Uit Stad en Omgeving..
Ie Jaargang.
No. 146;
3)e £eicbolre Sou/tornt
Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Zorgt voor uw kiesrecht!
De voorloopige kiezerslijst is nu in de
verschillende gemeenten ten stadhuize
ter visie gelegd en verkrijgbaar gesteld.
ledereen kan zich daar gaan overtui
gen, of hij op de lijst voorkomt, en zoo
hij niet er op staat, terwijl hij meent
kiesgerechtigd te zijn, heeft hij tot en
met 15 April recht tot reclameeren.
Ook de besturen onzer kiesvereni
gingen kunnen en zullen wel niet
nalaten te controleeren, of hun man
netjes op de lijst staan.
Voor wie het om een of andere reden
te lastig zou zijn om te reclameeren, hij
wende zich tot het bestuur zijner kiesver-
eeniging, dat gaarne bereid zal zijn voor
hem op te treden.
Het is noodig, dat ons kiezerskorps
op volle sterkte gebracht en gehouden
wordt.
Nog pas heeft men te Schiedam kun
nen zien, hoe de Katholiek met slechts
één enkele stem meerderheid geko
zen werd!
Nationale. Bloemententoonstelling.
Haarlem, 24 Maart.
De sombre wolken, die gisteren boven
Jiaarlem dreven, hebben den openings
dag der groote bloemententoonstelling
'toch niet door regenbuien bedorven, al
heeft dan ook het gulden zonnetje ont
broken om den luister van het geheel te
vergrooten.
Aan het effect der openingsplechtigheid
is echter niets te kort gedaan en voor een
uitgebreid auditorium hebben de spre
kers hun redevoeringen gehouden. Zoo
wel de gespierde taal van den heer Krela-
ge als h'et energieke woord van mini.ster
(Talma lieten niet na indruk te maken,
maar vooral sympathiek was de rede van
Haarlem's burgemeester, de eenige, die
herhaaldelijk door applaus werd onder-
ebroken.
Een nationaal belang, noemde Jhr. Bo
red, de bloembollencultuur, al is dan ook
.Hollandduurzaam de bevoorrechte streek
die voor het grootste deel er het mono
polie van bezit. En met stem verhef fing
en een gerechtvaardigde fierheid mocht
de burgemeester getuigen, dat waar he
laas in ons nationaal streven, vaak, wan
neer men tot zekere hoogte is gekomen,
een rustige zelfgenoegzaamheid intreedt,
die tot achteruitgang leidt, bij de bloem
bollencultuur steeds de leuze is geble-
van het Exelsior, altijd hooger. Hulde
bracht jhr. Boreel aan het geslacht der
Krelagesaan onzen onvergetelijken Kre-
lage en met warme instemming wer
den deze woorden begroet die veertig
jaar als voorzitter zijn groote gaven ten
dienste dezer vereeniging besteeddie, van
hem weet een dankbaar vaderland de na
gedachtenis te eeren. En zijn zoon, sinds
1906 staande aan het hoofd der vereeni
ging zal de traditie der familie hoog hou
den, moge onder zijn presidum aldus
besloot Jhr. Boreel de grootsche gé-
dachte in het besluit van 1 December
1901 tot oprichting van een Krelagestich-
ting ten uitvoer worden gebracht.
Toen de Prins, die midden vóór het
podium gezeten was tegenover het borst
beeld van H. M. de Koningin, prijkend
tysschen groen en bloemen, begeleid door
den heer Krelage, het podium betrad om
de tentoonstelling officieel te openen,
werd Z. K. H. met spontaan handgeklap
begroet. Met forsche, tot in de uiterste
hoeken der zaal duidelijk verstaanbare
stem, las de Prins zijn toespraak voor,
die daverend en langdurig werd toege
juicht.
