No. 142.
19
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang
3)e £diclóeJve Gou/^cmt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
f 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/« cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Zaterdag
Maart
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent:
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel mee 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V OBSTRUCTIE.
Wanneer wij zien hoeveel stof er reeds
is opgejaagd sinds de verwerping van
het bekende voorstel-Borgesius, dan mo
gen wij wel gelooven, gelijk te hebben
gehad, toen wij schreven, dat o. i. de
Rechterzijde niet taktisch handelde,
toen zij het voorstel tot heropening der
yerzekeringsdebatten verwierp.
Onze deftige Kamer gaf tooneelen te
zien, als voorkomen in buitenlandsche
befaamde parlementen.
De obstructie d. w. z. de opzettelij
ke tegenhouding van den gang van zaken
,i— deed zijn eerste intrede in o-nze Ka-
tner.
•En de Linksche pers verwijt unaniem
en zal blijven voortgaan de Rechterzij
de te beschuldigen, uit oogpunt van par
tijbelang het vrije woord te hebben ge
smoord en den domper gezet te heb
ben op de kritiek.
De socialistische pers heft bedreigin
gen aan.
Schrijft niet „Het Volk"t
„De heeren van re'chts weten nu, dat
telkens als ze op zulk een brutale
wijze misbruik maken van hun macht
van zestig, zij hun streken thuis krij
gen, doordat dezelfde tijd, dien zij
door hun domperstaktiek meenden te
moeten „uitsparen", wordt verbruikt
op andere wijze. Tenzij, ^lthans, we
niet-dubbel^aan rekenen.
Dit is „in 's lands „belang" en nog
meer in het belang 'der arbeiders
klasse".
Nog verder gaan de bed'reigingeh der
sociaal-democraten.
De Goesche afgevaardigde, Jhr. Mr.
A. F. de Savornin :Lohman, een der
meest bekwame en geroutineerde Staats
lieden der Rechterzijde had er op gewe
zen, dat door reglements-wijziging de
verdere Qbstructie moeilijk zoo niet
onmogelijk kan gemaakt worden.
Het orgaan van den heer Lohman „De
Nederlande r", schrijft intusschen,
dat dit geneesmiddel allicht /erger kan
gorden dan de kwaal.
„He t V o 1 k" drijft dati ook den spot
met reglementswijziging.
Het is „ijdele waan", zegt dit socia
listisch blad, en het schrijft:
„Het zou onze fractie niet de minste
moeite gekost hebben, een 25-tal
amendementen op de aanhangige pnt-
werpjes voqr te stellen, waarover ge
makkelijk een of twee dagen had kun
nen worden geredeneerd."
Inderdaad: met herziening of verscher
ping van het reglement van Orde komt
men er niet.
Dat ziet ook „De Nederlander"
an, waar dit blad schrijft dat men in,
pile parlementen reeds lang bij onder
vinding weet, dat een kleine groep, ja
één man, door obstructie voeren, veel
kwaad kan doen.
Het ligt dan ook aan de "kiezers,
te zorgen, geen mannen af te vaardigen,
idie den nationalen tijd door ongerechtig
de obstructie vermorsen en de toch reeds
zoo langzaam werkende wetgevende ma
chine tegenhouden.
Zulke menschen hooren niet jn het
'Parlement
Frankrijk.
Het liquidateur-schandaal.
De Parijsche instructie-rechter Alba-
nel heeft Donderdag den mede-beschul
digde van Duez, den advocaat Martin-
„Gautliier, in verhoor genomen.
Martin schijnt een even doortrapt©
schurk als Duez te zijn. Het cynisme,
.waarvan hij bij het voorloopig verhoor
blijk gaf, doet in geen opzicht onder
voor de brutaliteit van Duez.
Martin-Gauthier verklaarde, door
Puez aHeen met het ,oog op de uit te
]voeren liquidaties in dienst genomen te
Zijn. Volgens Martin had Duez volstrekt
(geen begrip van de taak, hem door dé
regeering opgedragen. Daarom wendde
zich tot Martin, dje vau het bered
deren van failliete boedels steeds zijn
hoofdbezigheid had gemaakt.
De overeenkomst was, dat Martin een
salaris zou ontvangen van 1500 francs
per maand, Duez was echter over zijn
nieuwen secretaris zoo goed te spreken,
dat hij diens tractement spoedig verdub
belde.
