BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang
No. 51.
3)e S^idóelve Sou/^omt
Bureau OUDE SINGEL S4, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2*/i cent.
Dinsdag
30
November
1909.
nsssraBseaESWKBiKB'B'
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Duitsctiland.
Men verzekert, dat te Kiel een nieuw
marineschandaal ontdekt is. Er zouden
bij de levering van levensmiddelen voor
de torpedovloot groote onregelmatigheden
aan den dag zijn gekomen.
Frankrijk.
Aanslag op Generaal VeranL
Omtrent den aanslag op generaal Ve
rant, geeft de Temps" een Jang ver
haal, waaraan wij het volgende ontlee-
nen
Generaal Verant werd door den moor
denaar aan het voorhoofd en aan den
hals getroffen.
Onmiddellijk naar de naastbijzijnde
apotheek gebracht,- waar hi| door een
jdokter verbonden werd, bleek, dat de
wonde aan het voorhoofd weinig betee-
kende. Omtrent de wond aan den hals
Icon de geneesheer zich nog niet uitla
ten.
Intusschen had de menigte zich op den
moordenaar geworpen en hem hevig toe
getakeld. Zijn rechter ooglid bloedde he
vig; snikkend riep.hij: justice, justice".
Door een verslaggever ondervraagd
over de motieven van zijn daad, gaf hij
te kennen, dat hij generaal Verant voor
den minister van oorlog had gehouden.
Dezen wilde hij treffen, omdat men hem
jn Algerië wilde vermoorden, wijl hij
iconipromitteerende geheimen van een
aantal officieren wist. Deze officieren ver-
valschten on verduisterden namelijk da
gelijks stukken, die op de verdediging
betrekking hadden. Hij had reeds door
zijn advocaat een adres aan den Minister
van oorlog laten schrijven, waarin hij al
wat hij wist, had meegedeeld.
Maar tot dusver had hij geen antwoord
gekregen, en daarom had hij op den Mi
nister willen schieten.
Uit alles blijkt duidelijk,- dat men met
een krankzinnige te doen heeft.
De laatste berichten omtrent den toe
stand van generaal Verant luiden gunstig.
Hij wordt verpleegd in het hospitaal van
Val de Grace.
De burgemeester van Salles, een stadje
in Frankrijk, heeft onlangs een verbod
uitgevaardigd, dat verdient voor het na
geslacht bewaard te blijven. Het verbiedt
n.l. den priester bij begrafenissen op
straat te zingen, wel mag hij overluid
spreken. Eveneens heeft zijn edelacht
bare den lijkdragers verboden de kerk
binnen te gaan (uit overgroote zorg voor
hun vrijheid van geweten) zoodat zij
derhalve het lijk voor de kerk moeten
neerzetten, terwijl de familie van den
overledene maar moet zorgen dat het
lijk in de kerk en er weer uitgedragen
wordt. Evenmin mogen zij een lijk van
een eerste verdieping of hooger halen.
Reeds is de pastoor de dupe van deze
dwaze bepalingen geworden en stond
hij dezer dagen wegens overtreding van
het verbod terecht. Hij had, volgens de
dagvaarding, te luid gesproken, zoodat
het op zingen geleek.
De Kamer van Afgevaardigden is
Vrijdag begonnen met de beraadslagingen
betreffende het ministerie van eëredienst.
Minister-president Briand beweerde dat
de vervolgingendie van de Kerk
uitgingen er toe gedwongen hadden
wetten tegen de Kerk uit te vaardigen.
Briand trachtte het breken van het
concorda-at te verdedigen.
Hij was overtuigd, dat binnenkort het
Fransche geweten over het Katholieke
geweten zou zegevieren.
Abbé Gayraud antwoordde, dat wanneer
de Katholieken moeten kiezen tusschen
deze beide gewetens, dat zij dan voor
hun geloof zouden weten te sterven.
De H. Vader kon er van overtuigd
zijn aldus de abbé dat hij in de
Fransche Katholieken gehoorzame kinde
ten zou vinden.
Oostenrijk-Hongarije.
De correspondent der „N. R. Ct." te
(Boedapest schrijft het volgende over een
(geval van brutale oplichterij:
Vóór eenige dagen was aan verschillen-
Me bladen uit Boedapest gemeld, dat dr.
JAlbert Leijer, professor aan de universi
teit te Helsingfors, uit Rusland had moe
ien vluchten, en hier aan zijn collega's
foancieeien steyn verzacht liad, dje hen?
ook met de meeste bereidwilligheid ge
geven was.