Z. K. H. zag er zeer welvarend uit.
In die zaal deed de volgende groep
ceremoniemeesters, saamgesteld door den
heer J. Ruijs (Heemstede) dienst, n.l. de
heeren j. Korthals Altes, F. Breitenstein,
IJ. C. Burkens, Dolleman, F. Everard,
mr. F. C. van Jriall, mr. Diemes Kool,
P. Lucassen, Jhr. von Mühlen, Roessingh,
John Ruijs, Jhr. Coehoorn van Sminia,
mr. C. W. Thone van Duijvené de Wit
•en M. J. Waller. De uitstekende handha
ving der orde en goede verdeeling der be
schikbare plaatsen mogen niet onvermeld
blijven.
Het bezoek aan de tentoonstelling
fluurde zeer lang, Z, K. H. liet zich over
al inlichten en deed voortdurend zijn hoo-
ge belangstelling blijken. Bij de collectie
ve inzending van Lisse mocht de heer
Arie Guldemond den Prins van voorlich
ting dienen, ook van „Chantecler" gaf
de Prins zijn ingenomenheid te kenne11.
Niet minder vol lof was de hoo.ge be
zoeker over de tijdelijke tentoonstellingen
De éénig mooie seringen collectie van de
gebroeders D. en J. Keessen (Aalsmeer)
de fraaie verscheidenheden hyacintlien en
tulpen, waarvoor den heer O. van der
Meij (Lisse) een prijs werd toegekend, de
tulpen verzamelingen der heeren M. van
Waveren en Zn. (Hillegom) die buiten
mededinging was, de uitgezochte bego
nia's, waarmede de heer D. Baardse
Dz. (Aalsmeer) eene bekroning verwierf;
de heerlijke amaryllis, een der weinige
groote bloemen, die hoe dichter men ze
beziet, hoe fraaier ze wordt, ingezonden
door de firma W. Warmenhoven en Zn.,
(Hillegom), de reeds gisteren besproken
Freesia enz. werden alle docr den Prins
met aandacht bezichtigd.
Evenals iedereen, die het hoofdgebouw
binnentrad, was ook Z. K. H. verrukt
over de bloemenschat, hier ondergebracht
en verscheidene inzenders mochten een
goedkeurend woord van Z. K. H. in
ontvangst nemen. Zoo b.v. de heer We
zelenburg wiens prachtvolle collectie de
jury een gouden medaille heeft waardig
gekeurd; de heeren M. Kosier en Zonen
voor hun zachtgele en witte Azalea's ter-
wl ook de Prinses Juliana rhodondrcns
in den handel gebracht door die heeren
C. B. van Nes en Zn. (Boskoop) zeer 's
Prinsen aandacht trok. Eeu aardige atten
tie was die van den heer B. Hoogenboom
(Sassenheim) die te midden van een mand
bloeiende tulpen het portret van ons prin
sesje had geplaatst, waarmede Z. K. H.
blijkbaar ingenomen was. Ook thans nog
na de aanvullende opsomming blij
ven van de vele honderden inzendinge" er
talrijke onbesproken. Wij zagen bijv. be
langrijke groepen van de heeren C. Eg-
gink te Voorschoten, ,W. van Veen te
Leiden, P. Heemskerk Jzn., te Rijns-
burg, D. J. Tas en Zn., J. C. Hohn, D.
M. Spaargaren en Zn., allen Aalsmeer;
Felix en Dijkhuis, Aalsmeer, van Wave-
ren en Kruijff, Sassenheim, Oebr. den
Older, Leiden.
Wat nu de industrieele en andere inzen
dingen aangaat, deze zijn in afzonderlijke
kiosken ondergebracht. De heeren M. C.
Schouten en Co. te Leiden exposeeren
een bloembcllensortecnuachine (Holl. fa
brikaat.) Sinds vijf jaren brengen de hee
ren Schouten hun machine in den han
del en in dien tijd hebben zij er veel
verbeteringen, noodig gebleken in de
practijk, aangebi~acht. De machine sor
teert tien verschillende grootten tegelijk.
Z. K. H, liet zich de werking van het
mechanisme door firmanten verklaren.
Ook het tentje der Tuinbouw-Onderlinge
mocht den hoogen bezoeker herbergen.
