Ste £eictae hc Got i/icml*
II
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
No. 158.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1-30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
April
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
R. K. Middenstand.
Men (schrijft oms:
Een van de organisaties, die in |de
laatsje jaren ontstonden en van het eer
ste oogenblik van hun bestaan af krach-
'tig opbloeiden is „de Hanze", bond van
R. K. Vereenigingen van den handeldrij-
venden en industrieelen Middenstand in
jhet bisdom Haarlem.
Die bond bestaat nu drie jaar; tel
de bij haar oprichting 500 leden, ver
deeld over 8 plaatselijke vereenigingen
en heeft thans reeds het duizendtal le
den verre overschreden terwijl het a&n-
'tal afdeelingen 17 bedraagt Die bloei op
2ich zelve is reeds een vermeldenswaar
dig feit; eerstens omdat ze bewijst de
•levensvatbaarheid dezer organisatie van
iRoomsche middenstanderstweedens
dewijl er uit blijkt hoe allerwege, ook
in dit bisdom, de middenstand ontwaakt
en tot het besef komt. da* in onderlinge
samenwerking heil is te vinden voor al
len
Maar bovendien is het de moeite
Waard, juist voor dit Leidsche Room-
sche orgaan om op dit oogenblik aan
dacht te wijden aan deze krachtige ver-
eeniging omdat haar centrale raad op
•Dinsdag a.s. hier te Leiden zal verga
deren.
1 AIzoo: een vergadering van Roomsche
Middenstanders te Leiden Zulks, terwijl
de sleutelstad nog geen R. K. Midden,-
standsvereeniging rijk is.
Dit laatste mag men betreuren; er
is echter reden om te verwachten, dat
zulk een vereeniging niet lang meer op
ST;ch zal laten wachten als de Leidsche
Middenstanders door de nu te houden
^vergadering en door het daar verhandel-
'de zullen hebben ervaren, dat ook voor
hen toetreding tot De Hanze van groot
inut zal zijn.
De Hanze heeft reeds een crediet-
bank opgericht, die met uitstekende re
sultaten wordt gepropageerd. Het (tot-
staild brengen van deze bank is een van
de eerste werkzaamheden geweest van
het bestuur; .en het heeft daarmee ge
toond, een goed inzicht te hebben in de
nooden van den' stand dien het (verte
genwoordigt. Immers is wel ieder, die
zich ook slechts oppervlakkig bezig hield
met het Middenstandsvraagstuk, er ter
dege van overtuigd, dat het credietvraag-
stuk is een levenskwestie voor dit zeer
talrijke deel der bevolking. Een levens
kwestie, naar wier oplossing al jaren is
verlangd en eveneens al jaren op ver
schillende wijzen is getracht.
Welnu: juist de belangrijke, maar te
vens moeilijke en lastige kwestie is
Idoor de Haarlemsche Hanze het (eerst
aangepakt en ook tot oplossing gebracht.
iWat natuurlijk niet zal nalaten aan haar
bloei ten goede te komen"! Of wordt
maar niet al te dikwijls, wanneer een
organisatie uitnoodigt tot toetreding, de
vraag gesteld„Wat heb ik er aan
:En gebeurt dat niet vooral bij een orga
nisatie als deze, öie toch zich ten doel
stelt de economische verheffing van den
Middenstand)?
Welnu: op'die vraag kan de Haarlem
sche Hanze haar leden thans antwoor
den„Ik verschaf U op gemakkelijke
Iwijze crediet! Wij, Uw medeleden, wij
iweten immers allen, wat geldzorgen zijn,
en wij willen U helpen om die te ver
lichten
Zie dat is het beste propagandamid
del, dat een corporatie van Middenstan
ders ooit had kunnen bedenken.
En men is verder gegaan. Men zal
op de vergadering van Dinsdag a.s. de
besprekinge inleiden omtrent de op
richting van ,een diocesaan informatie-
en incassabureauen omtrent de vor
ming van een diocesane onderlinge glas-
verzekering en een ziekenfonds. Com
missies zullen er worden benoemd pin
al deze punten te onderzoeken en de
'definitieve oprichting dier instellingen
,voor te bereiden.
Dat alles bewijst hoe flink de Haar
lemsche Hanze de handen uit den mouw
steekthoe krachtig die organisatie.reeds
is. Oaat ze zoo door, dan zal ze spoedig
.tellen onder de beste en sterkste mïd-
denstandsvereenigingen van Nederland;
Idan zal ook in het bisdom Haarlem
blijken wat Roomsche actie vermag.