„Mijn eerste werk, toen ik door Duez
was aangesteld aldus verklaarde Mar
tin „bestond in na te gaan, hoe vroe
gere liquidateurs zich van hun taak had
den gekweten. Ik wendde mij daarom
tot den heer Ménage, die sinds drie jaar
met de liquidatie der kloostergoederen
bezig was.
Het advies, mij door Ménage gegeven
overblufte mij.
Sinds drie jaar, zeide mij de heen
Ménage, wijd ik mij aan mijn taak, maar
tot nu toe werd door mij nog geen en
kele post afgewikkeld. Mijn procédé is
eenvoudig. Zoodra ik opdracht ontvan
gen heb, de goederen van een of andere
congregatie te liquideeren, dan begeef
ik mij met getuigen naar de te verkoopen
perceelen. Natuurlijk weigeren de be
woners hun eigendom te ontruimen. Ilc
begin daarop een proces. Is dit proces
in de eerste instantie gewonnen1, dan gaat
mijn tegenpartij in hooger beroep. Op
deze wijze houd ik, zonder zelf eenig
risico te beioopen, mijn opdracht in het
oneindige slepend."
Martin-Gauthier vond het optreden
van den heer Ménage wel zeer veilig,
maar toch te omslachtig.
„Ik voor mij" aldus giug hij voort
„gaf er de voorkeur aan, de recht
bank om een voorloopige uitspraak te
verzoeken. Op grond hiervan liet ik het
perceel in kwestie ontruimen en ging ik
tot de verkooping over."
Martin-Gautiiier was er niet weinig
trotsch op, dit eenvoudig procédé uitge
dacht te hebben, dat het tot zulke slechte
resultaten had geleid, was alleen de
schuld van Duez.
„Want" ze'rde Martin, „alles ging door
mijn handen, totdat het op het incassee-
ren aankwam. Dan verscheen Duez, en
jk weet niet, waar de sommen bleven".
Met hoeveel overeenstemming de
heeren aanvaifkeüjk ook werkten, ten
slotte liep het spaak. Duez vertrouwde
zijn helper niet langer en liet dit op
een al te doorzichtige wijze uitkomen.
Martin nam daarom zijn ontslag en tracht
te nu met de bij Duez opgedane kennis
zijn voordeel te doen. Hij had een nieuw
en winstgevend beroep uitgedacht. Wan
neer ergens kloostergoederen moesten
geveild worden, begaf Martin zich ter
plaatse. Daar de bevolking over het al
gemeen. er weinig lust toe had, de be
zittingen der kloosterlingen te koopen,
maakte Martin steeds goede zaken.
„Nabij Nice", verklaarde hij, kocht ik
een klooster der Ursulinen voor 450.000
francs. Drie dagen later kon ik het per
ceel overdoen niet een winst v^n ruim
200.000 francs".
Op deze wijze verklaarde Martin, het
fabelachtig vermogen verdiend te heb
ben dat hij op het oogenblik bezit.
In hoeverre het bij deze „handels"-
transacties tusschen Duezverkooper en
Martin-kooper doorgestoken kaart was
zal het verder rechterlijk onderzoek moe
ten uitmaken.
Turkije.
Een telegram uit Weenen aan de Daily
Graphic zegt dat het gerucht loopt dat
de verloving van den kroonprins Alexan
der van Servië met prinses Chadie Sul
tane, vierde dochter van den oud-sultan
zal openbaar worden gemaakt, tijdens
het bezoek van koning Peter te Constan
tino pel.
Prins Hendrik te Amsterdam.
Gisteren vergaderde zooals gemeld ten
Koninklijke paleize te Amsterdam het
voorloopig bestuur van den Nat. Bond
voor Reddingswezen en Eerste Hulp bij
Ongelukken „Het Oranjekruis" Zijne Ko
ninklijke Hoogheid de Prins der Neder
landen leidde als voorzitter die vergade
ring, welke hoofdzakelijk diende ter be
spreking van de statuten en het huishou
delijk reglement en bood tevens den lede
van het voorlopig bestuur ieen dejeuner
aan.
Na afloop ^Jer vergadering, Je „onge
veer 3 uur, reed de Prins, in jachtcos-
tuum gekleed, vergezeld van zijn adjudant
Bijl de Vroe, in de auto van dr. Tilinus
naar de ziekenverpleging op de Prinsen
gracht, waar Z. K. H. een bezoek bracht
aan jhr. v. d. Póli, opperhoutvester van
Het Loo, die daar verpleegd wordt.
Met den trein van 3.40 vertrok Z. K.
