Prov. Statenverkiezingen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
No. 211,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere rege- meer 10 cent.
Een pamflet.
Aan idien vooravond van (de stembus
is te Leiiden een natuurlijk niet ondertee-
ikend strooibiljet verspreid, waarbij de
Protestantsche Rechtsche kiezers worden
aangespoord om niet te stemmen op den
Katholiek,
Het spreekt wel van zelf dat de jongste
Encycliek wordt aangehaald en ver-
va ls cht: de Paus zou de protestanten
hebben „uitgescholden" enz.
Maar nu beweren die anonymi, dat,
'aangezien de Paus onfeilbaar is, en'
hij de protestanten heeft „uitgescholden",
de Katholieken niet kunne n en mogen
stemmen op Mr. Briët! „Dat kan een
Katholiek niet doen, of hij zou den Paus
tot leugenaar maken", staat letterlijk in
het pamflet te lezen.
Men zet er zich niet toe om zulken
onzin te weerleggen, men signaleert al
leen zulk lasterlijk anoniem geschrijf
om aan de. kaak te stellen met welke
•middelen van zekere zijde den verkie
zingsstrijd wordt gevoerd.
Intusschen zal men aan het stemmencij-
fer kunnen bespeuren, hoe trouw de Ka
tholieken hun stem zullen uitgebracht
hebben op Mr. Briët.
V ZEELAND.
j Zeeland heeft goed ingezet.
Bij de in die provincie gister plaats ge
lhad hebbende verkiezingen voor de pro
vinciale staten werden geen zetels ver
speeld, en te Middelburg een zetel ver
overd.
Voor wie Middelburg kent, en weet,
hoe de „Middelburgsche Courant" het
vuurtje van partijtwist weet op te rakelen,
is dit een mooie overwinning.
En in Goes zijn nog twee zetels te win
nen.
Daar zijn reeds twee anti-revolutionai-
;ren gekozen en moet herstemming plaats
ihebben tusschen twee vrijzinnigen en
twee anti-revolutionnairen.
Nu de R. K. Kiesvereeniging niet in
haar fout vervallen van het candideeren
van een Katholiek, bestaat bij goede sa
menwerking veel kans, dat alle vier de
zetels rechts worden, en dat zelfs de popu
laire heer Kak eb eeke het veld zal
moeten ruimen.
Zeeland heeft het goede voorbeeld ge
geven; mogen de andere provincies vol
gen.
Zeeland,
Gisteren zijn de eerste verkiezingen
voor de Staten gehouden en de uitslag
is voor de Christelijke partijen een groot
succes geweest.
Zeeland heeft een rechtsche meerder
heid in de Staten, ofschoon er vele on
zekere districten zijn.
In MIDDELBURG werden de beide
aftredende A. R. leden, de heeren J.
,H. Blum en mr. A. A. de Veer herko
zen en inplaats van den aftr. vrijzinnig-
jdemocraat werd gekozen een A.-R. nl.
'ide heer S. Louwerse. Hier winst rechts
|dus een' zetel.
VLISSINGEN handhaafde met groo
te stemmenmeerderheid de beide vaca
tures voor de A.-R. partij.
In GOES werden de twee aftredende
A.-R. leden terstond herkozen en ko-
tmen de beide aftredende liberalen in
herstemming met de A.-R. tegencandi-
jdaten', welke laatsten op de liberalen een
Ipaar honderd stemmen méér behaalden,
'wat de kans op overwinning groot maakt.
ZIERIKZEE vaardigde opnieuw drie
liberalen' yoor de Staten af; de Christe
lijke partijen zijn in dat district heel
•zwak.
De vier katholieken, die in 't district
HULST aftraden, moeten zich aan eene
herstemming onderwerpen. Het agitee-
ren van den bekenden notaris van Dal-
sum, die ook ditmaal weder oppositie-
candidaat was en, waarschijnlijk door de
hulp der liberalen, een stemmencijfer van
'2175, behaalde, is op dezen uitslag van
het overwegend kathnoliek district van
invloed geweest. Het stemmenaantal der
Katholieken doet echter het behoud hun-
tier zetels niet betwijfelen.
In THOLEN werden de beide aftre
dende A. R. herkozen; in SLUIS konden
de vrijzinnigen hun drie zetels behouden,
jöfschoon ons stem mental reden tot te
vredenheid geeft.
BSeüsgtë.
