r\A
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
No. 170.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centj
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Brieven uit het H. Land.
SS, Statendam, 16 April 1910,
In het H. Land.
Mijn laatste brief bevatte het verloop
onzer pelgrimstocht tot aan de ontsche
ping te Jaffa. Dat die ontscheping goed
•yvas afgeloopen, kon ik daarin niet ver
snelden, doch zou blijken, voor zoover het
'Snij betreft, uiit de ongestoorde verzen
ding van mijn brief. Ware ik toch uit de
'sloep,- die me door de branding bren
gen moest, op den bodem der Middel-
landsche Zee terechtgekomen, dan zou
[Snijn brief zijn meegegaan, en kan die niet
In 5,De Leidsche [Courant'* yer-
'sohenen zijn. Dat sluit als een bus. De
'ontscheping dan ging bizonder goed, daar
de zee zeer kalm was. En zoo betraden
|5ve den grond van het H, Land iin Jaffa,
'het oude Joppe, waar de Petrus leen
'doode,- iTabitha, (ten leven opwekte, en
Ook nog het huis van Simon den Wever
■Wordt getoond, waar de H. Petrus het
'bekende visioen had.
Zoo schilderachtig Jaffa, van uit zee
gezien, zich voordoet, zoo onooglijk is
het wanneer men er door wandelt £U;er
maakte ik'het eerst kennis met 't Ooster-
sche volk, en Oostersche toestanden. Dat
ijde kennismaking van beide kanten aan
genaam was, durf ik niet zeggen, ^ij, be-
W.oners van het zindelijke Holland,- heb
ben moeite den afkeer te overwinnen,
jdie ons bij die Oostersc(he, schilderach-
,tiga smerigheid aandoet. De menschen,-
jd-e straten en de (liuiizen,- Ze zien dr alle
leven onrein uit. En dan dat gebedel!
Men moet er om lachen, anders vergalt
'de ergernis erover geheel de reis.. Krijgt
ftien door den aanblik den indruk dat
Ier alleen arme mensqhen in Palestina
Wonen,- |het voortdurend gebedel van
groot en klein maakt dien indruk m g
jdieper. Bedelen is hier geen schanc-f.
(Voortdurend en overal hoort men de
yraag: „Baksjis", in Holland zouden We
zeggen„centen", En dat hoort men
•overal, en overal wordt de hand ten ont
vangst uitgestoken, in de stad, en op
Jhet land, in de huizen en op straat, jg
;tot in de kloosters waar de vreemdelingen
Jogeeren, ge kunt geen Turk of Arabier
Izien of ge hoort ookbaksjis. Ik heb dat
Woord gehoord van den eersten stond,; dat
ik voet aan wal zette in Palestina, tot
in de sloep die me te Haifa weer aan
boord bracht, veertien dagen lang. Ik
jheb het gehoord, gezeten In een rijtuig,
yan arbeiders op 't veld, ik heb het ge
hoord In de klooster-logementen, als de
knecht mijn hoed- of parasol aangaf, ik
heb het gehoord aan den voet van het
altaar, waar ik de H. Mis gelezen had,
yan den misdienaar, een morsig Ara -
biertje, die zijn hand uitstak en als laat
ste gebed- prevelde: baksjis. 't Is afschu
welijk, 't is onuitstaanbaar, en zooals iik
Zei, we maakten er maar een grap van,
om ons niet te laten verbitteren. Wat
heeft de Turk dat volk verlaagd en onge
lukkig gemaakt! Overal waar de Jurk
heerscht, verval, en armoede.
Maar laat ik verder de reis beschrij
ven van in plaats van op den Turk te
;schelden
Te Jaffa dan gingen wij in den trein
naar Jeruzalem, vier uren sporens. En 't
Was eerst heel wat gedraaf en geschreeuw
'door de Oostersche morsigheid en stoffig
heid, eer we aan 't rijden gingen. Som
mige voelden ai den maag jeuken, en be
gonnen te vreezen met het oog op den lan
gen rit. Maar het Comité van den Pel
grimstocht had ook dat voorzien, en on
derweg werden we-aan een station ver
rast met de mededeeling, dat we konden
lunchen, of tweede ontbijt gebruiken.
