den
staaj.
Spanje.
De spanning met het Vaticaan.
De katholieke partij ziet, vooral door
de energieke houding van het Vaticaan,
de toekomst nogal optimistisch in. De
anticlericale opstootjes, die hier en daar
o.a. in Madrid en Bilbao zijn voorgeval
len, hebben {Ie katholieke leiders niet
kunnen verontrusten,* want van è'ërf algé-
meene anticlericale betooging door het
geheele rijk is volstrekt geen sprake ge
weest, en de betoogingen der katholie
ken waren wel zoo talrijk en zeker zoo
imposant als die hunner tegenstandiers.
Niet dat men' Canal e jas en zijn mleerder-
heid in de kamer voor zwakke tegenstan
ders houdt of ze onderschat, maar een
blik op den senaat is voldoende om|
het optimisme volkomen te wlettigen.
Want ofschoon Canalejas in verbond met
de liberalen onder Moret en de radica
len onder Lerroux in de Kamer een flin
ke meerderheid heeft, is zijn overwicht
iri den senaat zoo goed als niets.
Hier heeft hij slechts een' kleine en
fiktieve meerderlieid van 3 stemmen, die
zich bij de eerste de beste gelegenheid
bij ,de oppositie zouden aansluiten en
het kabinet ten val brengen. Reeds nu
wordt iri'den senaat de stortn' voorbe
reid, die voor Canalejas zeer gemakke
lijk noodlottig kan worden, doordat se
nator Collantes een amendement op het
antwoordi ter troonrede heeft ingediend
waarin tegen de anticlericale regeering
de scherpste aanvallen gericht worden.
Vroeg of laat zal Canalejas het veld
moeten ruimen en met zijn val zullen
alle decreten' over de vrijheid van reli
gie eri de kloosterorden in den papier
mand verdwijnen.
De Borromeus-Encycliek.
Bij de interpellatie Van Doom, j.l.
Vrijdag in die Tweede Kamer gehouden,
heeft namens die Katholieke Kamerclub
dte héér Nolens de volgende verklaring
afgelegd1, Welke wij woordelijk uit de
Handelingen, overnemen:
„Mijnheer de Voorzitter. Naar de mee
ning van mijn naaste p'o'itieke geestver
wanten en mij, raakt deze interpellatie
niet alleen vragen van leerstelldgen énf
kerkelijk-geschiedkundagen aard, maar is
zij opi deze^ gebaseerd Voor de bespre
king nu van deze vragen achten wij deze
Vergadering mi :t de plaats'. Overigens ach
ten wij na de offioieele verklaring tegen
óver Duitschland afgelegd zelfs de mo-
êriijkheid uitgesloten, dat met de ency-
cbë% trouwens in ons land op geenerlei
wijze afgekondigd, krenking van de nict-
Kathoh^en van Nederland ook maar in
op de ve-s{e verte bedoeld zou zijn. Wij
begrijpen V.j-der niet, hoe de woorden,
die in de em^cjiek met liet oog op de
werkzaamehid Carolus Borromeus in
Noord-ltalië, jeeii. persoon, die in 1584
overleden lis,- gezegj worden over vor
sten van de 16e eeuv toegepast kunnen
wórden op onze s t a d .0 er s van het
laatst van die 16de eeuw n van
opvolgenden tijda
Wat de historische appreciaties betreft,-
die 'hier van enkele zijden gegeven zijn,-
het zal niet noodiig zijn te verklareu, dat
wij deze i n haar algemeenheden en dn haai*
onvolledigheid niet kunnen deelen. |Wat
het staatsrechtelijke betreft, wij kennen
alleen den Nederlandschén Staat;-
wiens bestuur zijn positief rechterlijken
grond vindt in de Grondwet van 1815,-
Prijs stellende op het behoud van d^1
go d/sdi ens vrede en de
draagzaamheid, F
feit bestaande,
dogmatische
de minste aa
ring daarvan
wij ons va'
Aa«_
De Directie van h.
