Ie Jaargang.
14
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
No. 114.
3)e Seidódre OowtM\k
Bureau OUDE SINGEL 64. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Oelllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Februari
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent:
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentien: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden»
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Koninklijke Besluiten.
Met 18 Maart 1910 is de kapt.-luit. ter
zee E. Coenen eervol ontheven van het
bevel over Hr. Ms. schoener Zeehond, en
is dat bevel opgedragen aan den kapt.-
luit. ter zee C. H. de Lussan et de la
Sablonière.
Voor den tijd van vijf jaren, gere
kend van 20 Januari 1910, is benoemd bij
het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht tot reserve-officier
van gezondheid der 2e kl. de heer Ws J.
Assies, arts.
De veearts H. W. Overbosch te
Gouda, is met ingang van 16 Februari
1910 tot wederopzegging benoemd tot
plaatsvervanger van den districts-veearts
.wien 's-Gravenhage als standplaats is aan
gewezen.
Met ingang van 16 Maart 1910 is
benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Helmond D. J. Buis
man, thans in gelijke betrekking te Ou
denbosch.
Met ingang van 16 Febr. 1910 is be
noemd tot commies der telegraphie van de
2e kl. H. Pitio Rz., thans directeur bij
den post- en telegraafdienst.
Benoemd tot president van het Ge
rechtshof te Leeuwarden, mr. R. A. Foc-
kema, thans raadsheer in gemeld college.
Benoemd tot rechter in de rechtbank
te Alkmaar mr. A. M. Ledeboer, thans
subst. griffier bij de rechtbank te 's-Gra
venhage.
Benoemd tot griffier bij het Kanton
gerecht te Amersfoort mr. P. H. F. Bijl
de Vroe, thans griffier bij het Kantonge
recht te Harderwijk; tot griffier bij het
Kantongerecht te Oss: mr. C. W. Voll-
graff, advocaat en procureur te 's-Graven
hage, en tot griffier bij het Kantongerecht
te Zierikzee: mr. Th. L. Prins, oud-ln-
disch rechterlijk ambtenaar, thans kanton-
rechter-plaatsvervanger te Eist.
Bepaald is dat de notarisplaats te
Nieuwer-Amstel, opengevallen door het
eervol ontslag van G. D4 van der Wart
niet zal worden vervuld.
Benoemd tot ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw: mr. C. Baart
de la Faille, officier van Justitie bij de
rechtbank te Amsterdam.
Benoemd zijn met ingang van 1
Maart 1910 tot inspecteur der registratie
en domeinen van de eerste klasse in de
18e divisie (Breda) H. W. de Wilde, thans
Inspecteur der registratie en domeinen van
de tweede klasse in die divisie;
met ingang van 1 April 1910 tot inspec
teur der registratie en domeinen van de
derde klasse in de 38e divisie (Assen)
J. Huender, thans inspecteur der registra
tie en domeinen van de derde klasse in
de 25e divisie (Roermond.);
met ingang van 1 April 1910 tot inspec
teur der registratie en domeinen van de
tweede klasse in de 25e divisie (Roer
mond) M. H. L. A. Bongaerts, thans in-
sepcteur der registratie en domeinen van
de derde klasse in de 24e divisie (Eindho
ven)
met ingang van 1 Mei 1910, tot inspec
teur der registratie en domeinen van de
derde klasse in de 24e divisie (Eindhoven)
J. F. de Vries Broekman, thans inspecteur
der registratie en domeinen van de derde
klasse voor den ambulanten dienst
Partij-cpntributie der sociaal
democraten.
Een arbeider die f 600 per jaar ver
dient, kan indien hij ongehuwd is,
of wanneer zijn huwelijk kinderloos
bleef, zeer wel twee gulden; per jaar
inkomstenbelasting betalen.
Maar zwaar wordt belastingbetaling,
ïndien zulke arbeiders gezegend zijn met
een aantal kinderen.
