No. 131.
Yolanda.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
blT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
tn het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week.
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/® cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centj
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Een Manifest.
De befaamde Bond van Ned. Onderwij
zers heeft een „manifest" uitgevaardigd,
(waarin gehandeld wordt over de in het
gedrang zijnde ^neutraliteit'- der ppenba-
fre school.
JHet heet daar o.a. in:
„De openbare school dient echter te
'zijn die school voor allen, de school
yoor geloovigen en niet-geloovigen, de
school voor Katholieken, Protestanten
ten Joden, voor anti-revolutionairen,
sociaal-democraten en liberalen.
En waar wij op die school spreken
van God en van Christus, daar dienen
iwij in het oog te houden, dat wij ons
hebben te houden aan den ons wette
lijk opgelegden plicht er voor te zorgen,
ide godsdienstige richting van anders
denkenden niet te krenken.
Zonder partij te kiezen, dienen wij
met eerbied te spreken over 't geloof
van den orthodoxen Christen,- zoowel
als over de overtuiging van den vrijden
ker."
f Commentaar hierbij mag wel overbodig
I[worden geacht.
Alleen blijkt hier weer eens zonneklaar,
(wat een onding de neutraliteit toch is, die
In de school over God en Christus wil
tlaten spreken èn voor Katholieken, Joden,
'Protestanten, anti-revolutionairen en
•sociaal-democraten, die krachtens hun leer
niet aan een God gelooven!
V VRIJHEID.
Het sociaal-diemocratisch gemeente
raadslid voor Rotterdam, de heer Spiek
man, heeft dezer dagen in dien Raad
fde fiolen van zijn welsprekendheid |en
toorn doen vloeien over de bekende circu
laire van B. en W. in zake de openbare
(Onderwijzers.
Men kan van 's heeren Spiekman's re
lde met De Génestet zeggen, dat ze
tnet lang nat begoten was, maar niet dat
ze nieuwe gezichtspunten opende.
Sprekende over de vrijheid van onder
wijs, heeft de heer Spiekman o.a. be
weerd, dat de Kath. de vrijheid niet wil
len óm -de vrijheid, maar dat zij, zoodra
Ze de macht hebben, trachten de ande
ren te onderdrukken.
Het getuigt wel van eenigen durf om
juist de Katholieken de beschuldiging van
Onderdrukking der vrijheid naar het hoofd
te slingeren: immers juist zij kunnen in
.velerlei opzicht van „onderdrukking"- in
passieven zin een woordje meespreken.
Mogelijk herinnert de heer Spiek
man zich de uitspraak van minister Kap-
peynevande Coppello, dat de min
derheden, waartoe grootendeels ook de
Katholieken behoorden, ten slotte maar
moest worden onderdrukt.
Maar dit daargelaten, zijn de Katholie
ken wel zooveel vóór die vrijheid, dat ze
Ier in de Kamers aan hebben medegehol-
pen ook de sociaal-democraten de vrijheid
te geven eigen scholen te stichten,
yvaar zij alle kinderen, die er maar komen
Willen, kunnen confijten in het reinste so
cialisme.
Wat willen de heeren nog meer?
FEUILLETON.
24)
Arm als ik was, had mij niets beter kun-
Uen voorkomen, voor wie het zoo opper
vlakkig bekeek, heden zeg ik, er had mij
{niets ergers kunnen gebeuren, hoewel 't in
den beginne 'n vroolijk leven was. De oude
Dogaressa nam echter zichtbaar af en
vertrouwde mij op het einde van haar
leven, voor alle zekerheid, het geheim-
Iharer oubliette toe. Doch voor zij stierf
•'Werd haar hartewensch nog vervuld; zij
verloofde Michele met de rijke erfdochter
van een groot en machtig huis, de toen
maals 16-jarige Donna Yolanda Tiepolo.
De rouw om zijne grootmoeder legde
[Michele eenigen dwang op, en daar hijleen
Nian van vormen was vervulde hij alle
[mogelijke formaliteiten met kleingeestige
Nauwgezetheid naar buiten ten minste,
in het geheim sloeg hij geen enkel ge
noegen over, onbekommerd om zijne
Verloving. De voorgeschreven tijd verliep
voerde Donna Yolanta als zijn vrou,vv in
Palazzo Spada.3
Wat was zij mooi en liefelijk toen
Zij aan zijne hand uit den gondel steeg
«w «tec.ikÊSiptf van haar njejjw tehuis
Uit de Pers.
Nederland en het Vaticaan.
