No. 138.
Het Rijkskaasmerk.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
9e Cetebehe Soiitant
Bureau OU DG SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Oeïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent:
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel mee' 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
In den laatsten tijd zijn herhaaldelijk
berichten opgedoken over kaascontrole,
kaasoorlog, kaasvrede en Rijkskaasmerk.
ÏNu dit laatste in dit voorjaar wordt in
gevoerd, is 't misschien niet ondienstig
jde geschiedenis er van te verhalen of
in 't geheugen der lezers terug te roer
pen.
Toen in de laatste 30 jaren de vroe
ger onbekende coöperatieve en specula
tieve zuivelfabrieken meer en meer de
zoogenaamde fabriekskaas, bereid uit
geheel of ten deele ontroomde melk aan
1de markt brachten, bood dit product,
uitwendig slechts door vaklui van de vol
vette kaas te onderscheiden, een zeer
gemakkelijk middel tot knoeierij in den
handel. Het duurde dan ook niet lang,
jof algemeen was de klacht, dat de vol
vette kaas aan groote en oneerlijke con
currentie het hoofd moest biedenwijl
halfvette of magere kaas voor volvet
Verkocht werd. De Holl. ,Maatsch. van
iLandbouw wijdde' meerdere algemeene
Vergaderingen aan de bespreking van dit
euvel, maar men werd het niet eens
over de middelen der bestrijding.
Sommigen meenden, dat de makers
van volvette kaas zich onder vrijwillige
(controle moesten stellen en hun pro
duct voorzien van een garantiemerk, an
deren daarentegen, wenschten eene wet,
die zou voorschrijven, dat halfvette ,of
magere kaas slechts in anderen vorm
of voorzien van een duidelijk ondëri
scheidingsmerk, mocht gemaakt en ver
handeld worden. Het waren vooral de
kaashandelaren, die zich op dit laatste
standpunt plaatsten. Nadat de voorstan-
de s der beide richtingen elkaar langen
tijd en maar al te fel bestreden hadden,
werden eindelijk met fiuancieelen en
moreelen steun der Holl. Maatschappij
van Landbouw en onder medewerking
van den Zuid-Holl. Boerenbond1, kaas-
controlestations voor Noord- en Zuid-
Jiolland opgericht, welker leden zich
verbonden, kaas te maken met ten min
ste 40 pCt. vet jn de droge stof, en
deze kaas met een garantiemerk te voor-
Zien. Nu echter begon de strijd eerst
recht hevig te ontbranden en ging over
an een formeelen kaasoorlog. Immers,
de inmiddels opgerichte Vereenigng van
Kaashandelaren verklaarde zich voor de
bovengenoemde wettelijke maatregelen
en verbood hare leden de gecontroleer
de kaas ie koopen. Zij nam dit besluit,
omdat het gegarandeerde vetcijfer haar
te laag voorkwam en wijl, volgens haar,
schadelijke gevolgen te wachten waren
van het ingedrukte merk. Dit laatste
gold voornamelijk voor Zuid-Holland.,
want in Noord-Holland had men een inkt-
merk en werd het merken ook niet streng
doorgevoerd. Door hooger opvoeren van
het garantiecijfer en door verbetering
van het merk trachtte het Kaascontróle-
station Zuid-Holland aan deze bezwaren
te gemoet te komen, doch beide ver
beteringen werden door de tegenpartij
Onvoldoende geacht. Deze wenschte dat
gegarandeerd werd: kaas, bereid uit
volle melk en dat het indrukstempel ge
heel verdwijnen zou.
Zoo stonden de zaken toen in 't na
jaar van- 1908 door den directeur-gene
raal van Landbouw een aantal mannen,
uit de besturen der Kaascontrölestations
en der Vereen, van Kaashandelaren wer
den bijeengeroepen. Aan dezen werd
door den Directeur-generaal 'voorgesteld
aan de contrólestations te verleenen een
iRijksmerk-van nader over een te ko
men vorm en (merk)stelsel op voorwaar
de dat het alleen in gebruik zou worden
gegeven aan de leden der contrólesta
tions, die zich verbinden zouden kaas te
bereiden uit volvette melk.
Met dit voorstel namen hel Kaascon
trólestation Zuid-Holland cn de Vereen
van Kaashandelaren genoegen. Noord-
Holland bleef aandringen op een tweede
IRijksmerk, voor kaas met ten minste
i40 pCt. vet. Dezen we:;sch geweigerd
ziende, zal het dezer dagen beslissen
over al of niet voortbestaan van het
kaascontrólestation Noord-Holland. Nog
bleef men ie-en jaar zoeken naar een
me;kstelsel, dat aan handelaars en kaas
makers voidoen kon, totdat dezen win
ter de Regeering haar goedkeuring
schonk! aan een deels ingedrukt, deels
getatoueerd kaasmerk, dat thans aan de
leden van het Kaascontrólestation Z.-
Holland als Rijksmerk wordt uitgereikt.
