AAN DE KIEZERS!
ao
J. A. BOTS.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang:.
No. 215,
l.
Bureau OUDE SINGEL. 54» LEIDEN.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
jjlT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
'per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
Juni
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere rege- meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
iWegens den Maskerade
dag zal ons blad morgen
Dinsdag niet verschijnen.
l( Vrijdag a.s. 24 Juni heeft d>e her
stemming plaats tusschen onzen candir
fjdaat den heer J. A. BOTS en den libe
raal. 1
Bij de stemming hebben vele Katho
lieke kiezers zich schuldig gemaakt aan
plichtsverzuim door niet voor hun eigen
jcandidaat te gaan stemmen.
Dat is onverantwoordelijk!
Elke Katholieke kiezer ga a.s. Vrijdag
Êtemmen.
Men late zich 'niet afleiden door de
drukte der Maskerade-week.
Dringend bevelen wij aan de candida-
jtuur van den heer
V Feest in Leiden.
Heden is de dag gekomen, dat het
[67ste lustrum van de Leidsche hooge-
School plechtig zal worden gevierd.
De stad is in feestdos.
Sierlijke eerepoorten pronken in kleu
renpracht, het dundoek wappert in de
gouden zon, een praal van versieringen
'tooit de oude Sleutelstad en getuigt van
!de belangstelling der burgerij in dezei lus
trumfeesten en is waarborg voor een hoo-
|ge stemming van feestvreugde.
De komende dagen zullen de vrucht
Idoen bewonderen van langen, moeiza-
jnen voorbereidenden arbeid waarvan
men gerustelijk peggen kan, dat hij vol-
Jcomen is geslaagd: de „Blijde Incomste,"
yan prins Frederik Hendrik zal een schit
terenden stoet vormen, die in keur van
Costumes voor geen andere maskerade be
hoeft onder te doen.
En het mimenspel Alianora is een artis
tiek geheel, een weelde voor oog en oor.
Zoo gaat Leiden dan een week van
feestvreugde tegemoet.
Het Is onze wensch, dat die vreug-
)de' door geen enkelen wanklank worde
.Verstoord en dat een milde zonne glans
ien kleur geve aan de feesten.
Mogen de lustrumfeesten in all-e op-
ïichten slagen.
V De groei der Sociaal-
democratie.
De jongste verkiezingen hebben weer
(duidelijk aan het licht gebracht, dat de
pociaal-democratie in gestadigen groei
toeneemt.
Dit heeft ook de aandacht getrokken
Jvan ifLand en Volk".
Dit blad schrijft, spiekende over de
houding der rechterzijde na de over
winning.
„Onwillekeurig schijnt men te ge
voelen, 'dat niettemin iets ontbreekt.
Dat het aangroeien der sociaal-demo
cratie ten koste van andere partijen
der linkerzijde op den duur toch wel
eens bezorgdheid zal wekken.
Het is door de partijen Rechts al reeds
zoolang voorzien en voorspeld, dat de
jsociaal-democratie ten koste der vrijzin-
gen zou groeien.
Van Rechts is immer beweerd, dat de
leindstrijd zou loopen tusschen de Chris
telijke partijen en de sociaal-democratie
Hoe latijg het nog duren zal, voor dat
jdit oogenbiik zal zijn aangebroken, is niet
te voorspellen, maar het nadert al rasser:
de gestadige aftakeling van het liberalisme
fs er het bewijs voor.
Ook het j,Vaderland vestigt de aan
dacht op het verschijnsel, en plaatst daar
bij deze handteekening:
?>Wij gelooven, dat het van belang
zal zijn, die aandacht te blijven vesti
gen op dit eigenaardige verschijnsel.
Indien groei der sociaal-demo
cratie het noodwendige correlatief
blijkt van den groei der Christelijke
partijen dan is liet ongerijmd, dat de
fechterzijdje gich tegelijkertijd, aan
meldt als de .eenige, die in staat is,
het socialisme te keeren."
Het liberalisme móet consequent voe
ren tot het socialisme en anarchisme.
W;e meenen ons te herinneren, dat dit
laatste indertijd zelfs door de liberale
j,Nieuwe Courant" is erkend.
Het liberalisme heeft blijk gegeven niet
alleen de sociaal-diemocratie niet te kun
nen keeren, maar het zijn juist hunne
gelederen, die de meeste manschappen
leveren aan de roode garde.