De gegevens omtrent de vrijwillige onge
vallen-verzekering in het tuinbouwbedrijf
werden nauwkeurig gadegeslagen. Het
portret van den heer Lovink, den oud-
dir-gen.. van Landbouw, begroette de
Prins met den uitroep: O, dat is een be
kende. Van de geriefelijke oud-Engelsche
tuinbouwineubelen laat de heer H. Voor-
neveld te Zeist de bezoekers profite'eren
op verschillende deelen van het .uitge
strekte terrein zijn de mooie witte banken
geplaatst, vanwaar men een keurig over
zicht heeft over liet geheel.
De Chili-salpeterproducten stellen
aanschouw!ijk voor de vooruitgang in het
gebrui k van kunstmeststof; voorts
exposeeren zij het verloop der proeven,
die in 19089 met kunstbemesting pp
hyacinthen, tulpen en narcissen zijn ge
nomen de Amsterdamscne superfosfaat-
fabriek heeft naast haar .tentje een zuil
opgetrokken ,de waarde van het jaar-
lijksch verbruikt aantal K.G. superfos
faat aantoonend. De firma Boeke en
Huidekoper, op landbouwkundig gebied
een welbekende, exposeert de Mélotte
ploegen en Grief Cultivators. Nog an
dere firma's komen met ijzerwaren en
andere ai dkelen voor land- en tuinbouw
voor den dag, waarnaast aangetroffen
worden exposanten van bloemvazen, her-
inneringsvoorwerpen enz.
Op het verdere van zijne .wandeling
kwam de Prins aan de KunstzaaJ.
In dit artistieke gebouw, tevens onlfc-
vangstzaal voor vorstelijke personen, is
door den heer A. L. Koster (Haarlem),
een verzameling schilderijen van niet
xniinder dan 61 nummers ondergerbacht
van de bekende ine.esters £n aUe yoje-
men of bloemvelden voorstellende. De
heer Koster had de eer den hoogen be
zoeker te moge-n ontvangen, die plaats
nam in de fijnbewerkte zetels (afkomstig
van de firma J. B. Hellen te Amster
dam) en werd hem verzocht in het„livre
d'or", een kunststuk van bindwerk, zijn
handteekening te willen plaatsen, waar
aan Z. K. H. volgaarne voldeed. Daarna
schreven ook de andere autoriteiten hun
naam in 't gedenkboek.
De Prins bezichtigde voorts de fraaie
collectie schilderstukken welke interre-
sante verzameling de hooge instemming
van Z. K. H. mocht venverven.
Om halftwee was het Koninklijk be
zoek afgeloopen en werd naar de wo
ning van den Commissaris der Koningin
gereden waar de lunch gebruikt werd.
Ook thans stonden weder vëien langs den
weg geschaard, die den Prins hartelijk
toejuichten.
Aan het dejeuner, dat een intiem ka
rakter droeg, zaten Z. K. H. aan, de adL
judant van den Prins, Minister Talma, de
Commissaris der Koningin in Noord-
Holland, Z.-Holland en Zeeland, de heer
Ernst H. Krelage, mr. J. C. de Marez
Oyens, voorzitt.r Internationale Jury, de
heer Joh. de Breuck, Secretaris-penning
meester de heer T. Van Waveren, Voor
zitter Tentoonstellingscommissie, de bur
gemeesters van Haarlem >en Heemstede
en mevr. douarière Visser van Hazers-
woude.
Ten slotte nog een en ander over de
verwarming, een der moeilijkste vraag
stukken, naar het W. v. B. zegt, die zich
bij de voorbereiding der tentoonstel-i
ling voordeden. Door de welwillende!
houding der Ned'erlandsche Maatschappij
voor Centrale Verwarming te 'Amster
dam zijn alle bezwaren uit den weg ge
ruimd.
Door den grooten afstand der gebou
wen en tevens om verschillende ketels
te demonstreeren is niet één enkele ver
warmingsbron genomen, maar worden de
drie gebouwen elk afzonderlijk ver
warmd.