Het huwelijk tusschen prins Napoleon
en prinses Clementine van België zal aan
het einde dezer maand op het kasteel
te Moncalieri tusschen Turijn en Genua
gesloten worden. Het 15-eeuwsche kasteel
behoort aan de Italiaansche koninklijke
familie en wordt bewoond door prinses
Clotilde de moeder van prins Napoleon.
Het heet dat de prins, die gelijk men
weet, tot dusver te Brussel woonde, met
de Fransche regeering onderhandelt om
zich in Frankrijk te kunnen vestigen.
Briand schijnt daar wel ooren naar te
hebben maar zal, stemt hij toe, wel een
tegenconcessie vragen. En die tegencon-
cessie het afzien van alle aanspraken
op den troon zal prins Napoleon juist
nu zeker niet grif geven.
Frankrijk.
.Wij ontleenen het volgende aan het
Parijsch-Nederlandsch Weekblad
Over enkele dagen zal het Journal de
Fransche bevolkingscijfers over 1909
openbaar maken. Dr. Jacques geeft er
echter r eeds e enige mededeelingen over.
Op het eerste gezicht lijken ze, door het
eindresultaat iets gunstiger, maar goed
bekeken zijn ze ontstellend.
Ziehier de voornaamste cijfers: Aantal
huwelijken 308,000; aantal echtscheidin
gen 12,800; aantal dood geborenen 36,000
aantal levend geborenen 770,000; aantal
overledenen 756000; aantal geboorten
meer dan sterfgevallen 13.500.
Een bevolkingstoename, zegt de lezer
dus, zij het ook een zeer geringe. Ja,
maar nader deze opgave bekijkend en
haar vergelijkend met vroegere statistie
ken, bemerkt men, dat de eerste gunstige
indruk tegelijk toeval en schijn js. Het
belangrijkste cijfer uit deze opgave, dat
der levend geborenen, is namelijk het
laagste, dat Frankrijk gekend heeft sedert
den tijd, dat deze statistieken gemaakt
worden, dat is sedert het jaar 1800.
Sedert 110 jaren gaat het cijfer der
geboorten achteruit en nooit was het zoo
laag als in 1909. Voor den Fransch-Duit-
schen oorlog was het om en bij het milli-
oen. Na den oorlog nog ver over de
900,000. Sedert 1886 begon het onder
de 900.000 te raken. Tot in 1906 hield
het zich boven de 800.000. Sedert drie jaar
begint het met een 7 ien het is enkel
aan de buitengewone en voorbijgaande
zwakte van het sterfte-cijfer over 1909
te danken (volgens Dr. Bertillon een ge
volg van den ongemeen frisschen zomer
van 1909) dat het aantal geboorten niet
beneden het aantal sterfgevallen gebleven
is.
Men kan zich gemakkelijk voorstellen
Idat deze alarmeerende cijfers den Fran-
schen' droeve en pessimistische beschou
wingen ingeven en alle mannen vaii goe
den zin naar een middel doen zoeken om
verbetering in (dezen ongunstigen toe
stand te brengen ien de dalende bewe
ging te sluiten. Een daling als in Frankrijk
te bespeuren is wordt gewis een natio
naal gevaar.
Een schandelijke toestand is aan het
licht getreden door de discussies over
abbé Santol en zijn werk voor verwaar
loosde kinderen. Niet in zijn stichting,
maar in de Assistance publique, de open
bare armenzorg te Parijs.
Het blijkt dat arme menschen, voor
wie de opvoeding van hun kinderen te
zwaar valt, deze door het Armbestuur
kunnen doen grootbrengen, mits ze ,er
dan geheel en al afstand van doen, zoo
dat ze niet eens mogen weten waar het
kind verblijft en er niet mee mogen cor-
respondeeren, het ook niet terugnemen
als ze in betere omstandigheden komen.
Daarentegen krijgt de ongehuwde
moeder wel onderstand, zonder dat ze
haar kind behoeft af te slaan.
Het gevolg is, dat velen niet trouwen
als ze gaan samenwonen dat is voordee-
liger.
Duitschland.
Mecklenburgsche toestanden.
De beide groothertogdommen der O-
babritten lijden aan chronisch geldge
brek. Dat wil zeggen, door de merkwaar-
waardige bestuurstoesranden wordt het
geld jaar in jaar uit besteed voor speciale
doeleinden, en altoos i>n het voordeel van
de heeren riddergoedseigenaars en groot
grondbezitters. Vo(or onderwijs en andere
soortgelijke dingen is in Mecklenburg
geen geld en zelfs moest de justitie een
misdadiger laten loopen, wijl er geen geld
was voor de vervolging. De officier van
justitie riep een vergadering van de op
gelichte schuldeischers bijeen, opdat deze
hem de noodige fondsen zouden versti ek-
ken voor de vervolging. Maar aangezien
zij de middelen daartoe niet bezaten
moest de justitie van iedere bemoeiing
met het geval afzien!
