BUITENLAND. Yolanda. Ie Jaargang Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2l/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent: ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden- betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Spoed met de sociale verzekering. Mgr. Dr. Nolens heeft gister in de Tweede Kamer een belangrijke rede ge houden. In die rede drong hij aan op bespoe diging der sociale wetgeving, speciaal de invaliditeits- en ouderdomsverzekering. En om het op de lange baan schuiven te voorkomen, zweeg Mgr. Nolens over de verschillende stelsels van verzekering, daar de minister al reeds een vast stelsel heeft en toch niet meer te bekeeren zijn Zou. En Mgr. Nolens gaf den minister den raad niet meer van stelsel te veranderen, daar er anders weer te veel tijd verloren gaat met het zoeken naar iets beters. Met kracht drong de voorzitter der Ka tholieke Kamerclub er bij den minister op aar. te logenstraffen hen, die vreezen, dat van die invaliditeitsverzekering onder zijn bewind niets meer zal komen. 't Is niet voor het eerst, dat deze waarschuwende woorden zijn gehoord. Maar nu ze uit den mond kwamen van Mgr. Nolens, die wel zal gesproken heb ben namens de Katholieke Kamerclub, hebben zij dubbele waarde. En te meer mag verwacht, dat de mi nister deze waarschuwende woorden niet in den wind zaL slaan, waar het anti-rev. Kamerlid, de heer Van Vliet, mede op spoed aandrong, en de meening uitsprak, dat nog in dit jaar de ouderdomsverzeke ring behoort te worden ingediend. Inderdaad, met de bespoediging der invaliditeits- en ouderdomsverzekering staat de eer van het Christelijk ministe rie op het spel. Want het blijft waar, wat reeds eerder gezegd is, en wat Mgr. No'.ens gister in de Kamer verklaarde: „mocht in 1913 een verplichte invaliditeitsverzekering niet haar beslag gekregen hebben, dan zou het Kabinet zich onmogelijk kunnen ver ontschuldigen door een beroep op de be perktheid van zijn werktijd." Dan zou het Kabinet een steen des aan stoots voor de Christelijke arbeiders kun nen worden, in stede van tevredenheid te hebben gebracht. En mocht dit het geval blijken, dan vreezen we, dat we de zegeningen van een liberaal bewind weer zullen gaan ondervinden Intusschen zal de aansporing van Mgr. Nolens ongetwijfeld den minister een prik kel te meer zijn om vóór 1913 de ou- derdoms- en invaliditeitsverzekering in het Staatsblad te brengen. Frankrijk. Het Liquidateur-schandaal. Het onderzoek naar de verduisteringen van Duez, den boedelberedderaar te Pa rijs, schijnt reeds aangetoond te hebben, dat hij van den aanvang af zijn boekhou ding zoo ingericht heeft, dat zijn knoeie rijen moeilijk te ontdekken waren. Of FEUILLETON. 29) Zoo ga ik dan, om een vreemd lan'd mijne krijgs en andere diensten aan te bieden. Doch gij, vreemdeling, of een Spada zelf, gedenk mijne bede. Wanneer gij in- de Stanza d'Oro rechts van den haard tegen de ananas drukt, dje in het paneel is nedergelegd, dan zal de wand wijken, en u een gang en een trap ont hullen, die naar hare rustplaats voeren. Alleen van daar kunt gij naar beneden, .want in het archief heeft Michele zelf de geheime deur vernageld. Beneden aan de deur gekomen, zult gij rechts een kleine nis vinden, daarin heeft Michele den sleutel van bedoelde deur gelegd, Welker slot verkeerd, dat wil zeggen, naar rechts opent, naar links echter sluit. En schrijdt gij over den drempel treedt dan eerbiedig in het graf van een engel, die nauwelijks de vleugels hier op aarde had ontplooid, en, door een wreede hand .getroffen, te vroeg moest inkeeren in haar zalig rijk. Vloek echter mij, die dit alles moest toelaten, niet, maar schenk mij een mede lijdtu,4e gedachte. Voor jüle£ echte.r^ liever hield hij geen boekhouding, welke dien naam verdient. Hij schreef het debet en credit van de dertien kerkelijke boe dels, die hij moest beredderen, op losse bladen papier, en