No. 150.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang,
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centj
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentifingevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit 'nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Uit tie Pers.
Al te doorzichtig.
De „Standaard" driestart:
Van links wordt een steeds meer kron
kelende loopgraaf gegraven tegen het
stelsel van verplichte verzekering.
Toen Minister Lely zijn avant-project
ter kennismaking had rondgezonden, met
een bijdrage uit 's Rijks Kas van niet
meer dan 2 millioen, ging van Links
zoo goed als geen stem tegen het ver
plicht karakter van wat hij voorstelde
op. Minister Veegens kon ook nog onge
moeid verplichte Ziekteverzekering eni
verplichte Ouderdomsverzekering voor
stellen. Zelfs tegen de voorstellen in'
1904 en 1905 door het Kabinet-Kuyper
ingediend, was niet dit de hoofdbeden
king.
Thans daarentegen valt men uit alle
hoeken van Links, except een zwak be
zetten V.-D. post het stelsel van dit Ka
binet, voor zooveel het op verplichte!
Verzekering afgaat, tel aan. Staatspen-
sionneering wil de sociaal-democratie, en
de Liberale Unie doet in dit opzicht
met de sociaal-democratie mee. De Vrij-
Liberalen daarentegen retireeren zich als
meer op vrijwillige verzekering naar Bel
gisch model, of op halfslachtige Staats
hulp, zooals in Denemarken.
Zoo nu manoeuvreert men, ,aT weet
men vooruit, dat het Kabinet voert bij
stuk houdt, en van zijn stelsel 'niet af
gaat. In het uiterste geval zal men zich
van Links hiertegen aUn ooniet ver
zetten. Den schijn alsof men niets wilde
doen, zal men liefst niet op zich laden.
Maar al komt op die manier Tiet 6fel
wetten er tibor, toch moet 't kiezersvolk
wel verstaan, dat. er dan nog niets dan
knoeiwerk is geleverd en dat het zaak
zal zijn, Links hoe eer hoe beter weer
in de macht te brengen, om dit knoei
werk weer op te nemen, en er de heu-
sche verzekering voor in de plaats te stel
len.
Slaagt het Kabinet er niet in, zijn onlt-
werpen in het Staatsblad te brengen,
dan moet het als onbruikbaar vanwege
zijn niet doen overboord. Eu zet het
zijn opzet wel door, dan moet vooraf
hetgeen tot stand komen gediscrediteerd
worden als toch onhoudbaar en Itoe eer
hoe beter over te doen.
Zeer terecht is én van Anti-rev. zijde
én van Roomsch-Katholieken kant dan
ook ten ernstigste bij het Kabinet er op
aangedrongen om toch vooral geen con
cessies meeT te beproeven. Alleen wie
weet wat hij wil, en wil wat hij weet,
komt er.
Met serieuse critiek kan men zijn pro
fijt doen, maar critiek met zoo duidelijk
uitkomende politieke tendenzem is slechts
bedoeld als struikelblok en verdient niet
beter dan met harde hand opzij te wor
den geschoven.
Frankrijk.
In de Dinsdag gehouden zitting van den
Franschen Senaat, heeft minister-president
Briand, op de vraag van de heeren de
Lamarzelle en Le Provost de Launay, wel
ke houding* de regeering denkt aan te
nemen bij de aanstaande verkiezingen,
verklaard, dat hij er voor zal waken, dat
van de zijde der ambtenaren geen pressie
op de kiezers zal worden uitgeoefend.
In Frankrijk komt het namelijk zeer
dikwijls voor, dat de prrefecten in hun
ne districten de verkiezingen leiden, en
daar deze ambtenaren gewoonlijk aan de
zijde der regcering staan, is hunne inmen
ging geregeld partijdig.
Thans echter zal er voor gewaakt wor
den deze hooge ambtenaren geen en in
vloed op de verkiezingen zullen uitoefe
nen. De minister verklaarde er voor te
zullen zorgen, dat het algemeen kies
recht zich zou kunnen uiten in volkomen
onafhankelijkheid, opdat later den gekoze
nen niet voor de voeten kan worden ge
worpen, dat zij h unne verkiezing te dan
ken hebben aan pressie, door regeerings-
iSmbtenaren uitgeoefend.
Op welke' wijze intusschen Bria,nd| zal
itWajcen" zegt hij er nietf bij.
Duitsehland.