En dan beweert het [Haagsche blad,
dat het ongerijmd is dat de rechterzijde
zich aanmeldt als in staat het socialisme
te keeren.
Indien de (Christelijke partijen niet in
staat zijn het socialisme met succes te
bekampen, wie zal zulks dan wèl kunnen
Het zijn dan ook alleen de beginselen,
beleden door de Christelijke partijen, die
op den duur tegen de sociaal-democra
tie bestand zullen blijven en het verder
felijk stelsel zullen weten te keeren.
Engeland.
Kroningseed en Scheidingswet.
Lor d ,H a 11 i f a x, de voorzitter der
„English Church Union", waarin het
meest intelligente deel .der Anglikaan-
sche kerk vertegenwoordigd is, heeft de
zer dagen, bij gelegenheid eener verga
dering der j,Union", zijn meening ken
baar gemaakt in zake den Koningseed,
zooals bekend de Katholieken wor
den gekwetst.
Lord Hallifax sprak:
„De inhoud en de bewoordingen van
den kroningseed zijn niet te verdedigen,
en om logisch te zijn, zijn wij verplicht
deze in den tegenwoordigen vorm geheel
af te schaffen.
„Den Koning te dwingen de woorden
thans vervat in den Kroningseed uit te
spreken, is eene beleediging, noodeloos
aangedaan aan millioenen loyale onder
danen van den souverein, was eene be
leediging van het gezond verstand der
natie, om nog niet te spreken van den
theologischen onzin, vervat in de be
woordingen. De eed is verder een schand
vlek op de christelijke liefde, ja, een
schandvlek op den Koning zelf, zoodra
de woorden over zijn lippen waren.
„Waarom zou de koning niet kunnen
worden behandeld als een „gentleman",
voor wien het gegeven woord voldoende
was
„Indien ik zou staan in de plaats van
den koning, zou ik weigeren de woorden
uit te spreken en dan wilde ik wel eens
zien of het land mij zou ondersteunen, of
zoude meegaan met een kleine groep van
onwetende fanatieken, wier godsdienst
bestaat uit onwetend vooroordeel, en ge
mis aan christelijke liefde". Lord Hali-
fan eindigde met den wensch uit te spre
ken, dat de kroningseed, in welken vorm
ook, geheel zou worden afgeschaft."
Ook voerde Lord Halifan het woord
over de nieuwe echtscheidingsontwer-
pen.
En daarbij zei hij het volgende:
„Wij zijn van meening, dat de echt
scheiding tusschen wettig getrouwde
personen niet mag bestaan. Als Chris
tenen, vinden wij het leven met een an
deren man of met eene andere vrouw
door een persoon, die nog een andere
vrouw of een andere man bezit, onzede
lijk.
Het gerechtshof, waar scheidingspro
cessen werden uitgesproken, was het
welbeken'de middelpunt van valsche
eeden en geheime afspraken.
„Als een bewijs van de gevolgen van
het gemakkelijker en goedkooper maken
van echtscheidinger, wil ik Roosevelt
aanhalen, toen hij over dit punt sprak
met betrekking tot Amerika. De oud-pre
sident was de overtuiging toegedaan, dat
de echtscheiding een ernstig gevaar werd
voor de beschaafde samenleving".
Men weet, hoe in Engeland de afval
van het Katholicisme en daarmee het
ontstaan van de Anglikaansche kerk' zijn
oorsprong had in het feit, dat de wulp-
sche Engclsche Koning Hendrik VIII
zich niet wilde onderwerpen aan de on
ontbindbaarheid van het heilig huwelijk,
zooals Óie door de R. K. Kerk wordt
voorgeschreven'.
En dan is het wel teekenend, uit (den
mond van een volbloed Anglikaan als
Lord Hallifax te vernemen, dat echtschei
ding tusschen wettig getromde perso
den niet mag best&an,
Oostenrijk-Hongarije.
Ontzettende overstrooming.
