Ie Jaargang.
No. 109.
Henricus van de Wetering,
Middenstands-enquête.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
BureflU OUDE 8INGB1. 54, LEIDEN*
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 11.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeetingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
DOOR DE OENADE GODS EN DE GUNST
VAN DEN APOSTOL1SCHEN STOEL
AARTSBISSCHOP VAN UTRECHT,
tfülsprelaat van Z. H. Paus Plus X, Assistent*
Bisschop bij den Pauselijken Troon,
aan de Geestelijkheid en de Geloovigen
van ons Aartsbisdom.
Zaligheid in den Heer.
Het H. Sacrament des Altaars is het
heiligste en verhevenste der door Chris-
jhis ingestelde Sacramenten. Terwijl de
Overige Sacramenten genade meedeelen
ijaileen wanneer zij worden ontvangen, is
ïn het H. Sacrament des Altaars de Ge-
yer en Bron van alle genaden altijd te
genwoordig, de Godmensch, Jesus Chris-
ttus, die alle genaden voor ons verdiend
lieeft. God is daar tegenwoordig, om-
|dat Hij zijn en blijven wil met de kin-
jderen der menschen. Zonder ophouden
(draagt Hij zich in dat liefdesgeheim op
ials een zoenoffer voor de zonden der
twereld. Hij geeft zich in dat aanbidde
lijk Sacrament als voedsel aan onze zie
len.
Door alle eeuwen heen was dan ook
het H. Sacrament des Altaars het mid
delpunt van geheel den Katholieken eere-
Idienst en van het Katholieke leven. Voor
het geloof in dit aanbiddelijk Sacrament
hebben de Heiligen hun leven en bloed
gegeven. Aan de verheerlijking van dit
|H. Sacrament hebben de grootste kun
stenaars steeds hun beste scheppingen
gewijd. De oude kathedralen en kerken,
die nog steeds als meesterwerken yan
houwkunst de bewondering der wereld
iwekken, getuigen hoe door alle eeuwen
het geloof levendig was in de tegen
woordigheid van Jesus Christus in het
Allerh. Sacrament, en hoe de liefde voor
jden Verlosser in dit aanbiddelijk liefde
geheim tot de grootste offervaardigheid
prikkelde.' Waarom toch zijn die groote
scheppingen van geniale bouwkunst ver
hezen Waarom werden aan die trot-
sche bouwwerken en aan de versiering
ervan zooveel schatten besteed Omdat,
Bern. Gel., men diep doordrongen was
van het geloof in de waarachtige tegen
woordigheid van Jesus Christus in het
Allerh. Sacrament des Altaars. Omdat
men overtuigd was, dat die kerken zou
den zijn woningen van God, die er zou
Verblijven in het geheim Zijner liefde.
Ja, de steenen onzer oude kerken getui
gen van het geloof onzer voorvaderen in
ide tegenwoordigheid van Christus in het
|H. Altaarsacrament.
Christus nu is er tegenwoordig, om
dat Hij verblijven yvil te midden der zij
pen en ontvangen wil de hulde hunner
panbidding. 'Hij draagt ^ich in dit H.
Sacrament aan den Hemelschen Vader
Op als het Zoenoffer voor de zonden
Ider wereld. Maar bóven en Vóór alles
is het Zijn verlangen Zich in dat aan-
Ibiddellijk Sacrament aan ons te geven
pis spijs onzer zielen.
Dat verlangen zijner grenzenlooze lief-
He en barmhartigheid spreekt zich dui
delijk uit in de gedaante, waaronder Hij
Sn dat H. Sacrament tegenwoordig is,
'P.I. de gedaante van brood, het gewone,
ihet dagelijksche voedsel van den mensch.