H. van liet Centraal Station in een ge
reserveerde coupé met den adjudant naar
Het Loo. Een belangstellende menigte
groette eerbiedig.
Eén stem.
Te Schiedam heeft gister een herstem
ming plaats gehad voor den gemeenteraad.
Deze herstemming liep tusschen een
Roomsch-Katholiek en een sociaal-demor
craat.
De eerste werd gekozen met 574 stem
men, terwijl de laatste 573 stemmen be
haalde.
Met één stem meerderheid werd de
Katholiek gekozen.
Laat men dus wel de waarde Ieeren
inzien van één enkele stem
Het is al meef dan eens gebeurd dat
van een enkele stem de beslissing afhing.
Een les te meer is uit deze Schiedam-
sche verkiezing te trekken voor lauwe
kiezers, die meenen, dat een.stem meer of
minder er ten slotte niet op aankomt.
De toestanden der vrouwelijke
winkelbedienden.
Wij lezen in De Telegraaf:
Naar wij vernemen, is door minister
Talma, in overleg met den heer Van IJsel-
stein, directeur van Arbeid, mevrouw Van
Herwerden, te Rotterdam, opgedragen 'n
enquête in te stellen naar de verhoudingen
waarin zich hier te lande het vrouwelijk
personeel, werkzaam in winkels en maga
zijnen, bevindt.
Deze enquête geschiedt docr mevr. Van
Herwerden persoonlijk en wel door de
verschillende winkels te bezoeken en daar
van het vrouwelijk personeel inlichtingen
te vragen.
Dit onderzoek werd door mevr. Van
Herwerden in het begin van het vorige
jaar te Rotterdam gehouden, voordat zij
nog officieel opdracht hiervoor had. Daar
na werd het onderzoek gehouden te Lei-
d en, Haarlem en andere plaatsen.
Thans worden door haar de Amster-
damsche winkels bezocht.
KuyperVan Heeckeren.
Onder het opschrift: Blaam, licht „De
Standaard" thans een tipje van den sluier
op:
Ten onrechte wordt het voorgesteld,
als bedoelde onze driestar: Spanning, op
den heer Van Heeckeren de blaam te leg
gen, dat zijn beweren louter verzinsel
zou zijn. Daarvan staat in wat we schre
ven geen woord. Er staat alleen in wat
hem niet kan verzekerd zijn. Het dilemma,
waarvan men bij deze averechtsche voor
stelling uitging, zondigde tegen de stel
lige eischen der logica.
De eenige grief, die onze driestar te
berde bracht, is dat de heer Van Heecke
ren, indien zijn voorstelling juist is, alsdan
een hem toevertrouwd geheim heeft ge
schonden. Een Kamerlid mag aan zijn Ka
merlidmaatschap nooit het recht ontlee-
nen, om wat hem in een vroegere betrek
king, in vanzelf sprekend geheim, is toe
vertrouwd, als Kamerlid in het publiek uit
te dragen. Nog pas heeft de Tweede Ka
mer in soortgelijk geval zich ten duidelijk
ste uitgesproken.
Over het positieve ïn deze zaak! moch
ten we ons daarentegen niet uitlaten. Ge
lijk we uitdrukkelijk opmerkten, zou hier
toe machtiging van Hooger hand noodig
zijn; een machtiging die naar een aanlei
ding, als zich hier voordeed, niet kon wor
den aangevraagd. Wie uit zucht tot zelf
rechtvaardiging ging spreken, waar zwij
gen plicht is, zou in casu den eerbied je
gens de Kroon verzaken.
LEIDEN, lt? Maart.
Openluchtspel der a. s. Maskerade.
Langzamerhand lekken meer bijzonder
heden over de a.s. Maskerade uit.
Volgens tot oordeelen bevoegde per
sonen belooft deze Maskerade in pracht
en luister hare voorgangster verre in de
schaduw te stellen, waartoe allereerst de
zyvierige jcleedij van 'het tijdstip waarin
de voor te stellen gebeurtenissen plaats
grepen, niet het minst bijdraagt.
Overeenkomstig het schitterend praal
vertoon der stoet wordt ook het feester-
rein ingericht.
Men kan nu reeds in groote lijnen den
vorm van het feestgebouw zien en ge
makkelijk gissen hoe het terrein voor
het gebouw met zijn bloem-omnuide ga
zons worden zal.
Vóór de Kraaierstraatsbrug komt een
poort als hoofdingang terwijl bij de Was-
straat een Gothische brug, van 40 meter
lengte, met toren over den singel gesla
gen zal worden.
