No. 86.
Het jaar 1909.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
3)c &jicbokc (Sou/temt
Bureau OUDG SINBEL 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 centj
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
11.
FRANKRIJ K,
het ongelukkige land, dat in vroeger da
gen den eerenaam van „oudste dochter
der Kerk" zich waardig toonde en nu
gezonken is tot schrikwekkend verval, is
ook in het jaar, dat heenging, niet tot het
inzicht kunnen komen, dat de weg van
anti-clericalisme en geloofsvervolging,
dien het door een ministerie-Briand op
gevoerd wordt, niet leidt tot volkswel
vaart.
Immers: de schuldenlast der Fransche
natie is de grootste en de cijfers wijzen
uit, dat op de wereldmarkt de beteekenis
van Frankrijks handel van geringe betee
kenis is.
De zedenverwildering neemt er schrik
barende vormen aan.
De geboorten verminderden wederom
en de driestheid der apachen, die niet voor
den brutaalsten moord terugdeinzen, stak
den kop op.
Het land werd in beroering gebracht
door de twee groote revolutionaire sta
kingen der ambtenaren aan post en tele
grafie, terwijl „de koning van het licht"
Pataud, door Parijs in duisternis te zet
ten ,zijn macht liet kennen.
Het ministerie-Clemenceau trad af, ter
oorzake van het heftig optreden van den
premier tegen zijn grooten vijand, den
oud-minister Delcassé, wien Clemenceau
verweet, dat hij het was, die Frankrijk
had gevoerd naar Algeciras, en het werd
Opgevolgd door Briand, die in zijn strijd
tegen de Kerk geen zier onder deed voor
Zijn voorganger.
De kerkvervolging ging voort; kerken,
pastorieën, kloosters werden verkocht en
nu men meende de Kerk aan den ketting
te hebben gelegd, beproefde de Staat
de.school te winnen voor zijn ideeën.
De Staat schreef voor, welke boeken
gebruikt zouden worden, ook op de bij
zondere scholen. Daartegen kwam ver
zet van de Bisschoppen, en de veront
waardiging en protesten van vele huis
vaders getuigden, dat het in Frankrijk aan
lecht Katholieke mannen niet ontbreekt.
Een symptoom van opbloeiend Katho
liek leven is te bespeuren.
Krachtige pogingen worden aangewend
om de Katholieken tot vereeniging te
brengen, waartoe de Bisschoppen met
klem hebben aangespoord.
DUirSCHLAND.
Voor onze Oostelijke naburen was
wel de voornaamste gebeurtenis van het
afgeloopen jaar gelegen in het aftreden
van den rijkskanselier von Bülow, tot
wiens opvolger de Keizer aanwees von
iBethmann-Holweg.
Bülow struikelde over belastingwetten,
die noodzakelijk waren geworden hoofd
zakelijk tengevolge van de gestadige uit
breiding van leger en vloot, waardoor
Duitschlands staatsschuld tot in de mil-
liarden is opgeklommen.
De aanbouw van vele nieuwe pantser-
Ischepen deed in Engeland meerdere
stemmen opgaan, die met bezorgdheid
spraken van „het Duitsche gevaar".
Intusschen verzekert Duitschland niet
de minste oorlogszuchtige bedoeling te
koesteren, en zich slechts ten oorlog toe
te rusten om den vrede te bewaren.
In het bezoek ,dat de Koning van Enge
land aan Berlijn bracht, meent men een
bewijs te zien, dat de betrekkingen tus-
schen beide landen van yriendschappe-
lijken aard zijn.
i In tegenstelling met Frankrijk is
Duitschland welvarend.
Vooral op industriëel gebied gaat
Duitschland met reuzenschreden vooruit.
En de geboorten stijgen voortdurend.
ENGELAND.
Het belangrijkste, dat voorviel in het
Britsche rijk was wel de strijd om de be
lastinghervorming, noodig ter dekking van
ingrijpende sociale .maatregelen.
De minister van Financiën, Lloyd Ge
orge, wilde voor het overgroote deel de
nieuwe belasting doen drukken op de
schatrijke Lords en grootgrondbezitters.
Hét Lagerhuis nam de voorstellen van
Lloiyd George aan; maar de Lords in
het Hooger Huis waren gr volstrekt niet
over te spreken, verwierpen de voorstel
fen en inamen bovendien jiog aan een
tnotie-Lansdowne, waarin .we'd te ken
nen gegeven, dat 't Hoogerhuis van mee
ning was, dat bij zulk ingrijpend voorstel
'eerst de kiezers moesten worden ge
hoord, m. a- w., dat het Lagerhuis be
hoorde te worden ontbonden.
En het ministerie, niet vervaard, ont
bond het Lagerhuis, zoodat over eenige
dagen de kiezers zullen te beslissen heb
ben aan welke zijde het volk zich schaart
en dan Vreezen wij, dat het blijken zal,
dat het niet is aan de zijde der Lords.
België.
De schulden van prinses Louise.
De advocaten van prinses Louise heb
ben Maandag te Brussel een vergadering
belegd met hun confraters, die de
schuïdeischers der prinses vertegen-t
woordigen. Er waren er meer dan vijf-
en-twintig. Eerstgenoemden deelden me
de dat eerstdaags een voorloopige uit-
deeling van eerste klas realiseerbare
waarden zou worden gehouden, waar-
doo rde prinses de beschikking zou krij
gen over een half dozijn millioenen van
de 20 welke zij vermoedelijk te wachten
heeft.
De prinsessen Stephanie en Clémenti
ne schijnen met de thans overeengeko
men regeling genoegen te nemende
advocaten der schuïdeischers gingen
zeer opgeruimd heen.
Spanje.
Aanval op een priester in de straten
van Valencia.
Pater Don Julio Cejador, een van
Spanje's meest gevierde oudheidkundi
gen en een der beste schrijvers op het
gebied van taalstudie, heeft pas de voor
naamste rol gespeeld yi een opstootje,
iets wat in het leven van gewone geleer
den zeldzaam voorkomt.
In een der locale bladen heeft een
verslag gestaan, dat als oorzaak poli
tieke kwesties aangaf, die aan pater Ce
jador werden toegeschreven. Den vol
genden dag ontmoette in de straten van
Valencia Don Valentin Calderon, een di
plomaat uit genoemde plaats, door eeni
ge van zijn partijgenooten vergezeld,
den priester.
Met knuppels gewapend vielen zij op
pater Cejador aan, en sloegen hem tot
dat hij bewusteloos neerviel.
Portugal.
De dagbladen melden, dat bij gele
genheid van een moord, te Cascaes ge
pleegd door een dief van b'ij de douanen
opgeslagen patronen, de politie een uit
gebreide samenzwering ontdekt heeft,
welke door leden van geheime vereeni-
gingen gesmeed was tegen de Staats
instellingen. De politie nam een aantal
personen gevangen en legde beslag op
vermommingen, ontploffende stoffen en
andere wapenen. Verscheidene der ge
vangen genomen individuen hebban ge
wichtige bekentenissen afgelegd.
Pensioen voor Wethouders.
Naar wij vernemen, is de Raads
commissie te Rotterdam, voor eenigen
tijd benoemd om een ontwerp-regeling
samen te stellen op de pensionneering
der wethouders, met haar arbeid gereed
gekomen, zoodat dit ontwerp dezer dagen
in druk kan worden verwacht.
Wij vernemen intusschen tévens, dat
de commissie niet tot overeenstemming
is kunnen komen, zoodat het ontwerp
zal vergezeld gaan van twee afzonder
lijke nota's, de eene afkomstig van den
heer Van Dorp, die principieel bezwaar
heeft om het pensioen toe te staan aan
die wethouders, die, alvorens den ver-
eischten leeftijd te hebben bereikt, vrij
willig heengaan; de andere van den heer
Spiekman, die het toegestane pensioen
wil intrekken zoodra hij, die het geniet,
door een of andere oorzaak in beter doen
mocht geraken. (Hbl.)
Nederlandsch-Belgische commissie.
De Ncderlandsch-Belgische commissie
heeft gisterochtend, volgens een Reuter-
telegram uit Brussel, aldaar een vergade
ring gehouden ten huize van den heer
Beernaert, minister van Staat.
Verschillende quaesties aangaande de
unificatie der tarieven en het exequatur
van vonnissen zullen in later te houden
vergaderingen worden besproken.
Eerste Kamer-verkiezingen.
Dit jaar treden de volgende leden der
Eerste Kamer periodiek af:
Noord-BrabantMerckelbach [Kath.]
en Jhr. Van der Does de Willebois [Kath.].
Gelderlandbaron Schimmelpenninck
Van der Oye van Hoevelaken [Christ. -
hist.] en mr. Van Basten Batenburg [Kath.].
Zuid-HollandJhr. Von Fisenne [Kath.],
dr. Vermeulen [Kath.] en mr. baron Van
Heeckeren [a.-r.].
Noord-Holland: mr. Van Leeuwen [lib.),
mr. Rahusen [lib.] en de opvolger van
wijlen mr. Vening Meinesz.
ZeelandHovy [a.-r.].
Utrecht: Jhr. Bosch Van Drakesteijn
[Kath.].
Friesland: Jhr. Van Beyma [lib.].
OverijselStork [lib.].
GroningenDojes [lib.].
Drente mr. Pelinck [lib.].
Er treken aldus af: 6 Ratholieken, 1
Christ.-hist., 2 anti-rev. en 7 liberalen.
Nemen we in aanmerking, dat van de
laatste 7 er 6 zitting hebben in over
wegend linksche provincies, dan heb
ben deze heeren voor hun zetels niet te
vreezen. Alleen de heer Stork, die voor
Overijsel zit, kon wel eens worden uit
geworpen. De 9 aftredende leden van
rechts, behoeven evenmin erg vreesachtig
te zijn, zoodat er veel kans is, dat na
de Statenverkiezingen van dezen zomer
de samenstelling der Eerste Kamer zeer
gering of in het geheel ifiet zal zijn ge
wijzigd.
LEIDEN, 12 Januari.
Bij Koninklijk Besluit is in gevolge
de bepalingen aan de lager onderwijswet
aan den heer C. van der Jagt, onderwijzer
alhier pensioen verleend ten bedrage van
f 984.
Door de Vereeniging tot bevordering
van de Bouwkunst zal in de Januari-ver-
gadering als spreker optreden de heer
Jan de Quack, architect te 's-Gravenhage.
Mej. Jo M. Mulder is geslaagd voor
de hoofdklasse piano, theorie, muziekge
schiedenis en solfège voor het koninklijk
Conservatorium te den Haag.
In den Leidschen Schouwburg heeft
morgenavond acht uur het reeds vroeger
door ons aangekondigde concert plaats
van Aldo Antonietti, violist en mevr. J.
Mossel-Belinfante, piano.
i-r*- Door de architecten Jesse Fontein
zal op Vrijdag 28 Januari a.s. worden
aanbesteed: het bouwen van een feestge
bouw, bijgebouwen en verdere werken
ter oppervlakte van 2500 M8. op het ter
rein aan den Zoeterwoudschen Singel.
Onze stadgenoot de heer J. van der
Heijde is door den Kolonel, Commandant
van het 4e Regiment Infanterie van ad-
spirant vaandrig benoemd tot reserve
korporaal.
Op Maandag 17 Januari, 's avonds
8 uur, zal in „Zomerlust" bij het station
voor de Aigemeene Vereeniging van
Bloembollencultuur als spreker optreden
de heer R. Harkema met het onderwerp
„Electro-cultuur".
De lezing zal verduidelijkt worden
door lichtbeelden.
r— De bouw van een winkelhuis met
bovenwoning aan de Breestraat nos. 130-
132 voor rekening van den heer J. H.
Zurloh, onder leiding van den architect
den heer L. van der Laan, is gegund
aan de heeren Ph. Rosdorff en Gebr.
C. en N. van Beukering, aannemers al-
heir.
Op de maandetijksche vergadering
Van de St. Joseph Gezellen-vereeniging,
afdeeling gehuwde gezellen, heeft de prae-
ses, de WelEerw. heer Th. van de Laar,
in gloedvolle (bewoordingen de noodza
kelijkheid eener goede pers aangetoond
en hield Z.Eerw. den leden voor, hoe Z,
H. de Paus en onze Bisschop daarvoor
ijfveren. Spr. wees in dit verband op den
plicht der katholieken hun pers te steu
nen, niet alleen door abonnementen, maar
ook door correspond eer en ien advertee-
im
Een warm applaus toonde den Eerw.
redenaar de instemming der tvergade-
ring met zijne woorden.
Wij vestigen de aandachtop een an
nonce in dit nummer, waarin aangekon
digd wordt, dat Maandag 17 Januari in
het gebouw van den R. K. Volksbond
een vocaal en instrumentaal concert zal
worden gegeven, waarbij medewerkende
muziekvereeniging „St. Gregorius," on-
dgerafdeeling van den Ned. R. K. Volks
bond ^de dames van Ulden, Bertels en
de Graaf, en de heeren Machen en Spen-
del.
Deze feestavond^ die schitterend belooft
te worden, is georganiseerd tot bestrij
ding der kosten van het onlangs aan „St.
Gregorius" aangeboden vaandel.
Wij hopen ,dat het doel wordt bereikt
en dat de avond volkomen zal slagen.
Daartoe sporen wij aan tot het nemen van
een kaart, die slechts een luttel bedrag
kost.
ALPHEN AAN DEN RIJN. De uit
voeringen in de zaal der St. Joseph-
vereeniging hebben weder oen bijzon
der groot succes gehad en vereenigden
op beiden avonden eene overgroote me
nigte toeschouwers in het ruime ge
bouw. Zondag j.l. was de zaal uitslui
tend voor leden, Maandag ook voor
vreemdelingen toegankelijk. Het boeien
de drama van Kardinaal Wisemann „Een
verborgen diamant of de lotgevallen van
den Heiligen jongeling Alexius was het
tooneelstuk, dat door eenige Heeren-le-
den der Vereeniging werd opgevoerd
en zeer schoon ten aanschouwe gebracht.
De H. Alexius, een jong man van aan
zienlijke huize verlaat op goddelijke in
geving de ouderlijke woning om als
pelgrim een boetvaardig leven te jjaan
leiden, ,en keert jaren later onher
kenbaar naar de stad Rome terug, waar
hij door toeval wordt gehuisvest in he|t
paleis van zijn eigen Vader Euphemia-
nus, maar hij is aldaar een voorwerp
van verachting voor de dienstdoende
huisslaven. Niemand herkent in hem den
vermisten zoon, behalve zijn neef Caji-
nus, dien hij tot zijn vriend en vertrouwe
ling heeft gemaakt. Verdacht gemaaktt
van diefstal en andere misdrijven, ja
zelfs verstooten door zijn vader, sterft
Alexius als een Heilige, onbekend in zijn
kleine cel onder een huistrap, die hem
door den valschen overste der slaven
tot verblijfplaats was aangewezen. Hij
liet een eigenhandig document echter,
dat zijne lotgevallen behelst, waardoor
hij als de zoon en erfgenaam des hui
zes wordt bekend gemaakt. In verschil
lende tafereelen werd deze treffende ge
schiedenis waardig en met overtuiging
voorgesteld, welke eeriTge uren het pu
bliek met gespannen aandacht wist te
boeien. De tooneeldecoratie, de costu
mes, het vaatwerk, alles ,in navolging
van het rqmeinsche tijdperk, droegen
veel bij het welslagen van het stuk. De
tooneelisten gaven de handelende epr-
sonen juist weer, inzonderheid komt een
woord van lof toe aan den voorsteller
van den hoofdpersoon 'in het stuk, die
eene zware taak te vervullen had. Uit
bundig was dan ook de bijval die men
op het einde van het Drama inoogstte.
Na de pauze werden eenige humoristi
sche liederen en komediestukjes van
kleiner omvang voorgedragen waaron
der uitmuntten „Een vernuftige Fami
lie en Het Testament van Suikeroome,"
die telkens door gelach en gejuich wer
den onderb'ix)ken. Eene aangename geest
heerschte beide avonden onder het tal
rijke publiek. Ook de eerw. geestelijk
heid van de plaats was in de zaal aan
wezig. Het programma werd besloten
met het Bondslied der Vereeniging.
Niet kunnende weerstaan, aan, veler
aanzoek om nog een uitvoering te ge
ven in de Vastenavond, is besloten
de laatste dagen van <Jen vastenavond
een uitvoering te geven in klucht en
zang. Overwogen wordt om drie avon
den te geven In plaats van tw^e, we
gens den grooten toe loop van het pu
bliek wel een bewijs, dat 't spel de
Heeren tooneelisten in den smaak valt.
GOUDA. Gister zijn officieel candi-
daat gesteld voor leden van den gemeen
teraad: in district I de heeren J. de
Jong Hzn., dr. B. J. Broekhuizen en
E. van der Werf; in district II de hee
ren J. G. C. Kamphuizen, L. J. Jaspers,
J. L. Belonje en J. J. van der Paauw.
HAARLEMMERMEER. Tot Onderwijzer
3de klasse bij het ondeiwijs in O.-lndië
is benoemd de heer J. Dalmijn, le
onderwijzer aan de openbare school I
bij de Lijnden.
De vereeniging „Crescendo" te
Nieuw-Vennep hield een aigemeene ver
gadering, waarin tot bestuursleden wer
den gekozen de heeren H. v. Riek
(voorz.), C. v. D a m m e (seer.), H. van
Staveren (2e. seer.),J.Schouwen
burg (penningm.) en L. v. D r i e 1.
HAZERSWOUDE. Op de gisterenavond
gehouden veiling der V. P. N. in café
Boers waren aangevoerd 450 eieren. Er
werd besteed f 5,10 tot 5.80 de 100
stuks.
Nog was er een kleine partij appelen
die opbrachten 400 de H.L.
HILLEGOM. W. van Gink, brievenbe
steller aan het postkantoor alhier, is ge
slaagd voor het examen hoofdbesteller of
conducteur der posterijen.
HOOGMADE. Naar wij vernemen zal
onze Harmonie vereeniging, „De Heerlijk
heid Hoogmade" op Maandag 17 en Dins
dag 18 Januari a.s. haar tweede uitvoering
geven, in de zaal van den Heer Hillebrand.
Ten gehoore zullen gebracht worden, 9
muziekstukken, waarna 2 tooneelstukken
zullen uitgevoerd worden, en eenige voor
drachten zullen gegeven worden; zooals
uit de in dit blad voorkomende advertentie
blijkt, is de eerste avond voor de donateurs
en eereleden, en de tweede avond tegen
éntree. Moge de vereeniging vele kaarten
verkoopen opdat zij steeds in bloei vooruit
moge blijven gaan, en een goeden naam
verwerven.
LISSE. Er worden pogingen aange
wend door bewoners van de Lisserbroek
om aansluiting te krijgen aan het ge
meentelijk gasbuizennet van Lisse. Voor
onze gemeente zou dit een belangrijke
uitbreiding der gasfabriek beteekenen.
Alvorens echter de plannen hun beslag,
kunnen krijgen, moet eerst voldoende
deelname van de betrokkenen blijken, ter
wijl voor het leggen van buizen langs
de Ringvaart toestemming van de ge
meente Haarlemmermeer vereischt
wordt. Daarbij doet zich tevens de vraag
voor of die gemeente zelve niet een gas-<
fabriek zal exploiteeren, dan wel een
contract met Lisse zal sluiten, waardoor
zij de afneemster van Lisse en leveran-i
cierster van Lisserbroek wordt.
Zoo eenvoudig als de zaak dus schijnt,
is zij niet.
In 't begin dezer week heeft
zich alhier een damescomité gevormd met
het doel een loterij voor te bereiden eh.
tot stand te brengen ten bate van onze>
afdeeling van het „Oroene Kruis".
Dit comité bestaat uit; de Gravin van
Lijnden, Mej. v. d. Meij-van Aalst, Mej.
Blok-Duijvis, Mej. de Graaf-van Vliet»;
Mej. Theissen-Rekkers, Mej. Zaneveld-
Moolenaar, Mej. Corts en Mej. Haase.
Om dit schoone doei te kunnen vol
brengen verzoekt het comité aan Lisse's
ingezetenen om steun, welke steun kan
worden gegeven door het schenken van
nuttige dames-handwerken of andere voor
werpen van nuttigen aard of ook wel luxe
artikelen. Alle nuttige voorwerpen zullen
met dankbaarheid door 't comité worden'
aanvaardt.
De verloting dezer artikelen zal in Mei
a.s. plaats hebben doch vooraf zullende
prijzen voor 't publiek worden tentoon
gesteld terwijl de prijs per lot 50 cents zal
bedragen. De ingezetenen van Lisse welke;
in edelmoedigheid, waar 't een goede zaak
betrof, steeds in de voorste rijen stonden
zullen zeker volgaarne deze schoone zaak
steunen. Wij vertrouwen dan ook ten<
volle dat het comité in zijne verwachting
zal .worden overtroffen.
Het bestuur van „St. Barbara" onder-,
afdeeling van de afd. Lisse van den N. R. K.
Volksbond heeft tegen Dinsdag 18 Januari
des avonds te 7 uur een vergadering uit
geschreven. De agenda vermeld: 1 opening,
2 notulen, 3 jaarverslag secretaris, 4 reke
ning en verantwoording penningmeester,
5 verkiezing van vier bestuursleden wegens
periodiek aftreden van A. Schrama, J.
v. Zeist, F. P. Kerkvliet en M. v. d. Eist,
6 voorstellen van het bestuur, 7 rond
vraag en sluiting.
NIEUWKOOP. Op 31 Dec. 1909 be-<
stond de bevolking dezer gemeente uit
1361 m. en 1361 vr. personen.
In den loop van het jaar was de be«
volking vermeerderd door de geboorte!
met 40 m. en 45 vr. personen, door ves*
i tiging met .64 ei. en 80 vr. personen.