Het „Reichsarbeitsblatt" schat het be
drag, dat het Duitsche volk elk jaar aan
alcoholhoudende dranken uitgeeft, op
1800 millioen gulden. Over de jaren 1904
tot 1908 beliep het jaarlijksche verbruik
van sterken drank 3.86 L., van bier
116.66 L., van wijn 5.82 L. per hoofd.
De 1800 millioen gulden /aan 'drank is
het dubbele van de som, die elk jaar aan
leger en vloot ten koste wordt gelegd:
viermaal het bedrag van de kosten van
de sociale verzekeringen: en v,ijf maal
het bedrag, dat het openbare lagere on
derwijs kost.
Engeland is Duitsehland .echter nog
de baas. Daar werd in 1908 -een som
van 1931 millioen gulden £ajn alcohol
houdende dranken besteed.
Italië.
In den nacht van 28 op 29 Maart is de
uitbarsting van die Etna weder in hevig
heid toegenomen. De verschillende kra
ters braakten stroomen lava uit, die zich
dreigend voortbewogen langs de hellin
gen van den berg over de oude lagen
heen. Boven den kruin van den vulkaan
stond een dikke rookpluim en de berg
wierp voortdurend gloeiende steen en en
asch uit
Tegen den ochtend verminderde de
werking en stroomde de lava ietwat tra
ger. Zij bewoog zich toen echter nog met
een snelheid van 4 a 5 M. per minuut.
De „Stampa" deelt onder dagteekening
van 29 Maart, mede, dat toen ook de
Vesuvius weder werkte. Vijf rook- en
waterdampzuilen stegen uit den krater
omhoog.
Volgens de geleerden, staat de werk
zaamheid van dezen vulkaan echter in
geenerlei verband met de uitbarsting van
de Etna.
Griekenlati d.
De door den Koning van Griekenland
gisteren in het parlement voorgelezen
boodschap luidt volledig als volgt:
Mijne heeren
Volksvertegenwoordigers!
De omstandigheden, waaronder gij tot
een buitengêwone zitting zijt bijeenge
roepen, zijn u wel bekend. Gij werdt ge
roepen overeenkomstig dien geest der
grondwet te arbeiden aan een hervor
mingswerk, dat bestemd is om de grond
wettelijke voorschriften werkdadig te ma
ken, zoowel uit een binnenlandsch als
uit een buitenlandsch oogpunt. Een door
een pijnlijk incident onvoorzien veroor
zaakte beroering, bleef sedert midden
Augustus heerschen. Een ernstige politie
ke crisis leidde tot een neteligen toestand,
want een onregelmatig optreden wees op
het verlangen van de overprikkelde open
bare meening, om een wijziging van het
politieke beleid voor te schrijven met het
oog op een herstel van de zaken des
lands en de bevestiging van het regeer-
stelsel waaraan de nationale aspiraties on
verbrekelijk verbonden zijn. Een oplos
sing deed zich voor. Deze werd mij aan
de hand gedaan bij gelegenheid van het
ontslag mijner ministers door alle politie
ke sommiteiten des lands om mijn troon
vereenigd.
Mijne heeren
V olksvertegen woordigers
Ik acht mij gelukkig vast te stellen,
dat het parlementlzoo goed als eensge
zind is. Het heeft ach toch aangesloten
bij deze zienswijze, zooals het besluit ge
tuigt, waarbij de Kamer den 18en Febru
ari (ouden stijl) het voorstel heeft aange
nomen, dat bij haar was ingediend om de
niet fundamenteele artikelen der grond
wet te herzien. Ik beloofde, dat aan dit
besluit uitvoering zou worden gegeven.
Een koninklijk besluit genomen op
voorstel van mijn verantwoordelijkelijke
raadslieden, zal de Kamer voor die grond
wetsherziening, vermeld in artikel 107 der
grondwet, bijeenroepen >en deze zal be
slissen, welke artikelen herzien zullen
worden.
Mijne heeren
Volksvertegenwoordigers
„Ik betuig u mijn koninklijken dank
voor den edelen ijver de toewijding aan
vaderland en dynastie, waarmede gij
bezield zijt geweest bij de vervulling van
uw taak tijdiens deze buitengewone zit
ting. Gij hebt daardoor mijn regeering
gesteund in haar pogingen in zake het
definitieve herstel der zaken van het land
en den terugkeer onder ons van de kalm
te die noodig is voor het welzijn ygn het
y^deriand."
De toestand in Thessalië is nog steeds
van hoogst bedenkelijken aard. Een troep
boeren uit Karditza trok gewapend naar
een naburig klooster en deelde daar me
de, dat de boerenrevolutie begonnen was.
