^2T7 BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. Ie Jaargang. No. 23. Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/. cent. Woensdag October 1909. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent; ingezonden mededeeiingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advértentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer JO cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. De leugen-campagne. In een Zwitsersch blad, het „Luzer- Uer Vaterland" van 22 October, vinden we een voortreffelijk artikel, dat in deze dagen van F e r r e r-v er blinding en opzetting tegen de Katholieke Kerk waard is te worden gelezen. We geven er een uittreksel van. De internationale pers aldus genoemd blad gaat prat op haar beschavings zending. Inderdaad is die roeping een schoone, wanneer zij op groothartige .wijze wordt vervuld; wanneer zij eer lijk de waarheid dienen wil; wanneer 1\\ haar krachten wijdt aan de idealen der menschheid en van het Christen dom wanneer zij zonder vrees vooroor- 1 deelen bestrijdt; wanneer zij de bevor dering van beschaving en kunst voor- staatwanneer zij nood en ellende tracht te lenigen en wanneer zij, niet ten laatste, medehelpt-aan de godsdien stige opvoeding der menschheid. Ja, deze roeping is schoon. Maar, wanneer men het beeld der groote pers in deze dagen van Ferrer- opwinding beschouwt, en dat beeld als maatstaf wil aanleggen aan de roeping der pers, welk een klove vindt men dan tusschen haar en de waarheid. Wat een blind lasteren wordt van; dag tot dag vernomen. Wat een gloeien- den haat voelt men dan branden tegen de Kerk, die aan de menschheid toch zoo onschatbare diensten heeft bewezen en nog immer bewijst. Hoe hoopt zich leugen en laster op. Boven het hoofd van een anarchist van de daad, die aan God en het Chris- stendom den wildsten krijg verklaarde; die het leger tot verraad aan het vader land aanspoordedie uit de harten der jeugd eiken eerbied voor het gezag, elke liefdé voor het husigezin wilde rukken die openlijk net bloedig oproer pre dikte en aan zijn leerlingen de kunst leerde om dynamiet, bommen en gift te vervaardigen boven het hoofd van zoo iemand houdt de groote pers haar schild. De vruchten dezer campagne hebben zich bereids in daden geopenbaard. Aanrandingen van priesters, vernieling van kerken, werpen van bommen waren het gevolg. En dan houdt men inzamelingen voor denkstèënen ter eere van Ferrer Te Brussel gaf, voor dit doel, één enkele 25.000 gulden. Dat alles geeft te denken. Want zegt het „Luzern.-Vat." het is tegen de Kerk, dat zich deze fanatieke aanval richt. En nog nimmer rgaat het blad voort heeft deze pers haar gloeienden haat tegen de Kerk zoo open en zoo overmatig doen kennen, van af de leidende orgaan tot de klein ste, keffende blaadjes toe. Het moei wel duidelijk fijn, naar welk doel deze Pers streeft. Dc csgen moeten wel opengaan, en 'm- za! tot de erkenning moeten ko men, dat men in de veel geruchtmakende 'Ferrer-historie is misleid door de Pers, [die dezen anarchist heeft verdedigd; bedrogen door hen, die dezen revolu tionair als troef tegen het „clericalis- flie", .tegen de Katholieke Kerk hebben ben willen uitspelen. Burgemeester Mr. W. F. van Leeuwen vraagt ontslag. Naar uit 's-Gravenhage gemeld wordt heeft de heer Mr. W. F. van Leeuwen aan H. M. de Koningin ontslag gevraagd als burgemeester van de gemeente Am sterdam. Een vlugschrift over de Ferrer- agitatie, Bij het Centraal- Bureau der K.S.A. is 'een Vlugschrift ter Perse, dat een be- oordeeling bevat van de Ferrer-agiiatic jen waarin zal worden aangetoond, dat de beweging niet voortspruiten kan uit gekrenkt rechtsgevoel, dpch al leep ge richt is op de b' e s t r ij d i n g van de Katholieke Kerk. Moge dit pakkende Vlugschrift in groote massa's verspreid worden onder ons Roomsche volk dat door de herrie der tegenpartij in de war dreigt ge bracht te worden. De Plaatselijke Co- mité's van de K.S.A. zullen hiervoor zeker hun best doen. Maar ook andere vereenigingen, als Kiesvereenigingen, Propaganda-clubs, Jonge Gardes, enz. zullen een goed werk doen, wanneer zij, voor een ruime verspreiding van dit leerzame Vlugschrift zorgen. De prijs (1 ct., bij groote getallen korting) behoeft hun waarlijk niet af te schrikken. GOUDA. Het bestuur der „Vereeniging de Ambachtsschool