IDat verlangen ook heeft Hij zelf duide
lijk uitgesproken, toen Hij bij de instel
ling van dit H. Sacrament aan het laat
ste avondmaal tot zijne Apostelen zei
lde „Neemt en eet, dit is mijn lichaam,
£ich geven aan den mensch, hem voe
lden met Zijn vleesch en bloed, hem'
instorten Zijn l.even, zoodat hij met den
Apostel naar waarheid mag getuigen
«Niet ik leef, maar Christus leeft in
pi ij", dat was het hoogste en voornaam
ste doel, wat de Verlosser met de in
stelling van dit H. Sacrament beoogde.
En reeds toen Hij de Joden voorbe
reidde op dit ondoorgrondelijk geheim
iZijner liefde, sprak hij hun van de het
Ie ven onderhoudende kracht, die door
bet nuttigen van dit Sacrament zou wor
sen ontvangen; zeggende: „Ik ben het
levend brood, dat uit den hemel ben
jncdergedaald. Zoo iemand van dit brood
■eet, die zal leven in eeuwigheid en het
brood dat Ik zal geven, is Mijn vleesch
voor het leven der wereld. De Joden
Streden onder elkander, zeggendehoe
kan deze onS zijn vleesch te eten ge
ven
Daarom sprak Jesus tot hen: voor
waar, voorwaar, ik zeg u, tenzij gij het
vleesch van den Zoon des menschen eet
en zijn bloed drinkt, zult gij het leven
in u niet hebben. Die Mijn vleesch eet
en Mijn bloed drinkt, heeft het eeuwige
leven, en Ik zal hem ten jongsten dage
opwekken, Want Mijn vleesch is waar
lijk spijs en Mijn bloed waarlijk drank.
Die Mijn vleesch eet en Mijn bloedl
drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.''*
Bij de eerste Christenen1 was het be
sef, dat de Verlosser met de instelling
van dit H. Sacrament vooral bedoeld,
had zich te geven pis sjpijze aan /den
mensch, zoo diep gevestigd, dat zij, zoo
als wij in de Handelingen der Aposte
len lezen, dagelijks naderden,tot de Ta
fel des Heeren, om zich te voeden met
Zijn vleesch en bloed. Toen na verloop
yan tijd de eerste ijver verflauwde, ver
flauwde ook de drang om dagelijks te
communiceeren. En misschien ook om
die lauwheid eenigszins te vergoelijken,
begon men vooral te wijzen op de on-
b'egrijpelijke waardigheid van Jesus' aan
biddelijk vleesch en bloed. Men dacht
hoofdzakelijk aan de grootheid, verhe
venheid en heiligheid der gave en ver
gat voldoende rekening te houden met
de liefde en barmhartigheid van den Ge
ver. Men ging twisten over de volmaakt
heid en heiligheid die vereischt werd
om te mogen naderen tot de Tafel des
Heeren. Hetgeen tengevolge had dat
maar weinige geloovigen dikwijls en al
leen zeer enkelen dagelijks durfden na
deren. En terwijl' Jesus verlangt zich
uit liefde te geven apn den mensch|,
huiverde de mensch te naderen, voor
gevend, dat hij al te onwaardig was.
Zonder twijfef, B. G., wij mogen niet
vergeten de ernstige waarschuwing van
den Apostel „Dat dan de mensch zich
zeiven beproeve en aldus van dit brood
ete en van den kelk drinke! Want wie
on waardiglijk eet en drinkt, eet en
drinkt zich zeiven het oordeel, niet onder
scheidende het lichaam des Heeren", Een
verschrikkelijke heiligschennis is de on
waardige Communie. De vraag evenwel
is, wat er vereischt wordt om waardig te
communiceeren. In den vollen zin des
des woords waardig is geen sterveling.
Wie toch zou durven beweren, dat hij
waardig is Jezus Christus te ontvangen?