De gebouwen aan de Paviljoenslaan
worden verwarmd met het s n e 1 c i r c u-
1 a t i enWi arm watersysteem, waar
bij het water door middel van een pomp
in snelle circulatie door het gebouw
wordt gevoerd, 's Nachts wordt de pomp
uitgeschakeld en circuleert het water
door het verschil in zwaarte van het wa
ter uit eigen kracht.
In de beide andere gebouwen, de
Kunstzaal en het gebouw aan den Dreef,
vvoidt het 1 a ge'd r u k-w a r m w a te rsy-
s t e e m toegepast.
Voor het verwarmen van het water
worden origineele ketels gebruikt van
het bekende Strebelwerk te Mann
heim.
De ketel voor hét circulatie-
warmwatersystee m is een z.g. te
gen stroom geledenketel met een
verwarmend-oppervlak van 15Vs vierkan
te Meter.
In het gebouw aan den Dreef staat een
tweede ketel van dit type van 7 vierkan
ten i/.Meter verwarmend-oppervlak.
Voor de Kunstzaal is een z.g. Rova-
ketel gebruikt. Deze ketel onderscheidt
zich van de andere door een verhoogd
nuttig effect en is het aangewezen mo
del om kleinere broeikassen en bollen
schuren te verwarmen. De ketel hier op
gesteld heeft een verwarmend-oppervlak
van 3,10 vierkante Meter. Deze ketels
worden tot in de kleinste afmetingen
geleverd. Een groot voordeel is ver->
grooting van den ketel bij uitbreiding
der verwarming.
Bovendien mag evenmin onverimeld1
blijven, dat verschillende firma's tuin
sieraden beelden en vazen ter opluiste
ring beschikbaar stelden en de heeren
O. v,an Wiaveren en Kruijff te Sassen
heim de groote tentoonstellingsgebou
wen aan de West- en Zuidzijde van het
terrein bereidwillig ter beschikking stel
den.
Uit alles blijkt hoe ontzaglijk omvang
rijk de voorbereidende arbeid is ge-'
weest. Al mogen hier o fdaar foutjes aan
kleven, een woord van oprechte hulde
komt toe aan de tentoonstellingscom
missie met haar energieken voorzitter,
den heer T. van Waveren (Heemstede)
en voorts bestaande uit de heeren D.
Baardse Dz. (Aalsmeer) B. de Bruin
(Boskoop), H. Burger Mzn. Beverwijk),
Jac. Wi. Bijvoet (Overveen) A. Fripink te
(Sassenheim), J. M. C. Koog (Haarlem)
G. J. van Meeuwen (Heemstede), J. C.
M. Mening (Aalsmeer), J. v. d. Meij
Gz. (Lisse), J. H. v. Nes (Boskoop),
Jhr. L. J. Quarles van Ufford (den
Haag), A. L. Koster (Heemstede), J.
Ruijs (Heemstede) en H. A. Roel vink
(Hillegom) Secretaris.
Aan dit woord van hulde verbinden
wij volgaarne een woord van, gel uk-
wen sch voor het behaalde succes.
Dinsdagavond te half negen bood het
Hoofdbestuur van den Bond van Bloem
bollenhandelaren aan de leden van' het
eere-comité, van de jury en de tuin-
bouw-pers een gezellig samenzijn aan in
de zaal van Hotel Roozen jn den Hout.
Een vijftigtal personen waren daar ver-
eenigd, onder wie behalve bovengenoem-
den, werden opgemerkt dé voorzitter
van de internationale jury, Mr. De Ma
rez Oyens, de Kamerleden Ferf en Jhr.
Mr. van Lennep en de burgemeester van
Heemstede.
De voorzitter van den Bond, de heer
G. Kruijff, van Sassenheim, hield een toe
spraak in Fransche taal, waarin hij den
aanwezigen het welkom toeriep en er op
wees, hoe gaarne de Bond de gasten
had uit genoodigd van de zustervereni
ging en de verschillende nationaliteiten)
hier wilde vereenigen.