schreef er de inkomsten en uitgaven van zijn eigen beursspecula- tiën eenvoudig bij. Het zal dus lastig gaan uit den warwinkeJ wijs te worden. De vereeniging van gerechtelijke boe delberedderaars heeft overwogen of zij het tekort van Duez konden delgen, gelijk zij het eenigen tijd geleden van een ander lid der vereeniging heeft gedaan, maar z ijachtte het onmogelijk om de tien mil- lioen frank op te brengen, die Duez ver duisterd heeft. Combes, merkt de „Univers" op, Com bes, de uitvoerder van 't verdelgingsplan, voelt zich thans door zijn haat tegen zijn politieke tegenstanders ertoe gedreven, te bewijzen, dat de religieuzen, welke hij heeft getroffen, de slachtoffers zijn ge worden van ontzaglijke diefstallen. De gecompromitteerde personen men kan zulks verwachten zullen zich verdedi gen en de medeplichtigheid trachten te bewijzen aan de politieke partij, die thans over de macht beschikt. Deze partij zou in dat geval met hen ten onder gaan. De logica en de gerechtigheid doen hun recht gelden. Er bestaat hoop, dat het groote bedrog zal worden onthuld en dat de bedrijvers van een der meest krankzin nige en ellendige daden geteekend zullen worden met een verschrikkelijk brand merk, België. Het H. v. A. schrijft over hetgeen er in de afdeelingen der Kamer is voor gevallen over de aanvraag om een ver volging te mogen instellen tegen de socialistische volksvertegenwoordigers Hubin en Brenez: Men weet dat de vervolging werd ge vraagd tegen Hubin, omdat hij tot drie maal toe geweigerd had zijne sigaar weg te gooien in een compartiment niet- rookers, waar hij dapper bleef doordampen tegen Brenez, omdat hij was gaan staan op het voorplatvorm van een sleeprijtuig op den buurtspoorweg. Vier secties hebben de aanvraag ver worpen' en slechts twee haar toegelaten. Bijgevolg zullen er geen vervolgingen zijn en op zichzelven hebben de oorzaken ook geen groot belang. Maar zulk een avontuur zou eens moe ten overkomen aan een kapitalist, aan een lid der regeering of van de meer derheid. Ge zoudt wat hooren van hoog moed der rijken en dwingelandij der be zitters, In werkelijkheid zijn er geen grooter dwingelandjes dan deze arrivisten; het avontuur Hubin-Brenez is er een nieuw bewijs van en andere zedeles is uit dit geval niet te trekken. Engeland. De Engelsche minister van landbouw heeft den koning on de koningin van Engeland op hun verzoek verslag gedaan van de maatregelen, die er worden geno men om de inscheping van gebrekkige vervul mijne belofte, opdat ik de rust in mijn graf vinde, die mij anders ont zegd is. Jacopo Nani". „Het is toch merkwaardig", zeide doc tor Marino, toen ik het laatste woord van dit manuscript geschreven had, en nu met een hardnekkig dikken, vochtigen sluier voor de oogen mijn pen neerlegde niet in staat een woord te spreken, „het is toch merkwaardig, dat gij geroepen waart dit geschrift te vinden, dat het huis Spada het eeuwenoude raadsel van donna Yolanda oplost. Want deze bladr zijde bevatte geen slechte schets, zij spreken integendeel van Moedigen ernst, en ik hoop, dat een christelijke begrafenis van het overschot dezer on gelukkige als het nog te vinden is haar geest eindelijk de vurig begeer de rust zal verschaffen. Maar te denken dat gij, Ruth von Geroldsau, voorbe schikt waart, daartoe het werktuig te zijn, dat is ook een van de raadselen^ van die schakels van het lot, die altijd wederkeeren, waarin lid na lid zich tot eene ketting vormt, zonder dat wij haar zien worden, laat staan haar kunnen be grijpen. Gij, voor acht dagen nog zont' der eenig voorgevoel van het „waar heen?" in Montreux ik, gedreven door de plotselinge idee of gril, hoe gij het noemen wilt, het raadsel van de. C.a'Spada te dpurgrojid.es e=_d&g en zieke slachtpaarden voor het vasteland te beletten. De minister deelt mede, dat eenige politieagenten bepaaldelijk belast zijn met op straattoe te zien, of er wreedheid bij het