Nadat hij hier een week als gast der
hoogleeraren doorgebracht had, vertrok
hij met een aanzienlijke gift naar Mis-
kolcz, waar hij hetzelfde verhaal deed aan
de leeraren van de daar gevestigde mid
delbare scholen, die eveneens besloten
den vervolgden Finschen geleerde te hel
pen en geld voor hem in te zamelen. Der
politie in Miskolcz kwam de zaak evenwel
verdacht voor, weshalve zij zich tot den
directeur der rijkspolitie te Boedapest
wendde, met het dringende verzoek nade
re inlichtingen omtrent den professor in
te winnen. Toen dit bekend werd, wa
ren de leerlingen daarover zoo ontstemd
dat in hun naam de directeur van 't gym
nasium voor meisjes in een der provin
ciale bladen daartegen openlijk protesteer
de en mededeelde dat dr. Leijer reeds de
noodige stappen gedaan had om zijn di
ploma als doctor in de filosofie door de
universiteit in Klausenburg te laten er
kennen, daar hij zich in Hongarije, dat
hem zooveel bewijzen van sympathie ge
geven had, wilde vestigen. Het wantrou
wen der politie was volgens hen niet
gerechtvaardigd.
Daar uit Boedapest geen antwoord
kwam, liet de politie den man ongemoeid,
die na de ontvangst van een flinke onder
steuning weer naar de hoofdstad kwam.
Hier verzocht hij den minister van onder
wijs hem in audiëntie te willen ontvangen,
om hem zijne lijdensgeschiedenis te ver
tellen maar daar de minister tegenwoor
dig niemand ontvangt, liet de secretaris
generaal den „professor" bij zich komen.
De secretaris-generaal gaf hem ten slotte
een brief mee aan den secretaris van de
onafhankelijkheidspartij, alweer met het
verzoek den ongelukkigen man te helpen.
Eergisteravond verscheen dr. Leijer dan
ook werkelijk in de politieke club om de
zen brief te 'överhandigen en zijn leed
te klagen. Daar wachtte hem evenwel
een groote verrassing. Twee politie-agen-
ten pakten hem in zijn kraag en namen
hem mede naar het hoofdbureau, waar
men hem zijn fotografie liet zien, die al
sedert eenige jaren met zijne levensbe
schrijving. daar bewaard wordt. Daaruit
blijkt dat de zoogenaamde Finsche pro
fessor iBela Waldenauer heet, Hongaar
van geboorte is en een der gevaarlijkste
oplichters is, niettegenstaande hij nauwe
lijks lezen en schrijven kan. In Nyitra
werd hij veroordeeld tot 11/2 jaar, in Ol-
mütz tot 2 jaren gevangenisstraf, en se
dert tien jaren leeft hij uitsluitend van
oplichterijen. Hij heeft heel Europa be
reisd, nu eens als monnik, dan als pro
fessor, en ook dikwijls als officier. En
steeds is het hem door zijn gunstig voor
komen en zijn optreden gelukt groote
giften in te zamelen, waarvan hij dan
eenigen t ijd rustig ging leven.
Luitenant Adolf Richthofer, van het
Oostenrijksche leger, beschuldigd aan
verscheiden van zijn mede-officieren gift-
pillen te hebben gezonden, heeft, naar
luid van een telegram uit Weenen, ten
slotte bekend.
Wereld-Landbouwtentoonstelling.
Naar aanleiding van het bericht van
het Correspondentiebureau aangaande
eene te 's-Gravenhage bij gelegenheid
der inwijding van het Vredespaleis te
houden Wereldtentoonstelling, kan het
b,Vad." nader mededeelen, dat bij de
ten vorigen jare opgerichte Kon. Neder-
landsche Landbouwvereeniging, waarvan
Z. K. H. de Prins der Nederlanden op
lichter en voorzitter is, het voornemen
bestaat om in het jaar der opening van
het Vredespaleis eene groote Internatio
nale Landbouwtentoonstelling te hou
den, en wel op het onbebouwde ter
rein, dat zich uitstrekt tusschen de Witte
Brug en het circus Schumann. De groot
te van het voor dit doel gekozen terrein
toont reeds, dat men met grootsche plan
nen omgaat.
Lohman over den Bijbel.
