AAN DE KIEZERS!
BUITENLAND.
BINNENLAND.
e Jaargang.
No. 207,
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f L50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere rege' meer 10 cent.
Met aandrang bevelen wij de volgende
Candidaturen aan:
DistrictLeiden.
J. A. BOTS.
Mr. P. E. BRIËT.
DistrictLeiderdorp.
Mr. L. M. J. H. KERSTENS.
J. J. VAN HOEKEN.
Ile stemdag 1» Woens
dag 15 Juni a.s. van
8 tot 5 uur.
België.
Ook in België hebben hevige onweders
gewoed en volgefts „Het Handelsblad van
Antwerpen" werd veel schade aangericht
in de Maasvallei. Vooral de omstreken
van Dave, Ardoye, Naninne hebben veel
geleden. Alles is verwoest door de hagel-
steenen, en de gewassen zijn op vele
plaatsen letterlijk weggemaaid.
Ook in Brabant moet het onweder groote
schade hebben aangericht in den omtrek
van Nijvel.
Drie onweders, vergezeld van hagelslag
en waterhoos, vernielden op het grond
gebied der schoone gemeente Rixensart
heel den oogst.
Alles werd letterlijk in stukken gehakt
en hoven en velden zijn overdekt met eene
laag onvruchtbaar slijk, dat van de hoog
ten kwam spoelen, en, voortstroomend,
zelfs op sommige plaatsen de bedding der
kleine rivier de Lafne vulde.
Steenwegen zijn vernietigd, en de hellin
gen, nu niet meer vastgehouden door
plantengroei, zijn loodrechte wanden ge
worden, dreigend met grondverschuivin
gen, die dan onvermijdelijk verschillende
huizen moeten meesleepen in het ravijn
van 8 meters diep.
't Is de totale vernieling, zegt men, van
een der schoonste dorpen uit den omtrek
van Brussel, ten ware de staat en de
provincie de plaatselijke overheid ter hulp
komen, om ergere vernieling te voor
komen.
Diiitschland
De Encycliek.
Nog steeds heerscht in Duitschland
beroering over de jongste Borromeus-
encycliek, waarin de protestanten ten
onrechte voor hen een beleediging zien.
Het Pruisische Huis van afgevaardig
den heeft gisteren beraadslaagd over
drie interpellatiën betreffende de ency
cliek van den paus, nl. van den conser
vatief Pappenheim, den nationaal-liberaal
Hackenberg en den vrijen conservatief
graaf Moltke.
Vooral de rede van Hackenberg maakte
diepen indruk.
De minister-president zei: De ency
cliek bevat oordeelveilingen over de
Hervormers, de Hervorming en de vor
sten en volken, die haar waren toege
daan, welke onze Evangelische bevolking
in hun godsdienstige, alsook staatkundige
en zedelijke gevoelens diep kwetsen. Deze
ook in den vorm beleedigende uitspraken
hebben begrijpelijkerwijs diepgaande ont
roering gewekt in wijde kringen deF be
volking en zijn een groot gevaar voor
den godsdienstorde.
Ik heb daarom vervolgde von Beth-
mann Hollweg dadelijk nadat ik den
Latijnschen tekst had ontvangen, den
gezant bij het Vaticaan opgedragen,
ambtelijk bij de curie protest aan te
teekenen en de verwachting uit te spre
ken, dat de curie het middel en den
weg zou vinden om de schade, die de
encycliek heeft gedaan, te herstellen.
(Levendige toejuiching).
Deze verwachting ging de minister
voort heeft te meer recht, aangezien
de curie volgens een mededeeling
van de „Osservatore Romano" in de
verte niet het voornemen had de niet-
Katholieken van Duitschland, alsmede
haar vorsten, te krenken.
De gezant heeft zich van zijn opdracht
gekweten. Een afdoend antwoord kon in
zo korten tijd nog niet volgen.
Meer geld voor den koning van Pruisen.
Men weet, dat de Pruisische Kamer het
voorstel tot verhooging der civiele lijst
naar de begrootings-commissie heeft ver
wezen met algemeene stemmen, behalve
die der sociaal-democraten. Doch vóórdat
dit geschiedde, had nog een pijnlijk in
cident plaats.