Op de vreeselijke rampen in het Ahrdal,
in de Alpen en in Beieren volgt thans een
ramp, die al deze overtreft in omvang en
verwoesting. Want niet minder dan 259
personen zijn, volgens de thans ontvan
gen berichten, daarbij om het leven ge
komen. Het was een «wolkbreuk in het
comitaat Krasso-Szoerenyi, die deze ramp
veroorzaakte. In het geheele Szoerenyi-
dal is geen plaatsje, dat niet ontzettend
geleden heeft, waarin geen ongelukken
voorkwamen. Telefoon- en telegraafge-
leiding werden vernield, straatwegen weg
gespoeld, bruggen verwoest, huizen stort
ten in. Het geheele plaatsje Ponyaszka
is door het water meegesleept. In het
geheel zijn 259 lijken opgehaald. Waartoe
zou het dienen de beschrijving te geven
van al dien jammer afzonderlijk? Het
geheele aantal is voldoende om een indruk
te krijgen van den omvang van deze ramp
die een geheel district teisterde en voor
millioenen schade aanrichtte.
Zweden.
In Zweden wekt het groot opzien, dat
baron Falmstierna, kort geleden als
vrijzinnige in den Rijksdag gekozen, is
overgegaan naar de sociaal-democratische
partij.
De Encycliek.
In de „N. R. Ct." wordt door een in
zender de „geruststellende" mededeeling
gedaan, dat er al stappen zijn gedaan
om een protestvergadering te beleggen.
„Een comité van personen van verschil
lende richting en kerkgenootschappen is
reeds bijeen en zal spoedig van zich
doen hooren."
Redactioneel deelt de „N. R. Ct." mee,
dat de vergadering op een nader aan te
kondigen dag zal worden bijeengeroepen
in de groote zaal van het Nut te Rotterdam.
Dus toch in Rotterdam
LEIDEN, 20 Juni.
Handel en Nijverheid in 1909.
Door de Kamer van Koophandel en
Fabrieken van Leiden is aan den Ge
meenteraad alsdan aangeboden het ver
slag van den toestand van Handel en
Nijverheid in de gemeente over 1909.
Hieraan wordt het volgende ontleend
Ten aanzien van de industrie en nij
verheid in 1909 mag gezegd worden, dat
deze in de eerste helft van het jaar zeker
niet ongunstig geweest is, doch allengs
op het einde van het jaar minder is
geworden, terwijl de toekomst voor 1910,
althans voorloopig zich niet rooskleurig
laat aanzien. Het winkelbedrijf hier ter
stede neemt gestendig in bloei toe, ter
wijl een belangrijke overname en bloei
verwacht wordt door den aanleg der
nieuwe electrische lijnen voor en om de
stad.
De Leidsche Katoenmaatschappij, voor
heen De Heijden en Co. kon hare beide
fabrieken het geheele jaar door laten
werken, ofschoon het resultaat niet gunstig
was, voornamelijk tengevolge van de
Amerikaansche speculatie in katoen.
De uitkomsten der sajetindustrie waren
over het algemeen gunstig, men was in
staat de prijzen van het product geregeld
te doen stijgen in evenredigheid met die
der grondstoffen.
Niettegenstaande de fabriek van de
firma Clos en Leembruggen in Februari
door brand verwoest werd, slaagde zij er
in voor bijna al hare werklieden werk te
vinden, zoodat deze ramp voor Leiden
geen nadeelige gevolgen had. Door de
geleidelijke stijging der wolprijzen heeft
de wolhandel een goed jaar gemaakt.
Hetzelfden kan gezegd worden van de
wollen-dekenfabrieben, Niettegenstaande
den weinig kouden winter waren enkele
fabrikanten zelfs genoodzaakt tot uitbrei
ding, terwijl daarentegen de Leidsche
Dekenfabriek moest worden geliquideerd.
De verwachting van de industrie is
echter niet zoo rooskleurig, daar de de-
kenprijzen op den duur geen gelijken
tred kunnen houden met de verhooging
der wolmarkt.
De prijzen van bedveeren en dons,
kapok en gestikte dekens bleven vrijwel
stationair, terwijl de fabricatie van vlagge-
doek bevredigende resultaten opleverde.
Tengevolge van de goede uitkomsten
der haringvisscherij vermag de Leidsche
Katoenvlechterij en Nettenfabriek even
eens op gunstige resultaten wijzen, hoe
wel ook hier de schommelingen der
katoenprijzen zich deden gevoelen.
