as
De Erfgenamen van Judas.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit -stad en omgeving,
Ie Jaargang.
No. 24.
9e Scicbdve Goma/nt
Bureau OUDE SINGEL, S4, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent.
Donderdag
October
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
De Kinderverlamming.
De heer Aug. Starcke,- arts te Utrecht,
komt op tegen het eergisteren in ons blad
uit de N. R. Ct. overgenomen stuk van
dr. X. in zake de kinderverlamming.
Deze Utrechtsche arts schrijft:
Ofschoon het een verdienstelijk Werk
is het publiek in te lichten, en daardoor
ongerechtvaardigde overmatige ongerust
heid weg te nemen,- zoo mag, zelfs voor
dit goede doel, de grens der waarheid
niet overschreden worden. En vooral is
dat te betreuren,- waar daardoor een even
ongerechtvaardigd vertrouwen zou belet
ten dat sommige noodzakelijke maatre
gelen worden getroffen.
Dr. X. keurt het in de ouders der
L e i d s c h e kinderen ,af,- dat zij hunne
kinderen van school namen,- want zegt
hij
le. het is niet gebleken, dat de ziekte
besmettelijk is;
2e. slechts uiterst zelden worden kin
deren boven de 5 jaar aangetast;
3e. de ziekte is bijna nooit doodelijk.
Deze stellingenzijn alle drie on
juist: de ziekte is zeker besmettelijk,
en is de waarschijnlijkheid van school-
infectie herhaaldelijk gebleken,- juist bij
epidemieën worden oudere kinderen en
zelfs volwassenen in vrij grooten getale
.aangetast, eindelijk is in sommige epide
mieën ook de sterfte lang niet gering.
Ik vind het dan ook zeer goed van de
L e i d s c h e ouders dat zij hunne kinde
ren van school namen.
Ziehier eenige opgaven ter illustratie
van het bovenstaande.
Een gehuwde vrouw is van 30 Septem
ber tot 1 October op bezoek geweest in
Armoer (Zweden), waar 27 September
haar broeder aan kinderverlamming was
gaan lijden. Den 7 October kreeg zij de
ziekte.
Dan geelt de heer Stacke verschillende
opgaven, om vooral het bewijs te leveren
dat de kinderverlamming wel degelijk be
smettelijk is, en dat deze ziekte ook bij
oudere kinderen veelvuldig is voorgeko
men en bij deze het sterftecijfer veel
hooger is.
In de Noorsche epidemie van 1903—'06
werden in het geheel 1053 gevallen waar
genomen, waarvan 145 doodelijk verlie
pen, d. i. een sterfte van 13.8'pCt. Hier
bij werden ook de abortieve gevallen mee
gerekend. Rekent men alleen met de ver
lamden, dan wordt het sterftecijfer nog
ongunstiger. Niet alle epidemieën zijn zoo
kwaadaardig, en met name schijnen de
Hollandftche gevallen (met elkander zijn
de laatste jaren hier te lande een 200 a
300 gevallen waargenomen) eene vrij ge
ringe sterfte te vertoonen. Daarbij mag
echter niet uit het oog worden verloren
dat de ziekte hier te lande, ook onder de
medici, vrij slecht bekend is, wat geen
verwondering behoeft te baren, daar zij
hier vroeger nooit epidemisch heeft ge-
heerscht. Dit maakt dat vele gevallen niet
ftls zoodanig worden herkend, en bij
FEUILLETON.
24)
Juist. Na den dood van mijn vader
Svas ik vijftien jaar; toen heeft een vriend
yan mijn familie gezegd: y,Mijn kind, gij
Izijt verplicht tegenover hem, die niet meer
Js, tegenover de voorouders, die u zijn
voorafgegaan, tegenover allen die u be
iminnen en die hun hoop op u gevestigd
hebben, de levenswijze te volgen van een
ïnan, zonder den leeftijd er voor te heb
ben.