D,e Vereeniging van Kaashandelaren
machtigde hare leden de aldus gemerk
te kaas te koopen. De kaasoorlog is ten
einde. Van ruim 100 boeren en 2 kaas-
fabrieken, die zich bij de oprichtng bij
het Kaascontrólestation Zuid-Holland
aansloten, waren nog slechts 28 boeren
trouw gebleven. Palstaanders in de goe
de beteekenis van het woord. .Wel was
het dus tijd, dat de regeering te hulp
kwam, en de kaasvrede geteekend' werd.
Maar tijd is het nu ook, dat de berei-
ders van volvette kaas zich eenparig on
der controle stellen. Zij zullen daardoor
toonen dat zij hun belang begrijpen en
dankbaar zijn voor den steun hun van
regeeringswege geboden, en voor de
volharding, waarmede hun vakgenooten
den harden strijd in het belang van hun
stand ten einde toe gestreden hebben.
Ook zal algemeene aansluiting het beste
middel zijn om de Rijkskaascoiitróle te
doen slagen en gebreken, welke deze
nieuwe zaak thans mogelijk nog aankle
ven, naar den wensch der kaasbereiders
verbeterd te krijgen. Zoo zal zij ten slot
te beantwoorden aan het zoo moeizaam
nagestreefde doelde welvaart van den
boerenstand.
„Neutrale" Staten en deVrede.
Niettegenstaande de stemmen, die al-
lerwege opgaan voor den vrede, en de
bemoeiingen van vredesconferenties, valt
te oonstateeren, dat juist de laatste ja
ren de verschillende mogendheden hoe
langer hoe meer de militaire uitgaven
opdrijven.
Men wil althans men verzekert, dat
men het wil den vrede, en de por-
logsbegrootingen rijzen telkens hooger
en hooger, en de volkeren gaan gebukt
onder steeds zwaarder wordende mili
taire lasten.
En de kleinere staten, als Nederland1,
moeten wel meedoen, niet omdat zij oor
logszuchtige plannen koesteren, of op
verovering wenschen uit te trekken, doch
om wille van de verdediging hunner neu
traliteit.
Dat is voor een vredelievend land een
vervelende en tevens dure historie, maar
wat er tegen te doen
„Het Huisgezin" stelt de vraag, of
liet, om te komen tot een minder druk
kend militarisme, niet mogelijk zijn zou,
om landen als Nederland tot n e u t r a 1 e
staten te proclameeren.
Wellicht is dat best mogelijk.
De groote mogendheden in casu
bijv. Engeland en Duitschland ont
werpen en teekenen een verdrag, waar
bij de neutraliteit van Nederland ge
waarborgd wordt.
Klaar .is Kees, zal men zeggen. Ne
derland kan nu beginnen zijn millioe-
nen aan oorlog besteed, aan te wenden
voor betere doeleinden, voor werken des
vredes.
Maar zóó spoedig is men toch jiiet
aan het gewenschte doel.
Want er schijnt een fatum te fusten
op die internationale verdragen en trac-
tanen, het noodlot, dat ze worden ge
maakt om... niet te worden nagekomen.
Sinds we gezien hebben, hoe met ver
krachting van alle recht, en met voe-
tentreding van het „Verdrag van Ber
lijn", Oostenrijk, zonder eenig noemens
waardig verzet van de mogendheiden, die
mede dat verdrag van Berlijn ondertee
kenden, de provinciën Bosnië en Her-
zegowina heeft kunnen annexeeren,
sinds dien tijd het is pas kort ge
leden is ons vertrouwen in interna
tionale verdragen eenigszins geschokt.
Mocht het zoover komen, dat Neder
land tot een „neutralen Staat" werd ge
proclameerd, dan zou dit feit, voor ons
nog geen voldoende waarborg zijn, dat
bij een mogelijken oorlog, Nederland)
niet indirect daarbij betrokken zou wor
den.
Tentoonstelling te Brussel.