De socialistische afgevaardigde Hoff
mann, hield een scherpe redevoering tegen
de verhooging der civiele lijst. Hij zeide
daarin, dat de helft der thans bestaande
dotatie ruim genoeg zou zijn. Hij wees
op de woorden van Bülow en Bethmann
Hollweg over zuinigheid, en verzocht dien
goeden raad ook eens naar boven te
geven. Toen de spreker de dotatie van
den Engelschen koning aanhaalde, viel
de voorzitter, Von Kröcher, hem in de rede,
met verzoek geen vorstelijke personen in
het debat te betrekken.
Hoffmann „Wij verlangen principieel
de verkiezing van alle staatsambtenaren
door het volk, ook die van den eersten
dienaar van den staat."
Von Kröcher„Die opmerking is hoog
verraad. Ik roep u tot de orde."
Hoffmann „Ik heb reeds op de school
geleerd dat Frederik, de Groote bijge
naamd, zeide de eerste dienaar van den
staat te zijnHoe kan dat dan hoogver
raad zijn
Von Kröcher: „Ik heb u tot de orde
geroepen, omdat u de keuze van den eer
sten dienaar van den staat, den koning,
door het volk verlangt. Dat is hoogverraad".
Hoffmann: „Maar dat is een grondstel
ling, die in ons program voorkomt."
Von Kröcher„Gij kunt in uw program
de grondstellingen zetten die ge wilt:
maar ik verzoek die van hoogverraad
getuigende zinnen hier niet openlijk van
de tribune van het hüis te verkondigen."
Deze samenspraak tusschen een afge
vaardigde en den voorzitter van het Huis,
gaf aanleiding tot geweldige opschudding.
Hoffmann zette zijn bestrijding van de
regeering-svoorstellen nog een poos voort
Maar de andere partijen onthielden zich
van bespreking en zoo werd het ontwerp
n eerste lezing goedgekeurd.
Italië.
Inzake de Encycliek.
publiceert de „Osservatore Romano" de
volgende nota:
„Tegenover de in Duitschland door
onjuiste uitlegging en weinig getrouwe
vertaling der jongste Encycliek teweeg
gebrachte beweging, zijn wij tot de
volgende verklaring gemachtigd
„De H. Vader heeft in de Borromzeüs
encycliek, die ten doel had, de dwalin
gen der Modernisten te bestrijden,
volstrekt niet, zooals ook uit den tekst
blijkt, de bedoeling gehad, de niet-
katholieken van Duitschland en hun
vorsten te kwetsen.
„In de encycliek staan eenvoudig
eenige historische beoordeelingen over
den tijd van den H. Carolus Borromaeüs,
maar noch de volkeren noch de vorsten
van een bepaald land worden genoemd
en daarbij is in het oog te houden, dat het
ging om de katholieken van dien tijd,
die tegen de leer en het gezag van den
H. Stoel opstonden. Hoe welwillend de
gevoelens van den H. Vader tegen
Duitschland en zijn vorsten zijn, heeft
hij nog onlangs doen blijken".
De aardbeving.
Men' is het blijkbaar nog" niet eens
over den aard der jongste natuurramp,
die Zuid-Italië trof. Zoo wordt thans
in het „Journal" de aardbeving weder
geschetst als van' vulkanische oorsprong
en toegeschreven aan de werking van
den Vulture, een 1300 meter hooge vul
kaankegel, ten Noorden van Potensa in
de Basilicata gelegen.
De schok is het hevigst gevoeld in1
de provincie Avellino en wel in de dor
pen aan den kant van Napels op de hel
lingen der Apennijnen gelegen.
Zooals gemeld, werd tot nu toe het
grootste aantal slachtoffers te Calitri
gemaakt, waar reeds een twintigtal doo-
den werden opgegraven en telkens we
der lijken uit de puinhoopen worden
te voorschijn gehaald. Calitri, een stad
je van pmstreeks 7000 inwoners, ligt
amphitheatersgewijze tegen de helling
van een heuvel, waarin door de bewoners
groote galerijen zijn aangelegd1, die voor
kelders werden gebezigd. Door den
schok stortten; vele ide.zjer, galerijen in
en kwam de rotsmassa in beweging, de
helling af, de lager gelegen huizen,
waarin de dorpelingen nog in diepe ruste
lagen bedelvend.