Dan ook zal een leemte totaal zijn
weggenomen die voor drie jaren nog in
dit opzicht voor ons, Roomscben, be
stonddein zal jn.l. pok de Roomsere
Middenstander t\jn organisatie hebben^
die hem dezelfde misschien zelfs meer
dere voordeelen biedt dan de neu
trale bonden.
Hij vindt dan bij zijn katholieke ver
eeniging een credietbankhij kar» er te
recht voor de, in den tegenwoordigen
tijd onontbeerlijke, informatieshij kan
er Zijn ruiten véél goedkooper assuree-
ren dan bij eenige particuliere maat
schappij. Hij heeft zijn eigen zieken
fonds en.... een onderling fonds tot uit-
kieering bij overlijden. Want dit laatste
zal a.s. Dinsdag worden opgericht. Hier
over zijn n.l. de voorloopige besprekin
gen reeds gehouden en alle onderhand-
delingen gevoerd, zoodat alleen de defi
nitieve oprichting nog moet plaats heb
ben.
I I 'i i
Men zou, na al het voorgaande, |nog
lang kunnen spreken over de noodzake
lijkheid voor den Middenstand, om zich
te organiseeren. Maar zulk een betoog
vraagt veel ruimte en is toch eigenlijk
overbodig. De Middenstanders kennen
toch allen deze noodzakelijkheid wej j
En heeft niet, op den Delftschen Ka
tholiekendag, mgr. Callier nog nadrukke
lijk gewezen op de noodzakelijkheid om
overal Roomsche Middenstandsvereeni-
ging^en op te richten
Dit schrijven heeft dan ook een propa
gandistische strekking; we verhalen dat
niet! Leiden heeft nog geen afdeelin'g
van De Hanze. Leiden kent dus De Han
ze nog niet van nabij. Maar Dinsdag
12 April, des middags om 1 uur verga
dert deze in Zomerzorg en bespreekt er
openlijk de standsbelangen. Ze komt dan
openlijk er voor uit wat ze reeds gedaan,
heeft en wat ze nog hoopt te doen voor
de standgenooten.
De Roomsche Middenstanders te Lei
den Zijn dus nu jn de gelegenheid om
op die vergadering kennis te maken met
de nuitige kerngezonde Hanze.
Hopen we, 'dat van die kennismaking
het gevolg zij de spoedige tot standko-
ming eener '.cidsche afdeeling.
Duitschland.
Men vreest, diat de groote uitsluiting
in die bouwvakken niet meer zal kunnen
kunnen worden afgewend.
Het gaat voor de arbeiders niet om
eenig voordeel (te verkrijgen, doch al
leen om te behouden wat zij hebben; of
als ook dit niet kan, ten minste Zoo
weinig mogelijk te verliezen.
De eischen der werkgevers zijn van
tweeërlei aard.
Eensdeels willen zij het bestaande loon
verminderen; en anderdeels willen zij hun
arbeiders nog meer dan vroeger in hun
vrijheid van beweging belemmeren, door
de oprichting van plaatsingskantoren,
door patroons-ambtenaren bestuurd, en
waar de werkgevers uitsluitind hun arbei
ders van zullen betrekken.
Door het aanleggen van „zwarte lijs
ten" zal men het dan een arbeider, die
in staking is, of die tegen den wil van
zijn patroon ontslag heeft genomen, on
mogelijk maken om elders werk te krij
gen.
Men begrijpt wat dit voor de vrijheid
der vakbeweging beteekent.
Alle arbeidersorganisaties in 't bouw
vak hebben dian ook, na lange en ern
stige overweging, besloten, den strijd aan
te binden.
Invoer van vee.
De invoer van vee uit Denemarken in!
Duitschland is tot stilstand' gebracht
aangezien er, naar 't heette, een groote
toeneming van tuberculose b'ij ingevoer
de Deensche beesten was vastgesteldl
Het ophouden van dien invoer had alras
verhooging van prijzen op de Duitsche
veemarkten tengevolge. Het blad van het
Duitsche Slagcrsverbond schrijft nu
Elk jaar stelt liet Hjksdepartementf
van gezondheid vast en maakt bekend
dat op alle honderd runderen, die ,er
als van tuberculose vrij uit de quaran
taine-inrichtingen worden ontslagen, in
de slachthuizen van 30 tot 50 en meer,
flibercuicus worden bevonden. Omge
keerd zijn dadelijk na invoering van de
tuberculine-proef in het jaar 1897 tot
75 pCt. der ingevoerde beesten op die
proef gereageerd, tervyijl slechts 3 tot
vier vijfden van die reageerende, en dus
tuberculeus geachte dieren werkelijk tu
berculeus gebleken zijn. In beide op
zichten is de tuberculineproeï dus mis
lukt.