Betreffende Nederland op de Brussel-
sche Tentoonstelling kan het volgende
worden medegedeeld:
Het Ncderlandsch Paviljoen nadert zijn
Y(^tooi:ng, timmerijedefij leidekkers efl
stukwerkers hebben hun taak om zoo te
zeggen voleindigd en hoog verheft de
groote toren zich ten hemel, ver uitste
kend boven de gebouwen in den om
trek. Het valt niet te betwijfelen of het
Hollandsche paviljoen zal goed doen. Te
midden van het fel witte der meeste ten
toonstellingsgebouwen zal het oog der be
zoekers een aangename verpoozing onder
vinden bij denaanblik van de zooveel
rustiger roode baKsteen-kleur der Ned.
afdeeling, die dit gedeelte der tentoensh?
ling met in het midden de door de stad
Parijs en door het Nederlandsche Comi
té aangelegde tuinen, geheel domi
neert. Vooral gezien van een punt in de
nabijheid der Italiaansche Afdeeling gele
gen levert het paviljoen een sc'nilderach-
tigen aanblik op, daar men vanaf die
plaats zoowel den voor- als den zijgevel
kan overzien en een aardig kijkje heeft op
het slanke silhouet van den kleinen to
ren die aan den kant der Indische Af
deeling van uit het gebouw oprijst.
De verzekering dour verschillende per
sonen van vreemde nationaliteit gegeven
dat dit paviljoen de clou der expositie
zal zijn kan ongetwijfeld als meer be
schouwd worden dan slechts als hoffelijk
woord voor Holland.
Wat het inwendige van het gebouw be-
betreft, ook hier is het timmerwerk om
zoo te zeggen voltooid; thans is het de
beurt van schilders en behangers die ten
getale van wel 50 aan het werk gezet
zijn ten einde de (inwendige decoratie
zoo spoedig mogelijk in gereedheid te
brengen. Want er is haast bij het werk,
gelet op den inhoud van een der gele bil
jetten op tal van plaatsen aangeplakt,
waarbij het comité Exécutif met den mees
ten aandrang aan exposanten verzoekt er
voor te willen zorgdragen dat hunne in
zendingen op den openingsdag (23 April)
kant en klaar staan opgesteld.
De stand der werkzaamheden op het
geheele terrein doet echter niemand vleien
met de illusie dat deze wensch van het
Comité zal worden vervuld, al zal dit feit
bij niemand die ooit bij de organisatie
eener groote tentoonstelling is betrokken
geweest, groote verwondering baren.
Reeds nu kan echter met zekerheid
worden aangenomen dat de Ned. Afdee
ling tegen het einde der volgende maand
wat „gereed zijn" betreft zeer zeker niet
voor tal van andere Afdeelingen zal be
hoeven onder te doen.
De Hollandsche tuin is tusschen de Ne
derlandsche en de Duitsche afdeeling ge
legen.
Koninklijke Besluiten.
Met ingang van 1 April, is benoemd
tot hoofdverificateur der invoerrechten en
accijnzen te Amsterdam, D. P. A. de Jong,
verificateur dier middelen aldaar.
Met ingang van 16 dezer is be
noemd tot ingenieur-verificateur der do
meinen, E. R. de Vries, thans landmeter
van het kadaster te Gorinchem; tot
landmeter der domeinen, B. C. Henge-
veld, te Arnhem, en L. J. Roborgh, te
's Hertogenbosch, beide mede thans land
meters van het kadaster.
Het Bemiddelingscomité in zake het
geschil tusschen de drukkersfirma T. C.
B. ten Hagen en haar personeel heeft
uitspraak gedaan en aan de firma Ten
Hagen opgelegd eene loonregeling
geacht te zijn ingegaan op 28 Februari
zóó samen te stellen dat alsnog aan de
bekwame zetters en drukkers een loon
van f 13 per week of 22 ets, per uur
worde uitgekeerd.
Drie maanden na dato dezer uitspraak
moet zes tiende van het heele drukkers
en zettersloon dit loon verdienen.
Het B. C. meende de firma niet bin
dend den 91/2 urigen arbeidsdag en per
centage voor overwerk te mogen opleg
gen, waar ook door anderen deze eisclien
nog niet algemeen zijn ingewilligd.
Onder andere oorzaken, die geleid)
hebben tot de werkstaking, wijst het B.
C. op de veranderde houding der 'firma
die vroeger vrijheid van oragnisatie vol
komen toestond en zelfs bij voorkeur
georganiseerden aannam, terwijl zij sinds
eenigen tijd georganiseerden van aanstel
ling aansluit.
Al schijnt de schuld van den veran-
1 derde houding ook aan een minder ge
past optreden in woord en geschrift der
georganiseerde 'typografen te mogen
worden toegeschreven, het B. C. meent
die houding der firma te moeten betreu
ren en hoopt dat zij tot haar vroegere
ziens,wj|ze gal terugkeken.
LEIDEN, 15 Maart.
Nederl. Banketbakkersvereeniging.