Toen de Koning, bij monde van den
eersten minister Luzzatti, het bericht
vernam van de ramp en zijn besluit te
kennen gaf, onmiddellijk naar Avellino te
zullen vertrekken, besloot koningin Elena
haren echtgenoot té-vergezellen. Op de
tegenwerpingen, die men maakte, met
het oog op het gevaar, hetwelk verbon
den was aan een bezoek aan de geteis
terde streek, antwoordde zij:
„Mijh tegenwoordigheid wordt nood
zakelijk geacht bij nationale gebeurtenis
sen en plechtigheden ,en ik zie niet in,
dat ik rustig hier kan blijven, terwijl
mijn volk sterft. Ik zal gelukkiger /ijn,
wanneer ik daar, zooveel als in mijn
vermogen is, kan doen om de geteister-
den bij te staan."
Men houdt zich voorbereid op ver
dere ongevallen. Zoo is aan de bewoners
van tal beschadigde huizen, het verblijf
in hunne woningen ontzegd, daar zich
nog nieuwe schokken kunnen voordoen.
Peter Alfani, van het observatorium
te Florence, geeft als zijne meening te
kennen, dat zulks inderdaad het geval
zal zijn in den loop van deze en de vol
gende maand. De nieuwe schokken zul-
echter niet zoo zwaar zijn als deze, meent
hij.
Professor Menstelli van Napels vreest
voor de Basilicata, waar sedert 1856
geen aardbevingen meer werden waar
genomen.
Amerika.
Een belooning.
De Amerikaansche minister van justitie
Wickersham heeft onlangs een besluit ge
nomen, dat zeker opzien zal wekken en
heel wat critiek zal uitlokken. Parr, een
der recherche-mannen, in dienst van het
departement van financiën, zal een bo us
van 1.750.000 gulden ontvangen, voor
zijn'goede en moedige diensten inzake de
ontmaskering der .medeplichtigen aan't
geknoei der belastingambtenaren en em
ploye's der suikertrust.
Tengevolge van die knoeierijen was de
schatkist voor millioenen benadeeld; en
de trust zal het te weinig betaalde moe
ten aanzuiveren. De minister van justitie
stelt zich nu op het standpunt, dat aan
Richard Parr een flink percentage van
het aldus voor de regeering geredde be
drag toekomt. .Hij bepaalde den bonus
op het bovengenoemde bedrag, daarbij
uitgaande van de overweging, dat het na
sporen van de bedoelde ongerechtigheden
met levensgevaar voor Parr was gepaard
gegaan.
Dit moge nu zoo zijn en Parr hebbe
aanspraak op een milde belooning' voor
zijn goede diensten maar de hem toe
gedachte som is toch wel wat al te Ame-
rikaansch. Indien men, al is het ook met
levensgevaar, sommetjes van 1 a 2 mil-
lioen kan verdienen, door zich aan recher
chewerk te wijden, zal voortaan in de
Vereenigde Staten geen enke!e brieven -
trommel en geen enkele bewaarplaats der
boeken in een privékantoor van een za
kenman meer veilig zijn.
Een tijdperk van inquisitie in het Ame
rikaansche handels- en zakenleven staat
dan voor de deur.
JV6arokko.
Uit Tandzjer wordt gisteren gemeld, dat
de troepen van Moelai Kebir op twee uur
afstand van die van Moelai Hafid gelegerd
zijn. De troepen van den sultan zijn af
gesneden van de bronnen en kunnen niet
dan onder het vuur der opstandelingen
water gaan halen. Vier dorpen zijn er door
de troepen van Kebir geplunderd.
De stammen in Sefra zijn in opstand
en hebben een karavaan geplunderd en
daarbij negen man gedood, waaronder
vijf soldaten, die de karavaan begeleidden.
Het adres van Nederlandsche
Kamerleden aan de Doema.
De tekst van het adres aan de Doe
ma luidde, naar de „N. Ct." meldt, als
volgt:
„Aan den Voorzitter en de Le
den der Doema
De ondergeteekenden, leden van d:
Tweede Kamer der Staten-Generaal va.i
het Koninkrijk der Nederlanden, behoo-
reuidei tot verschillend^ ,in ,dat .Staats
lichaam vertegenwoordigde politieke
partijen', kennis genomen hebbende van
de wetsvoorstellen der Russische regee-
rin'g, strekkende om het Groothertog
dom Finland rechten te ontnemen, die
aan zijn bevolking zijn gewaarborgd en
door haar gedurende een lang tijdperk
zijn bezeten
richten zich eerbiedig tot Uwe Hoo
ge Vergadering, ten einde te kennen te
geven hoezeer zij het zouden betreu
ren, indien de onafhankelijke vertegen
woordiging van het Russische volk hare
toestemming zou verleenen aan wettelij
ke maatregelen tot het besnoeien van de
vrijheden en het zelfbestuur van het Fin-
sche volk.