vervoer naar de booten geschiedt. De politierechter heeft in ge vallen van wreedheid, die voor hem ge bracht werden, de schuldigen streng ge straft. Deze maatregelen hebben be werkt, dat men in de buurt d-er schepen geen optocht van ellendige paarden meer ziet. Bovendien wordt er bij de schepen streng op gelet, dat geen paarden aan boord gaan, die voor het vervoer over zee ongeschikt zijn. Aldus het verslag. Maar onlangs was er weer beroering in de Belgische en de Engelsche bladen over paarden, die in deerniswaardigen toe stand uit Engeland te Antwerpen waren aangekomen. Hoe heeft men die dan aan boord gekregen, als het toezicht zoo streng is? Oostenrijk. Dr. Lueger. f Leuger, de burgemeester van Weenen, is gistermorgen overleden. Karl Lueger werd 23 October 1844 te Weenen geboren. Zijn jeugd was geheel aan de studie gewijd en zoo kon het niet uitblijven, dat hij in 1874 op schitterende wijze tot doctor in de rechten promoveer- veerde. Hij vestigde zich als advocaat in zijn geboorteplaats, wierp zich al dade lijk in den politieken strijd, werd een jaar later (1875) tot gemeenteraadslid gekozen en was zeer spoedig een der leiders van de oppositie. In 1885 werd hij als Christelijk-demo. craat naar den rijksraad afgevaardigd en het was ook in uien tijd, dat hij met eenige anderen de „anti-semitische socia le betoogingspartij der vereenigde chris tenen" stichtte .Spoedig tot leider van deze partij uitgeroepen, zette hij een ge weldige beweging op touw tegen de heer schappij van het overmachtige jodendom en de overeenkomst met Hongarije, die zeer nadeelig was voor Oostenrijk. Vijf jaar later tot Landdag-lid van Mar. garetha gekozen, werd hij het jaar daarop, 1891 leider van de oppositie-partij der „vrije vereeniging voor economische her vormingen op Christelijke grondslagen" (sedert 1897 christelijksociale vereeniging) Toen de liberalen bij de gemeenteraads verkiezingen van April 1895 geslagen wa ren, werd Lueger met groote meerderheid door de anti-liberalen tot eersten vice. burgemeester gekozen. Nog geen maand later nam de liberale burgemeester Grübl zijn ontslag en Lueger werd tot zijn opvolger gekozen. Hij bedankte echter, wijl hij niet over een sterke meerder heid kon beschikken. De gemeenteraad werd daarop ontbon den en na de nieuwe verkiezingen werd Lueger voor de tweede maal, en thans met 2/3 der stemmen tot burgemeester van Weenen gekozenmaar de Keizer wei gerde zijn goedkeuring aan deze verkie zing te geven. Zoo werd de gemeente raad voor de tweede maai ontbonden, en Lueger na de stormachtige verkiezingen in de plotselinge ziekte der vorstin, gij wordt daardoor hierheen gezonden, waar gij trots uwe betrekking tot de marche- sa, anders nooit gekomen waart t— gij betreedt het paleis in zekeren zin met verbonden oogen en gaat toch vast en zeker als kon het niet anders zijn, daarheen, waarheen een wonderbare voorziening u gezonden heeft, als had een engel u uwe ouders in de wieg ge legd. Verwonderd zag ik den doctor aan, die tegenover mij zat en dat alles zeide, alsof het heelemaal niet tot mij was gericht. „Heer, duister is der rede zin", kon ik niet nalaten uit te roepen' toen hij even ophield. Doch daar hij niet ant woordde, vorschte ik ook niet verder, maar zeide slechts: „Ik ben heelemaal vervuld van Jacopo Nani's ontroerende onthullingen zij hebben' een indruk op mij gemaakt, alsof zij niet uit over oude tijden tot ons doorklinken, maar alsof het een juist plaats gehad hebben de gebeurtenis is". „Ik zag het aan de dapper, maar toch maar half onderdrukte tranen jn| uwe oogen", zeide doctor Marino. j „Ik schaam er mij niet over", ver zekerde ik, daar het verraderlijke nat weer te voorschijn kwam en langs mijn «Witten jsfafiflmtjft 4ist is. ge/yi sclj^e het voorjaar van 1896 voor den derden keer tot burgemeester gekozen. Op verzoek van den Keizer zag hij van het ambt af en stelde zich tevreden met het eerste