Geen twijfel of wij moeten er naar stre
ven heiliger en volmaakter te leven, naar
mate wij meer tot de H. Tafel des Hee
ren naderen. Maar de kracht, om ons
leven te heiligen, moeten wij juist ont
vangen in de H. Communie. Heeft de
Verlosser niet gezegd: „Niet de gezonden
maar de zieken hebben den geneesheer
noodig"
Dwaas zou het daarom van ons zijn
weg te blijven van de Tafel des Heeren
omdat we zwak zijn, want juist daar ont
vangen we het brood der sterkte. Niet
omdat we heilig zijn, maar opdat we
heilig worden, verlangt de Ver
losser zich aan ons mee te deelen. Wan
neer de H. Communie wordt uitgereikt,
wordt vooraf het confiteor, de schuldbe
lijdenis gebeden om er aan te herinneren,
dat zij, die naderen, wel degelijk schuldig
zijn voor God. En als de priester daar
na het Allerheiligste toont aan de geloovi
gen, zegt hij niet: ziedaar het brood der
Engelen, maar „ziedaar het Lam Gods
dat wegneemt -de zonden der wereld." en
wekt vervolgens de geloovigen op, om
hunne onwaardigheid bekennend, in die
pen ootmoed het woord te herhalen van
den hoofdman van het evangelie: „Heer,
ik ben niet waardig, dat Gij onder mijn
dak komt" om dan met onbegrensd ver
trouwen -erop te laten volgen: maar
spreek slechts een woord en mijne ziel
zal gezond worden." Dat is de stemming
B. G., en deze zijn de gevoelens, waar
in Jezus wenscht, dat wij tot Hem na
deren.
Vier jaar geleden heeft Z. ,H. de Paus
voor goed gebroken met de overdreven
eischen, die door sommigen werden ge
steld voor het veelvoudig naderen tot de
Tafel des Heeren.
De veelvuldige en (dagelijksche Coim-
munie, zegt Z. LH- als door Christus onzen,
Heer en door die Katholieke Kerk Vurig
gewenscht, zij aan alle geloovige Christe
nen vain eiken stand en "rang vergund
zoodat niemand, die in staat Van genade
is en in vrome stemming tot de H. Tafel
nadert, daarvan verwijderd mag gelui
den worden.
De goede stemming, Zoo yerklfortfe
H. Vader verder, bestaat hierin, dat hij,
die tot de H. Tafel nadert, zich hierbij
niet door het gebruik, ijdelheid of an
dere menschelijke berekeningen laat lei
den, maar dat hij aan pods welbeha
gen wil voldoen, nauwer met Hem in
ïiefde vereenigd worden, en met dit
goddelijk geneesmiddel te gemoet wil
komen aan eigen zwakheden en fouten.
De veelvuldige en ook de dagelijksche
H. Communie moet dus niet een voor
recht zijn voor enkele uitverkoren zie
len, maar voor alle vrome Christenen,
die het ernstig meenen met de zaligheid
hunner zielen
Het verheugt Ons te kunnen getuigen
dat sinds die verklaring, door Z. H,.
den Paus gegeven, het getal van hen,
die zeer dikwijls en dagelijks communi
ceeren ,in Ons Aartsbisdom sterk is toe
genomen, zoodat er bijna geen parochie
is, waar niet meerderen dagelijks tot de
H. Tafel naderen. Mogen steeds meer
deren dit voorbeeld volgen. Geen mach
tiger middel toch om ons te beveili-
ligen tegen onze vijanden, te sterken!
in den strijd en te bevestigen in den
dienst van Jesus Christus, dan de nau
we en innige vereeniging met Hem door
de H. Communie.
Die Mijn vleesch eet en Mijn bloed
drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.
Ten slotte, Bern. Gel., verzoeken wij
U met allen aandrang veel te bidden
voor de H. Kerk en onfen H. Vader
Paus Pius X, öpdat God hem sterke
met Zijn kracht bij het dragen van den
zwaren last hem opgelegd. Bidt ookj
veel voor "H. M .onze beminde Koningin,
voor ons Vorstenhuis en voor uwe over
heden, zoo geestelijke ais wereldlijke.