Den Haag, 19 Mei 1910.
De „N. Ct" kan hieraan toevoegen,
dat het adres onderteekend was door 52
leden der Tweede Kamer, van alle par
tijen behalve de Katholieken.
De minister van Justitie.
Ovefr minister Regout schrijft de Loef-
ijzer-corr. van' het „Hbl." o.a.
Na zijn promotie (op een dissertatie
over het faillissement) werd hij al heel
gauw (in 1888) benoemd tot ambte
naar van het O. M. bij het kantonge
recht te Roermond. Hij is daarna in de
staande magistratuur gebleven (in '93
werd hij substituut te Amsterdam, in
1903 officier te Roermond- tot 1905,
toen hij ontslag vroeg om meer werk te
kunnen maken van zijn Kamerlidmaat
schap. Ernstiger en nauwgezetter man
van-'t-r echt dan deze nieuwe Minister
van Justitie is niet makkelijk denkbaar.
Wellicht zelfs gaat zijn ernst of gaat
althans zijn wil om 't Recht te dienen
zóó als hij 't verstaat, nóg dieper dan bij
zijn onmiddellijken voorganger, Minis
ter Nelissen. Mannen van groote over
tuiging zijn zij beiden, zeer schrandere
en kundige juristen óók. En zéér geloovi-
ge Katholieken. Maar in den heer Nelis
sen scheen ons, misschien vooral door
dien hij zooveel ouder is, minder fel
heid, minder scheppingsdrang, minder
drijfzucht dan wij hebben waargenomen
in mr. Regout als Kamerlid voor Hel
mond.
Want dit wete men wèlEen der ijve
rigste en meest intransigente Roomschen
is thans opgenomen in het Kabinet.
Intransigent niet in den zin van onver
draagzaam of bekrompen. Allerminst
Wij hebben wel eens treffende verhalen
gehoord over vriendschap tusschen de
zen ultra-Katholiek, en Protestanten
(gansch buiten de politiek). En er is
in "zijn gedragingen of in zijn woorden
nooit iets op te merken geweest, waar
uit gebrek aan eerbied voor, of zelfs
gemis aan inzicht i n de overtuiging van
een tegenstander sprak.
Maar wel een' krachtige, zeer stugge
en onverzettelijke, van loven en bieden,
van over-en-weertjes warse en daarom
intransigente eigen overtuiging.
De Legatie van China te 's-Gra-
vanhage ontving per telegraaf van den
Wai Wou Pou bericht dat de Nationale
Tentoonstelling te Nanking in den mor
gen van 5 Juni j.l. geopend is in te
genwoordigheid van een grooten toe
vloed van voorname personen, gekomen
uit alle Provinciën van het Keizierrijk
alsmede van de eilanden van den Stil
len Oceaan en ten overstaan van del
vreemde consuls.
De plechtigheid heeft in de meest vol
maakte orde plaats gehad en in de stad
heerscht groote kalmte.
Koninklijke Besluiten.
Zijn benoemd:
tot griffier bij het kantongerecht te Bols-
ward, mr. B. F, baron van Heemstra,
doctor in de Staatswetenschap, advocaat
en procureur te Deventer, tevens waar
nemend griffier bij het kantongerecht
aldaar
tot griffiier bij het kantongerecht te
Gulpen, mr. L.Th. Verscheure,advocaat
en procureur te Roermond, tevens kanton-
rechter-plaatsvervanger aldaar, onder ge
lijktijdige toekenning van eervol ontslag
uit laatstgemelde betrekking;
tot griffier bij het kantongerecht in den
Helder, mr. N. A. Blom, advocaat en
procureur te Tiel, tevens beëedigd klerk
ter griffie van de arrondissements-recht
bank aldaar;
tot griffier bij het kantongerecht te Lem
mer, mr. J. W. M. van Heyst, advocaat
en procureur te Arnhem, tevens beëedigd
klerk ter griffie van de arrondissements
rechtbank aldaar.
- Met ingang van 16 dezer is professor
dr. W. H. Nolens opnieuw voor den tijd
van 4 jaren benoemd tot lid van den
Mijnraad.