Vervolgens toont het blad aan, dat he;t
Deensche vee niet meer tuberculeus is
dan het Duitsche. In het derde verrel
jaar van 1909 was er 34.5 pCt. van
het ingevoerde, Deensche vee tuberculeus
Dat is niet zoo erg, als men "bedenkt,
dat het Deensche ingevoerde vee voor de
helft uit koeien bestaat en slechtts voor
3 pCt. uit ossen "de rest is jong vee.
Van de in Berlijn geslachte koeien daar
entegen bleken er in '1907 59.6 pCt.
tuberculeus, in 'Sleeswijlc-Holstein 45.8
in Saksen 44; in het geheele rijk ge
middeld 21.21 pCt., in Saksen 38.27,
Berlijn 34.22. Sleeswijs-Holstein 34.
Van de in openbare slachthuizen geslach
te runderen waren er in 1907 in het rijk
27.40 pCt. tuberculeus. Er is dus niet
de minste reden om het Deensche vee
uit hygiënisch oogpunt, minder dan het
Duitsche te achten.
De uitwerking van den maatregel zal
dus alleen zijn, dat het ingevoerde vee
duurder wordt1 en men zich meer op
den invoer van vleesch zal gaan toeleg
gen. Dit laatste zal een nadeel zijn voor
de Duitsche slagers, aan wie dus veel
werk wordt ontnomen. In Denemarken
gaat men zich reeds op die slachterij
voor den uitvoer naar Duitschland in
richten.
FYanhrijk.
Een brief van den aartsbisschop
van Parijs.
De aartsbisschop van Parijs heeft aan
de geloovigen van zijn diocees een schrij
ven gericht, waarin hij, sprekende over
de overstroomingen, wijst op de voor
beelden van moed en edelmoedigheid, in
diie dagen gegeven, zelfs door de arm-
sten en ongelukkigsten.
Op die eensgezinde samenwerking doet
de aartsbisschop thans een beroep met
het oog op de a.s. verkiezingen.
Hij wijst daarin op de verplichting dei-
Katholieken, die stemrecht hebben, hun
recht ook uit te oefenen, zooals hun Ka
tholiek geweten het hun voorschrijft; en
dat zij slechts mogen stemmen op die
mannen, van wie men weet, da£ zij de
wetten, de rechtvaardigheid', de zedelijk
heid, de godsdienstige vrijheden en be
ginselen der maatschappelijke orde zul
len eerbiedigen, wat overigens ook hun
meening over zuiver politieke kwesties
moge wezen.
Hij wijst er verder op toch vooral alle
verdeeldheid te vermijden en persoonlijk
inzicht op te offeren voor het algemeen
belang.
„Door niet te gaan stemmen of ver
keerd te stemmen zoudt gij een groote
schuld op u laden en voor God een zware
verantwoordelijkheid hebben te dragen."
De aartsbisschop brengt verder in her
innering, dat op Zondag 8 Mei, den 2en
dag van de verkiezingen, voor de eerste
maal het feest worden gevierd van de
gelukzalige Jeanne d? Are. Hij spoort
daarom de geloovigen aan dit feest op
schitterende wijze te vieren, en de voor
spraak van de Gelukzalige in te roepen tot
herstel van een Christelijke regeering in
Frankrijk, een regeering van „rechtvaar
digheid en yrede."
De Apachen.
De „Matin" deelt weder eenige opzien
barende feiten mede, waaruit blijkt, dat
de Apachen steeds driester optreden, niet
tegenstaande den veldtocht, welke justi
tie en politie, onder den druk der open
bare meening, tegen hen begonnen is.
Tegenwoordig „opereeren" vier ben
den in de beruchte wijk Pantin en omge
ving; de leden hebben elkaar houw en
trouw gezworen, en straffen onverbid
delijk dengene hunner, die het waagt een
der broeders te verra'den.
Zoo is hoogstwaarschijnlijk Eliza Van-
damme, wier hoofd eenigen tijd geleden
in de rue Botzaris gevonden is, een
slachtoffer van het veemgericht. Zij Zou
half Januari door de Apachenrechtbank
veroordeeld zijn, wegens medeplichtig
heid aan de arrestatie van een buiten
Parijs verbannen lid der bende.