Deze welkomstgroet werd met alge
meen applaus beantwoord en gevolgd
door de volksliedéren, die door een
orkestje werden gespeeld.
Daarna onderhielden de aan\vezigén
elkander .in gezelligen kout.
De heer De Marez Oyens, het woord
vragende, bracht den president van den
Bond in het Fransch dank voor dé vrien
delijke ontvangst. Spreker wees er op,
hoe vandaag de schoone cultuur van ons
Land, nieuwe soorten van bloemen zijn;
bewonderd, en bracht hulde, niet alleen
aan den handelsgeest, maar ook aan dé
energie, het onderling vertrouwen en de
samenwerking, die zooveel heeft tot
stand gebracht. Hij dronk toeslotte, on
der algemeene toejuiching, de gezond
heid v,an voorzitter en secretaris.
Nog geruimen tijd bleef men, onder
aangenaam gesprek en de vroplijke to
nen der muziek, bijeen.
Gisteravond te goed zes uur ving het
officieel diner aan in den huize Funckler.
Er was een hoofdtafel met daarop lood
recht vier bijtafels. Alle keurig versierd
met bloemen en zilveren lustres, die kaar
sen droegen. Boven aan de zaal een lint-
versiering, waartusschen gekleurd elec-
trisch licht.
Aan de hoofdtafel, als voorzitter, de
president van de feestvierende vereeni
ging, dan de commissarissen van H. M.
de Koningin in Noord-Holland, ZuicLHoT
land en Zeeland, de burgemeesters van
Haarlem en Heemstede, de voorzitter van
het regelingscomité en aan de bijtafels
de leden der internationale jury, de feest
commissie enz.
Bij den aanvang van den maaltijd bracht
de voorzitter, de heer E. H. Krelage,
een geestdriftigen dronk uit op het Ko
ninklijk Huis; oip H- M. de Koningin
en op H. M. de Koningin-Moeder, als
beschermvrouwe der vereeniging, op Z.
K. H. den Prins en Prinses Juliana. Het
orkest deed daarop het Wilhelmus hoo-
ren. Met geestdrift stemden allen in met
een driewerf hoera.
Aan het dessert nam de voorzitter, de
lieer Krelage, het 'eerst het woord om
te spreken tot den vertegenwoordiger der
reigeering, den heer Löhnis, inspecteur
van den landbouw. Spr. noemde het een
groote eer, de hoofden van drie provin
ciën hier te zien, Noord- en Zuid-Holland
en Zeeland, waarvan de beide eersten een
waarborgsom hebben beschikbaar ge
steld en de laatste een som gelds in con
tanten.
Verder betuigde hij zijn dank aan de
gemeente Haarlem, die zooveel voor de
ze tentoonstelling heeft gedaan, aan de
gemeente Heemstede, waar men heeft
gewedijverd in steun.
Juist door samenwerking van de ver
schillende takken van tuinbouw is een
zoo schoon geheel verkregen.
Spr. bracht verder o.a. hulde aan den
voorz. der internationale jury, mr. de Ma
rez Oyens.
Ten slotte deelde de voorzitter medé,
dat de Alg. vereeniging voor Bloembol
lencultuur eenparig besloten heeft het
eerelidmaatschap aan te bieden aan mi
nister Talma, de commissarissen der Ko
ningin; mr. Q. v. Jieohoven, mi. J. O.
Patijn en mr. H. J. Dijckmeester en aaQ
mr. J. C. de Marez Oyens (Applaus.)
De heer mr. G. van Tienhoven, com
missaris van H. M. de Koningin in N.-
Holland, noemde Haarlem de bloemen
stad van Nederland ien verklaarde ten*
hoogste dankbaar te zijn voor de groote i
eer hem en zijn nieuwe collega's aange-;
daan.