Daarom drongen wij ook ten zeerste aan
lop de invoering van kinderaftrek
bij de inkomstenbelasting.
Dit betoog wordt in onze kringen niet
alleen begrepen, maar ook toegejuicht.
En afgekeurd wordt dan ook het ge
blaf der sociaal-democraten over de dus
genaamde onbarmhartigheid der
^^antirevolutionairen, die zoo hard zou-
id§p zijn, om in het algemeen ar
beiders met 12 gulden weekloon nog
hetaftig te 3K.il.leiA dosft betalfjn,
Het is eigenaardig, dat wij uit Weesp
een sympatniek schrijven dienaangaande
ontvingen, waarin „het gebrul van de so
ciaal-democraten'' wordt ten toon ge
steld.
En als bewijsstuk voegt men er bij
de „Weesper Courant" van 9 Februari
waarin wij het navolgende lezen
„De afdeeling Weesp der S.D.A.P.
nam de volgende congres-voorstellen
aan
„Het congres ontheft de afdeelin-
lingen van haar verplichtingen voor
werklooze leden contributie te beta
len aan de partijkas".
„Het congres drage de redactie van
„Het Volk" op, evenals vorige jaren,
éénmaal in de week een rubriek „Vrou
wenbeweging*' te geven en een rubriek
„Geheelonthouding".
De afdeeling stelde als candidaten
voor het dagelijksch Bestuur: J. G.
Knijfhof, Wi H. Vliegen en F. M. Wi-
baut
Als candidaten buiten Amsterdam
woonachtig werden gesteld: F. van
der Goes, H. Spiekman, J. H. Scha
per en L. M. Hermans.
De contributie zal bedragen voor
loonen van f8 en daar beneden 6 cent,
van f8 tot f 12, 8 en daarboven 10
cent."
Ziedaar nu de sociaal-democratische
practijk! Werklieden met een loon van
f 8 en minder moeten 6 cent per week,
dus f3.12 per jaar storten; in de partij
kas.
Werklieden met een loon van f8.
tot f 12moeten 8 cent per week be
talen, dus f4.16 per jaar.
En werklieden met een loon boven
de f 12.moeten 10 cent per week:
Storten, dus f5.20 per jaar.
Maar f2.per jaar b e4 a siting
komt volgens de sociaal-democraten
niet te pas
Terwijl zij dan bovendien nog verge
ten, dat de C h r i s t e 1 ij k e werkman,
behalve contributies aan vereenlgingen
vrijwillig aan schoolgeld, kerkgeld en
andere bijdragen voor Christeltijke be
langen en nuttige doeleinden nog een
bedrag besteedt, waarvan de sociaal-de
mocraat, die alleen oog heeft voor zijn
partij, n^ooit droomt.
„Rotterdammer".
Kiesrecht en faillissement.
De regeering, die ten aanzien van de
uitoefening van het kiesrecht verleden jaar
van oordeel was, dat hun, die in staat van
faillissement verkeeren, niet het kies
recht ontzegd mocht worden op grond,
dat deze niet het beheer of de beschik
king over hun vermogen hebben verloren,
is thans van meening veranderd.
Althans op de opgaaf, bedoeld in artikel
22 der kieswet, heeft de minister van jus
titie voor dit jaar weder geplaatst de na
men van hen, die in staat van faillissement
verkeeren. Telken jare wordt n.l. vóór
15 Februari vanwege bovengenoemden
minister aan de gemeentebesturen eene
gedrukte opgave toegezonden van hen,
die het beheer over hunne goederen heb
ben verloren of aan wie het kiesrecht is
ontzegd.
De Landbouwongevallen en de
Eerste Kamer.
Men schrijft ons:
Deze week sprak de heer Van der Bie-
sen in de Eerste Kamer als zijn meening
uit, dat er in den land- en tuinbouw
geen ongevallen gebeuren en dat er dus
geen landbouvv-ongevallenwet noodig is.