Over de bijzonderheden wordt aan de
„Frankf. Ztg." gemeld:
De zeer bekende advocaat, en voor
zitter van den gemeenteraad te Wismar,
mr. Schlothmann was in April spoor
loos verdwenen. Aanvankelijk werd er
niet veel acht op geslagen, maar toen
hij zoowat vier weken wag was, begon
men er andeis over te praten. Er werd
een onderzoek ingesteld, en het bleek,
dat Schlotmann niet alleen zijn zaken in
groote wanorde had achtergelaten, maar
vele zonderlnige dingen had gedaan, een
schuld van 100.000 mark had achterge
laten, een aantal inwoners van .Wiemar
voor belangrijke bedragen had opgelicht,
en met een modiste de stad zijner in
woning, mitsgaders zijn wettige echtge-
noote had verlaten.
Ongeveer 6 weken nadat Scholthmann
aan den haal was gegaan, begon het O.
M. zich er mede te bemoeien. Maar geen
verzoek om aanhouding, opsporing en
bericht werd uitgevaardigd, hoewel velen
in Wismar wisten waarde vluchteling zich
ophield. Aanvankelijk meende men in
Wismar, dat men den vroeger zoo mach
tigen advocaat, maar liet loopen, om nog j
meer schandalen te vermijden. Doch de
officier van justitie protesteerde hierte
gen krachtig, toen hem het gerucht ter
oore kwam. Dat geen vervolging werd in
gesteld kwam alleen, wijl het O. M. geen
geld en geen eremiet had!
De officier van justitie riep de personen,
die door Schlothmann benadeeld waren,
tot een vergadering bijeen, en zette den
toestand uiteenzoo de heeren hem een
iduizend mark of drie konden voorschie
ten, dan zou hij een belooning uitloven
voor de aanhouding en den Vluchteling
laten opsporen.
Maar de schuldeischers konden met el
kaar slechts 1200 Mark opbrengen, en dat
vond de officier te weinig. Zoodat hij, in
goede justitie, meende er maar niets ver
der aan te moeten (doen, sen zich uit
de zaak terugtrok.
Dit is gebeurd, zegt de „Frankfurter
Ztg. in het groothertogdom Mecklenburg
Schwerin, in het jaar 1910, voor den kom
kommertijd. Het is dus voor heeren mis
dadigers aanbevelenswaard, het tooneel
hunner interessante werkzaamheden naar
Mecklenburg over te brengen, en hun
slachtoffers zoo volkomen uit te plunde
ren, dat deze den officier van justitie de
vervolgingskosten niet meer kunnen lee-
nen. De heeren oplichters kunnen dan ze-
zeker ervan zijn, idat zij in het buiten
land heel kalm «en onbezorgd, van de
vruchten hunner Mecklenburgsche specu
latie kunnen genieten!
De encycliek.
De „Lokal-Anzeiger" deelt mede, dat
er een verklaring van ide Pruisische re
geering te wachten is, Avaarbij medege-
deelt zal worden, dat het geschil over
de encycliek een bevredigende oplossing
gevonden heeft.
De correspondent van de „Köln. iZei-
tung" seint aan zijn blad uit Berlijn dato
14 JuliNaar ik verneem, zal de „Nord-
deutsch'e Allgemeine Zeitung" heden
middag de telegramwisseling tusschen
de Duitsche regeering en den H. Stoel
over de encycliek woordelijk publiceeren.
Daaruit zal blijken, dat door de tege
moetkomende verklaringen van den H.
Stoel de kwestie zoodanig is geregeld
en geschikt, als men met het oog op het
stadium waarin de zaak reeds verkeerde,
niet anders had kunnen verwachten.
Spanje.
De politiek van Canalejas.
Voor ons Katholieken, aldus de Msb.,
trekt de huidige politiek van Spanje meer
dan ooit de aandacht. Immers in de laat
ste dagen zijn uit het schiereiland der
Pyreneeën onheilspellende berichten ge
komen met den droeven titel„gods
dienstoorlog in Spanje." En inderdaad
er heerscht thans een godsdienststrijd
die ernstig dreigt te worden. Canalejas,
de radicale minister-president heeft hem
(aangebonden hij is piet teruggeschrikt
voor een verandering der grondwet, wat
meteen een scheuring van het concordaat
beteekent. Zeer terecht heeft het Va,ti-
caan daarom een nota aan den minister
president gezonden, waarbij geprotes
teerd wordt tegen het bekende besluit,
waarbij uitwendige teekenen van eere-
dienst ook aan andere dan aan den Ka
tholieken godsdienst worden toegestaan.