Krachtens Apostolische volmacht ver-
leenen Wij bij dezen aan de geloovigen
van Ons 'Aartsbisdom dezelfde dispen-
satie's in de vasten- èn onthoudingswet
als verleden jaar onder de gewone voor
waarden. Wij vermanen u evenwel om
door aalmoezen en door andere goede
werken aan te vullen, wat door het ge
bruik maken van deze dispensatie's aan
uwe boetedoening ontbreekt.
En zal dit Ons herderlijk schrijven
in alle tot Ons Aartsbisdom behöorende
kerken, alsmede in de kapellen, waar
over een Rector ïs aangesteld, op Zon
dag Quinquagesima op de gebruikelijke
wijze van den preekstoel worden voor
gelezen.
Gegeven te Utrecht, den 23 Jan. 1910.
f H. VAN DE WETERING.
Aartsbisschop van Utrecht.
Op last van Z. D. Hoogwaardigh.
i J. A. J. TER HEERDT,
I i Secretaris.
De Middenstand klaagt, klaagt reeds
jaren lang. Maar dat klagen is langen
tijd een verward door elkaar roepen en
schreeuwen geweestmaar in den laat-
sten tijd heeft hij zich op vele plaatsen)
georganiseerd. Wei werden, als gevolg
daarvan reeds landelijke congressen ge
houden cn er is dus een opleving qn
een begrijpen van zijn eigen belang.
En de beweginjg, die gekomenls, heeft
ook de Regeering wakker gemaakt voor
dit landsbelang. Indien het den midden
stand slecht gaat, hapert iets"de mid
denstand moet vele lasten dragen, maar
lindien hij daaronder zucht en gebukt]
gaat en zich ternauwernood staande hou
den kan, dan moet naar de oorzaak daar
van worden omgezien en moet worden
getracht middelen te vinden, hem op te
heffen en te versterfcen
De Regeering heeft dit ingezien eji
benoemde in .1904 een Staatscommissie
voor den hjandeldrijvenden en industriee-
len middenstand, om haar van advies
te dienen. Deze Commissie heeft reeds
omtrent sommige punten $an de Regee-
jïiig van advies gediend en rapporten
Uitgebracht.
Als gevolg van dat advies werd inge
steld bij Kon. Best. van 15 September
1908 een bijzondere commissie, met op
dracht een onderzoek in te stellen naar
(den toestand van den Handeldrijvenden
en industrieelen middenstand.
In ons "blad zijn reeds enkele reSül-
(Hten van: Jdien arbeid besproken,
Het 'doel Is te leeren kennen den tóe
stand in die groep Van bedrjjven, die
{niet uitsluiten'd als behoorende tot de
groot-industrie of groot-handel zijn te
U:es<^0jlJ!K<®f het hijzögd£r I» het doel
op de hoogte te komen van den toestand
der ondernemers, die geacht kunnen wor
den tot den middenstand te behooren.
Het is vooral om twee dingen te doen.
Vooreerst om de ontwikkeling te lee
ren kennen van verschillende gemeen
ten in 't algemeen en hare bedrijven in
't bijzonder, over een tijdvak van ruim
dertig jaar. In de tweede plaats moet
een nauwkeurige beschrijving worden
verkregen van den toestand, zooals die
op dit oogenblik aanwezig is in de ver
schillende bedrijven.
De I Ie afdeeling van de bovenver
melde Staatscommissie heeft besloteni
in enkele plaatsen een onderzoek te
doen instellen naar speciale bedrijven
in enkele plaatsen wordt een volledig
onderzoek ingesteld naar alle bedrijven.
Tot die laatste plaatsen behoort ook
Leiden.
Juist het onderzoek in die plaatsen
is van het hoogste belang. Vandaar dat
de Staatscommissie heeft jjetracht een
sub-commissie te vormen van mannen,
die Leiden door en "door kennen en
over Leidsche toestanden kunnen oor-
deelen. Zij is geslaagd om §enige hee
ren te vinden, die tijd en moeite be
schikbaar stellen en de sub-commissie
bestaat thans uit de heerenMr. P. E.