Volgens den „Matin" boden zich eenige
liefhebbers aan om het doodvonnis ïe
voltrekken; tenslotte besliste het lot.
Groot opzien heeft de mededeeling van
het volgende ye rhaal y er w ek£, j 4
Onlangs werd een apache, verdacht van
eenige strafbare handelingen, ontboden
op het bureau van de Sureté générale.
Men moest hem laten loopen, doch nu
een paar dagen geleden, ontving de heer
Hamard een anoniem schrijven, waarin
hem de plaats werd aangewezen, waar
hij de ring van den vermoorde kon
vinden.
Het betreft een schuur in de onmiddel
lijke nabijheid der fortificaties.
Gedurende den nacht begaven zich
eenige rechercheurs naar de aangew>ezen
plek. Toen zij de vestingwerken naderden,
ontdekten zij, verborgen achter muurtjes
en steer.en, een twintigtal Apachen, ge
wapend met messen en revolvers, en ge
reed zich op hen te werpen.
De politiemannen, die te gering in
aantal waren om den ongelijken strijd
te aanvaarden, maakten rechtsomkeert,
verheugd bijtijds de hinderlaag onldekt
te hebben. i
Amerika.
Corruptie.
Te Pittsburg zijn, zooals we hebben
meegedeeld, onlangs een aantal Raads
leden in hechtenis genomen, beschul
digd zich te hebben laten omkoopen. In
de meeste gevallen schijnt die omkoo-
piung te zijn geschied in het belang van'
tram- en gasmaatschappijen. Het geval
staat niet op zich zelf; telkens weer
worden gevallen van corruptie in staats-
en stadsbestuur in de Ver. Staten bekend.
Er is nu dezer dagen alweer een hieuw
ernstig geval aan het licht gekomen. Nu
js nl.. een onderzoek begonnen op wélke
wijze de brandassurantie-maatschappijen
zich de gunst van de wetgevers hebben
weten te verzekeren. Men noemt aan
zienlijke sommen, aan de volksvertegen
woordigers betaald. Maar die betaling
had niet rechtstreeks plaats. In de boe-
kén der assurantie-maatschappijen ko
men die betalingen voor als uitgaven
voor juridieke adviezen, Zoo is reeds
gebleken, dat belangrijke bedragen zijn
betaald aan een jeugdig rechtsgeleerde,
die secretaris was van een der meest
invloedrijke senatoren van den staat New-
York. Ook buitenlandsche 'maatschappij
en hebben aan dezen jongen advocaat
buitengewoon honoraria betaald. En zoo
doen zich meer gevallen voor, waarbij
aanzienlijke „advocatenhonoraria" wor
den betaald1, ten einde de invoering van
minder gunstige wettelijke bepalingen te
beletten. Het onderzoek is in vollen gang
en welken omvang deze knoeierijen heb
ben, zal dus nog moeten blijken.
H. C. .Weir heeft in een Amerikaansch
tijdschrift een merkwaardige statistiek ge
publiceerd over criminaliteit en straffe
loosheid in de Vereenigde Staten.
In de Vereen. Staten worden, volgens
Weir, gemiddeld per week 200 mensehen
vermoord. Politie en justitie zijn tegen
die moord-epidemie niet opgewassen.
In verreweg de meeste gevallen blijven
de daders ongestraft. Van de plegers der
ca. 10.000 moorden per jaar in de Veree
nigde Staten worden slechts 2 pet. ge
straft.
In Duitschland worden in 95 van de
100 moordgevallen de daders gestraft, in
Spanje 85 pet., in Frankrijk 61 pet., in
Engeland 50 pet.
Turkije.
Albanië.
Dö correspondent van de Frankfurter
Zeitung te Uskub is heel wat minder op-
timist over het succes dat de regeerings-
troepen op de opstandige Albaneezen be
haald zouden hebben, dan volgens de
officieele gegevens gerechtvaardigd zou
zijn. Deze gegevens zijn dan ook hoogst
onwaarschijnlijk. 2 dooden eji 5 gewon
den aan Regeeringszijde, hoewel een
vuurmond verloren ging, en 1000 dooden
en gewonden aan Albaneesohe zijde, het
is meer dan onwaarschijnlijk. Berichten
uit particuliere bron luiden dan ook ge
heel anders en spreken van een geheel
bataljon, dat vernietigd zou zijn. Het zou
geenszins onmogelijk zijn, dat deze me
dedeeling de waarheid .zeer nabij komt.