.Verkwist uw lichaamskrachten niet, noch
uwe gaven. Bewaar in eene werkelijk zui
vere ziel uw geloof en uw geestdrift, leef
voor God, zorgend voor uw hart, als voor
een vaas van zuiver goud, gevuld met bal
gera. Gij zult eens de plannen vernemen,
die hij met u voor heeft. Als gij geld noo-
dig hebt, vraag het mij, ik wensch dat gij
een arbeidzaam eenvoudig leven leidt en
dat niets uwen geest, uw lichaam, uw zie)
verweekelijkt". Ziedaar, waarom ik gedul
dig heb gestudeerd, waarom mijne ijve
rige jeugd de genoegens niet kent die
de menschen van mijn leeftijd zoeken,
jwaarom ik de grootte van mijn fortuin
niet kern
overlijden eene andere doodsoorzaak op
gegeven wordt. Ook geeft tegenwoordige
betrekkelijke goedaardigheid geen waar
borg voor de toekomst.
Met allen eerbied voor de goede be
doelingen van collega X., beter iets te on
gerust dan te gerust. Tegen de cholera
is wel iedereen in de weer, waarom dan
niet tegen de Heine-Medin'sche ziekte,
die evengoed besmettelijk, evengoed in
tal van gevallen levensgevaarlijk, tal van
jonge levens voor langen tijd knakt.
Wie deze afschuwelijke ziekte van nabij
heeft gezien, kan de vrees der L e i d s c h e
ouders volkomen billijken. Het opnemen
der ziekte onder de bepalingen der wet
op de besmettelijke ziekten is volstrekt
niet overbodig, al zou de rustige rust daar
door eens een poosje verloren gaan.
Frankrijk.
In de gemeente Sainte Geneviève, op
korten afstand van Pont a Mousson,
(Meurthe-Moselle) heeft een onderwijzer
een verzoek ontvangen van de vaders
van eenige gezinnen, die wenschen de
boeken, welke hun kinderen worden ge
geven op de school, eerst te mogen goed
keuren. Zij voegen eraan toe, dat zij niet
willen, dat hun kinderen leeren uit boeken,
die hen kunnen kwetsen in hun geloof.
Het hoofd der school waarschuwde de
onderwijsautoriteiten en een vergadering
had plaats, waarbij de inspecteur van het
onderwijs erop wees, dat de wet den
ouders niet de bevoegdheid toekent te
oordeeten over de boeken, waaruit de
kinderen in de school leeren. De onder
wijzers kunnen doorgaan met de boeken,
dte de ouders afkeuren. De ouders, wier
verzoek werd afgewezen, zijn het nog niet
erover eens, welke houding zij zullen
aannemen.
Deze houding kan gemakkelijk bepaald
worden: wanneer de boeken, door hun
kinderen gebruikt, voor het geloovig ge
moed dier kinderen kwetsend zijn (en
dit zal toch wel, ondanks keurings-wei-
geiing. vrij gemakkelijk zijn te achterhalen
en van bevoegde zijde zijn uit te maken),
dienen de ouders hun kinderen thuis te
houden,
Engeland.
Wegens hevige windbuien en regen
vlagen zijn de rivieren in verschillende
streken van Engeland sterk gewassen en
is het spoorwegverkeer op verscheidene
plaatsen gestremd. De spoorwegbrug
over de Rother in Sussex is ingestort
en een' gedeelte van den South-Eastem
Spoorweg, alsmede een goederentrein,
zijn in de rivier gevallen.
Italië,
Naar' men weet, vertoeft H. M. de
Koningin-Moeder Emma sinds eenige
dagen incognito te Fiesole bij Florence.
Op hare wandelritten in de fraaie om
geving werd H. M. trouw gevolgd door drie
wielrijders der geheime Italiaansche politie.
Wees niet bezorgd voor mij; een kas
staat voor mij open waaruit ik vrij kan
putten.
Juliana en haar grootvader gingen
Ephraïm langzamerhand beschouwen als
maakte hij deel uit van de familie.
Dikwijls dineerde hij bij Mijnheer
Gensenne en hij deed het gaarne. Hij
scheen gelukkig te leven in de kalme
atmospheer van dit huis.
Indien ook al eens het oog van den
jongen man zich met een meer spre
kende uitdrukking op haar vestigde, zij
merkte het niet en niets verontrusttte
haar maagdelijk gemoed.
Eens dat Mijnheer Gensenne zich al
leen met zijn kleindochter bevond zeide
hij haar aanziende:
Wat jammer dat Ephraïm Israë
liet is!
Grootvader, antwoordde het jon
ge meisje, met een welluidende stem.
wij kennen Gods plannen niet.
Eene uitdrukking van vreugde kwam
op het gelaat van den grijsaard.