Stephanus schrijft in „het Centrum"
Bij de Algemeene Beschouwingen in
de Vergadering der Tweede Kamer, Vrij
dag 26 Nov. sprak Mr. Lohman
„De openbaring Gods kunnen wij
niet dadelijk omvatten; ook wij, die
er in geloovc.i, kunnen ons niet los-
.v,an onzg beperkte denkwij
ze en van onze verkeerde neigingen,
want de mensch is inderdaad arg
listig. Wij nemen uit den Bijbel over
wat ons aanstaat, niet wat ons te
genstaat."
Zou daarom niet noodig zijn een god-
dellijk gezag, de Kerk, die ons gebiedt
uit den Bijbel over te nemen, niet alleen
wat ons aanstaat, maar ook wat ons
.tegenstaat
Koninklijke besluiten.
Benoemd tot Kantonrechter te Bols-
ward Mr. Tj. Sleeswijk, thans grif
fier ,b'j het kantongerecht te Sneek.
Met ingang van 1 Jan. 1910 is be
noemd tot griffier bij het Kantongerecht
te Zaandam mr. J. N. v. d. Ley, thans
griffier bij het kantongerecht te Breuke-
len-Nijenrode.
Benoemd is tot substituut-griffier
bij de Arr.-Rechtbank te Breda: Mr. J.
A. v. d. Mersch, thans griffier bij het
kantongerecht te Ridderkerk.
Benoemd is tot notaris binnen het
arrondissement Amsterdam, ter stand
plaats Amsterdam P. W. v. d. Ploeg,
candidaat-notaris te Bussum.
Aan den officier van gezondheid
der le klasse op non-activiteit F. H. Quix"
van het personeel van den geneeskundi
gen dienst der landmacht is op het door
hem gedaan verzoek, een eervol ontslag
verleend uit den militairen dienst.
Bij het wapen der cavalerie is be
noemd bij het 1ste depot huzaren tot le
luitenant, de 2e luit. J. Knel, van dat De
pot
Aan H. J. Lovink is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als plaatsvervan
gend lid voor Nederland in het Perma
nent Comité van het Internationaal land
bouw-instituut te Rome, en zijn benoemd
tot gedelegeerden der Nederlandsche Re
geering ter algemeene vergadering van
het Internationaal Landbouw-Instituut te
Rome, te houden op 12 Dec. 1909 en vol
gende dagen: jhr. mr. H. van Weede,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
Minister te Rome, en Th. J. Mansholt
Rijkslandbouwleeraar in Algemeenen
Dienst.
Met ingang van 1 Dec. is aan den
directeur van het post- en telegraafkan
toor te Helmond D. H. W. Laeyendecker
op zijn verzoek als zoodanig eervol ont
slag verleend.
Aan C. F. E. H. Lannoy is op zijn
verzoek, met ingang van 1 Januari 1910,
eervol ontslag verleend uit zijne betrek
king van ontvanger der successierechten
(kantoor no. 2), te Amsterdam, met dank
betuiging voor de aan den lande bewezen
diensten.
H. M. de Koningin-Moeder.
Toen H. M. de Koningin-Moeder on
langs van Haar verblijf in Italië terug
keerde, toefde Zij eenigen tijd in Lu-
zern. Twee daar wonende Nederlandsche
jongedames, die vroeger te Nijmegen
woonden, gaven den wensch te kennen
door H. M. te worden ontvangen, aan
welken wensch welwillend werd voldaan.
Geïntroduceerd door Hr. M's hofdame,
werden de beide jongedames, die de na
tionale kleuren droegen, in de gelegen
heid gesteld de Vorstin in Haar appar
tement een bouquet met rose zijden lin
ten aan te bieden, die door H. M. met
vriendelijke dankbetuiging werd aan
vaard en door Haarzelve in een vaas
werd gezet. H. M. onderhield zich eenige
oogenblikken op zeer minzame wijze met
Hare bezoeksters en informeerde naar
Hare omstandigheden. Opgetogen keer
den de dames van haar bezoek huiswaarts
met de dankbare herinnering aan de
vriendelijkheid der Vorstin. Kort daarna
begaf H. M. zich naar het station om
Hare reis te vervolgen.
(„Nijm. Ct.)
Verhooging van gedistilleerdaccijns.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
met 42 tegen 32 stemmen het wetsont
werp tot verhooging van den accijns op
het gedistilleerd aangenomen.
Vóór stemde de geheele rechterzijde
en de heer Van Karnebeek (vrij-lib.).
Tegen de overige linkerzijde.
Ned. R. K. Volksbond.