Naar aanleiding van de vraag, of dóór
dein Heiligen Stoel de internuntiatuur in
den Haag zal worden onbezet gelaten,
houdt „de Jijd" een beschouwing waar
uit wij het volgende overnemen.
Hoezeer het katholieke Nederland het
behoud der Internuntiatuur op prijs stelde,
toonde het nog niet zooveel jaren geleden,
door den H. Stoel een prachtig woonhuis
in hert: Bezuidenhout als vasten zetel der
Internuntiatuur ten geschenke aan te bie
den. De geschiedenis, welke tot het ver
trek van den laatsten Internuntius, Mgr.
Jarnassi, aanleiding gaf, kent men. .Ware
de wensch van den Russischen keizer,
van wien het plan der Vredesconferentie
uitging, verwezenlijkt, ook de H. Stoel
zou tot bijwoning van de Conferentie zijn
uitgenoodigd. De tegenstand van Italië
welke het voorbijgaan van den Paus als
voorwaarde stelde zijner deelneming, deed
Rusland van het reeds vastgestelde plan
van uitnoodiging van den H. Stoel afzien.
.Veel invloed heeft Nederland, zooals
bekend is, op de lijst van uitnoodiging niet
kunnen oefenen. LWij meenen echter als
vaststaande te kunnen aannemen, dat de
Nederlandsche Regeering, voor zoover
zij zal gepoogd hebben haren invloed te
doen gelden, zich zeker niet tegenover het
plan van uitnoodiging van den Paus zal
verzet hebben. En wel op dezen grondde
quaestie van het al of niet uitnoodigen
van den Paus werd destijds in nauw ver
band gebracht met het al of niet uitnoo
digen van de Regeering der Boeren-re.
publieken in Zuid-Afrika, tegen welke uit
noodiging Engeland zich, zeer tot onge
noegen van geheel Nederland, verzette op
gronden, die in veel opzichten overeen
kwamen met zekere formeele bezwaren,
welke werden aangevoerd tegen de toela
ting van den H. Stoel; noch aan de Re
geeringen der Bóeren-republieken, noch
aan den H. Stoel wilde men souverei-
ne rechten zien toegekend. Wie destijds
tegenover dit argument de toelating der
Boeren-republieken bepleitte, steunde
daardoor van zelf reeds de aanspraken van
den H. Stoel.
Er geschiedde meer! In de jTweede
Kamer protesteerde de heer Dobbelman
destijds president van de katholieke Ka
merclub, tegen de uitsluiting van den
Pausterwijl bij dó laatste zitting en slui
ting der Conferentie op 29 Juli voorle
zing werd gedaan van een brief, gedat
„Hautsbaden 7 1899" door Koningin
Withelmina gezonden aan Paus Leo XIII
waarin de zedelijke steun voor het groote
werk des vredes van Z. H. werd verzocht
en van 's Pausen waardig antwoord, dat
getuigde van hooge waardeering en
steun toezegging in het verheven vredes
werk.
Reden voor den H. Stoel, om tegenover
de Nederlandsche Regeering een minder
vriendschappelijke houding aan te nemen,
heeft dus nimmer bestaan. Wij kunnen
daarom ook niet aannemen, dat de bedoe
ling daartoe ooit bij o,nze opeenvolgende
Pausen Pius IX, Leo XIII en Pius X,
betrad! en zij was meer dan mooi, izij
was goed als een engel, onschuldig en
edel zij kwam mij altijd voor als een
vlekkelooze lelie, die men niet in een kost
bare vaas, maar in vergiftigd water had
gezet. Wanneer zij met haar lief lachje,
haar groote onschuldige kinderoogen voor
mij stond, en op haar lieve, vriendelijke
wijze met mij sprak, kwam het mijzelve
altijd voor alsof ik beter geworden was,
en schaamde ik mij uit het diepst Van
mijn ziel over mijn nietswaardig leven.
Ik had den grond willen kussen, waarop
zij stond, ik heb haar aangebeden, ver
eerd. liefgehad, zooals men een heilige
dank zij Michele Spada, maar zooo slecht,
vereert. Ik was en ben een slechte kerel,
dat ik met zondig begeeren tot Donjna
Yolanda had opgezien, zoo slecht ben ik
nooit geweest.