Nu heb ik dat wel meer beleefd, en
!dan stond in de restauratiezaal van het
station een wel gevulde tafel klaar. Doch
Zooiets gaat in Palestina niet Dat is veel
ite omslachtig. Neen, niet in, maar vóór
het stationsgebouw zag men in een af
gesloten plek, bewaakt door een paar
arabieren, op den grond papieren zakken
len flesschen staan. Elke pelgrim kan
zoo'n zak en flesch meenemen, en zoo
Weer den trein in. In de flesch was wijn
len in den papieren zak, ja, dat weet ik
niet meer; een dikke homp droog brood
leen blikken kroes, eieren, een sinaasap
pel, vleesch, kaas. Nu heb ik het, geloof
ik. En daar zaten dan dames en heeren,
met dubbele namen, boeren,' pastoors en
bisschoppen onder de grootste pret met
leen zak van grouw. papier op den schoot,
een korst brood! in de eene, en een kroes
Wijn Jn de andere hand We lieten het
ons goed smaken, we hadden honger.
Tegen den middag arriveerden wij te
Jeruzalem, de ,H, Stad, zooals zij ook door
de fTimta genoemd wordt. De woelig
heid bij den aankomst van treinen aan
leen groot station belet U, langer dan
een seconde in godvruchige aandoenin
gen te verwijlen, dat is jammer. Onte
genzeggelijk beter, meer bevredigend
voor den Christen, is het, Jeruzalem te
naderen als pelgrims uit den ouden tijd,
te voet of te paard. Dan kan men, zoo-
dra de ïJ. Stad in al haar glorie plot
seling yoor uw] oog verschijnt, de
geheele Wereld! vergeten en alleen
idienken aan de groote dingen die daar
geschied zijn, lang vóór onze dagen.
Maar voor zoo iets hadden wij geen ge
legenheid,- ieder deed zijn best om een
rijtuig machtig te worden en zijn logies
zoo spoedig mogelijk te bereiken. En toen
'maakte ik kennis met de rijtuigen en de
koetsiers yan Palestina. Doch daarover
later. Zeker hield menigeen zijn hart vast,
en Waren allen blij toen de paarden halt
hielden en wij konden uitstappen. „Bak
sjis,"- natuurlijk.
De zevenhonderd pelgrims Werden dan
allen ondergebracht, zoo goed en kwaad
als het ging, in de verschillende Hos-
pizen en kloosters. Na een Sveinig te zijn
opgefrischt,- 'en gereinigd van de stof in
de spoorwagens opgedaan, was 'mijn eer
ste bezoek aan de Kerk van het H. Graf
.Het is mijn doel niet de verschillende
heiligdommen van Palestina te beschrij
ven, "dat hebben bedreven penvoerders
reeds meermalen gedaan, en we kunnen
dat in alle soort van boeken vinden. Wat
ik den wèl schrijf:? Dingen die men niet
in boeken vindt, omdat ze pas in het jaar
1910 zijn voorgevallen, omdat ze mijn
persoonlijke ervaring, mijn eigen indruk
ken Weergeven.
De kerk van 't H, Graf is grootendeels
een prachtige koepel, door Keizer Con-
stantijn gebouwd. Midden onder dien koe
koepel is dan de plaats, waar Christus
begraven Was en verrezen is. Een voor
een kan men dien nauwen doorgang pas-
seeren, van de kapel onder den koepel
waar priesters de wacht houden, en ne-
derknielen bij den grafsteen, die de Vrou
wen, toen zij Christus lichaam gingen
balsemen reedis vonden afgewenteld door
den Engel. Die geheele kapel van marmer
en graniet is omhangen van zilveren en
vergulde lampen; jn den gansche koepel
tot boven in, ziet men lampen meer dap
duizend, de zoogenaamde godslampen,
-door vrome pelgrims geschonken, en door
vrome stichtingen brandend gehouden op
gezette tijden. Op een der dagen, dat
wij die Kerk bezochten, waren alle lam
pen aangestoken, .voor -de komst van den
Duitschen Prins Eitel Frederich. Een
wonderschoon gezicht door de verschil
lende kleuren van ',t glas der lampen.