In het Bondsgebouw te 's Gravenhage,
zal 12 December e.k. een buitengewone
Centrale Raadsvergadering worden ge
houden van den Ned. R. K. Volksbond.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem
heeft d,e gewijzigde Bondèsjat^ten goed
gekeurd, met uitzondering van de 2e al.
van art .8 luidene:
„Elke vak- en onderafdeeling heeft een
„eigen bestuur, en, voor zoover vakafdee-
„lingen aanbelangt, vereenigen mannen,
„en vrouwen zich afzonderlijk onder
„eigen bestuur".
Deze alinea wenscht Z. D. H. te
doen lezen als volgt:
„Elke vak- en onderafdeeling heeft een
„eigen bestuur; mannen en vrouwen ver-
„eenigen zich afzonderlijk".
Het Centraal bestuur zegt in de toe
lichting: Hoewel wij er niet aan twij
felen, dat niemand der Centrale raads
leden zich tegen deze beslissing zal wen-
schen te verzetten, ook al zou men liever
de oorspronkelijke redactie behouden,
meer.en wij toch, daar het hier geen
redactioneele, maar wel een principieele
wijziging geldt dat voor de definitieve
goedkeuring èene expresselijke vergade
ring van den Centralen Raad noodzake
lijk is.
Kamerverkiezing.
De verkiezing voor een lid van de -
Tweede Kamer, district Wijk-bij-Duur-
ste„de, is vastgesteld op Vrijdag 17 Decem
ber, de stemming op Donderdag 30 Decem
ber cn de herstemming op Dinsdag 11
Januari 1910.
Bevolkingsregister.
Door den Minister van Binnenlandsche
Zaken is aan de commissarissen der Ko
ningin en door dezen weder aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat de vast
stelling van de nieuwe voorschriften in
zake de bevolkingsregisters in geen geval
vóór 1 Januari 1911 kan worden tegemoet
gezien en dat het 's Ministers bedoeling
is aan de Gemeentebesturen een zeer
ruimen overgangstermijn te schenken, om
de nieuwe inrichting van de bevolkings
registers voor te bereiden.
In verband zal hiermede Maandag 13
December a.s. des middags te 3 uur de
Prov. Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in Zuid-Holland in het ge
bouw „de Vereeniging" te Rotterdam een
vergadering houden in verband met de
missive van den heer Commissaris der
Koningin in zake de vaststelling van
nieuwe voorschriften betreffende het hou
den van bevolkingsregisters, waarbij het
persoonskaartenstelsel voor alle gemeen
ten zou worden ingevoerd.
Volksbondpropagandaclubs.
In het St. Bavogebouw te Haarlem
waren Zondag de afgevaardigden der
Propagandaclubs uit de afdeelingen van
den Nederl. R. K. Volksbond saamgeko-
men om te beraadslagen over de stich
ting van een Bond van Volksbondpro
pagandaclubs.
De vergadëring werd geleid door den
heer H. Serrarens, voorzitter van des
R. K. Propagandaclub „St. Thomas van
Aquino, aldaar welke club het initiatief
tot stichting nam.
Deze Dioc. Bond van Volksbondpropa
gandaclubs heeft ten doel uitbreiding van
den Bond in ledental en versterking van
innerlijke kracht.
De voorzitter gaf een résumé der ge
voerde correspondentie, der adhaesie-
betuigingen van de clubs in de 'onder
scheidene afdeelingen en deelde medé,
dat 't Centraal Bestuur, de oprichting!
van den Bond heeft toegejuicht en zich
in hoofdzaak vereenigt met de concept
statuten.
Een langdurig debat ontstond over
eventueele aansluiting bij den Nationa-
len bond van Soc. Prop. Clubsover 't
algemeen bleek men hier niet vóór te
zijn, doch liet voorloopig de kwestie
rusten. Vervolgens kwamen de Statuten
en het huishoudelijk reglement in behan
deling welke na eene ampele bespre
king werden goedgekeurd.
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren Serrarens te Dordrecht, voor
zitter Pols te Schiedam, 2e Voorzitter
de Bruin te Dordrecht, le Secretaris;
Nijhuis te Leiden, Penningimeester en
Krijgsman te Hoorn, commissaris.
Na de pauze werd nog met algemeene
stemmen besloten, dat de Bond zich
niet zal aansluiten bij den Nat. Bond
van Propagandaclubs.
Het zoo noodig instellen van enquête
commissies werd aan 't bestuur over
gelaten.
Bij de ipndvraag werd op voorstel
van Hoorn besloten, dat ook de reis
kosten dezer vergadering pondspondsge
wijze zouden gedragen worden
Met de noodige plichtplegingen werd
de vergadering vervolgens gesloten.