Of 't messer Giorgios Ivomoos gegaan
is, zooals mij, weet ik niet. Hij was een
voorname Griek en was bij Venetiaah-
sche familie gelogeerd, en waar Michele
zich met zijn schoone gemalin ook ver
toonde daar was hij ook te zien en liet
geen blik -van haar af. Nooit heeft hij
met haar gesproken, voor zoover ik weet,
neen hij stond maar op een afstand ien
verslond haar met zijne oogen, :en de
menschen begonnen zich reeds een onge
lijk te lachen om dien bescheiden vereer-
Mêr! die liet ailesa ,yai( verre was efl
welke van het katholieke Nederland 'zóó
veel bewijzen van trouw en liefde ont
vingen, heeft bestaan; al' mag niet ver
bloemd' worden, dat bij plechtige gele
genheden wij noemen inzonderheid het
huwelijk van H. M. de Koningin met
leedwezen een aanzienlijk en hoogge
plaatst vertegenwoordiger van den H- Va
der in de omgeving van H, M. werd
gemist.
Frankrijk.
Internationaal Katholiek Congres.
In de Paaschweek 30 Maart4
April zal in het instituut Catholique
te Parijs, rue de Vaugirard 76, onder
eere-voorzitterschap van mgr. Baudril-
lart, rector van de Kath. Universiteit,
een internationaal congres voor Katho
lieken gehouden zal worden. Des mor
gens zullen de vergaderingen plaats heb
ben, terwijl des namiddags een bezoek
wordt gebracht aan de voornaamste ker
ken, gebouwen, museums, enz. Ook een
bezoek aan Versailles staat op het pro
gram.
Door 13 nationaliteiten zal aan het
congres worden deelgenomen. Als spre
kers zullen o. a. optredenprof. Aus
tin Richardson (Engeland), onderwerp
Eenheid der Kerk, Kanunnik Pichot (Mo
naco)Internationale .Vrede; ,W. Lutkie
Lzn. (Nederland): Sociale Actie; abbé
Duveaux (Frankrijk)Algemeen onder
zoek over den toestand der Kerk in ver
schillende landen.
Verder zullen nog besprekingen ge
houden en rapporten uitgebracht wor
den door de eervv. neeren Dornbrovski
(Rusland), Parker (Ierland), Bianchini
(Italië, Tacher, (Spanje), Schroder, (Oos
tenrijk), Dr. Smulders, Van Schoor, enz.
Als merkwaardigheid mag zeker ge
meld worden, dat als officieele congres
taal het esperanto zal gebezigd worden.
Door de goede zorg van het voorloopig
comité en de welwillendheid van de Fran
sche spoorwegmaatschappijen, die 50
pCt. rabat toestaan, wordt hier tevens
een prachtige gelegenheid geboden én
om de merkwaardigheden van Parijs te
bezichtigen, én tegelijkertijd te overtui
gen de bruikbaarheid van het Esperanto
als internationaal voertuig der gedachte.
Voor eene congreskaart en bewijs voor
rabat wende men zich tot het voorloo
pig comité. Voor logies en verblijf te
Parijs wende men zich tot Barones de
Ménil, Boulevard Magenta 46, Paris, aan
wie men vóór 10 Maart e.k. het bedrag
moet doen toekomen.
Verder is het dan voldoende, dat men
aan het comité het uur van aankomst
te Parijs melde, om dan door de congres
.leden te worden afgehaald en verwel
komd.
België.
Over het hoogewater lezen wij nog
in de Belgische bladen
In Vlaanderen staan, ondanks den val
eens eene serenade of een bloemruiker
durfde riskeëren, om zijne liefde uitdruk
king te geven. Maar Donna Yolanda be
merkte niets van deze aanbidding in de
onschuld harer kinderziel, en zelfs de
meest booze tong waagde het niet, haar
iets daarvan over te brengen. Zij scheen
gepantserd tegen de aanraking van de
wereld, die de zielevrede stoort. En wie
zich het meest over de vereering van den
Griek vroolijk maakte, dat was Michele
Spada zelf. Al gevoelde hij zelf ook geen
greintje liefde voor zijne jonge vrouw,
hij had toch eerbied voor haar onschuld
en wist dat de eer van zijn naam bijhaar
in goede hoede was. Ook moest hij reke
ning houden met hare ouders en hare
hoog geplaatste verwanten; zij had hem
groote schatten mee ten huwelijk ge
bracht, en veel gewichtige relaties, daarom
had hij zonder tegenspraak de bruid, die
zijne grootmoeder voor hem gekozen had,
gehuwdi, hoe weinig hart ook bij deze
keuze meesprak. JVel was hij trotsch op
hare schoonheid, maar het was Niet de
schoonheid die hem boeide.