Indien dat waar was! mompelde
hij, indien dat mogelijk was
XII. Juliana.
De jeugd van Juliana had in hiets
geleken op die der andere jonge meis
jes. Eene droefheid hing over haar le-
vannog heel klein werd zij opge-
pomeji dopr ha,ar grootvader, jyiens
Doch H. M. achtte zulk een veiligheids
dienst, waaraan zij nooit gewoon is,
blijkbaar overbodig en gaf dus beleefd
aan de autoriteiten kennis, dat men daar
mede liever zou ophouden. Hoeveel
geruster en zekerder voelt zich, van huis
uit, de Nederlandsche souvereine ook in
Italië dan de machtige Tsaar aller Russen
Amerika.
De „Sun" meldt, dat de president van
Nicaragua. Zelaya, den oorlog heeft ver
klaard aan San Salvador. De vijandelijk
heden zijn reeds begonnen. Men vreest,
dat ook Guatemala en Honduras in het
conflict betrokken zullen worden.
Prov. Statenverkiezingen.
Ter vervulling van de vacature in de
Provinciale Staten van Zuid-Holland,
district 's Gravenhage, ontstaan door het
overlijden van den heer J. C. Van Hattum
van Ellcwoutsdijk, zal de candidaat-
stelling plaats hebben op 1 December,
de eventueele stemming en herstemming
op resp. 15 en 29 Dec. aanstaande.
Koninklijke besluiten.
Benoemd tot Ridder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw, de luitenant
kolonel van den staf der artillerie H.
Kemper, eerste officier bij de Konink
lijke Militaire Academie.
Aan J. J. van Loon is met ihgang
van 1 December eervol ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Steen
bergen.
Benoemd tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nasseau J. J. van Loon,
burgemeester der gemeente Steenbergen,
en H. Hamer, lid der vereeniging van
den Heiligen Vincentius van Paulo te
Nijmegen.
Aan den hoofd-verificateur der di
recte belastingen, invoerrechten en ac
cijnzen, E. E. J. de Munck te Amsterdam,
is met ingang van 1 Januari 1910, eer
vol ontslag uit 's Rijks dienst verleend.
Aan de vrouwelijke commies der
posterijen en telegraphie 4e klasse W.
J.. C. Albers is met ingang van 1 No
vember, als zoodanig, eervol ontslag
verleend.
Benoemd tot adjunct-commies bij
het Departement van Koloniën Mr. Dr.
G. A. Scheltus.
Frauduleus vervoer van Brieven.
Op last van de justitie zijn Maandag
een aantal pakken in beslag genomen,
die door het Bestelhuis van den Boek
handel aan de Hollandsche Spoor ter
verzending waren toevertrouwd.
Het is commissarissen van het Bestel
huis gebleken, dat zulks geschied is met
het oog op de eventueel in deze pakketten
bijgepakte brieven, welker expeditie op
deze wijze geacht wordt in concurrentie
te zijn met de rechten van den Neder
landschen Staat, die zich het monopolie
van de briefpost heeft voorbehouden. „H.'"
reeds witte haren hem een grijsaard,
deden schijnen en Juliana zag spoedig dat
zij de troost moest zijn voor dezen alleen
staanden man, in ruil voor zijn bescher
ming. De krachtige man behoefde zicb
niet te bukken voor het jonge schepsel,
dat het leven intrad, maar zij zou plot
seling groot worden in verstand, gelijk
sommige bloemen ontluiken om dadelijk
geuren en vruchten te verspreiden. Ju-
fiana deed als kind reeds de schoonheid
gissen, die men later zag stralen in
het jonge meisje; zij geleek op de en
gelen van Murillo, wier lippen een
lachen hebben, dat uitstraald in de
oogen. Nadenkend voor haar leeftijd
vond zij slechts genoegen in het
doorsnuffelen der groote boeken. Als
echt geleerde en door een naïef egoïsme,
begon Mijnheer Gensenne de opvoe
ding van het kind, gelijk hij dat met
een jongen gedaan zou hebben.
Juliana leerde spelenderwijs, Grieksch
en Latijn, en niets was bekoorlijker
dan de harmonieuse stem van het
jonge meisje de taal van Homerus te
hooren spreken. Zij twijfelde op twaalf
jarigen leeftijd er niet aan of zij was
een geleerde. Mijnheer Gensenne leef
de zeer teruggetrokken daar zijn hart ge-
trof fen was door zware beproevingen
in zijn familie.