vice-burgemeesterschap. Einde lijk na het heengaan van burgemeester Strobach en de groote christelijk-sociale overwinningen bij de rijks raad-verkiezin gen in 1897 werd Lueger's verkiezing tot burgemeester door den Keizer goed gekeurd. Bij de verkiezingen voor den Landdag in 1896, toen de anti-liberalen een groote victorie behaalden, zegevierde Lueger in Leopoldstatt, een district, dat hij sinds dien in den Landdag vertegenwoordigde. Als burgemeester van Weenen heeft hij aan deze wereldstad onschatbare, onver getelijke diensten bewezen. Wel leed in 1899 zijn voorstel tot hervorming van het gemeentekiesrecht (algemeen gelijk en di rect kiesrecht) door tegenstand der regee ring, schipbreuk, doch deze eenige misluk king zinkt in 't niet, als men bedenkt hoe veel economische verbeteringen door zijn toedoen in Weenen tot stand kwamen. Op zijn voorstel werd een stadsgas- en eilectriciteitsfabriek opgericht, de trams in gemeentelijk beheer genomen, een nieuwe waterleiding aangelegd, 'n stads-abattoir gebouwd, een arbeidsbeurs opgericht, pensioenen voor stedelijke ambtenaren in gesteld, talrijke scholen en badinrichtingen gebouwd, vele straten en parken aange legd, enz. enz. Als parlementslid beschikte Lueger over een groote geestigheid. Hij was een onver moeid strijder voor zijn beginselen, een verbitterd en gevreesde vijand der Alldeut- schen en Sociaaldemocraten, een oud- Oostenrijker en een trouw verknocht aanhanger der dynastie. Oostenrijk heeft weinig leiders gekend die beter dan hij de kunst verstonden om de meest uiteenloo- pende partijgroepen te vereenigen en bij een te houden. Van Lueger kan inderdaad gezegd wor den, dat zijne werken hem zullen volgen. Want hij heeft veel voor Weenen gedaan. Hij heeft gas, electriciteit, tram, omni bussen en het begrafeniswezen tot een stadsbedrijf gemaakt. Niet alles is hem gelukt. Eenige zijner ondernemingen zijn mislukt, zooals de oprichting eener ste delijke brouwerij en de organisatie tot het verkrijgen van goedkooper vleesch. Daarentegen is hij in de verfraaiing van Weenen door een schitterende straat verlichting, door den aanleg van plant soenen en parken, enz., uitnemend ge slaagd en heeft hij door de voorberei ding van een hoog gelegen ceintuurbaan om de stad voor de toekomst gewerkt. Op zijn creditzijde staan ook het prach tige krankzinnigengesticht, het oudeman nenhuis en de tweede waterleiding, die in den herfst geopend zal worden en waardoor het water 180 kilometers ver uit de Alpen van Stiermarken hierheen gebracht wordt. Een werk dat 90 mil- lioen kosten zal. Dit nog te mogen in wijden is een van de vurigste wenschen van Lueger geweest. De stadswijnkelder heeft hem in het drink- en eetlievende Weenen duizenden aanhangers bezorgd. aangedaan te zijn over het tragische lot van menschen, al hebben zij lang voor ons geleefd. Ik heb innig medelijden' met den armen, zwakken Jacopo Nani, wiens pen zulke gevoelvolle woorden vond en wat Donna Yolanda betreft, mijne tranen gelden haar. Dat was een Venetiaansche vrouw, waarop gij t.otsch kunt zijn, doctor Marino. Venetië's geschiedenis vermeldt pra lend de namen van Caterina Corna- ro en Bianco Capello en noemt haar beiden de dochters der republiek. En wat waren zij? De eerste wel een schoone en ook deugdzame, geestige vrouw, maar toch slechts de speelbal harer republiek en de tweede? Een schoone licht- zinnge zondaires, wier eerzucht tot mis daad dreef, en toen zij haar doel had bereikt door hare vaderstad evenzoo ge vierd werd als vroeger gesmaad. De mar telares Yolanda della Spada echter wordt door geen enkele Venetiaansche kroniek genoemd, en voor haar Huis en haar Volk Is zij, dank zij de misdadige be schuldiging van haar gemaal, niets dan de dwaalgeest van een plichtvergeten vrouw, terwijl zij door de zielegrootheid waarmee zij haar vreeselijken dood heeft ondergaan, alleen reeds tot de besten gerekend moest worden. Zult gij den march es e nog heden deze pn.tdekkimr meljden De pachter is er millionair door gewor« den. Lueger was in de laatste tijden} bezig met het bouwen van een nieuw) ziekenhuis voor 900 bedden. Hij had er 10 millioen voor bestemd en hoopte op die wijze eenigszins tegemoet te ko-. men aan het chronische gebrek aan zie kenhuizen in deze zich steeds uitbrei dende stad. In meerdere of mindere ma te is al dit goed ook in buitenlandsche steden door knappe burgemeesters ver richt; dus niet in Weenen alleen. Maar, de stad was achterlijk, toen Lueger op het kussen "kwam.