Bij de opsomming van de verscheidene
inzendingen op de gisteren gehouden
tentoonstelling der Leaidsche afdeeling,
van de Ned. Banketbakkersvereeniging,
hebben wij geen melding gemaakt van
al het tentoongestelde, iets wat uit den
aard der zaak niet doenlijk en evenmin
gebruikelijk is. Slechts een greep de
den wij uit het vele interessante, dat
onze aandacht vroeg en nu bleek ons,
toen wij gisteravond na de lezing van
dr. van Eek, op ons gemak het geëx
poseerde bekeken, dat een inzending, die
om haar orginaliteit op vermelding aan
spraak kan maken, door het vlugge op
maken van ons verslag, ongenoemd is
gebieven. Wij bedoelen de twee kunstige
banketbakkersproducten, vervaardigd
door den heer G. A. Bots. 't Eerste is
een bruidspantoffel op kussen, opge
maakt met rozen, boterbloempjes en
vergeet mij nietjes, 't tweede is een half
paaschei, als wagen saamgesteld, gevuld
met bloemen. "Beide zijn in marsepaTn
uitgevoerd, zonder aanwending van "dra-
gan en leggen getuigenis af van de fijne
smaak van den ontwerper.
Nadere aanvulling komen wij vanzelf
tot de algemeene vergadering, die zich
in een groote opkomst der leden mocht
verheugen en waarop de directeur van
onzen gemeent. scheikundigen dienst, dr.
J. J van Eek, op de hem eigen gemak
kelijke en bevattelijke wijize eene lezing
hield over „Vervalschingen in het Ban
ketbakkersbedrijf". Dr. van Eck's le
zing kwam in hoofdlijnen overeen met
zijn rede van enkele maanden geleden voor
de Maatschappij van Nijverheid gehouden,
en den belangstellenden lezer verwijzen
wij daarom naar |het indertijd opgeno
men uitvoerig verslag.
Door goedgekozen geestigheden wist
dr. van Eek, .die ook hier talrijke proe
ven nam, zijn betoog te verlevendigen.
De banketbakker werd geprezen, om
dat hij van huis uit geen knoeier is, al
zijn verschillende omstandigheden por-
zaak, dat hij tot minderwaardige mid
delen zijn toevlucht jieemt. Bovendien
wordt hij ongewild soms de dupe van
vervalschers, het meel kan bijv. door bij
voeging van bepaalde stoffen fijner en
blanker gemaakt worden, /ondanks het
daardoor vervalscht wordt. De resulta
ten van het Leidsche Roomijs-onderzoek
in den vorigen zomer, waarbij al het
roomijs sacharine bevatte, het meeste
uit stijfsel bestond, vonden alge
meene afkeuring. En geen wonder, want
Dr. van Eek wist zijn gehoor heel lo
gisch voor te houden, dat in Room
ijs ook room moet zijn bij geen van
de 24 onderzochte monsters was room
te vinden. Men dacht echter niet dat bij
dit roomijsverhaal een addertje onder
het gras school. Direct daarop toch
en aan den spreker was het duidelijk
te zien, dat hij vermaak in het geval
schepte vertelde dr. van Eek, een en
ander van de roomhoorns, die hij ver-
ledenweek bij een Leidschen banketbak
ker gekocht had, en die ook stijfsel,
meel en slechts zeer weinig room be
vatten. En die room had een vetgehalte
van 18 pCt. terwijl het normale getal
30 pCt. is. Men kan begrijpen, dat om
die zet eens hartelijk gelachen werd.
Maar ingeslagen had ze, want na het
eindigen zijner rede, kwamen twee aan
wezigen op de roomhoorns terug. De
een meende, dat de roomhoorns niet
zonder meel gemaakt kunnen worden
't was het z.g. crème patissière en dr.
van Ede zou zijn opmerking niet heb
ben gemaakt, als hij banketbakker was
geweest. De ander had iets anders be
dacht. Dr. van Eek had n.l. gesproken
van kunstbessensap, waarbij van verval-
sching geen sprake was, omdat zij hee-
lemaal geen bessensap ïhhield. Welnu,
zeide onze debater heel geestig, ro o m-
hoorns worden vervaardigd met kunst-
room, die de kunstenaar, dat is de ban
ketbakker, samenstelt. Men begrijpt, dat
de mannen van de wetenschap en de
practijk het niet eens werden.