De exploitatie van de stedelijke Elec-
triciteitsfabriek wijst op een voortdurend
gunstig verloop in een aanhoudende stij
ging-
De Koninklijke Nederlandsche Grof
smederij ondervond dit jaar moeilijkheden
om voldoende werk te krijgen, in de laatste
maanden des jaars was men herhaaldelijk
genoodzaakt werkvolk te ontslaan. De
toekomst laat zich echter hoopvol aanzien.
De scheepstimmerwerven hadden over
het algemeen het geheele jaar door werk,
ofschoon de werven die voor Rijnschepen
zijn ingericht weinig of geen werk hadden
De prijzen der schepen waren zeer ge
drukt en van winst is dan ook geen sprake.
De middelen van vervoer te water onder
gingen geen noemenswaardige verander
ingen.
Brouwers aardewerkfabriek is druk
bezig uitvoering te geven aan verschillende
opdrachten voor het Vredespaleis. Schelp-
kalkfabrieken ondervonden veel hinder
van de concurrentie der buitenlandsche
kluitkalk. De toestand der steenfabrieken
is nog steeds zeer ongunstig en de voor
uitzichten zijn weinig bemoedigend.
De N.V. Werninks Betonfabriek noemt
hare resultaten over het afgeloopen jaar
niet ongunstig, het geheele jaar door was
er werk op de fabriek. De vooruitzichten
voor 1910 zijn zeer goed. Gedurende de
eerste drie maanden van 1910 had het
totaal der opdrachten aan werken in ge
wapend beton nagenoeg reeds het omzet
cijfer over 1909 bereikt.
De houtzagerijen hadden volop werk.
In den toestand der meelfabrieken kwam
weinig verandering, de productie was
ongeveer gelijk aan die van het vorig jaar.
Het product van de Leidsche Chroom-
lederfabriek vindt thans een geregelden
afzet.
In de leder- en schoenindustrie was het
geheele jaar een opgewekte handel. De
huiden- en vellenhandel heeft een goed
jaar achter zich. De handel in boter en
kaas was het afgeloopen jaar levendig,
in het laatste artikel was de toestand
bepaald rustig.
Het veemarkt bezoek bleef in 1909 on
geveer stationair aan dat van 1908.
Voor de fabrieken van Verduurzaamde
Levensmiddelen was het afgeloopen jaar
in geen enkel opzicht gunstig, de inkoops
prijs der groenten was buitengewoon hoog
en de verkoop zeer gedrukt, zoodat de
bedrijfsresultaten verre beneden het ge
middelde bleven.
Ook de verwachting voor 1910 is niet
al te hoog gestemd. De uitvoer der distil
leerderijen was 28000 HL. hooger dan in
1908, zoodat de handel in gedistilleerd
bevredigende resultaten opleverde.
Het bierverbruik in Nederland vermin
derde aanzienlijk, voornaamlijk tenge
volge van het slechte weer gedurende
den winter en den zomer, maar ook ten
deele als gevolg van de actie der geheel
onthouders. De zoutindustrie gaf bevre
digde uitslag.
Het bezoek aan de graanbeurs bleef
vrijwel stationair, door de slechte oogst
had de handel in inlandsch graan weinig
te beteekenen.
Als gebruikelijk besluit het verslag met
verschillende statistieken van post- en
telegraafkantoor. Gegevens omtrent het
abbattoir, vergunningen krachten de Hin
derwet, opgaven omtrent stoomketels, gas
motoren en electromotoren, aangesloten
bij de gemeentelijken centrale.
Het Bestuur van het Gemeentelijk
Werkloozenfonds heeft het percentage
van den bijslag voor Juli vastgesteld op
100 voor de typografen en 50 voor de
andere vakken.
HAARLEM. B. en W. stellen voorden
z.g. Franschen tuin, aangelegd door de
Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur
op het grasveld voor het Paviljoen, in
stand te houden, voor het in beteren staat
brengen daarvan een bedrag toe te staan
van f 2350, en de kinderspeelplaats, die
vroeger op dat veld was, over te brengen
naar een terrein aan de Wilhelminalaan.
B. en W. wenschen over 1911 een be
drag van f 500 beschikbaar te stellen voor
de vereeniging Raad en Bescherming voor
den Zuigeling
Om den wethouder van onderwijs in
staat te stellen het tweede internationale
congres van congres voor lager onderwijs,
dat in Augustus te Parijs zal worden ge
houden, bij te wonen, stellen B. en W.
voor, een bedrag beschikbaar te stellen
van f 150.