In het district Pharsala staken de boe
ren in drie dorpen de woningen der
grondeigenaars in brand. Een dezer hof
steden was het eigendom van den Russis-
schen consul te Volo.
In drie andere plaatsen werden op last
van den Raad de burgemeesters gevangen
gezet.
Overal in Thessalië worden stormach
tige betoogingen gehouden tegen de re
geering.
De afgevaardigde Karaiskakis, die van
de regeering een aanschrijving had ont
vangen om naar Athene terug te keeren,
seinde terug: „Ik begrijp niet, wat ik te
Athene zal moeten doen en verzoek dus
om nadere mededeelingen." Tevens be
richtte hij, dat hij niet in staat was de
bevolking te kalmeeren; deze zou eerst
tot rust komen, wanneer de regeering ha
re houding tegenover de boeren zou wij-
zi£ena laj .j
Servië.
Aftreden van koning Peter.
Eenige dagen geleden hebben bladen
uit Belgrado meegedeeld, dat na idem
terugkeer des konings, een groote en
voor Servië zeer gewichtige gebeurtenis
zou plaats grijpen. Thans wordt er in
de pers met een zekere beslistheid be
weerd, dat koning Peter na zijln terug
keer uit St. Petersburg ten gunste van
den troonopvolger Alexander zal aftre
den. De kroonprins, die tijdens de afwe
zigheid van zijn vader de koningsrech
ten uitoefent, heeft reeds vele gewich
tige benoemingsbesluiten onderteekend.
Amerika.
De spoorwegmagnaat James Hill heeft in
een interview verklaard, dat volgens zijn
schatting de spoorwegen in de Vereenigde
Staten 9600 millioen dollars in de eerstvol
gende zes jaren noodig hebben, wanneer
het land zou ontkomen aan eene opstop
ping zonder voorbeeld. Hij zeide: Wij
kunnen met onze spoorwegen zooniet voort
gaan.
Wat wij noodig hebben is niet een groo-
tere uitrusting, maar meer gemak bij de
eindpunten en tot het aanleggen van zij
lijnen.
Grondwetsherziening.
De schrijver der Haagsche brieven in
De Tijd zegt aan het slot eener be
schouwing over de Staatscommissie voor
de Grondwetsherziening:
Men kan zeker zijn, dat, zoo het van
den premier afhangt, de Commissie met
spoed zal werken. Men vergist zich nooit
meer dan wanneer men gelooft, dat de
heer Heemskerk de Grondwetsherzie
ning niet wenscht. Integendeel, indien
iets hem toelacht in het premierschap,
dan is het wellicht allereerst en aller
meest dat hij daardoor wordt geroepen
op het voetspoor van zijn vader, zijn
naam te verbinden aan een Grondwets
herziening, gelijk een kleine 25 jaar ge
leden ook zijn vader deed. Destijds werd
de Commissie benoemd in Mei 1883 en
volgde het voorbeeld tot Grondwetsher
ziening in Maart 1858. Het zou mij niet
verwonderen, indien de minister niet er
naar streefde, zijn voorstel eveneens bin
nen 2 jaar bij de Kamer te brengen. Ik
zeg dit zonder geestdrift, want rondui,t
gezegd, de Grondwetsherziening, uitge
zonderd wellicht ten aanzien der troons
opvolging, Iaat mij meer dan koud ien
ik geloof daarimee in het goed gezel
schap te zijn van de groote pi eer der
heid der bevolking.
Koninklijke Besluiten.
Benoemd tot griffier bij het kanton
gerecht te 7s Hertogenbosch, Mr. F. J.
van Lanschot, advocaat en procureur te
's Hertogenbosch.
Benoemd is tot griffier der jarroni-
disèements-rechtbank te Zierikzee, Mr.
H. Pleyte, thans substituut-griffier bjj
gemeld college.
Benoemd is tot griffier bij hetfcanp
tongerecht te Hilversum, Mr. H. Loos
jes, thans griffier bij het kantongerecht
te Wtijk bij Quurstede.
1Benoemd is tot kantonrechter te
Sommelsdijk Mr. C. Jentink, thans grif
fier bij het kantongerecht te Schiedam.
Benoemd is tot notaris binnen het
arrondissement Alkmaar, ter Standplaats
de gemeente Andijk, J. Wagemaker, can-
didaat-notaris te Haarlem.