Nog meer merkwaardigheden worden U
die kerk getoond, door de paters Fran
ciscanen, die de bewaarders zijn, voor
ons Katholieken, van de H Plaatse.n in
Palestina. Voor ons Katholieken, zeg ik,
want niet onverdeeld is ons recht, niet
alles is ons eigendom. In de Ji. Graf
kerk komt ook de Schismatieke Gri-ek-
'sche priester, komt ook de Russische
Poop, de Armenische Archimandriet. El
ke Christelijke Secte heeft daar zijn hei
ligdom, met omschreven.rechten, die door
den Turk worden bewaakt.
Behalve dat gezicht van de Turksche
politie aan den ingang, hinderde ons ook
in de godsvruchtige oefeningen het ge
schreeuw en geschrei van kinderen, die
door luie bedelende moeders naar de kerk
werden meegenomen, om ook op die hei
ligste plaats van den ganschen aardbol
hun onuitstaanbaar „baksjis" den pelgrim
Joe te roepen. .W. H.
België.
Opening der Wereldtentoonstelling.
De koninig opende gistermiddag (de
tentoonstelling in tegenwoordigheid vgn
de ministers, het diplomatieke korps, de
burgerlijke -en militaire iautorifeiteii< en
leden van het parlement.
Een ontzaglijke menigte Woonde |fle
plechtigheid bij.
Na de openingsrede bezocht de vorst
verschillende afc'eelingen.
V^i, bulten jrezien js dfi Jegi.tqopstal
ling af. De paviljoenen i'ijn voltooid en
ook inwendig gereed gekomen. Alleen
de galerijen zijn niet klaar gekomen en
de Belgische exposanten nog het minst
van al. Men verwacht, dat zij binnen eeni-
ge dagen weder zullen gesloten worden
en tot Hemelvaartsdag niet voor het pu
bliek toegankelijk zullen zijn.
De tentoonstellers, die op 4 Mei niet
klaar zijn, zullen maar moe'.en zien hoe
zij zich uit het geval redden.
Zooals de tentoonstelling thans is, mag
zij echter reeds eeh succes genoemd
worden. De eer van "dit welslagen komt
voornamelijk toe aan den senator Du-
pret, die ier in 002 het initiatief toe
mam te zamen met een anderen 'Katho
liek van der Straeten Solway, 'waartoe
beiden een kapitaal van 1.800.000 frs.
tot 2.500.000 frs. bijeenbrachten.
In den, hoofdingang van 't Ne-
derlandsch paviljoen hadden zich bij ge
legenheid der openingsplechtigheid een
aantal leden der onderscheidene commis
sies, alsmede exposanten, vereenigd. Ver
scheidene dames brachten met haar voor
jaarstoiletten de gewenschte kleurigheid
aam. De entrée met versiering van pal-
jnen en kleiner groen, de vloer belegd
met een fraai tapijt deed zeer goed.
Welke inzenders al gereed waren?
Dat is vlug gezegd. De firma Bloemen-
daal en Laan gaf in een prachtige uit
stalkast haar rijstproducten te zien. Ook
de vitrine van de Koninklijke fabriek
vap zilverwerken C. J. Begeer, was kant
en 'klaar. Op beige pluche stonden ten
Lagen er prachtstdukken op 't gebied van
zilversmeedkunst. Dan W. Hoogenstraa-
ten en Co., die gezorgd hebben voor een
smakelijke uitstalling van fijne groenten,
huishoudgroenten, soepen en sausen.
Dicht daarbij staat de enorme kluis van
de brandkasterifirma Lips, en een mooie
collectie veiligheidssloten.