*En de Ween er s werden} zoo opgetogen over al die wenkracht en door de eigenaardige veelzijdigheid van hun burgervader, dat zij hem reédsj. bij zijn leven een apotheose hebben waar« dig gekeurd. Lueger was een overtuigd en trouw! Katholiek, zonder er daarom groot op te gaan, maar hij was een verklaard vij and vut elke confessioneele politiek. Hij huldigde de Christelijke grondbeginse len in de politiek maar ook daarom ver langde hij rechtvaardigheid en gelijke rechten voor alle godsdienstige gezind ten. Hij was een groot vriend der pries ters die met het volk meeleefden en het op den goeden weg hielden maar altijd waakte hij ervoor, dat hij politiek geheel onafhankelijk bleef van bindende invloe den der hoogere geestelijkheid. In den' beginne had hij dan ook met moeilijk heden en bestrijding van kerkelijke zijde te kampen, die echter overwonnen wer- de<; door de ophelderingen, die uit Ro me gegeven werden over het karakter van Lueger en zijn partij en misschien meer nog door de zegenrijke gevolgen' die zijn werkzaamheid ook voor de Ka tholieke Kerk in Oostenrijk opleverde. Jaren geleden sprak een zijner vrien den de volgende woorden die letterlijk! in vervulling zijn gegaan: Vriend en vij and zullen aan zijn graf eenmaal zeggen: „Oostenrijk heeft een onherstelbaar ver lies geleden, en Weenen heeft een man verloren die niet te vervangen is." Amerika. De millionair John Jacob Astor te New- York zag, na een lang echtscheidingspro ces eindelijk zijn huwelijk docr de Recht bank ontbonden. Om dit heuglijk feit te vieren, richtte hij een groot feest aan, waarvan de Ameri- kaansche bladen ko'ommenlange beschrij vingen geven, waarbij de „eenvoud" wordt geroemd, waarvan de gastheer zou hebben blijk gegeven. Er waren op dit feest, zeggen de bla den geen overdadige versieringen aan gebracht: slechts rozen en een paar pal men waren er te zien. Kortom, de heer Astor gaf een voor beeld van bescheidenheid, eenvoud en spaarzaamheid; want volgens de schatting van deskundigen kostte de geheele soiree „slechts" 72.000 gulden. Dit is, volgens de begrippen in de New-Yorker millio- nairswereld slechts een bagatel, te ge ring om van te praten. In het geheel waren er een 150-tal gas ten, zorgvuldig saamgelezen uit de dollar- Doctor Marino antwoordde niet dade lijk na een poosje eerst zeide hij aarzelend: „Men moet toch eigenlijk! eerst de bevestiging van deze bladzij den zoeken dat wil zeggen, men moet probeeren of het stoffelijk overschot van Donna Yolanda nog te vinden is of ten minste nog iets er van". „Nu", viel ik hem in de rede. „Ja copo Nani heeft den weg daartoe dui delijk genoeg aangegeven". „Zeker, maar over deze aanwijzigin- gen zijn meer dan vierhonderd jaar ver- loopen, ai daar men veilig aannemen' kan, -dat sedert dien tijd geen mensche- lijken voet dezen weg betreden heeft, moet men met den tand des tijds reke ning houden". „O, gij hebt zelf eens gezegd', dat de Venetiaansche paleizen voor de eeuwigheid gebouwd zijn", zeide ik le vendig. „Als de marchese dus eerst detT inhoud dezer bladzijden zal vernemen', tegelijk met de bevestiging er van, ver onderstel ik, dat gij van plan zijt, diep geheimzinnigen weg te gaan:" „Met uwe toestemming ten minste"' „O doctor, is idat hoon of spot?" (Wordt vervolgd)*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1