organiseert yoor zijn
de Brusselsche Tentoonsieh,
leiding daarvan schrijft iemamu
dagblad (der arbeiderspartij"
„Het aantal partijgenooten, die zichi
idie weelde van een reis te maken kun
nen veroorloven, is uit den aard der
zaak niet groot'en >een reisje van „Het
Volk" naar Brussel is wel voor da
meesten een nauwelijks te bereiken-
ideaal. Diegenen echter, die zich wat
meer kunnen veroorloven, zullen be
hoefte gevoelen aan reisgezelschap^
waarvan men geestelijk niet al te-ver
is verwijderd. Vooral voor leden van
kleine afdeelingen is zulk gezelschap
moeilijk te vinclen."
De manier waaéop bij den an zender
het standsgevoel spreekt, zonder dat het
al te erg in de gaten loopt, is niet onaar
dig iri haar tegenstelling: „Degenen die P
zich wat meer kunnen vejoorloven" a
gèesxelijk ui et aF te veryïwijekrd" Met
andere woorden: Een. proletariër.diiö
tweede klas kan reizen, gaat niet graag
uit met een proletariër van de derde..
Dat „geestelijke"- verschil Is niet meer dan
een euphemistiische grap.
De natuur is toch altijd sterker dan dë
leer(Ned.)
Het onderzoek inzake de G. E. W.
te Amsterdam.
De „Tel,." schrijft:
De raadscommissie, waaraan het on
derzoek is opgedragen naar de redenen
van het ontslag aan den onder-directeur
der Gemeentelijke electriclteitswerkeii,-
den heer G. de Gelder, en naar de al
of niet gegrondheid der bezwaren, door
dezen lieer tegen het beheer van den!
directeur van dezen dienst, den heer A..
W. Ressing te iberde gebracht, is, naar
wij vernemen, met haar arbeid gereedge
komen.
Over het algemeen zijn de'resultaten
van dit onderzoek niet gunstig voor den
lieer Ressing. Vooral de vroegere onder
directeur, de heer Lohiy.de gewezen di
recteur van Publieke Werken, de heer
Van Hasselt, de heer Reigersman, inder
tijd ingenieur bij P. W„ de heeren Neis-
zen jen Van Putten, directeur en onder
directeur yan de gemeentetram, de di
recteur der gemeentereiniging, de heer,
De Groot, en de vertegenwoordigers van
Siemens en .Halske hebben verklaringen
afgelegd, die bezwarend zijn voor den
heer Ressing.
De bovengenoemde ambtenaren heb
ben verschillende grieven tegen den heer
Ressing geuit. Zelfs heeft de heer Neis-
zetn als zijn meening uitgesproken, dat dd
lieer R.- een demoraliseerenden invloed
uitoefende op zijn person oei.
Ten aanzien van verschillende beschul
digingen, door den lieer De Gelder tcgeif
hem geuit, kwam het verweer vaji den
heer Ressing hierop néeiy dat in de be
doelde feiten, zooals zij zich hadden toe
gedragen, geen of bijna geen kwaad stak.
Tegen de beschuldiging, dat hij da» de
tramkabels te hoog en daarentegen lege-
lijk bestelde kabels van zijn bedrijf te
laag zou hebben berekend, ver-weerde
de lieer Ressing zich echter met de verkla
ring, dat de heer N eis zen hem te voren
had kennis gegeven van een veel hoogere
offerte hem voor de tramkabels door'
I Siemens »en KHnckert gedaan en hij, Res
sing, hem toen zelf er op gewezen had,-
dat de offerte veel te hoog was.
'De lieer Neiszen beweerde daartegen
over, dat hem van dit alles.niets bekend
was ten ook de heeren Van Putten en
Lohr zeiden er niets van te weten, dat
zoo iets plaats gevonden zou hebben.
De vroegere wethouder, de heer Del-
prat, heeft een gunstig getuigenis over de!
heer Ressing afgelegd. De wethouder De
1 Vries daaréntegen verklaarde gehoord te