Overigens vertelde dr. van Eek vele
belangrijke bijzonderhedenliet zien,
hoe verschillende vervalschingen op een
gemakkelijke wijze zijn te constateeren,
hoe vaak onwetend vervalscht wordt om
ten slotte in tegenstelling met de room-
ohoins het resultaat mede te ücelen van
een vluchtig onderzoek, dat hij ingesteld
had naar de kwaliteit van de „Union'V
flikjes en dat hem de goede samenstel
ling dezer flikjes aantoonde. Deze woor/
den werden met daverend ajaplaus be-j
groet. -
Een (hartelijk dankwoord bracht dte
voorzitter, de heer P. Prins, aan dr. v.
Eek, en aan allen die tot het welslagen'
van dezen avond het hunne bijdroegen,
waarna de heer v. d. Werf (Noordwijk)
eenige sympathieke woorden aan den
voorzitter wijdde, die van veel de groote
drijfkracht js geweest, waarna de ver-!
gadering werd gesloten.
De bollenvelden.
Als eerste dag van bezoek aan de
bloemenvelden tusschen Leiden en Haar
lem kan naar alle waarschijnlijkheid ver
wacht worden Zondag 17 April a.s. Om
streeks dien tijd zullen de bloembollen
in vollen bloei zijn
De le Luitenant T. J. H. Steur van
het 5e Regiment-Veld-Artillerie te Bergen
op Zoom is overgeplaats bij bet 2e Regi
ment-Veld-Artillerie ahier.
Aan den sergeant G. van Hoften
van het 4e Regiment-Infanterie is bij be
schikking van den Minister van Oorlog
op zijne aanvrage vervroegd ontslag uit
den dienst verleend.
-■Voor het examen nuttige handwer-.
ken slaagden de dames B. J. van der,
Valk Bouman en P. C. Vermaas, beiden
alhier.
Hedenmorgen omstreks zes uur,
werd tusschen de Gevangenlaan en Gal-
geweg op de spoorlaan het lijk van een
jong infanterist gevonden.
Het hoofd was precies van den romp
gescheiden, terwijl de ligging van het
lichaam aan opzet deed denken.
Aangezien de ongelukkige reeds ge
heel stijf was, heeft het ongeval ver
moedelijk met een der ,avond' of nacht
treinen plaats gehad. Het lijk werd over
gebracht naar het Militair Hospitaal.
BODEGRAVEN. Op Donderdag 24
Maart a.s. des namiddags om 2 uur zal
in het gymnastiek-lokaal van de openbare
school alhier door de Tuberculose-Com-
missie van het „Groene Kruis" het
Tuberculose-museum worden geopend.
Verschillenden ingezetenen is een invi
tatie tot bijwoning toegezonden.
GOUDA. De heer J. F. C. Van Meurs,
alhier, heeft naar aanleiding van het gis
teren meegedeelde antwoord van B. en
W. op zijn aan den Raad gericht adres
over het onbeschoft optreden van den
ooncierge-bode, andermaal een schrij
ven aan den Raad gericht, waarin de
beweringen van B. en ,W. betreffende,
het recht van de voormalige commissie
voor de muziekschool en het inleveren
der sleutels worden weerlegd. De sleu-,
tel van het archief, beweert de heer
Van Meurs, op 9 Maart jl. te hebben be
zorgd, zoodat het openbreken der kast
niet noodig was geweest.
Waar de concierge-bode tegenover B.
en W^ heeft ontkend, den heer Van
Meurs onheusch te hebben bejegend,;
daar acht laatstgenoemde deze bloote
ontkenning niet voldoende om de geda
ne klacht te ontzenuwen.
HILLEGOM. H u 1 p i n N o o d. De ver
eeniging „Hulp in Nood" hield gisteren
avond hare algemeene jaarvergadering
voor leden weldoeners en donateurs.
In zijn openingsrede herdacht de voorzit
ter met pieuze woorden, wijlen den heer
J. H. Nieberding, die als lid der com
missie van toezicht voor de vereeniging
veel verdienste had.
Onder de ingekomen stukken kwamen
voor brieven van de heeren doctoren Klein
de Ha'nrath, waarbij ze hun benoeming,
tot eerelid der vereeniging verklaarden
te aanvaarden.
Een ongeteekend ingezonden stuk werd
ongelezen als kennisgeving ter zi|de ge
legd
Tot bijstand van den penningmeester
werd een vaste bode aangesield en daar
toe benoemd de heer j. P. Berkhout, met
ingang van 1 Maart 1910.
Uit hei verslag van den secretaris over
den toestand der vereeniging bleek da! het
aantal leden op 1 Maart 1910 bedong
538 tegen 537 in 1909, het aan*- el-
doeners en donateurs 113 tege in
1909. De inbreng der donateur 1910
bedraagt f 158 De finan~: nd dec
vereeniging is ach r .v'aarom
krachtig op verlegmng >ag atcu,n werd