Briët, voorzitterMr. J. Draayer, se
cretaris; C. Th. Breebaart, W. van Ros-
sum du Chattel, A. Couvee PJzn., J. ,H.
Jansen, W. J. Martinot, C. Roodenburg
Jr. en A. L. de Vlieger.
Met spoed zal deze commissie den ar
beid beginnen. Maar om te kunnen sla
gen, heeft zij ieders medewerking noo
dig. Vragenlijsten zullen worden rond
gezonden aan iederen middenstander;
indien deze hun belang begrijpen, zullen
zij die zoo volledig mogelijk inyjillen.
Nu moet getoond worden dat de
klachten, die steeds worden geuit, ge
grond zijnnu moet de Middenstand
spreken in z'n eigen belang. Opent hij
z'n mond niet, weigert hij de inlichtin
gen te leven, die de Regeering noodig
heeft, om verbetering te .brengen, dan
heeft hij het zichzelf te wijten, als hulp
uitblijft. Men moet begrijpen, waarom
het gaat. Er worden geen vragen ge
steld uit nieuwsgierigheider worden
inlichtingen verzocht om te weten, waar
de oorzaak zit van het klagen. Weet de
Regeering die, dan kan zij helpen- an
ders niet.
Van de Leidsche enquête hangt veel
af; slechts een enkele stad wordt on
derzocht, zooals Leiden.
Moge de Leidsche Middenstand zijn
belang begrijpen. Een nadere uiteenzet
ting van 'het doel der enquête zal wor
den gegeven in een groote openbare
vergadering op Donderdag 24 Febr. a.s.,
waar als sprekers zullen optreden Mr.
Baron van Wijnbergen, Voorzitter der
I Ie afdéeling van de Staats-commissie
en Mr. P. E. Briët.
Belangrijke zaken zullen daar worden
besproken.
Laat ieder middenstander dien avond
vrij houden. B.
Engeland.
Dr. Ekenberg.
Dr. Ekenberg is gisteren in de gevan
genis te Londen aaA een beroerte gestor
ven.
Dr. Ekenberg, de Zweed, die zooaJs
men zich herinneren zal, beschuldigd werd
van moordaanslag, door middel van bom
men, die hij aan verschillende personen
in Zweden zou gezonden hebben, was al
verscheidene maanden in Engeland ge-
vaAgen.
Op 24 januari j.ï. had de politierechter
in de Bowstreet beslist, dat hij aan Zwe
den zou worden uitgeleverd. Hij had ech
ter vergunning gekregen om in hooger be
roep te gaan.
Roemenië.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat alle
léden van het Roemeensche kabinet in de
laatste dagen brieven hebben ontvangen,
ionderteekend„een arbeider", waarin
hun wordt aangezegd, dat zij binnen korten
tijd doodgeschoten zullen worden. De
politie te Boekarest doet alle mogelijke
moeite om den schrijver of de schrijvers
.te ontdekken. Intusschen worden enkele
ministers geregeld door politieagenten be
geleid.
Twee Verdachte persoden zijn reeds in
dech&njs genoden.
Koninklijke Besluiten.
Benoemd tot notaris binnen het arron
dissement Leeuwarden, ter standplaats de.
gemeente Sneek, J. J. Heringa, candidaat-
notaris te Bergum.
De sergeant der infanterie van het
leger in Nederlandsch-Indië F. F. Dreck!-
meier is ter zake van zijn gedrag bij de
krijgsverrichtingen op Celebes gedurende
het jaar 1907, alsnog benoemd tot ridder
4e klasse der Militaire Willemsorde.
Benoemd tot kantonrechter te Eindr
hoven mr. G. J. Van den Dungen, advo
caat, procureur en kantonrechter-plaats-
vervanger te Helmond.