Bijna een jaar waren Michele en Yo
landa gehuwd, toen de catastrophe intrad,
dlie ik vertellen wil, en dat het de zuivere
waarheid is, daarvoor sta ik in met mijn
mannenwoordy dat ik Goddank nooit ijdel
of lichtvaardig gegeven heb, maar in mijn
ge^liagdjjjej,!i Jgygaijbgijg gelyanto
der rivieren, nog alle weiden en velden
onder water, vooral rond Geeraards-
bergen, Ninove en Erenbodegem.
Zeer nadeelig zijn de gevolgen ook
geweest in Limburg. De Maas stroom
de voor de zesde maal over. Te Cot-
them, Boorsheim, stond het water tot
aan de bovenverdieping der huizen. Heel
het dorp is overstroomd en de inwoners
varen rond in waschkuipen en bootjes.
Een brievenbesteller, die op deze wijze
zijne ronde deed, is bijna verdronken.
Men had moeite om hem te redden.
Nog andere ongelukken gebeurden".
Een boer die van de markt kwam, zag
dat zijn wissen wegdreven en hij zond
zijn 17-jarigen zoon met een schuitje
om deze te verzamelen. Maar de jongen
viel in het water en toen de vader ter
hulp, kwam, deed hij het bootje kan
telen. Hij klampte zich aan een boom,
waar hij meer dan een half uur hing.
steeds om hulp roepend. Eindelijk uit
geput zijnde, liet hij zich vallen en ver
dronk. Daags nadien vond men het lijk
van den zoon.
Te Leuth is een achtjarig meisje door
den stroom meegesleept en verdronken
De Maas keert ook bij Namen lang
zaam tot haren oorspronkelijken stand
terug. Het water heeft honderden hec
taren verlaten en de river heeft hare
vroegere bedding hernomen. Op de Sam-
ber, de Lesse, de Semois, de Ourthe
is de daling nog belangrijker.
Het water yan de waterleiding is ge
durende deze dagen bijzonder onder
zocht geworden en tot groote gerust
stelling van de bewoners, volgens ver
slag van het bacteriologisch instituut,
volkomen zuiver gebleven.
Vele fabrieken staan nog stil.
In Luik en den omtrek is de toestand
steeds beterend.
Italië.
De rijkskanselier te Rome.
Het bezoek van den Duitschen rijks
kanselier" von Bethmann-Holweg aan
Rome is nu officieel op de goede week
bepaald. De rijkskanselier zal ook op
het Vaticaan ontvangen worden en een
audiëntie hebben bij kardinaal Merry del
Val.
De „Tribuna" schrijft naar aanleiding
van dat nu officieel aangekondigde be
zoek het volgende:
„I11 de Wilhelmstrasze te Berlijn aar
zelt men blijkbaar geen oogeniblk Bü-
lows politieke gedragslijn ten opzichte
van Italië voort te zetten.
Bethmann's officieel bezoek aan Ro
me verkrijgt een nog hoogere beteeke-
nis, doordat het een soort commentaar
is op de reis naar Berlijn van graaf
Aerenthal. Het Duitsch-Oostenrijksche
verbond is altijd sterk en innig geweest
alleen vond de rijkskanselier het blijk
baar noodzakelijk het door het verbond
met Italië te versterken en het vreed
zame karakter ervan te verhoogen.
Amerika.
Een lynchpartij in Texas.
In Dallas, in den staat Texas is Don-
als mijn gevoelens voor Donna Yolanda.
Daarom moet ik echter een weinig te
ruggaan. In het jaar 1472 had koning Ja
cob II van Cyprus, om zich den steun
van Venetië voor zijne onwettige kroon
te verzekeren, de verblindend schoone,
achttienjarige Donna Caterina Corner, of,
zooals men dikwijls schreef, Cornara, tot
zijne vrouw begeerd, en haar door mid
del van haar oom, den uit Venetië geban-
11 ene, ook gekregen, Donna Caterina was
echter door hare moeder eene tante van
•Donna Yolanda. Reeds in 1473 stierf ech
ter die koning van Cyprus, en koningin Ca
terina, zijne gemalin, aanvaardde voor
haar na den dood van haar gemaal gebo
ren zoontje, de regeering, dat wil zeggen,
in :naam, want inderdaad was het Venetië,
dat haar iedere regeeringsdaad voor
schreef; wel was zij niet altijd een gewil
lige stroopop, en wie haar helderen, scher
pen geest, hare geleerdeheid kent, zal zich
daarover niet verwonderen. Jammer ge
noeg voor haar, maar zeer ten gerieve der
republiek, stierf de kleine koning, en daar
men bang was, dat zij de kroon voor zich-
zelve zou behouden, zond de raad van tien
haar broeder, Zeno Corner tiaar Qyprus
met de opdracht, zijne zuster naar Venetië
terug te brengen. Dat gebeurde dan ook
tegen het eind van het jaar 1489; de ko
ningin werd met groote pracht en praal
hjer pntya,ngein1 cn zij beuok hel prachtige
derdag weer op zeer woeste wijze de
lynchwet toegepast.