Het schijnt evenwel, dat de heer Van der
Biesen, al is hij dan ook adviseur van den
Boerenbond, niet voldoende op de hoogte
is met de laudbouwtoestanden in ons lam^
anders toch zou hij weten dat er wèl on
gevallen in den Jand- en tuinbouw, geschie
den.
Ons is gebleken, dat in 1906 niet min
der dan 95 landbouwongevallen hebben
plaats gehad met doodelijken afloop. Als
oorzaken van den dood werdien de vol
gende vermeld: 22 personen verdronken,
7 werden gedood door werktuigen, 14
werden door dieren (paarden, koeien, stie
ren) gedood, 10 werden van den wagen
geslingerd toen het paard op hol ging en
stierven kort daarna, .6 werden op den
straatweg overreden, 23 vonden hun dood
door vallen uit hooibergen, van zolders,
ladders, 4 bleven er op het land dood, 4
werden bij het rooien door vallende hoo
rnen gedood, terwijl er 5 door dien blik
sem werden getroffen,
in JM Jasjes j&t êsMJtei tedsü 1st
gevolge van landbouwongevallen niet
minder dan 103.
Deze statistiek is niet volledig. Im
mers, wij putten deze mededeelingen uit
de rubriek „Gemengde Berichten" in de
voornaamste bladen, en daarin worden
lang niet alle ernstige ongevallen vermeld.
Er zullen dus nog wel veel meer dooden
zijn gevallen.
En hoeveel land- en tuinbouwknechts
zijn levenslang invalide geworden tenge
volge van ongevallen? Hoeveel werden
maanden en jaren invalide?
W ijwillen maar zeggen: de heer Van
der Biesen is blijkbaar niet op de hoogte.
(N. v. d. D.)
LEIDEN, 14 Februari.
Leidsch studentenkorps.
Benoemd bij enkele candidaatstelling
tot ab-actis Collegii van het Leidsch stu
dentenkorps de heer J. A. A. Fransen
van de Putte (Goes.)
Raiffeisenbank.
Vanwege de afdeeling Oegstgeest en
Omstreken van de Algemeene Vereeni-
ging v. Bloembollencult. was Donderdag
avond in café Zomerlust eene vergadering
belegd ten doel hebbende de wensche-
lijkheid te bespreken tot het oprichten
van een Raiffeisenbank voor den kring
der afdeeling. Een 40-tal belangstellenden
waren opgekomen.
Als inleider trad op de heer C. F. G.
W. van den Hurk, hoofdinspecteur van de
Centrale Raiffeisenbank te Utrecht. Na
eenige beschouwingen over coöperatie in
het algemeen, zooals deze zich openbaart
in coöperatieve zuivelfabrieken, enz.
kwam spreker tot zijn onderwerphet
landbouwcrediet, dat hij in twee soorten
onderscheidde. Het grondcrediet het
geld benoodigd voor aankoop van grond,
land enz. is nog al gemakkelijk te ver
krijgen, ofschoon ook de Centrale Raiffei
senbank het verstrekken van gelden onder
hypothecair verband overweegt.
Het tweede soort crediet, is het geld
dat de boer voor zijn bedrijf noodig heeft;
dit bedrijfskapitaal vertegenwoordigt een
ontzettende som en nu gebeurt het vaak
dat dit kapitaal op een gegeven oogenblik
niet voldoende en aanvulling er van noo
dig is. Het bed rijf scrediet is niet zoo ge
makkelijk te verkrijgen, omdat de land
bouwer, tuinder enz., daarvoor geen za
kelijke zekerheid kan stellen en onze wet
geving geen verpanding van de bedrijfs-
materialen toelaat. In den regel kan hij
slechts persoonlijke zekerheid stellen door
borgtocht De bestaande credietinstellin-
gen hebben zich gevormd naar de behoef
ten van handel en- industrie en houden
geen rekening met de eigenaardige be
hoeften van land- en tuinbouw. Het han-
delscrediet is voorts duur. Door dit ge
brek aan landbouwcrediet treden ten plat-
telande personen als geldschieters op, op
wier weg zulks niet ligt, waaruit weder
om verschillende misstanden voortsprui
ten.