Noemen we verder ppg, als bijna ge
reed, een inzending uit de werkplaatsen
der Rijkstelegrafie de collectieve inzem-
din'g der Nederlandsche Vereeniging
voor ambachts- en riijverheidskunst ,en
Last pot least, de Indische kunstnijver
heid.
't .Werd drie uur, half vier, vier uur,
half vijf en hjog altijd was 't parool
wachtenHet aantal aanwezige Neder
landers groeide inmiddels gestaag aan.
De gezapt, jhr. v. d. Staal vap "Piershil
verscheen, begeleid door den secretaris
vaP legatie. Ook de copsul-generaal, de
heer J. D. Ruys was present. Onldier
de velen die van de feesthal naar ons
paviljoen togen iom er^fZ. M. den (Ko
ning te kunnen complimenteeren, werden
o,a.. opgemerkt de heeren mr. Tydemap,
Tutein Nolthenius, mr. Van Deventer en
meerdere voorzitters van de groepen on
zer Nederlanidsche intending. Ook het
aantal dames nam aanzienlijk toe.
Eindelijk 51/4 uur, zou het \yachten be
loond worden. De grenadiers trokken de
nabel, vlug schaardende aanwezigen zich
langs de wanden en vitrines. En, vooraf
gegaan door -enkele hoogwaardigheidsbe-
kleeders, verscheen in de deuropening de
lange gestalte vap koning Albert.
Een prettig, eenvoudig gelaat, be
kroond met dicht vlasblond haar. De
Koningin, veel kleiner, een lieve ver
schijning in paarse zijde, schreed paast
hem. Onze commissaris-geperaal, m'r. Re-
gout, stelde enkele dames en heeren.aan
het Vorstelijk paar voor. En toep begon
de ommegang, -eeni formidabele stoet
van rokken en uniformen. Bij Lips en
Begeer werd een oogePblik verpoosd.
Overal klonken vroolijke juichkreten op.
Ein zoodra 't was: Vive ie roi 'la
reinedaverde 't, véél krachtiger, uit
den mond van Vlamingen en Nederlan
ders: Leve de Koning. Leve de Konin
gin 1 Voorwaar een gezonde demonstra
tie in 't Vlaamsche land, in een Néder-
Landsch paviljoen.
Freule Den Tex bood ieep exemplaar
van den catalogus aan, waarvoor met een
handdruk door de Koningin werd ge
dankt.
Duitschland.
De vrede te Berlijn hersteld.
Thans heeft ook de algemeene verga
dering van den Bond oer bouwbedrij
ven uit Berlijn en de omgeving de scheids
rechterlijke uitspraak aanvaard, welke
reeds door de vertegenwoordigers der
arbeiders was goedgekeurd. Hiermede is
.de vrecje te JBertija jn bouwbedrijven
verzekerd voor 3 jaar, n.l. tot 1 April
1913.
Bij deze overeenkomst is er uitslui
tend sprake van loonsverhooging, alle
andere geldende bepalingen, omtrent
stukwerk enz. bleven onveranderd.
China.
Het cproer in Hoenan.
Een telegram, Zaterdag aap het hii-
nisterie van Buitenlandsche Zaken ont
vangen, van de Britsche legatie te Pe
king verklaart, dat de consul-generaal te
Ts.angsja seinde, dat georganiseerde ben
den het oproer in de omgeving weder
zijn begonnen. Alle vreemdelingen, uit
gezonderd een persoon, die weigerde de
stad te verlaten, vluchtten op twee Brit
sche schepen in de haven.
De gezant van de Ver.-Staten te Pe
king seinde aan het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken te Washington, (dat
hij met het oog op mogelijke ernstige
rustverstoring in Hoenan, den comman
dant van de Amerikaansche vloot te
Amoy verzocht, zoo noodig hulp te ver-
leenen. De gezant gaf verder bezorgd
heid te kennen, dat het oproer zich nog
meer zou uitbreiden.