Aan Mr. E. C. van 'der Spelt, is
op zijn verzoek met ingang van "31 dezer
eervol ontslag verleend uit zijn betrek
king van notaris te Steenbergen'.
Met ingang van "1 April zijn lbij
den marine-stoomvaartdienst bevorderd
tot officier-machinist der le ld., de of
ficieren-machinist der 2e kl. A. A.arsen
J. Zwart, N. C. v. d. Leeuw, E. M.
Buyck, A. Elshove en J. M. Madsen.
Bij het personeel van 'den genees
kundigen dienst der landmacht is be
noemd tot reserve-officier van gezond
heid der 2e klasse, de heer H. Groenen
dijk, arts.
Te rekenen van 15 dezer is benoemd
bij het reserve-personeel der landmacht
bij het wapen der artillerie, bij het 2e
regiment vesting-artillerie, tolt reserve
majoor, de reserve-kapitein J. F. Schenk,
van het korps.
Met ingang van 1 April is den ka
pitein-kwartiermeester W. F. Kappers,
belast met den administratieven dienst
bij de Permanente Militaire Spoorweg
commissie, krachtens het bepaalde in de
artt 39, punt I, en 40 der wet van 9
Jun i 1902 (Stbl. no .89), een eervol ont
slag uit den militairen dienst verleend
en de heer W. F. Kappers, voornoemd,
benoemd tot hoofdcommies bij de Per
manente Militaire Spoorwegcommissie.
Zijn benoemd bij het reserve-perso
neel der landmacht, met bestemming
voor den dienst bij de landweer
A. Bij de infanterie der landweer:
a. tlot reserve-kapitein in het XXXXIe
landweerdistrict, de gepensioneerde ka
pitein P. F. M. Dammers, van het wa
pen der infanterie van het leger in Ned-
Indië
b. tot reserve 2e luit. onderscheiden
lijk in het XXXIste, XIXde, XXIIlste, Vide,
XXXlIste, XVlllde, Vde, XIXde en XXIIste
landweerdistrict, de gepensioneerde on
derluitenants der infanterie van het leger
in Ned.-Indië, A. C. G. Steffen, K. Jam-
sma en P. K. van der Dries, de res.-
sergt.-majoors B. Bruins en P. J. Wisse
onderscheidenlijk van het 8e reg. infan
terie, en van het 32ste bataljon land-
terie, de reserve-sergeanten W. C. van
Rossum, L. W. C. Tinkelenberg, en J.
W. M. van Santen, onderscheidenlijk van
het 12e bataljon landweer-infanterie, van
het 10e regiment infanterie en van het
9e bataljon landweer-infanterie, alsmede
de gepasporteerde sergeant-fourier "H.
Wagenaar, laatstelijk van het 9de reg.
infanterie.
B. Bij de artillerie der landweer:
a. tot reserve-kapitein in het XXXIe
landweerdistrict, de gepens. luit. ter zee
der 1ste klasse E. L. F. Bolomey, van
de Kon. Marine.
b. tot reserve 2e luitenant in hert Xe
landweerdistrict, de res.-sergt-.majoor
H, Esmeijer, van het le reg. vesting-Art.
Ben ontslag.
Te Amsterdam is dezer dagen een ïriin-
der verkwikkelijke geschiedenis afge
speeld door het ongevraagd eervol ont
slag van Dr. de Gelder, als onder-direc
teur der Electrische Centrale van de ge
meente. Deze titularis bleek met zijn
chef, den directeur, niet overweg te kun
nen en heeft daarvan blijk gegeven op
een wijie, die B. en W. noopte om hem
te bevelen zijn ontslag te vragen, en, toen
hij weigerde, het hem te geven met op
legging van een terstond ingaand verlof.
In. de bladen heeft men de laatsté" da
gen kolommen vol inlichtingen van "bei
de kanten kun'nen lezen en de Gemeen
teraad zal er 'in gemoeid worden op
een wijze, die Burgemeester Roëll all
dadelijk voor een taai corvée zal zet-
zetten. Immers Dr. de Gelder vraagt!
een onderzoek en verlangt rehabilitatie.