Het middel om hierin verbetering te
brengen, is de oprichting van onderlinge
credietvereenigingen volgens het systeem
Raiffeisen, waarvan in een 12-tal jaren
meer dan 600 ihi Nederland zijn opge
richt. In korte trekken zette spreker de
beginselen der Raiffeisenbanken uiteen.
De Bank moet zijn voor een kleinen kring,
om allen te kunnen omvatten en met het
crediet diegenen te kunnen bereiken, die
het noodig hebben, en het waard zijn.
Ieder kan credietwaardig zijn. Bovendien
is het credietgeven geen doel, slechts mid
del tot verbetering van het bedrijf. Daar
om moet het best. zich afvragen, wat met
het crediet gedaan wordt, opdat verkeerd
gebruik of misbruik voorkomen worde.
Het beheer der Bank is onbezoldigd; het
bestuur verricht zijn functiën uit naasten
liefde ter eere Gods. Slechts de kassier is
gesalarieerd. De winst wordt niet onder
de leden verdeeld; ten eindeLalle winst
bejag uit te sluiten. Zij dient tot vor
ming van een reserve voor eventualitei
ten. Da leden zijn solidair aansprakelijk
voor da verliezen. Spr. legt nadruk op de
groote soliditeit der bank, waarbij verlies
bijnA uitgesloten is. Daarna handelt spr.
over de Centrale Bank, die maakt, dat
nooit gebrek aan kapitaal bij de locale
banken bestaat $pr. besloot met den
wensch, dat spoedig een boerenleenbank
ook hier tot stand moge komen.
- AattC ïa*£luU»!d£ iWfeli' en y/grikn
den inleider nog vragen gesteld, waarna
de voorzitter de vergadereng sloot
Zaterdagavond ongeveer elf uur
wilde een vrouw zich van het leven
benemen, door aan de Botermarkt, hoogte
„Karnemelksbrug", in het water te sprin
gen. Op geroep van haar elf-jarig doch
tertje schoten menschen toe, die haar
terughielden. Huiselijke twist moet hier
van de oorzaak zijn.
Bij beschikking van den Minister
Minister van Oorlog is aan den milicen
W. F. C. Keuls, van bet 4e regiment
Infanterie alhier wonende te dezer ste
de uitstel van opkomst voor eerste oefe
ning verleend.
Bij het onlangs gehouden examen
voor sergeant le klasse bij het 4e re
giment Infanterie alhier zijn er van de
17 adspiranten 3 geslaagd.
HOOFDDORP. Vrijdagavond ten 7 ure
is door den weled. heer T. v. d. Berg,
een der beste schaakspelers van Neder
land en wonende te Amstelveen, in het
Café „de Beurs" eene simultaan schaak
seance gegeven. Vele fiefhebbers waren
erbij tegenwoordig. Een woord van dank
werd toegebracht aan den heer v. d. Berg.
KATWIJK AAN DEN RIJN. Gisteren
had in caf é„De Kroon" de vergadering
plaats der „Onderlinge ver. Landbouw
belang", alhier. Te 8 uur opende de
voorzitter de vergadering en verzocht
den Sec., den Heer C. van Tol,, de no
tulen der vorige vergadering voor te le
zen, welke ongewijzigd werden vastge
steld. Daarna deed de sec. verslag van
hetgeen 'In het vorige jaar alzoo was
gebeurd betreffende de vereeniging.
Door de leden waren o.a. naar Amster
dam vervoerd 4934 manden aardappelen,
en terug ontvangen 4909 ledige man
den. Het ledental bedroeg 51. De pen-
ningm., den Heer Jan Meijer, deed ver
slag over zijn financieel beheer. Uitge
geven was f25.55, ontvangen 1113.79.