'Tusschen deze heide bruggen worden
tooneel en tribunes voor het openlucht
spel gebouwd. Het miclden van de tri
bune, waar de loges voor de hoofdperso
nen komen, is ter hoogte van de Grove-
stinsstraat. Om te zorgen, dat ook de
toeschouwers op de beide vleugels dér
tribune het spel goed kunnen volgen,
wordt het tooneel 15 M. ver het water
in gebouwd. Het is 18 meter breed en
15 meter diep. Op den achtergrond ver
heffen zich aan weerszijden twee 15 me
ter hooge én twee meter vooruitsprin
gende Romaansche torens. Tusschen deze
beide in schragen zes pilasters den mid
denbouw en geven drie Romaansche bo
gen toegang tot het tooneel. De mid-
denste toegang js wat hooger gelegen,
en wat ruimer dan de beide anderen.
Men weet, dat de maskerade weergeeft
hoe de latere Stadhouder Willem II in
1642 met zijn bruidje Prinses Mary van
Engeland een fees tel ijken intocht binnen
de muren van Amsterdam houdt. De
bedoeling van het openluchtspel is nu
om ter eere van de Prinses te toonen
hoe in vroeger eeuwen een Engelsche
Prinses, die in deze lage landen den voet
aan wal heeft gezet, hier is ontvangen
en gehuldigd, en hoe haar hooge nade-
dachtenis in dankbare herinnering geble
ven is. Men wil dus het jonge bruidje
eeren in de herdenking van haar onverge
telijke voorgangster, een der merkwaar
digste vrouwenfiguren in de Middel
eeuwen. Het denkbeeld is van Henricus,
naar men weet.
Voor echter een aanvang gemaakt
wordt met deze vertooning, wordt, na
dat de vorstelijke personen op groote,
met vlaggen versierde sloepen zijn aan
gekomen, een watersteekspel gehouden,
waarbij men tracht elkaar met stompe
speren van de achter aan de bootjes be
vestigde planken te stooten. Tusschen
alles door zwemmende watermonsters en
Allegorische voorstellingen zullen daarbij
de belangstelling boeien.
Intusschen stemmen de musici, boven
op de tribune hun instrumenten voor het
begeleiden van het mimenspel, waarover
een volgende maal hieer.
Zuid-Hollandsche Boerenbond.
Onder voorzitterschap van den heer J.
B. Bes, vergaderde hedenmorgen in „De
Vergulde Turk" de Zuid-Hollandsche
Boerenbond ter bespreking van de plan
nen der onderlinge ongevallen verze-
ring, waarvan het hoofdbeginsel gisteren
in ons blad als volgt werd saamgevat: de
plaatselijke afdeelingen dragen de risico
van kleine ongelukken, dat zijn die, welke
minder dan één jaar duren, terwijl het
provinciale hoofdbestuur de regeling en
schadeloosstelling van groote ongelukken
of invaliditeit draagt, daartoe in staat ge
steld door heffing van een zeker gedeelte
van den omslag, door de afdeelingen van
de leden geheven.
De vergadering werd bijgewoond door
den rechtskundigen adviseur, mr. v. Vel-
zen, te Schiedam. Niet alle afdeelingen
hadden aan den oproep gehoor gegeven
tegenwoordig waren Hazerswoude-Kou.
dekerk, Alfen, Pijnacker, Schiedam en de
heer J. Verweij (Alkemade) die ©venwel
niet zijn afdeeling vertegenwoordigde.
Na opening der vergadering verkreeg
de heer J. Verweij het woord, die ver
schillende bezwaren tegen deze onderlin
ge ongevallenverzekering opperde. De
deelname zal te kostbaar worden, omdat
men een te grootscheepsche opzet ge
maakt heeft. Spr. weet dan ook, dat
slechts weinigen zullen toetreden en wil,
dat de Boerenbond een andere weg zal be
wandelen. Laat men in de plaatselijke af-
deefingen ongevallen verzekeringen op
richten; wanneer noodig zou dan later
een provinciale kunnen worden gesticht.
Het lidmaatschap van 'den Boerenbond
acht spreker mede een beletsel. Hij wil
ook de groote ongevallen, naar het voor
beeld van Leiderdorp, ook door de locale
doen betalen en voorspelt ten slotte dat
de verzekering nooit populair zal worden,-
omdat de regeling te groote uniformiteit
heeft en onvoldoende regeling houdt met
plaatselijke toestanden.