Gemeenteraad van Leiden.
(Vervolg.)
Voortgezet worden de discussiën over:
18e. Voorstel tot onderhandsche op
dracht van de levering van den boven
bouw en van de bewegingsinrichtingen;
der rolbasculebrug, ter vervanging van de
Blauwpoortsbrug.
B. en W. stellen voor den boven
bouw op te dragen aan de firma Kloos
en Zonen te Kinderdijk voor f21040
en de levering van de bewegingsinrich
ting aan de firma Figée te Haarlem1
voor f12.500, zoodat het geheelewerk
f 33.540 bedraagt.
De heer Vergouwen stelt voor dé
levering van den bovenbouw en van'
de bewegingsinrichtingen beide op té
dragen aan de Kon. Ned. Grofsme
derij voor 134.071,35. j
Wethouder Korevaar repliceert.
Als de vorige keer niet de bedoeling
heeft voorgezeten de grofsmederij te be-
voordeelen, moet men thans het voor
stel van B. en W. aannemenanders be
voordeelt men thans de Grofsmederij!.
Spr. keurt af, wat Dordrecht deed dit
verkeerde voorbeeld moeten wij niet na
volgen. De kwestie van splitsing is van'
zeer ondergeschikt belang.
De heer Hoogenboom gaat de
sommen van inschrijving na en becijfert
dat Penn en Bauduin te Dordrecht voor.
den bovenbouw f 38 lager hebben inge
schreven dan de firma Kloos te Kinder
dijk. Spr. meent daarom, dat perc. I ge
gund moet worden aan Penn en Bauduin.
Wethouder Korevaar zegt, dat Penn
en Bauduin zich hebben terug getrokken
door hun schrijven, dat zij geen reden;
hadden hun prijs te herzien. Daarom heb
ben B. en W. voorgesteld het werk aan
de firma Kloos te gunnen.
De heer Hoogenboom meent, dat
de aanbieding van Penn en Bauduin niet
ter zijde is gelegd en is daarmede wel'
rekening gehouden. Hebben B. en W],
bijzondere aanleiding gevonden het werk
aan een ander te gunnen.
De Voorzitter zegt, dat Kloos een'
zwaardere brug heeft ontworpen. Daar
om is hij f38 duurder.
De heer Hoogenboom merkt op,-
dat de vorige maal de constructie van
Penn en Bauduin voldoende werd ge
acht De brug behoeft niet zwaarder té
zijn'.
Wethouder Korevaar zegt, dat dé
aanbieding van Penn en Bauduin gecom
bineerd was met de firma Stork en dé
Allg. Electr. Geselsch. Men kon deze nü
moeilijk splitsen.
De heer Fokker gelooft, dat de vo
rige maal niet een der leden aan split
sing heeft gedacht. Daarover heeft nie
mand gesproken. We moeten nu niet een'
nieuw foefje gebruiken en splitsing toe
passen. Steeds is over het werk en bloc
gesproken en nu het geluk de Leidsché
firma dient, zal spr. het voor stel-Ver
gouwen steunen. r
Wethouder v. Hamel meent, dat dé
gemeente zich zal blameeren als zij het
voorstel van B. en W. verwerpt. D!e!
gemeente is niet verantwoord als dit
werk niet gegund is aan den laagstelt
inschrijverzij zelve zal de dupe ervarf
worden en later bij andere aanbestedin
gen de noodlottige gevolgen ondervinden.
De heer d e V r i e s zegt, dat splitsing bij
aanbestedingen dikwijls wordt toegepast
Daarover behoeft men niet speciaal te
denken.
De heer Fockema Andreae heeft
zich door een deskundige laten voorlich
ten. Werken, als het onderhavige, wor
den altijd door meerderen uitgevoerd,
't Komt onze eer te na, als men nude
Grofsmederij de levering gunt.
De heeren Korevaar en Roem ver-;
dedigen nog het voorstel van B. en W.j
de heer Vergouwen het zijneal was
de Grofsmederij maar f100 hooger ge
weest bij het onverdeelde werk, zou de
laatstgenoemde het voorstel niet ge
daan 'hebben. Uit de discussies is niet
gebleken, dat splitsing in het belang}
van het werk is slechts financieele re-
denen pleiten ervoor. Wat de fatsoensJ
kwestie aangaat, raadt spr. aan voortaaij