Het ontslag Lovink.
De Minister van Landbouw, enz. stemt
in zijn Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag op hoofdstuk X gaar
ne in met de hulde door vele Kamerleden
gebracht aan de verdiensten van den heer
Lovink, en hij is overtuigd dat diens
heengaan voor den landbouw en voor dq
Regeeringsbemoeiing mei den landbouw
eene leemte achterlaat die niet gemak
kelijk zal kunnen worden aangevuld.
Had het in de macht van den Minister
gestaan de omstandigheden zoo te ver
anderen, dat de heer Lovink ware ge
bleven, hij zou hebben gedaan wat hij
kon. Nu moest hij berusten.
De vraag naar de reden van het heen
gaan van den heer Lovink zou, uit den.
aard der zaak, alleen door den heer Lo
vink zelve kunnen worden beantwoord,
Wel kan de Minister mededeelen in ver
band met de vraag naar de verhouding
tusschen den directeur-generaal en hem,
dat hij naar aanleiding van de verbrei
ding van geruchten door de pers den
heer Lovink heeft gevraagd of er in hun
ne wederzijdsche verhouding iets was dat
hem aanleiding had gegeven heen te gaan
en dat de heer Lovink dit ontkende. In
verband met den twijfel of de Minister
den directeur-generaal het verwezenlijken
van hetgeen door dezen noodig werd ge
acht wel mogelijk had gemaakt door het
bewilligen van de noodige middelen, deelt
de Minister mede, dat hij, zoolang hij aan
het hoofd heeft gestaan van 'het Depar-y
tement, met volle behoud van eigen ver
antwoordelijkheid steeds met overtuiging
het beleid van den directeur-generaal tot
het zijne heeft kunnen maken, zoowel
bij de behandeling van de begroo-
tingsvoorstellen als bij de behandeling
van andere aangelegenheden.
Hetgeen door eenige leden werd opge
merkt inzake een verschil van meening
omtrent de landbouwongevallenverzeke-
ring is ten opzichte van het in dit ver
band vermelde minder juist. Nadat het
eerste verslag der Staatscommissie voor
den landbouw tot zijne kennis was ge
komen, bleek den Minister in een onder
houd met den heer Lovink, dat er verschil
van meening bestond omtrent de wijze,-
waarop de ziekteverzekering moest wor
den aangevat, maar tevens, dat dit ver
schil niet was van principieelen aard.
Hetgeen de Tuinbouwraad deed op het
gebied der ongevallenverzekering en
reeds navolging vond bij den Landbouw
ïn engeren zin kon de Minister niet hin
deren, waar de uitbreiding der Ongeval
lenwet hokte. Nu de betrokken kring zelf
de zaak aanvatte, zal, mochten deze po
gingen slagen, naar de meening van den
Minister een middel moeten worden ge
zocht waardoor de wet, hetgeen uit het
bedrijf is opgekomen, niet verstoort
maar ontwikkelt en steunt.
Hierbij moet worden herinnerd, dat de
heer Lovink niet als directeur-generaal,
maar als man van invloed en vertrouwen
op tuinbouwgebied voorzitter was van
den Tuinbouwraad.
De Minister meent, dat een nieuwe di
recteur-generaal zoo spoedig mogelijk be
noemd moet vTorden, d. i. zoodra hij de
overtuiging heeft een man te kunnen
voordragen, in staat, dezen moeilijken
post te bezetten. Dat aan den Directeur-
Generaal een groote mate van zelfstan
digheid moet worden verzekerd is 00K
zijne overtuiging.
De Electrische tram in Leiden.
(Vervolg).
Men meende, dat tegen deze verzoeken
geen bezwaren bestonden, doch B. en
W.,- der maatschappijen berichtend, dat
voor overdracht der concessie toestem
ming van den gemeenteraad noodig was,-
achtten het regelmatiger met een daartoe
strekkend voorstel te wachten, totdat de
noodige overeenstemming omtrent de
voorwaarden tot den aanleg en de exploi
tatie van den electrischen weg zou zijn
verkregen.
Hiertegen bestonden geen bezwaren,
Inmiddels hadden bij schrijven van 28
Augustus 1.1. commissarissen der stedelij
ke fabrieken van gas en electriciteit eeq
concept-overeenkomst betreffende de le
vering van electrischen stroom door d$
gemeente Leiden aan de Noord-Zuid-
Hollandsche Tram wegmaatschappij aan 't
oordeel ya,n B. eu §nds(;wfirpeu. De