De voornaamste sigarenhandelaars
hebben besloten van 1 Juli af des Zondags
hun zaken van 25 uur te sluiten.
LISSE. Door de Leidsche Hengelaars-
Vereeriiging „Door Vriendschap Ver
bonden" is gisteren een hengelwedstrijd
gehouden in de Ringvaart nabij deze
Gemeente. Deze wedstrijd trok veel
belangstelling.
Door de Begravenis-Vereeniging
„St. Barbara", onderafdeeling van den
Ned. R.-K. Volksbond, is een nieuw
baarkleed aangekocht, hetgeen zij gisteren
in het gebouw van de R.-K. Volksbond
ter bezichtiging stelde. Het kleed, ver
vaardigd in het atelier van de heer
Lindeman te 's-Gravenhage is in één
woord prachtig in afwerking.
De ZeerEerw. Heer Nuiten, rustend
Pastoor te Nibbixwoude zal begin Augus
tus zijn intrek nemen in het Piusgesticht.
Thans is men bezig de kapel in het
gesticht te meubileeren.
SASSENHEIM. Zaterdagmiddag werd
het dochtertje van den rijwielhersteller
Kuyper, alhier aangereden door een auto
mobiel' met het noodlottig gevolg dat
het het meisje ernstig gewond werd aan
het rechterbeen.
De chauffeur had aan het ongeluk geen
schuld
Eenige personen hebben de wreed
heid gehad, een paard van den heer v,
d. Wallen, rijtuigverhuurder alhier zoo
danig te mishandelen, dat het hoogst
waarschijnlijk niet meer voor zijn werk
zaamheden kan gebruikt worden. Men
veronderstelt, dat men met een geval van
wraakneming te doen heeft.
Door de politie is proces-verbaal op
gemaakt.
WASSENAAR. De Gascommissie heeft
besloten niet over te gaan tot het plaat
sen van muntgasmeters. Om het gebruik
van gas zooveel mogelijk te bevorderen
zullen in woningen tot een huurwaarde
van f 75 de leidingen gratis worden ge
legd. Bewoners van perceelen met een
huurwaarde van f 75 tot f 200 kunnen
een tegemoetkoming krijgen in de kosten
van aanleg. Een en ander te beoordeelen
door de Commissie.
Volgens de thans opgemaakte statis
tiek werden door den keurmeester L. A.
v. d. Kleij in 't afgeloopen jaar 420 stuks
vee levend gekeurd. Er geschiedde 482
keuringen van geslacht vee. Het aantal
invoerkeuringen bedroeg 1111 tot een
totaal bedrag van 29000 KG. Het aantal
afkeuringen is niet vermeld doch dit
moet ook niet gering zijn.
In deze gemeente heeft zich een
val van diphteritis voorgedaan ten huize
van den heer G. S., op het plein.
ZOETERWOUDE. Op den 9en dezer
vervoegde zich bij den smid B., alhier
een persoon, die opgaf timmermansbaas
te zijn in de Weipoort alhier, te Alphen
grootwerk te hebben en bouwgrond ge
kocht te hebben van Dolle in de Wei
poort om daarop een huis met timmer-
zaak te bouwen; hij verzocht den smid
B. een nieuw rijwiel te leveren, 't welk
dan ook geschiedde met dien verstande,
dat B. daarvoor binnen eene week zou
ontvangen de som van f 75.Toen nu
echter na verloop van ruim een week
die persoon niet had betaald en ook 't
rijwiel niet had teruggebracht, werd de
veldwachter van der Stel alhier met een
en ander in kennis gesteld. Deze heeft
het rijwiel te Bleiswijk ten huize van
zekeren J. de G., de pseudo-timmermans-
baas, in beslag genomen en proces-verbaal
tegen hem opgemaakt. Bij onderzoek is
gebleken dat dit reeds het 7de rijwiel
was dat de G., onder het voorgeven van
valsche hoedanigheden en door listige
kunstgrepen heeft machtig weten worden.
Het bankbiljet groot f 25, dat in
den vorigen week door het zoontje van
den arbeider van Steijn alhier in de
Weipoort op den weg was gevonden,
was afkomstig van vrouw D. aldaar, deze
heeft het terug bekomen en den jongen
geldelijk beloond.