Julia,na verliet hem piet, stelde zich
De burgemeester van Amsterdam.
Het „Handelsblad" teekent bij het be
richt van de ontslagaanvrage van Mr. W.
F. van Leeuwen als burgemeester van
Amsterdam het volgende aan:
Het moet voor een krachtige persoon
lijkheid, die gaarne ziet dat zijn werk
resultaten heeft, bedroevend en ontmoe
digend zijn te zien, hoe voordracht na
voordracht onbehandeld blijft; hoe de
Raad haast uitsluitend tijd over heeft voor
de behandeling van de grieven van ge
meenteambtenaren of subsidies aan lief
dadige instellingenhoe het werk dat een
stad vooruit moet helpen geen aandacht
krijgt of ongedaan blijft.
En ook het besef dat eenen burgemees
ter van Amsterdam werk wordt gevraagd,
veel en aanhoudend werk, dat niet van
den eersten Mag'straat van Amsterdam
geëischt mag worden men herinnert
zich hoe burgemeester van Leeuwen Zich
in de Eerste Kamer 's Rijks kruier noem
de kan niet medewerken om de liefde
voor het werk en de positie van burge
meester te verhoogen.
In heel veel opzichten zouden wij dus
in de eerste plaats dankbaar moeten zijn,
omdat een man als mr. v. Leeuwen zich
thans reeds 14 jaren mede met het Da-
gelijksch bestuur van Amsterdam belast
heeft: 6 jaren als wethouder, en 8 jaren
als burgemeester. Maar daarom is het
niet minder een groote teleurstelling en
een ernstig verlies voor Amsterdam dat
Mr. v. Leeuwen dit besluit genomen heeft
een besluit waarvan wij zoo gaarne zou
den hopen schoon ons voor die hoop
geen grond is gegeven dat Mr. van
Leeuwen er nog op terug zal komen.
In de gisteren gehouden vergadering
van den Amsterdamschen gemeenteraad
heeft de heer Fabius, als oudste lid, zijn
vreugde te kennen gegeven dat de Bur
gemeester behouden met zijn gezin uit
Amerika is terug gekeerd.
Het dient op hoogen prijs .gesteld te
worden, dat de Burgemeester getoond
heeft zijn particuliere belangen'ten of
fer te willen brengen aan zijn positie en
het is ook voor de burgerij wel aange
naam te hooren welk een hooge positie
gij inneemt.
Voor den Raad is het van groote betee-
kenis, dat aldus de herinnering in Ame
rika aan de moederstad is verlevendigd,
vooral door de wijze waarop dat geschied
is.
Spreker is gelukkig dit te mogen uiten,
maar moet daarbij tevens uiting geven
van het feit, dat over deze gelukkige ge
voelens een schaduw geworpen is door
het bericht, dat de Burgemeester ont
slag heeft gevraagd. Als een electrische
schok is dit bericht door de burgerij ge
gaan.
Het is thans niet het oogenblik daarop
nader in te gaan, maar de Raad zal besef
fen dat dit bericht voor de hoofdstad van
het grootste belang is en met smart en
vreeze is vernomen.
Mr. v. Leeuwen antwoordde, dat het
hem en voor Amsterdam vooral, genoegen
heeft gedaan, dat hij in zijn kwaliteit van
burgemeester van Amsterdam gelijkge-
niet in aanraking met kinderen van haar
leeftijd en kon hare opvoeding met die
van anderen niet vergelijken. Zij bleef
eenvoudig, zacht.
Toen zij de oude talen kende, werd
zij de hulp, de medehelpster van haar
grootvaderNaarmate zijn gezicht ver
minderde, werd zij hem meer onmis
baar. Gezeten bij zijn bureau, vertaal
de zij, las zij aan zijn zijde: dit le
ven scheen haar niet al te ernstigzij
vormde zich langzaam naar al de ern
stige zaken van het bestaan. Op één
punt echter bleef Juliana lang, zoo niet
geheel en al onwetend, dan toch min
stens zeer weinig onderwezen. Mijnheer
Gensenne,- voorbeeld van braafheid en
eer, was meer philosoof dan christen;
zijn geest ontwikkelde zich ten koste
van zijn ziel.
Op het tijdstip, waarop men gewoon
lijk aan kinderen de goddelijke geboden
van het geloof leert, woedde de revo
lutionaire plaag over FrankrijkMen
sprak slechts van geschonden heiligdom
men, geplunderde kloosters, van de Go
din de Rede, die de heilige tempels
onteerde.