Canalejas voelt thans de verantwoor
delijkheid van deze daad. Hij tracht er
zich nog uit te redden door te beweren
dat hij artikel 11 der grondwet niet ge
schonden heeft, maar integendeel uitvoe
ring gaf aan het besluit van 23 October
1876. Dat is door en door onwaar: Art.
11 der Grondwet luidt immers: „De
Roomsch Katholieke godsdienst is de
staatsgodsdienst. Aan andere religies
zijn geen publieke ceremoniën of uitwen
dige teekenen toegestaan."
En net besluit van 23 October 1876
is niets anders dan een meer uitgewerkte
bepaling en nadere omschrijving van art.
11 der grondwet. Derhalve heeft dit ar
tikel nog zijn kracht behouden en is elke
eigenmachtige wijziging een schending
der grondwet, een scheuring van het
concordaat.
Men begrijpt dat de radicale premier
het hachelijke van zijn toestand volkomen
inziet, want men moet niet vergeten, dat
hij behalve deze moeilijkheden ook an
dere hinderpalen op zijn staatkundigen
weg vindt opgestapeld. Zoo kon hij het
reeds van het begin zijner regeering niet
best vinden met sommige groepen der
liberale fractie en om, in deze hachelijke
omstandigheden daarin verandering ten
zijnen gunste te brengen, is hij zoete
broodjes gaan bakken bij de liberalen.
Daarom heeft hij, zooals wij reeds in
een vorig nummer vpeedeelden, gisteren
op een vergadering van liberale afge
vaardigden en senators verklaard, dat
hij door het aanvaarden der regeerings-
macht geen der liberale denkbeelden en
plannen vergat, die hij steeds heeft be
loofd. Het programma van het nieuwe
ministerie zal niet nieuw zijn, maar en
kele wijzigingen vertoonen met dat van
de voorgaande regeering. De liberale
partij moet zich de bestaande nooden aan
trekken, haar werk moet positief zijn.
Het is noodig het belastingsysteem te
veranderen, omdat op de rijksten dö
zwaarste belastingen moeten drukken.
Na deze inleiding, waarvan vooral het
slot niet de algemeene goedkeuring der
liberale heeren zal hebben weggedra
gen, ging Canelejas, over tot de bespre
king der godsdienstige kwestie. Hij kon
er nog weinig over zeggen, daar de on
derhandelingen tusschen Madrid en het
Vaticaan nog voortduren. Het protest,
dat juist van het Vaticaan was ontvan
gen, baarde hem niet de minste onge
rustheid^ want er \vas geen sprake van
dat hij de grondwet had geschondenEn
om deze leugen goed te praten, gebruikt
hij weer dezelfde leugen die Avij boven
reeds aangetoond hebben.
Na nog uiteengezet te hebben, wat
de liberale partij moet zijn buiten en in
het parlement sloot Canalejas met deze
beteekenisvolle woorden: „Mijn parle
mentaire levensduur zal kort zijn, de uwe
lang, draag dus zorg voor een anderen
leider."
Verbluft zaten jde liberalen te staren.
Ontroering was over deze oprechte ver
klaring echter niet te merken en wellicht
zal het spoedig bekend worden dat Ca
nalejas een goeden kijk heeft gehad op
zijn toekomstig politiek levenslot. Moge
dan, wanneer Canalejas de zure vruchten
van zijn grondwet-schennis eenmaal ge
oogst heeft, de premiers-wisseling een
gunstige verandering zijn voor Spanje's
katholieken.
Turkije.
Een oorlog waarschijnlijk
De Rossija betoogt, dat het nog tijd
is voor een afdoende regefing van het
Kreta-vraagstuk. Daartoe is het noodig
dat een nieuw voorloopig vergelijk wor
de getroffen, tusschen Griekenland en
Turkije, opdat de mogendheden der be
volking van Kreta een meer uitgebreid
politiek zelfbestuur kunnen schenken.