—De heer W. J. Oudendijk, secreta
ris-tolk met den persoonlijken titel van
gezantschapsraad bij Hr. Ms. gezantschap
te Peking is benoemd tot consul-generaal
der Nederlanden te Teheran met den per
soonlijken ttiel van buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister.
Benoemd zijn tot rechter in
de Rechtbank te 's-Hertogenbosch mr.
J. T. Sluis, thans kantonrechter te Schoon
hoven, en mr. F. Haver Schmidt, thans
substituut-griffier bij de Rechtbank te
Utrecht.
Benoemd tot substituut-griffier bij
de Rechtbank te Assen, mr. N. G. Serva-
tius, thans griffier bij het kantongerecht
te Groningen.
Aan den kaptein-iuitenant ter zeer K.
J. Karseboom is wegens oongeschikthcid
voor de verdere waarneming van den mili
tairen dienst ten gevolge van lichaamsge
breken, met 16 dezer eervol ontslag uit
den zeedienst verleend onder toekenning
van een 'pensioen ten bedrage vaii f 2550 's
jaars.
Met ingang van 46 Febr. a.s. bevor
derd: tot kapitein-luitenant ter zee, de
luitenant ter zee der 1ste kl. G. K. graaf
Van Hogendorp, en tot luitenant ter zeer
der 1ste klasse, de luitenants ter zee def
2de klasse A. L. Boeser en A. M. Kan.
Benoemd tot ïeeraar aan de R. Hv
B. School teSappem-eer E. A. Lösener met
gelijktijdige toekenning van eervol ontslag
als Ïeeraar aan de R. H. B. School te
Veendam.
Staatscommissie voor den Landbouw.
De Staatscommissie voor den Land
bouw heeft eene commissie benoemd om'
een onderzoek in te stellen naar den)
toestand van het landbouw-crediet, hier
te lande en naar de middelen tot ver
betering daarvan. Deze commissie be
staat uit de heeren Westerdijk, voor
zitter, De Boer, Verheggen en Smid, le
den der Staatscommissie, alsmede uit
de assessoren dr. Bos, lid der Tweede!
Kamer, De Hoop, Scheffer, directeur
der Ned. Bank, Du Bois, directeur der
Postspaarbank, Löhnis, inspecteur van
den landbouw en v. d. Marck, geestelijk!
adviseur der Centrale Boerenleenbank
te Eindhoven.
Prins Hendrik naar Palestina?
Uit Berlijn meldt men aan „Het Va
derland"
In eene jl. Maandag alhier gehouden,
kapittel der Johanniter-Orde onder pre
sidium van den Herrenmeister der orde,-
Prins Eitel Fritz, is aan de daartoe opge
roepen kommajidatoren (d voorzitters
der verschillende kommanderijen) o.a. me-
dedeeling gedaan van 's Prinsen voorne
men om in het a.s. voorjaar persoonlijk
het Keizerin Augusta-Hospitaal te Jeruza
lem, eene stichting der órde, te gaan ope
nen.
Tot de vorstelijke personen, die zijn
uitgenoodigd, den Duitschen prins op die
reis te vergezellen, en zijn gasten te we
zen op liet Duitsche oorlogschip, dat hem.
naar het Heilige Land zal overbrengen,
behoort ook Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden.
Naar het blad van andere zijde ver
neemt, heeft Z. K. H. nog niet besloten,
of hij aan deze vereerende uitnoodigingi
gevolg zal geven.
Een nieuw stadhuis te Amsterdam.
Hoor B. en W. van Amsterdam is bij
den gemeenteraad ingediend een voor
dracht, waarvan de strekking is, dat dö
Raad hen zat uitnoodigen te doen onder-i
zoeken op welke wijze een voor den zete!|
van het stadsbestuur waardig en geschikt
gebouw kan worden verkregen en in het
bijzonder of op het aan den Dam vrijko
mende terrein een jueU|W §ta|dhuis k,ar|
worden gesticht.