Perzië.
De toestand in Zuid-Perzië laat zich
ernstig aanzien. Stammen van Kasch-
karen en van Gasal hebben zich tegen
de de Bachtiaren vereenigd. De gouver
neur van Schiras waag het niet van
Ispahan naar Schiras te vertrekken. De
gouverneur van Ispahan heeft twee aan
hangers van Garib Khan op gruwzame
wijze doen ter dood brengen.
Koninklijk bezoek te Amsterdam.
Een sympathieken wensch heeft H.
M. de Koningin geuit. Wetende hoe ver
langend de bevolking der hoofdstad is
om maast het Koninklijk Echtpaar Prin
ses Juliana in haar midden te zien en le
begroeten, heeft H. M. te kennen gege
ven, dat Zij met de Prinses vele rijtoe
ren door Amsterdam wenscht te maken
tn in verband hiermeê zoo min mogelijk
officieele bezoeken wenscht af te leg
gen. Overigens is dit nog niet definitief
vastegesteld, maar voorloopig ziet het
er aldus uit:
Aankomst te Amsterdam.
Op denzelfden dag bezoek aan Haar
lem en terugkeer naar de hoofdstad.
Audiënties ten Paleize.
Vele rijtoeren van "het Kon. Echtpaar
met Prinses Juliana. Zoo mogelijk wordt
eiken dag uitgereden.
Gala-voorstelling in -den Stadsschouw-
burg.
Oala-bal ten Paleize.
Bezoek aan de Sportbetooging op het
terrein der Amsterdamsche IJsclub.
Bezoek aan de tentoonstelling van het
Genootschap „Arti et Amicitiae".
Bijwoning van de godsdienstoefening
im de Nieuwe Kerk op Zondag 29 Mei.
Bezoek aan „Artis".
De historische optocht zal H. M. de
Koningin van het Paleis gadeslaan. 'De
deelnemende jonge dames, die hoofdfi
guren uitbeelden, zullen waarschijnlijk
door mevrouw Van Loon-Egidius, die
presidente van een beschermings-comité
is, aam H. M. de Koningin voorgesteld
worden.
Behalve voor den Zondagschen kerk
gang zijn nog geen data definitief vast
gesteld, zoodat deze programpunten ons
niet naar tijdsorde konden medegedeeld
worden. Voorts herinneren wij, dat het
programma der feestcommissie èr na
tuurlijk geheel anders uitziet. Daarop
komt alles wat van haar uitgaat, of on
der haar medeleiding geschiedt, b. v. nog
het waterfeest, vuurwerk, schouwburg-
voorstellingen enz. En dan is van parti
culiere zijde een programma in voorbe
reiding, waarin zooveef mogelijk alles
wat te Amsterdam in de Koninginneweek
te doen en te zien is, (dus ook het werk
der buurtcominissies), zal opgenomen;
worden.
"Wij vernemen voorts, dat de groote
feestcommissie subsidie van de gemeente
heeft gevraagd en dat het gemeente-be
stuur overweegt of het zich met een deel
der stadsversiering befasten, zal, met na-
/pe die yan dep D,am.
Koninklijke Besluiten.
Zijn benoemd tot vertegenwoordigers
der regeering op liet van '1924 Sep
tember e.k. te St. Petersburg 'te houden]
5de periodiek internjationaal congresi,.
voor verloskunde en vrouwenziekten, dr.
B. J. Kouwer, hoogleeraar 'te Utrecht,
en dr. H. Treub, hoogleeraar te Amster
dam.
Met ingang van 1 Mei, is tijdelijk
belast met de waarneming van het ambt
van griffier bij den raad van beroep (on
gevallenverzekering) te Haarlem, mr. L.
J. van Toulon van der Koog, advocaat en
procureur aldaar, Tevens plaatsvervan
gend griffier bij gemeld college, ofoder
toekenning van eervol ontslag uit laatst-
gemelde betrekking.