Batig saldo f88.24. Nadat de rekening
door de Heeren Wassenaar en Grim
bergen was nagezien en in orde bevon
den, werd de secr. voor zjjn keurig jaar
verslag en den penningmeester voor zijn
accuraat beheer dank gezegd. Als be
stuurslid waren aan de beurt van aftreden
de h.h. Jac. v. d. Gugten, J. Heemskerk
Sr. en T. Noort, welke heeren allen met
groote meerderheid van stemmen werden
herkozen, en hunne benoeming aannamen.
Ingekomen was o. m. een schrijven van
de gebr. Frömer te Oldenzaal, handelaars
in kunstmeststoffen, een schrijven van de
Staatscommissie over de werkeloosheid,
welke allen voor kennisgeving werden
aangenomen. Hierna stelde het bestuur
voor, als proef 10 soorten buitengewoon
vroege aardappelen uit Engeland te be
trekken en die op kosten der vereen, te
planten. Hiermede konden allen zich ver
eenigen echter werd er op aangedron
gen, ze te planten in klei en in zand
en tevens in de onmiddellijke nabijheid
van het dorp. Ook werd er op aangedron
gen, vooral die soorten te kiezen, die
vóór de alhier reeds geteelde aardappelen
rijp zijn. De voorzitter dankte toen voor
de trouwe opkomst en sloot de vergade
ring, waarna men overging tot de verlo
ting van eenige mooie prijzen. Winners
hiervan waren: Jac. v. d. Gugten, J. de
Bruin, Jan Meijer, B. Vooijs, G. de Ruij-
ter, C. v. Tol, F. Noort, Jac. 'Meijer Fz.,
H. v. Paridon, P. Ravensbergen, Jac.
Meijer Johz.
LEIDERDORP. Gistermiddag was langs
den Rijn onder deze gemeente een in
teressante klopjacht waar te nemen. De
bekende strooper Th. D. van Leiden was
in gezelschap van een „collega" aan het
visschen.
De veldwachters Degenaar van Zoeter-
woude en Oudshoorn van Leiderdorp
togen uit om de wetsovertreders te pak
ken te krijgen. De een posteerde zich
aan de eene, de andere aan de overzijde
van den Rijn. Maar welke moeite zij ook
deden, de stroopers waren hun te glad
behendig voeren zij in hun bootje heen
en weer, tot zij ten slotte ontkwamen.
Dit manoevreeren bracht een hoop toe
schouwers op den been.
Tegen D. Is proces-vertiaal opgemaakt.
LISSE. Gisteravond heeft de Bloemist-
werkliedenvereeniging „St. Isidorus" een
goed bezochte vergadering gehouden. Na
het gebed door den eerw. geestelijken ad
viseur, opende de voorzitter met een har-
tflijft .Wfio*d SMfk ,wejikom de vergadering.
Door den heer S. Langelaar wérd eed
zeer uitvoerig en correct verslag uitge
bracht van de 6e algemeene vergadering
van het Bloemist-en Tuinliedensecretari
aat, waarvoor de rapporteur een dankbaar*,
applaus inoogstte. Hierna werden de no-
tulen gelezen en onveranderd vastgesteld*
Na eenige mededeelingen van het bestuur,
werd door den voorzitter op zeer be
vattelijke wijze ingeleid: „Waaraan her
kent men het oud ziek in de iHyacm-
then en hoe kan men deze ziekte het doel
matigst ebstrijden
Een belangrijke discussie ontspon zich1
omtrent deze kwestie tusschen de heereq
Langelaar, Besu en den voorzitter.
In de rondvraag stelde de heer S. Lan
gelaar voor, wegens het niet doorgaan,
der tentoonstelling, een prijsvraag uit tei
schrijven. De voorzitter zegde overweging
toe. Met het dankwoord van den voorzit
ter werd deze vergadering gesloten.