Uit de officieele gegevens immers zou
blijken, dat de bedieningsmanschappen
van een der batterijen hun allereersten
plicht verzuimd hebben.
De onderneming van de Regeering is
er een, die haar nog vele en groote te
leurstellingen kan bezorgen. Zij schijnt
op te rekenen, want de troepenmacht-
die zij concentreert, 34 bataljons, met de,
noodage artillerie, loopt tegen de 30.000
man. Het woeste ontoegankelijke berg
land maakt de expeditie niet gemakkelij-
lijk en de gemiddelde Albanees be
schouwt zijn geweer als wij ons hor
loge. D. w. z. hij legt het eerst op zij,
wanneer hij slapen gaat, maar houdt het
dan nog onder zijn bereik.
Koninklijke Besluiten.
Mr. A. baron van Heeckeren v. Keil
is met ingang van 20 April 1910, be
noemd tot burgemeester der gemeente.
Ede, met toekenning van gelijktijdig eer
vol ontslag als burgemeester der ge
meente Angerlo.
Met ingang van 1 Mei 1910 is be
noemd tot directeur van het postkantoor
te Beilen C. L. A. Klop, t hans commies-
titulair der posterijen en telegraphie.
Met ingang van den len Mei is
benoemd tot teekenaar bij de afdeeling1
Hydographie bij het departement van Ma
rine H. L. Bouwman.
De vrij kaar ten-quaestie.
De redactie van „De Vaderlander" (het
Tweede Kamerlid Roodhuyzen) deelt in
het laatste nummer mede, hoe het staat
met de vrijkaartenquae tie,- die indertijd
zooveel stof hee/t opgeworpen.
Het is daarmede als vogt gesteld:
Geen der leden van die Tweede Kamer
heeft van het aanbod der Maatschappij
van eene vrijkaart gebruik gemaakt.
Toen mannen als Lohman, Druckert-
Nispen en Beaufort zich tegen het accep
teeren van vrijkaatren hadden verklaard,
als te zijn infra dignitatem van een lid
van de Volksvertegenwoordiging, kwam
de zaak in een geheel ander stadium dan
ze eerst geweest was. Toen hebben die
Kamerleden, die de aangevoerde bezwa
ren niet deelden, die voor Zichzelven in
het aannemen van eene vrijkaart niet de
minste verkeerdheid vonden, van de zaak
afgezienze vonden, dat men aan de eer.
der Kamer verplicht was, aan geen buiten-
tenstaander tegen haar eén wapen in de
hand te geven, dat uit de redevoeringen
van 'zoo hoogstaande mannen tegen haar
zou kunnen worden gesmeed.
En dus heeft niemand eene vrijkaart,
De Haagsche burgemeester.
De andere Haagsche couranten weer
spreken het bericht van de Avondpost
omtrent een bedanken van burgemeester
Sweerts, dat wij overnamen. Niet 1 Mei
maar 15 Juli is de datum van zijn aftreden
en bij het vertrek naar het buitenland,-
waar de heer Sweerts thans vertoeft, hacf
hij nog geen beslissing genomen, zoo
wordt verzekerd.
Het ontslag van dr. De Gelder.
B. en W. van Amsterdam stellen voor
gunstig te beschikken op een verzoek
der commissie, welke werd benoemd om
een onderzoek in te stellen naar de ge
grondheid van de grieven door dr. De
Gelder geuit, haar zoo spoedig mogelijk
'n voorloopig crediet v. f 3000 toe te staan
tot dekking der uitgaven voor de steno
grafische opneming der getuigenverkla
ringen, voor het drukken daarvan en van
•haar verslag, voor reis- en verblijfkosten
van getuigen en voor bureaukosten.
De „Prins Willem II".
De behandeling voor den Raad van
Scheepvaart te Amsterdam in zake het
s.s. „Prins Willem II", wordt einde vol
gende week tegemoet gezien. Wegens
het groot aantal getuigen, dat in deze
zaak is gedagvaard, geschiedt de behan
deling in het Paleis van Justitie.
Het Koninklijk bezoek te Amsterdam.
De Burgemeester is gemachtigd mede
te deelen, dat thans het tijdstip van het
a.s. Koninklijk bezoek is vastgesteld
H. M. de Koningin heeft besloten
Woensdag 25 Mei te Amsterdam aan te
komen, om Woensdag 1 Juni d.a.v. weder
te vertekken.
LEIDEN,1 April.
In de Zaterdag alhier gehouden al-
gemeene ledenvergadering van de Veree*
eeniging voor .Koeltechniek werd Jot eer-.