De neger Allan Brooks, die een klein
meisje had mishandeld, stond voor deze
misdaad terecht, toen plotseling op een;
gegeven teeken 50 blanken in de ge*
rechtszaal drongen, de wacht overman*
den en zich op den neger stortten.
Zij wierpen Brooks uit het venster
van de op de tweede verdieping gelegen
zaal,terwijl buiten duizenden op hun
buit stonden te wachten.
De menigte dreef den neger door de
hoofdstraat en hing hem voor een caféï
aan een lantaarnpaal op.
Vervolgens werd het lijk afgesneden,
op een wagen geladen en naar het stad
huis gereden. Daar werd de neger aan
de stedelijke autoriteiten getoond, ter*
wijl een paar belhamels toespraken hiel
den.
Tengevolge van deze scènes geraakte
de geheeale stad in opstand. De stad,
werd in staat van beleg verklaard en;
alle café's werden gesloten.
De burgemeester liet alle gevange*
nen uit de gevangenis halen, daar hij
vreesde, dat de volksmenigte deze zou
bestormen om de algemeene lynchwet
toe te passen.
Algemeene staking te Philadelphia.
De centrale werklieden-organisatie ge
lastte Zaterdag de algemeene werksta
king, te beginnen met middernacht. 75000
georganiseerde en talrijke niet georgani
seerde werklieden staken.
Veel eten.
iWe lezen in het H. v. A.
Een Amerikaansch professor, Chitten
den, van de Yale Universiteit, heeft met
behulp van een aantal studenten trachten
vast te stellen, hoeveel een mensch'
eten moet om te blijven bestaan.
21 studenten boden zich voor de proef
aanzieken en gezonden, zwakken en ster
ken.
Langzamerhand werden de porties ver
minderd, maar naarmate deze afnam en,-
werd er meer werk op gedaan, d. w. z.
ze werden betergekauwd.
Alle deelnemers ondervonden de goede
gevolgen. De lijders aan slechte
spijsverteri ng knapten op, d e
maaglijders werden g ezond; het
gewichtnam niet af en de s pier-
krachtwerdgrooter. Zelfs de sport
mannen dde onder de 21 waren, onder
vonden geen kwade gevolgen van de proef
en allen voelden zich opgewekter.
De uitslag van die proef was, dat bleek,-
hoe dé mensch met veel minder voed
sel toe kan, dan hij gewoonlijk opneemt,-
en dat een ander professor, toen hij be
weerde, dat, wie geen uur er voor over
heeft om te eten, geen middagmaal waard
is, volkomen gelijk had.
Vasten blijkt dus ook voor de gezond*
heid nuttig te zijn.
Juliana-Bloem.
Sedert 1907 wordt in Zweden jaar*
lijks op den lsten Mei op straat een
paleis aan het Canale Grande, dat inen
sedert dien tijd Palazzo Corner della Re»
gina noemt. Het volgend voorjaar betrok
zij wel is waar haar prachtig landgoed te
Assolo bijTreviso, waar zij nog vaker
hof houdt dan hier, en waar zij alles
om zich heen verzamelt, wat maar uit
blinkt op gebied van geest, talent, geboor
te en hooge positie.
Michele Spada was sedert de koningin;
van Cyprus zich in Venetië bevondy om
gedraaid als een blad van een boom,
Haar rijpe, trotsche schoonheid is wel i$
waar juist die, die hem bevalt, maar ik*
ken Michele Spada toch te goed om niet
te weten, dat hij uit louter verliefdheid
geen vinger in de asch zou steken. Daar
voor was hij veel te koel bereken endf
veel te koud van lart, tot een echte, ware,-
en diepe liefde veel te weinig in staat, en
veel te berekenend om niet te weten, dat
het niet in zijn voordeel was, wanneer
hij de koningin compromitteerde, die
hem overigens nooit een gunst bewees^
dan eene vrouw en koningin ze een fami-'
lielid en vazal dien zij gaarne ziet, e*,
van wiens vrouw zij bovendien bijzondei
veel houdt, bewijst
GKordt