NOORDWIJK-BINNEN. Inplaats van
dde heer G. J. G. van Parijs welke als
zoodanig heeft bedankt, is tot lid der
der Plaatselijke ongevallen Commissie
der Tuinbouw-onderlinge, voor het dis
trict Noordwijk, benoemd de heer Jac.
Oliemans, alhier.
NOORDWIJK-BINNEN. De „Noord-
wijker" doet vermelding van het feit
dat Zaterdagmorgen een troepje solda
ten door ons dorp trok en dat naasfj
den sergeant, gearmd met hem, een lid,
der schoone sexe lustig meemarcheer-
de. Ook wij waren hiervan ooggetuige.
Doch het vermakelijkste van alles is wél
dat, toen het troepje in den Pické-straat
een verkeerden weg insloeg, de dame
commandeerde: Halt! Rechtsom! Voor
waarts, Marsch'! en de soldaatjes als
onderdanige dienaren hieraan,, o,p eer
biedige wijze gehoorzaamden.
Zaterdag werd alhier wederom een;
sterk bewijs geleverd van den intreu-
rigen toestand van ons vaarwater en van
het hoogst noodzakelijke om hierin tei
spoedigste verandering te brengen» Een
schuit n.l. geladen met ongeveer 18 ton
schelpen zat zoo vast onder „de Kwa-
kei" ,dat er geen beweging in was te
krijgen, ook niet met twee paarden.
Onze gemeenteraad schijnt dan ook, al
is 't misschien slechts een gedeelte, hier
van doordrongen te zijn. Wij hoorden;
tenminste dezer dagen door een detf
wethouders mompelen, dat hij gehoord
had, dat sommige raadsleden besloten;
hadden, niets meer te sanctiomeeren alvo^
rens de vaartverbeterigg; was tot stand
gebracht.
Het Retraitehuis te Noordwijkerhout.
Zooals uit het Vastenmandement van
Z. D. H. den Bisschop van Haarlem ge
bleken is, zal dit jaar een huis worden,
ingewijd, dat bestemd is om aan alle ka
tholieken van ons bisdom de gelegenheid
te geven, zich gedurende eenigen tijd te
onttrekken aan de wereldsche béslomme-
ringen en zich daar met hoogere belangen
bezig te houden.
Omtrent dit huis kunnen wij mededee-
len dat de bouw waarlijk grootsch belooft
te worden. Begunstigd door den open
winter, kan er onafgebroken met den
bouw worden voortgegaan en in de laat
ste dagen heeft men met zooveel ijver ge
werkt, dat thans de eerste verdieping al
verrezen is. Wanneer het weder en alles
blijft dienen, hoopt men binnen korten tijd
met den a rbeid gereed te zijn.
NIEUWKOOP. De heer P., verkocht een
huis naast zijn woning gelegen aan een
buurman. Hooiberg en schuur daarbij
staande waren niet in den koop begrepen.
In het begin van de week is men begonnen
beiden in hun geheel te verplaatsen; de
schuur die 8,5 Meter lang 4,5 Meter breed
is, is ongeveer 15 Meter verplaatst.
Beide lastige werkjes zijn zonder onge
lukken afgeloopen.
OEGSTGEEST In aansluiting met ons
vorige bericht omtrent den aankoop van
een dekhengst door den heer C. Bakker,
meldt men ons nader dat bedoelde hengst
dezen week op de keuring te Rotterdam
niet alleen ter dekking werd goedgekeurd,
doch daarenboven in het stamboek werd
opgenomen en geprimeerd met de hoog
ste prov. aanhoudingspremie van f 400.
Belangstellenden verwijst- *2*
advertentie, in dit blad voorkomende.
OUDEWETERINO. Aan de afdeeling
Oudewetering e. o. van de Nederl. Ver
eeniging „Het Groene Kruis" is door
Burgemeester en Wethouders van Alke-
raade vergunning gegeven tot het op-