„Het altaar des vaderlands" werd ge
plaatst op het altaar, waarin de over
blijfselen der martelaren geborgen wa
ren en waaraan de viering van de heilige
geheimen wijding geeft
steld werd met vertegenwo r van
groote mogendheden. Spr. \va i hoe
vele sympathieën voor ons bleken te be
staan in Amerika en vertrouwt dat zijn
reis voor Amsterdam van belang zal zijn.
Wat zijn ontslag als burgemeester be
treft, dit bericht is vroeger in de bladen
verschenen, dat hem lief is. Maar op dit
punt wenscht spr. niet nader in te gaan.;
Hij is heden nog niet weg en bij een an
dere gelegenheid zal hij er mogelijk over
spreken.
De Raad hoorde dit alles in groote stil
te aan. De tribune zat stampvol.
LEGER EN VLOOT.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de lich
ting der militie van het jaar 1910 17,500
man bedraagt waarvan 12,300 man ter
volledige oefening en 5200 man tot korte
oefening zullen worden ingelijfd.
Van de ter volledige oefening in te
lijven manschappen worden 400 man be
stemd voor den dienst ter zee, met dien
verstande, dat indien op 31 Januari 1911
aan het aandeel van eenige gemeente een
of meer van deze 400 man ontbreken,
de ter vervulling van de plaatsen dier
ontbrekenden op te roepen houders van
de aan de beurt liggende hoogere num
mers niet voor den dienst ter zee zullen
worden aangewezen.
- De majoor H. C. A. de Block, be
noemd bij het 8e reg. infanterie, komt te
Arnhem in garnizoen.
LEIDEN, 28 October.
Bij hetinternationaal kegelconcours in
het Stationskoffiehuis, Prins Hendrikkade,
Amsterdam behaalde Mimosa van hier
den 2de prijs met 290 punten. De ver
eeniging zal mededingen in den eerewed
strijd op Zaterdag 30 en Zondag 31
Oct. a. s.
De heer G. J. van der Maaten,
sinds 1 Januari 1905 adjunct aan de
Stedelijke Gasfabriek alhier, is benoemd
tot directeur der gasfabriek te Schagen.
De le luit.-kwm. H. van de Erve,
van het 9e reg. inf. te Leeuwarden, wordt
1 Nov. overgeplaatst bij het 2e reg.
veld-art. alhier.
De korporaal der artillerie Nieuwen-
huizen, afkomstig uit Hoogmade, had
terwijl hij op een rijwiel langs den Stations
weg reed, het ongeluk te slippen. Hij ge
raakte daardoor onder de tram, ten ge
volge waarvan zijn rechtervoet werd
afgereden.
De ongelukkige werd eerst in het Aca
demisch Ziekenhuis gebracht en is van
morgen naar het Militair Hospitaal ver-
vervoerd.
Dinsdag 26 dezer overleed te Gouda
in den ouderdom van 44 jaar onze vroe
gere stadgenoot de heer J. van der Wateren,
Adjudant-onderofficier bij het 3e Batajon,
4e Regiment-Infanterie.
De priesters waren gevlucht of wer
den vermoordde karren van de Revo
lutie leidden er eiken dag naar het scha
vot, Geröme Gensenne hoorde niet over
heilige zaken spreken dan om ze te be
spotten zijn vader, hoewel de misda
den van de revolutie betreurend, was
een aanhanger van de philosophic van
Jean-Jacques Rousseau, en lachtte de
goddeloosheden van Voltaire toe.
Hij stierf, zijn zoon als wees achter
latend, op een leeftijd, waarop Leze
het meest een verlichten gids no: g
had". Toen de Revolutie onderdrukt was
door eene machtige hand, had et
verstand zijn evenwicht nog niet her
kregen. Onverschilligheid nam de plaats
in van de heiligschennisde kerken wer
den weder geopend, maar de menigte
kwam er langzaam in.
De stem der dichters moest de nieu
we gloed van het geloof te hulp ko
men maar Gensenne, die nooit gevoed
was met het heilig manna leed niet
honger en dorst naar rechtvaardig
heid en licht. Hij wijdde zich met ijver
aan de wetenschap, maakte zich een
naam in de letteren en publiceerde phi-
losophische werken, waarover de weer
klank groot was op dat tijdstip.
(Wordt vervolgd).: