9
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
No. 59.
i
3e Qoidóohz Sou/tornt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post t 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21,/. cent.
Donderdag
December
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centj
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Cijfers der Rijkspostspaarbank.
We ontvingen een exemplaar van het
Verslag aan de Koningin, betreffende
den dienst der Rijkspostspaarbank over
het jaar 1908."
Aan de hand van de verzamelde ge
gevens, valt te ontwaren, dat de resul
taten, over het afgeloopen jaar verkre
gen, weder als bevredigend kunnen aan
gemerkt worden.
Het inleggers-aantal toch vermeerder
de met 64.824 en steeg daardoor tot
.1.401.670, terwijl het verschuldigde te
goed een bedrag van f 151.638.334.74
aanwijst, zijnde een vermeerdering van
f 6.142.683.741/2, vergeleken bij 1907.
Het aantal staatsschuldboekjes ver
meerderde met 2569 en steeg daardoor
tot 9509, met een saldo-vermeerdering
van nominaal f 1.481.150, waardoor het
op die boekjes verschuldigde tot een
nominaal bedrag van f 6.640.700 is ge
klommen.
Cijfers, welke getuigen van den ge-
stadigen bloei der instelling en daar
mede ook van den onverflauwden spaar
zin hier te lande.
Gedurende het jaar 1908 werd, in to
taal, in het gansche Rijk ingelegd
de som van f 72.100.766.08y2in 1907:
i 69.201.667.48i/2.
Terugbetaald werd: f 69.694.836.50;
in 1907: f 66.980.428.941/2.
Het aantal spaarbankboekjes bedroeg
op ultimo December 1908: 1.401.670,
biet 'n saldotegoed van f 151.638.334.74
tegen 1.336.846 boekjes op het einde
van 1907^ waarop verschuldigd was
f 145.495.650.99i/2-
Het aantal spaarbankboekjes steeg in
1908 dus met 64.824, en het saldo-te
goed met f 6.142.683.741/2.
-In 1908 werden 7384 nieuwe staats -
boekjes afgegeven, waardoor het aantal
op ultimo December van dat jaar in
Omloop geblevene, klom tot 9509, waar-
Op was ingeschreven een totaal nomi
naal saldo van f 6.640.700.
Die cijfers waren op het einde van
1907: 2569 staatsschuldboekjes met no
minaal, f 1.481.150 saldo/
De toename in 1908 bedroeg derhalve,
6940 dergelijke boekjes en f5.159.550,
nominaal, tegoed.
In hoever arbeid, spaarzaamheid en
overleg deze kapitalen hebben gevormd,
is uiteraard niet met wiskundige zeker
heid te zeggen.
Vermoedelijk hebben ze, naast andere
Omstandigheden, in groote mate tot die
kapitaalvorming bijgedragen.
We denken hier niet zoozeer aan de
terzijde gelegde groote geldsommen, die
.uitzonderingen zjjn, dan wel aan de
kleine, die waarborgen tegen de nooden
van den kwaden en de gebreken van
jden ouden dag.
Niet dit verkregen kapitaal op zich
zelf is het, dat waardeeririg afdwingt,
maar wel de arbeid, de spaarzaamheid
en het overleg, waarvan het dé vrucht is.
Dat het sparen eene deugd is, behoeft
friet voor de zooveelste maal te worden
Verkondigd.
Toch mag het velen nog wel eens
vvorden voorgehouden, dat spaarzaam
heid de zorgeloosheid bestrijdt en de
verkwisting bant.
Hopen we, dat eenmaal alle eerlijke
arbeid goed beloond zal worden, opdat
zonder overwegend bezwaar een ap
peltje voor den dorst kan worden over
gelegd.
En dat de Rijkspostspaarbank hier
van in steeds klimmende mate molge
getuigen.
België.
De ziekte van Koning Leopold.
Het „Handelsblad v. Antwerpen" meldt
d.d. 8 Dec.:
De Koning is nog steeds ongesteld.
Men meldt, dat in den loop van den
nacht Zijne Majesteit door eene bezwij
ming werd overvallen, die eenigen tijd
geduurd heeft.
Dezen morgen, na gerust te hebben,
was de toestand des Konings beter.
Een verslaggever der „Agence Havas"
had een onderhoud met een Belgisch
hoogwaardigheidsbekleeder over het aan
houdende gerucht, dat de Koning ernstig
ziek zou zijn, en over het vooral te
Londen loopende gerucht, dat hij een
gewone beroerte met longaandoening
zou gehad hebben.
De hoveling dementeerde beide ge
ruchten en zeide, dat de Koning leed
aan spier-rheumatiek, hetwelk zeer pijn
lijk was. De Koning heeft echter heden
weer in zijn vertrekken gewandeld.
Rusland.
In tegenspraak met alle andersluidende
berichten, deelt de officieuse Darmstadter
Zeitung mede, dat volgens een bericht
uit Livadia ontvangen, de Keizerin van
Rusland een zoo goede gezondheid ge
niet als zij in tijden niet heeft genoten.
Servië.
Een kwajongensstreek van
Prins Georg.
In de officierenkringen te Belgrado,
die voeling houden met den vroegeren
kroonprins Georg, circuleert de copie
van een brief, dien de vee'belovende
zoon van koning Peter dezer dagen aan
koning Ferdinand van Bulgarije gericht
heeft, naar aanleidwig van diens bezoek
aan Servië's hoofdstad.
Het schrijven luidt:
Sire, ongetwijfeld zal uw gezant alhier
U verzwegen hebben, dat hij ooggetuige
van een scène geweest is, die zich, toen
gij in den Konak aanwezig waart, in
uw onmiddellijke nabijheid heeft afge-
speeeld. Ik had deze scène als een open
lijke demonstratie tegen uw bezoek aan
Servië op touw gezet en het zal mij
eeuwig leed doen, dat ik formeel door
geweld verhinderd werd, mijn plan uit
te voeren. Minister-president Pasitsch
heeft mijn vader er toe weten over te
halen, dat ik gedurende de aanwezigheid
in den Konak, opgesloten ben gebleven.
Al mijn pogingen om mij uit mijn on
vrijwillige gevangenschap te bevrijden
bleven zonder resultaat, zoodat ik U niet
ln uw gezicht heb kunnen zeggen, wat
gij in mijn oogen zijt, en hoe ik over
U denk.
Derhalve zal ik het U maar schrijven
Gij zijt niets meer dan Oostenrijksch spion,
een verkapte makelaar, een bemiddelaar
die tot de annexatie van Bosnië heeft
medegewerkt, en bovenal een vijand van
Servië en de Serviërs. Ik hoop en ver
trouw dat de dag spoedig komen zal,
waarop wij de ons ontroofde provinciën
zullen hei overen.
Nicaragua.
Volgens de laatste in Mexico ontvangen
berichten, is generaal Estrada aanvoerder
der revolutionnaire partij, meester in 't
noorden van Nicaragua, terwijl de presi
dent Zelaya zich nog altijd in het centrum
en aan den Stillen Oceaan staande houdt.
De Amerikanen, die op de hand van
Estrada zijn, zijn daarom van plan, te San
Juan del Sur en bij Corinto te landen,
om van twee zijden tegen Zelaya te kun
nen oprukken. Aan een snelle actie valt
voor de troepen van de Vereenigde Staten
evenwel niet te denken. Niet alleen is het
zeer moeilijk van de kust uit door moe
rassen en dicht struikgewas naar het
bergachtige binnenland door te dringen,
maar ook beschikken. de Amerikanen nog
over geen voldoende strijdmacht. Van de
1200 man, die eerst naar Nicaragua be
stemd werden, werden 700 man op den
kruiser „Prairie", die de vorige week bij
Wilmington aan de kust. van Delaware
gestrand is, ingescheept. Eerst Maandag
heeft, volgens een telegram aan het „Berl.
Tagebl", de kruiser „Dixie" deze marine
soldaten aan boord genomen en is toen
naar Colon vertrokken De schout-bij-nacht
Kimball zal in elk geval de aankomst
dezer manschappen moeten afwachten,
eer hij tot een krijgsoperatie overgaat.
zaal van „Tivoli", Coolsingel 24, te Rot
terdam.
Op de Agenda staan de volgende punten:
1 Opening. 2 Notulen. 3-Mededeelingen.
4 Lezing door den Heer Alb. van der
Kallen, Hoofdredacteur van het dagblad
van Noord-Brabant, te Breda. Onderwerp
„De politieke partijen in ons Land."
5a VoorstelGouda: „Is het wenschelijk,
dat onze kieze'rs nog meer ingelicht worden
over den aard en den historischen ont
wikkelingsgang onzer politiek, voor zoo
ver zij naast en tegenover die der andere
partijen staat, opdat de nadeelen van een
ontijdig stellen van eigen kandidaten in
distrikten, tot dan toe door voor goed af
tredende geestverwanten der andere recht-
sche partijen vertegenwoordigd, in ook
voor Zuid-Holland mogelijke gevallen,
tijdig begrepen worden
Directeur-Gen. van den Landbouw.
Aan de „Nieuwe Courant' is van wel
ingelichte zijde verzekerd, dat door zeer
velen in landbouwkringen de heer
P. van Hoek, inspecteur van het land
bouw onderwijs ,als opvolger van den
heer Lovink gewenscht wordt.
Verkiezing Wijk bij Duurstede.
De „Stichtsche Ct." verneemt, dat het
Moderamen van het Provinciaal Comité
van A.-R. Kiesvereenigingen in de pro
vincie Utrecht voornemens is in de ver
gadering van genoemd comité, welke a.s.
Vrijdagavond gehóuden Wordt, het voor
stel te doen Centrale A.-R. Kies-
vereeniging .h: ./ijk bij Duiirstede te
adviseeren, bij, de vervulling der ontsta
ne vacature niet met een eigen candidaat
uit te komen, doch den candidaat der
R.-K. te steunen.
Subsidie aan land- en tuinbouw-
wintercursussen.
In de gister gehouden vergadering der
Tweede Kamer is door het Kamerlid
Van Wichen deze zaak ter sprake
gebracht. Spr. zeide, dat vooral de tuin-
bouwwintercursussen een goed resultaat
hebben en daarbij noemde spr. den
cursus te Roelofarendsveen, waar men
zich te voren met het verouderde onder
wijs van de tuinbouwschool te Boskoop
moest behelpen. De resultaten van den
nieuwen cursus noemde spr. zeer groot
hij hoopte daarom, dat de minister deze
tuinbouwwintercurssen krachtig zal blijven
bevorderen.
Prov. Bond van R. K. Kiesver
eenigingen in Zuid-Holland.
Het Bestuur van den Prov. Bond van
R.K. Kiesvereenigingen in Zuid-Holland
maakt bekend, dat de Algemeene Ver
gadering van den Bond zal worden ge
houden op Zondag 19 December 1909,
des namiddags half twee, op de boven
LE1DEN, 9 December.
De Vergunninghouders en de
Accijns verhoogiDg.
Woensdagmiddag te half drie, werd1 in
het café „Rijnland" aan de Lammeren-
markt alhier eene druk bezochte verga
dering van caféhouders gehouden, wel
ke vergadering was uitgeschreven door
de vereeniging „Vergunning, afd. Lei
den eh Omstreken".
Door den voorz. werden de aanewzi-
gen tot samenwerking aangespoord, en
er op gewezen, dat, met het oog op de
volksgezondheid de knoeiereijen niet in
de hand gewerkt mochten worden, maar
dat het noodig was een geleidelijke op
slag te verkrijgen.
Besloten werd, voor de kleine zaken
een glas van 40 gram voor 6 cents als
maatstaf te nemen, en aan ieder vrij
te laten, een kleiner glaasje voor 5 ets.
te geven in verhouding hierboven ge
noemd, terwijl de caféhouders ,die reeds
7 en 8 cents eischten, het beste deden
naar evenredigheid hun glaswerk te ver
kleinen.
Voor den verkoop per maat werd be
sloten alle inlandsche gedistilleerd, van
welken aard ook, met 30 ets. en de
likeuren met 20 ets. per liter te ver-
hoogen en met deze besluiten in overleg
te treden met de niet aanwezige heeren
vergunninghouders.
Wegens het vergevorderde uur, werd
de vergadering des avonds te 9 uur in het
hotel „Central" voortgezet en wel uitslui
tend voor 10 en 15 cents-café's.
Als maatstaf voor deze werd aange
nomen: bitterglazen 40 gram 10 ets.,
cognac 30 gram 15 cents, cognacgroc
30 gram 20 cents en cognacgroc 40 gr.
25 cents, zoo ook brandewijn en oude
jenever in glazen van 40 gram 15 ets.
dito 30 gram 10 cents, en wel op eene
Aa&mx, fege,te, Öe ?.g,n. iplj-
jes werden afgeschaft.
Wat het glaswerk betreft, is, door het
spoedig inwerking treden der wet, eene
moeilijke zaak, doch hiervoor werd een
termijn gesteld.
Verder werd besloten, dat over ge
noemde besluiten controle zou worden
uitgeoefend, en zooals genoemd is, op
eene gestelde boete.
Deze besluiten werden geteekend door
de gérant's van den „Vergulden Turk"
en Posthof, Zuiderveld Co., Bulthuis
Co., café-restaurant „De Harmonie"
O. L. Vos, café „De Gouden Leeuwen"
-:H. Boom, J. v. d. Spek, hotel, J. P. van
Es, J. J. Coster, Joh. J. Bulters, den
Burcht, A. N. Beijersbergen, hotel „Toe
last", Felikamp Co., Lammermarkt
J. C. A. Lempers hotel „Central" en
H. E. Dietrich.
G. HILLENAAR, Secretaris.
Een aantal beroemde geleerden uit
uit verschillende landen zijn benoemd
tot voorzitters van de regelingscommis
sies voor radiologie en electriciteit, dat
6, 7 en 8 September van het volgende
jaar te Brussel zal gehouden worden.
Onder deze presidenten komt ook voor
prof. Lorentz, hoogleeraar alhier.
- Bij Kon. Besluit zijn voor de mili
ciens-verlofgangers dezer gemeente J.
H. van Barneveld, M. J. de Bruin en
W. F. Deirlee, op grond van de laatste
zinsnede van art. 111 der Militiewet,
de herhalingen met één periode vermin
derd in duur met het aantal dagen waar
toe deze verlofgangers in dit jaar ver
plicht waren.
Op Dinsdag 14 December a.s. zal
door Dr. Rutten alhier aan de onderof
ficieren van dit garnizoen de gelegen
heid worden gegeven om door hem te. ne
men scheikundige proeven bij te wonen,
in het Nutsgebouw, aanvang 8 uur n.m.
- Eerste Kerstdag zal Ajax alhier we
der een internationalen wedstrijd spe
len, thans tegen de Belgische Sporting
Club Courtrai uit Courtrai, welke club
in de le divisie uitkomt. Voor de voet-
bal-liefhebbers dus weer iets interes
sants.
AALSMEER. Ter herdenking van zijn
tienjarig bestaan zal Aalsmeers Fanfare
korps bij genoegzame deelneming aldaar
op 27 en 28 Juli 1910 een groot nationaal
concours van harmonie- en fanfaregezel
schappen houden, waarbij een geheel
nieuw systeem van beoordeeling zal wor
den toegepast.
BODEGRAVEN. Dinsdagavond hield
de Vereeniging van Handeldrijvenden te
Bodegraven en Zwammerdam een open
bare vergadering, waarin als spreker op
trad de heer Fiedeldy Dop van Amster
dam. Spreker ging eens na wat eralzoo
door deze vereeniging gedaan was in haar
kort bestaan en moedigde het bestuur aan
op den ingeslagen weg voort te gaan.
Vooral de strijd tegen een zoogenaamden
vliegenden winkel, welke met groot succes
gestreden is, is reeds het resultaat van
het vereeniging. Dan haalde spreker aan
de ziekelijke gewoonte van het publiek
om op een andere plaats zijn inkoopeu
te doen, ofschoon men die op eigen plaats
even goed en even goedkoop, ja soms
zelfs nog goedkooper kan bekomen, en
spr. toonde op duidelijke wijze aan de
schade die men zijn eigen gemeente aldus
aandoet.
Verder behandelde spreker het Crediet-
vraagstuk. Het vele en lange crediet dat
de winkelier zijn klanten geeft en dikwijls
moet geven. Ook hierin is volgens spr.
door samenwerking gemakkelijk verbete
ring te brengen, door langzamerhand dit
Crediet te beperken en het publiek er op
te wijzen hoe dikwijls een winkelier soms
zijn wissel terug moet sturen, ja soms
zelfs failliet omdat zijn geld onder de
menschen staat die dikwijls best kunnen
betalen en waarom de winkelier niet
durft vragen daar hij dan gewis zijn geld
krijgt maar de klant verliest.
Nog kwam ter sprake een onderlinge
credietvereeniging die heel goed kan
werken in aansluiting aan een bank en
hieraan te verbinden een incasso of in
vorderingsbureau. Spreker besloot zijn
rede met aan te dringen op krachtige
samenwerking, zonder welke niets tot
stand komt.