Meer nog dan voor den tuinbouw voel
de spreker voor de bloembollencultuur^
omdat wellicht het worden meer is dan
het zijn, de bloem meer dan de
vrucht. Is het niet de ontwikkelingstijct
der vereeniging die voor de bestuurders'
de schoonste is geweest? Moge hier nu
ook het zijn satisfactie geven en eenmaal
de tijd komen dat van dien Dollard tot de
Schelde zal kunnen worden gewezen opj
een bloemenland met Haarlem als hoofd
stad en onder den tegen woo rdigen voor
zitter, op wien spreker ten slotte een heil
dronk uitbracht.
Daarna voerde de commissaris van Z.
Holland, staatsraad in buitengewone
dienst, mr. Patijn, "het woord en ver
klaarde het toe te juichen, dat N. en
Zuid-Holland wedijveren in den bloe
menteelt
Spreker bracht een dronk uit op den
heer Krelage als steller van "het gedenk-
boek.
Het is van groot belang dat er men-
schen zijn aan een vereeniging, leiders
die haar omhoog willen brengen. Met
eerbied wordt teruggedacht aan den
ouden heer Krelage; moge het de ver-,
eeniging nooit aan mannen ,als Krelage
ontbreken.
Mr. Dijckmeester, commissaris van
Zeeland, sprak daarna. Hij uitte zijlnf
blijdschap, dat in zijn provincie d'e cul
tuur zich uitbreidt, Waar dat geschied:
is, ging de toestand van den arbeider
vooruit. De cultuur is nog slechts in'j
haar begin in Zeeland en daarom beveelt
spreker Zeeland aan bij het hoofdbestuur
der vereeniging.
Uit persoonlijke herinneringen jweet
spreker hoeveel kracht er van den ouden;
heer Krelage uitging en wil den hoogge-l
schatten vader in den zoon huldigen^
waarom hij dezes gezondheid dronk.
De heer Löhnis sprak namens de ré-
geering. Hij betreurde, dat dé heer Lo
vink niet tegenwoordig was, die zeker
met zijn gedachten hier zal verwijlen. Hij
roemde het vereenigingsleven van dezen
tijd, waardoor een innige verhouding is-
ontstaan. Gaat er kracht uit) van de vér-
eenigingen, dan kan de regeering steu
nen.
Mr. Marez Oyens sprak in "de Eranu
sche taal, wees er op, dat Haarlem zoo
vele groote mannen heeft voortgebracht'
uit zelfde geslachten als de "Enschede'sj
en Boreel's. Hij dronk op Haarlem.
De burgemeester van Haarlem her
dacht de traditie der familie Krelage en,
de medewerking aan de tentoonstelling'
door de gemeente Haarlem.
Daarna volgden nog tal van toesprad
ken.
LEIDEN, 24 Maart.
Van het 4e Regiment-Infanterie zijn
gisteren 4 miliciens van de lichting 1910
overgeplaatst bij de nieuw opgericht
Mitrailleur Afdeeling, te 's Gravenhage
in garnizoen.
De fourier G. van Heijningen, van
het 4e Regiment-Infanterie is door den
kolonel, commandant van dat Regiment,
bevorderd tot fourier-instructeur bij den
staf van het 3e Bataljon te Gouda.
Het aantal ingeschrevenen op des
voorloopig vastgestelde kiezerslijst bé-|
draagt 6859, dat is 99 meer dan \ten|
vorige jare, toep het ,aantal 6760 bé-^
droeg. J I
De Studenten-roeivereenigingi
Njord hield gisternamiddag haar gebrui
kelijke voorjaarswedstrijden op het Gal*
gewater. 1
Over een baan van 1000 M. werden!
achtereenvolgens gehouden wedstrijden
voor tweeën sciffs en vierriéms gieken^
terwijl de jongens van de Zeevaartschool
in hun tweerieinssloepen voor afwissei
ling in het wedstrijdprogramma zorg
den.
Zes ploegen waren voor het nummet
vierriems gieken ingeschreven en de uiti
blagen waren als volgt:
ie heat: A. M. Pino, Th. EÜnkSchuüN
nian, st. J. v. Slingelagdt, 6 na. 12 9