Verschillende heeren bestreden deze
meening. De ontwerpers van de statuten!
zijn van het beginsel uitgegaan, dat de
plaatselijke afdeelingen baas in eigen huis
moeten zijn. Dit principe is in de statuten;
uitgewerkt. Veel rationeeler is het nu alge-
meene regelen voor ongevallen vast te
stellen; als verschillende localen bestaan
met van elkaar verschillende regelingen zal
centralisatie veel moeilijker zijn. De heer
Wesselingh (Hazerswoude) deelde voorts
mede, wat het lidmaatschap betreft, dat
de ervaring in zijne afdeeling leerdie dat
men aan het verplichte lidmaatschap vast
houden moest.
De heele regeling is eene voorloopige
de algemeene vergadering kan er'later
wijzigingen in brengen, die door de prak
tijk noodig geoordeeld' zullen worden.
Op 't oogenblik ontbreken alle gege
vens.
Mr. van Velzen merkte nog op dat
de afgevaardigde van Alkemade te veel
let op plaatselijke toestanden. Een der
eerste en meest urgente eischen, die aan
den Boerenbond worden gesteld, is eene
behoorlijke verzekering zijner leden te
gen de geldelijke gevolgen van ongevallen
van hun personeel. Dit doende werkt
de Bond in het belang zijner leden ent
maakt zich zelf zoo groot moge!ij"k. Spr.
ziet niet in dat de menschen van Chris
telijke huize ter wille van het lidmaat
schap van den Boerenbond bezwaar zou
den hebben tot deze ongevallen-verzeke
ring toe te treden, als zij minstens even?
goed, misschien beter is dan die van an
deren.
Ook de artikelen lokten veel discus
sie uit. De naam werd vastgesteld: On
derlinge Landbouw ongevallenverzeke
ring van den Zuid-Hollandschen Boe
renbond. Het doel 'der vereenlging is de
onderlinge verzekering der leden lo. te
gen de geldelijke gevolgen van onevallen
hun of hun werklieden bij de uitoefening
van het landbouwbedrijf overkomen en
2o. tegen de geldelijke nadeelen van het
arbeidscontract.
Tegen het sub 2o bepaalde opperde
de heer Verweij bedenkingen, omdat de
risico uit het arbeidscontract voortspruit
tend niet groot is. De Voorzitter en dq
heer Wesselingh noemden gevallen,-
waaruit bleek, dat wel degelijk de land
bouwers door het arbeidscontract groo
te schade hadden beioopen. De bepaling
werd goedgekeurd.
Onder landbouwbedrijf wordt ver
staan het akkerbouw-, veehouders-,
boschboüw-, boomkweekers-, tuinbouw-,-
warmoeziers-, bloembollen, en bloemh
kweekers-bedrijf.
Was in het concept opgenomen, dat
onder blijvende ongevallen die werden
verstaan, welke langer dan één jaar du
ren, in de statuten werd bepaald', dat
blijvende ongevallen die zijn, welke lan
ger duren ,dan een tijd' door de .alge
meene vergadering vastgesteld.
Het lidmaatschap van den Boerenbond
wordt verplichtend gesteld, evenals de
deelnemers verplicht zullen zijn hun losse
werklieden ook te verzekeren.
Na ampele bespreking werden ook de
overige bepalingen goedgekeurd, zoodat
de Onderlinge Landbouw ongevallen ver
zekering van den Boerenbond hiermedie
geconstitueerd was.
Door de vereenigde vergadering
van Rijnland werd heden benoemd tot
Secretaris van gemeld Hoogheemraad
schap de heer Mr. C. W. van der Pot,
Bzn., Hoofdcommies der Prov. Griffie
van Overijsel te Zwolle.
HAZERSWOUDE. De zangvereeniging
„Concordia" zal Maandag 20 Maart a.s.
een uitvoering geven, waarbij tevens or
gelbespeling door d-en directeur.
KATWIJK AAN DEN RIJN. De schouij
over de slooten en zijpen in deze gemeen
te zal gedreven worden op Dinsdag 22
Maart a.s.
Een der sleepbooten der Amster
dam sche Ballast Mij. is dezer dagen doof
het hooge water meermalen genoodzaakt
met den zandbakker weer door den Rijn
te varen. De sleepboot Adriana Margare-
tha blijkt bij -dien waterstand nog te hoog
te zijn aan den steven.
.Gisterenmiddag was een der zandbak-