De Voorzitter dankte de heer Fiedeldy
Dop voor zijn schoone rede en hoopte
dat er velen door zijn rede mogen over
tuigd zijn geworden van het nut der ver
eeniging en zich als lid zouden aan
melden, waarna de vergadering gesloten
werd.
HAARLEMMERMEER. In het huis,
toebehoorende aan A. P. de Koning;
brak gisteravond een zware brand uit
Door totaal gebrek aan water ging het
perceel verloren. Bij het afzenden van'
het bericht bestond het gevaar dat het
aangrenzend huis, waarvan De Koning
ook eigenaar is, ook een prooi der vlam-
zou worden. Het omvallen van een pe
troleumlampje is vermoedelijk de oor
zaak. Toen de brand uitbrak, was de
eigenaar afwezig. De kinderen heeft men
tijdig kunnen redden. Huis en inboedel
zijn verzekerd.
Tot onderwijzer aan de openbare
school voor gewoon Lager Onderwijs
no. 6 te Haarlem, is benoemd de heer
S. Prins, onderwijzer aan een der open
bare scholen alhier.
HOOFDDORP. Daar velen zich, we
gens de groote uitgestrektheid der ge
meente zich per rijwiel naar de kerk
begeven, wordt om die reden bij de
Hervormde kerk eene bewaarplaats voor
rijwielen gemaakt.
HAZERSWOUDE. Bij Besluit van
Geep. Statden dezer provincie zal deze
gemeente voor de lichting 1910 elf man
schappen leveren en wel 8 voor lange en
3 voor korte oefeningen.
In de maand November zijn alhier
aan het telefoonkantoor behandeld 52
telegrammen, waarvan 17 verzonden en
35 ontvangen.
KATWIJK. Met „Staatscourant" no.
288 zijn verzonden de gewijzigde statu
ten van de Katwijksche Reedersvereeni-
ging Vuurbaak, alhier.
KATWIJK AAN ZEE. De prijzen der
haring op den publieken afslag waren
heden: volle pekelharing f 12.85 a 13, ijle
pekelharing f8.90 a f9.25, sieurharing
f 12.35 a f 13.
NOORDW1JKERHOU r. Wegens on
voldoende deelneming zal het voorbe
reidend militair onderricht ia deze ge
meente na den 9 Dec. a.s. worden ge
staakt
Bij de 'gisteravond gehouden ver
gadering tot oprichting van een ijsclub
melden zich 31 personen als !id en 1
donateur aan. De vereeniging draagt den
naam „IJsclub Noordwijkerhout". Da
contributie bedraagt f 1 per lid, hoofd
van het gezin, kinderen en dienstboden
uit hetzelfde gezin f 0.50. De géiden
worden belegd op de RaSeisenbank.
Bij het vaststellen van een bestuur
werd gekozen de heer B. C. Vos, als
voorzitter.
De verdere bestuursleden zi^i L. Mens,
27 stemmen; R. v. Dijk, 25; E. Oost-
dam Jacz., 25; E. Oostdam Hz., 23;
B. Jansen, 15; P. Heemskerk 5 st.
SASSENHEIM. Dinsdag 21 Decem
ber a.s. zal de R.K. Volksbond eene
propagandavergadering in de zaal van
den heer Woudenberg houden, waar als
spreker zal optreden de heer J. W. Smit;
Centraal-president.
VOORSCHOTEN. Wij verwijzen naar
de advertentie in dit blad van de Tooneel-
club „Nooit te laat", waaruit men kan
zien, dat bedoelde club a. s. Zaterdag een
uitvoering zal geven,
Land- en Tuinbouw.
Het amendement-van Foreest.
Het gisteren in dezen rubriek besproken
amendement-van Foreest om niet over
te gaan tot aankoop van drachtige koeien
voor het veeverloskundig onderwijs, is
bij de mondelinge beraadslaging door
den voorsteller ingetrokken.
Een nieuwe Boerenleenbank.
De voorzitter van den Nederl. Boeren
bond, L. ridder de van der Schueren te
Zevenaar, heeft opgeroepen besturen van
de plaatselijke boerenleenbanken, die aan
gesloten zijn bij de neutrale Centrale
Boerenleenbank te Utrecht, en willen
medewerken tot stichting van een Centrale
Boerenleenbank op Christelijken grond
slag voor de drie noordelijke provinciën.
Bij de Centrale te Utrecht zijn thans aan
gesloten 268 banken.
Tuberculose en melk.
Dr. Smit wijst er in het ,,Centralbl. t