In een stapel paperassen vertelt hij nu
de historie uit de keuken, waar de kok
en de keukenmeid nog als eens aan het
kijven waren. Van de acte van beschul-
diging tegen den directeur treft 't meest
dat gedeelte, waarin hem wordt ten las
te gelegd een zoo goed als onafgebro
ken knoeierij, niet ten eigen persoon
lijke bate, maar ten doel hebbend, den
commercieel en toestand van zijn bedrijf
zoo geflatteerd mogelijk te schetsen. Hij
moet tot het uitvoeren daarvan ook an-
dere personen hebben gepiest en
de Gelder verklaart zelf, noodgedwon
gen, or aan te hebben meegedaan. Zie
daar de quintessence van het veel ge
rucht makend bezwaarschrift van dei<
ontslagene, die verzekert, dat de direc
teur met allerlei middelen groote bedra
gen kan schuiven op rekening van an
dere takken van bedrijf en met name
van de tram, waartoe ook leveranciers dfil
hand zouden geleend hebben.
Er zal wel niet aan te denken viaH-
len, dat Dr. de Gelder zijn positie kan,
terug bekomen en het is zeer twijfel
achtig, of de Gemeenteraad, zelfs al is
heel de beschuldiging door een nader
onderzoek gestaafd, den directeur zijn
afscheid zal willen gevenmaar toch
zal er zeer kras moeten worden inge
grepen, opdat nooit meer een hooge
ambtenaar, een directeur, ook maar in:
de mogelijkheid kan verkeeren zijn chef»
een rad voor de oogen te draaien. Het
blijkt nu, dat vroeger reeds een ,jder
Raadsleden, de heer Ter Haar, eenige
lucht in den neus had, maar 'deze is er,
toen door de absolute verklaringen van!
B. en Wi. uitgedreven, terwijl de com
missie van bijstand ook wel moest afl-
gaan op de ambtelijke gegevens.
In de gister gehouden zitting van denf
gemeenteraad is met 30 tegen 11 stem
men aangenomen, het voorstel tot hetf
instellen van een commissie van ondei>
zoek in de zaak Dr. de Gelder.
De heer Del prat, wethouder van open
bare werken, verklaarde dat het college
van B e.n W. in de aanneming een be
wijs van wantrouwen tegen het beheer
van dat college ziet.
Mgr. Giovannini.
Naar wij thans vernemen, heeft MgT.
Giovannini, om reden van zwakken ge
zondheidstoestand, als zaakgelastigde als
zaakgelastigde van den H. Stoel bij ons
hof zijn ontslag gevraagd en verkre-j
gen. (Centr.)
LEIDEN, 31 Maart.
Zesde Nederl. Philologen-congres.
Ter verpoozing van de wetenschappe
lijke inspanning, welke de werkzaamhe
den van het congres vergde van hen^
die er als leden of genoodigdien aan deel
namen, werden zij des avonds onthaald
op een feestvoorstelling in den Schouw
burg, waarop voor dilettanten hoogst lof
felijke en artistieke wijze de „Philoktetes
van Sophokles in de Nederl. vertaling
van prof. dr. J. van Leeuwen, werd op
gevoerd.
Heden Donderdag had de voortzetting
plaats van hert congres, waarbij in de
afdeelingen als sprekers optraden de na
te melden classici, t. w.
In de afdeeling der Klassieke Philold-
gie:
Dr. J. van IJzeren met het onderwerp
Iets over de spelling van het Grieksch,-
Prof. Dr. P. H. Damsté over: De be-
teekenis van de woorden cateia, aclys
en tragula.
In die der Germaansche en Rornein-
sche Philologie:
Dr. A. BeetsOver de middeleeuwschd
allegorie.
A. J. Barnouw: The Milleres Tale vaq
Chaucer.
P. Valkhof: Een en ander over de
evolutie van de beeldspraak in de mo
derne Fransche letterkunde.
In die der Geschiedenis en Archaeolo-
gie:
Mr. Dr. N. W. Posthumus: Bevolkings
verhoudingen fyn een Hollandsche stad
op hert einde der zestiende eeuw.
Dr. N.'Japikse: De aard der volks
bewegingen van 1747 en 1748 in Neder
land.
In de gecombineerde vergadering dleif
Geschiedkundgie en Klassieke afdeelingeq
Dr. A. Rutgers van der Loeff; Dq
Messeensche Mysteriën.
In die voor de Paedagogiek:
Dr. E. BessemDe grammatici in ven
band met de lectuur.
Dr. R. van Oppenraay, die mede ld
deze afdeeling zou spreken over ^On
populaire voorstellen" was door onge»
steldheid verhinderd aan dirt voornemen
gevolg te geven.
In de op den namiddag gehouden alt
gemeene vergadering werd namens d<
door het Vijfde Nederlandsche Philolo*
gen-;Congrcs benoemde commissie om*
irent de jüts^raaJs yap Latija ,a^n üs