Het verschil van meening tusschen En
geland en Frankrijk over Kreta komt,
Volgens den Temps die er een be
schouwing aan wijdt op het volgende
neer. Engeland is sterk op de hand van
Griekenland en wenscht den toestand
van 1980 hersteld te zien. Frankrijk daar
entegen wil <ie regeling van 1S98 be.-
houden. Zooals de zaken thans loopen"^
acht de Temps een oorlog tusschen Tur->
kije en' Griekenland, waarschijnlijk en
zelfs zeker, wanneer de beschermende!
mogendheden niet spoedig beslist eh
eensgezind optreden. Om den strijd al-i
thans te bezweren, stelt het officieuze
Fransche blad voor, een Europe es cheii,"
gouverneur te benoemen, die, door Euro-
peesche troepen onderstenud, voor een'
bepaalden tijd de belangen der Kreten-*
zers zou behartigen en tegelijk het be
houd van het Turksche oppergezag oveij
Kreta Avaarborgen.
Pauselijke onderscheiding.
Naar aanleiding van het 25-jarig jubilé
der boekhandels- en uitgeverszaak van L.
C. G. Malmberg te Nijmegen, heeft Z. H,:
de Paus aan dezen de onderscheiding ver
leend van: „Uitgever \?an den Apostoli-
schen Stoel," met het recht om het pau
selijk wapen te voeren.
Bezoek President Fallières.
Het „Hbld." ontvangt bevestiging van:
het bericht der „Tel-, dat President Fal
lières ons land zak bezoeken. Daarbij
werd als tijd van het bezoek genoemd:
„in den loop van den zomer."
Koninklijke Besluiten.
Is benoemd tot vice-president van den
Hoogen Raad der Nederlanden jhr. mr. S.
Laman Trip, thans raadsheer in gemeld
college.
is benoemd tot Kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Breukelen-
Nijenrode, met ingang 25 Juni; mr. M.:
P. Thomassen a Thuessink v. d. EIcop,
v. Slochtereri burgemeester der gemeen
ten Breukelen-Nijenrode en Breukclen-St.
Pieters
Is benoemd inet ingang van 1 Juli
benoemd tot subst.-griffier bij den Hoo
gen Raad der Nederlanden mr. P. W,-
Boll,
Is jH. F. M. E. graaf Van Lim
burg Stirum benoemd tot burgemeester
•der gemeente Nijeveen.
Is aan den militie-eerste-luit H. Meu-
lenkamp, van het 9de reg. inf. als zoo
danig, op het door hem gedaan' verzoekj
een eervol ontslag verleend.
Is benoemd met ingang van 1 Juli;
bij het AA'apen der art. bij den staf
van het AA-apen, tot magazijnmeester bij
het magazijn te Amsterdam, de kapt J. W.
v. Visvliet, van het 2de reg. vest.-art
Is met ingang van 1 Juli benoemd
tot hoofdinspecteur der .Telegraphie, G.:
M. De Bloeme, thans inspecteur der Pos-
sterijen en Telegraphie te Groningen.
Is met ingang van 10 Juni aan flj
Van Heelsbergen te Oss, op zijn verzoek!
eervol ontslag veileend als Rijkskeur
meester in algemeenen dienst 3e kl.
Is met ingang \-an 16 Juni, aan den
adjunct-inspect, der Posterijen en .Tele
graphie E. Voorbij te 's Gravenhage, op
zijn verzoek als zoodanig eervol ontslag
verleend.
LEIDEN, 15 Juni.
Aan het jaarverslag van de „Vereeni-
ging tot A'oortdurende ondersteuning der
nagelaten betrekkingen van verongelukte)
visschers dei- reederijen te Katwijk a. Z.
en Noordwijk a. Z." wordt het volgende
ontleend.
In het boekjaar 1909—1910 werd ont
vangen: aan contributies van de reeders
te Katwijk a. Z. f560; aan bijdragen
van stuurlieden f 91.961/2; aan heffing)
,1/2 pet. over de besommingen der \'is-
schers f 49.18aan jaarlijksche bijdragen
f515.15; aan renten f 2395,77; aan giften
f 21aan legaat van iemand die niet ge
noemd Avenscht te worden f600. Te za-
men f 4233,06Vb-
In dit boekjaar Averden uitgekeerd aan
AveduAven en Aveezen f 2237.
Bij het einde van dit boekjaar genoten
ondersteuning te KatAvijk a. Z. 19 Avedu-
Aven en 9 kinderen, te NoordAvijk a. Z*
4 AveduAven en 2 kinderen.
Gedurende dit jaar Avas te betreuren
verongelukken van drie visschers, allen
thuis behoorende te KatAvijk a. Z., Avaar-
van eene naliet een AveduAve, eene een
AveduAve en vier kinderen, (en (een eene
weduvye en een kind j j J