Is benoemd bij het personeel van
den geneeskundigen dienst der land
macht. ,tot reserve-officier van gezorilï-
heid 2de klasse, de heer B. Plomp, arts.
Met ingang van '16 Mei, zijn be
noemd tot directeur vap 'het telegraaf
kantoor te Arnhem, C. C. Gorter, thans
in gelijke betrekking te Zwolle en Tot
directeur van het telegraafkantoor te
Zwolle, J. H. Kemper, thans in; g'elijke
betrekking te Delft.
Jubilee Gist- en Spiritusfabriek.
De Nederlandsche Gist- en Spiritusfa
briek te Delft herdacht iZaterdag op
feestelijke wijze haar 40-jarig bestaan'.
Te 11 uur werd het bedrijf stop gezet
en waren de leden van het personeel,
met vrouwen of verloofden xle gasten
der directie aan een feestdisch, waaraan
niet minder dan ruim 1400 personen aan
zaten. De directie deelde mede, dat het
personeel voortaan met een kapitaal van
f 200,000 optreedt als deelgenoot in de
onderneming. De eerste 100 aandeelen
van f 1000 zijn volgestort, door van de
loopende exploitatie een ton gouds daar
voor te bestemmen, de tweede serie zal
worden volgestort, door telken jare 5 pet.
van de overwipst boven 5 pet. van het
kapitaal, tot dit doel aan te wenden. De
arbeiders zullen certificaten ontvangen'
van deelgerechtigheid in de winst dezer
aandejelen1, eTk naar de mate van zijn'
loon.
Parlement en meeting.
Vrijdagavond werd te Amsterdam een
politiek debat gevoerd. Inleider was het
Kamerlid Snoeck Henkemansvoorzit
ter mr. H. Verkouteren. Gedebatteerd
werd o.m. door het soc.dem. Kaïnerlid
Duys. Die debatteerde natuurrijk op de
hem eigen.... rumoerige manier. De voor
zitter voegde hem na een krachtterm toe:
„Het is hier niet de Tweede Kamer
Diezelfde vermaning werd door den
heer Duys onlange op het soc.-dem. con
gres te Leeuwarden toegevoegd.
Beteekent dit, vraagt L. en V. dat men
in de Tweede Kamer.... onhebbelijkheden
cirbaar acht?
De Prins naar de Wadden.
De Prins is Vrijdag een uur vro-eger
dan aanvankelijk in de bedoeling lag, van
Ameland vertrokken. Eenige nummers op
het program werden in den loop van den
middag geschrapt.
Zaterdag heeft Z. K. H. zich naar Rot-
tumeroog Waarop alleen die strandvoogd
en een paar knechts wonen, begeven.
Omtrent dit bezoek aan Rottum het
volgende
Vroegtijdig Was Prins Hendrik met zijn
gezelschap, waar zich thans ook weer
graaf von Bernstorff, de eigenaar van
Schiermonnikoog, bij bevond, per motor
boot „Ameland 2" naar Rottum gevaren,
waar men omstreeks half twaalf aankwam
De strandvoogd ontving er de hooge
bezoekers, waarna men diens woning be
zocht. Ook de eieren collectie werd be
zichtigd. 's Middags werd een rijtoer over
het eiland gemaakt. Het was eb en dus
kon men den tocht over een vrij groo-
ten afstand uitstrekken. Bijzonder trof het
gezicht op Borkum, dlat onder pitoreske
zonbelichting zeer nabij lag. Te half vijf
begaf men zich Weder aan boord, waar
gedineerd werd. Ook 'het noenmaal was
daar gebruikt.
De terugtocht werd minder aangenaam
gemaakt door den sterken noordweste
lijken, later naar het Zuiden draaiend-en
wind.
Bij de aankomst te Noordpolderzijl|
provincie Groningen, wadhte de Prins
een spontane hartelijke ovatie van eenl
talrijke menigte, tot ver uit den omtrek
hier saamgestroomd.
Ongeveer aqlit uur vertrok men per au-