Gouda" heeft mede- deeling ontvangen, dat de Provinciale Staten van Zuid-Holland een jaarlijksch subsidie hebben toegezegd van f 3000 en dat de Minister van Binnenlandsche Zaken op de Staatsbegrooting voor 1910 heeft gebracht een eerste jaarlijksch subsidie van f 13.000, zoomede eene bijdrage voor eens van f 2000, in de kosten van eerste inrichting der school. Het bestuur hoopt nu binnenkort over te gaan tot aanbesteding van den. bouw en het tweede halfjaar van 1910 de Am bachtschool te kunnen openen. L1SSE. Op eene tot nog toe onver klaarbare wijze geraakte gistermorgen een goederenwagen los van de tram, welke half tien van Lisse naar Leiden vertrekt. Aan de eerste Poellaan geraakte deze wagen los en eerst te Sassenheim werd men het gewaar. Er zat dan niets anders op dan terugstoomen, wat dan ook ge daan werd om het verlorene weer op te zoeken. Daar deze tram uitsluitend be last is met bollen- en goederenvervoer ondervond de dienst geen vertraging. Wegens te geringe deelname aan het voorbereidend militair onderricht gaat deze cursus dezen winter niet door. Gisteravond is alhier de Rijkstuin- bouw-wintercursus geopend. Hierbij wa ren tegenwoordig de Commissie van toezicht en het hoofd van dezen cursus den heer J. Beumer, hoofd der openbare school te Sassenheim. Alle nieuwe leerlingen ervan, 20, waren tegenwoordig, benevens die leerlingen, die op den vorigen cursus een diploma hadden behaald. De heer H. 2ijp, voorzitter der commissie, opende dezen cursus, en heette de leerlingen hartelijk welkom, waarna door hem met een toepasselijk woord de diploma's aan de oudleerlingen werden uitgereikt. De leerling M. Meskers wenschte dat er een rooster of leerplan werd vastgesteld. De heer Beumer gaf hem. hierop een ant woord,' waarmee de heer Meskers te vreden was. Na eenige besprekingen van algemeen belang werd medegedeeld, dat op Dinsdag-avond door den heer Loer der van Sandpoort de practische les zal worden gegeven, op Woensdagavond door den heer C. H. Geevers van Haar lem in de scheikunde en op Vrijdag avond door den heer J. Beumer van Sassenheim in de plantenkunde. Laten wij hopen, dat de leerlingen van dezen cursus standvastig de lessen zullen vol gen en beseffen, dat dit is in hun eigen welbegrepen belang. NIEUWVEEN. Vergadering van de afdeeling Nieuwveen, Zevenhoven en Omstreken van de Zuid-Holl. Vereeniging „Het Groene Kruis" ten huize van Mej. de wed. van Vliet alhier op Maandag 25 October 1909, 's avonds 7 uur. Voor zitter de heer F. M. Baud. Aanwezig 9 leden. De voorzitter opent op de gebrui kelijke wijze de vergadering,} waarna de notulen der vorige vergadering wor den voorgelezen en onveranderd goed gekeurd. Bij de behandeling van de agenda voor de algemeene vergadering sluit de meer derheid der leden zich aan bij een voor stel der afdeeling Alphen enz. in zake de bijdrage der afdeeling aan de kas van de hoofdvereeniging voor 1910. Tot afgevaardigde naar de algemeene vergadering, welke op Donderdag 28 Oct. a.s. te Rotterdam zal gehouden worden, wordt aangewezen de neer Dr. A. N. Ch. Beek te Zevenhoven, die de benoeming aanneemt. Ten aanzien der benoeming van drie leden van het Hoofdbestuur wordt de afgevaardigde in de keuze vrij gelaten. Ntets meer aan de orde zijnde, wordt de vergadering circa 9 uur gesloten. - Op de gister gehouden vrije najaars- markt zijn geen runderen aangevoerd. De Raad dezer Gemeente vergadert op Vrijdag 29 October a.s., 's avonds te acht uur. De agenda luidt: 1. Ingekomen stukken. 2. Afloop huur van de aschwerf. 3 Verhuring grond nabij aschschuur, aan de maatschappij tot detailverkoop van petroleum „De Automaat". 4. Benoeming personeel voor de her halingsschool. 5. Aanvraag grond voor een urinoir. 6. Behandeling der Begrooting van inkomsten en uitgaven voor 1910. NOORD WIJ KERHOUT. Dinsdagmorgen werd alhier bij afslag verkocht de bouw- manswoning „Schimmelpenninck", eige naar de heer H. Oostdam. De verkooping was zeer druk bezocht. Perc. I bleef voor f 9000 aan H. Oostdam. II f 3600 B. Meeuwenoord III f5150 C. Westerbeek. IV Dinsdag j.l. bij opbod verkocht voor f 3500, werd met f 500 ver hoogd en metf 20 afgemijnd door P. Heemskerk, samen f4020. V werd met f2 afgemijnd door C. Bouwmeester, dus verkocht voor f 2402. VI, Dinsdag j.l. bij opbod verkocht voor f2450, werd met f150 ver hoogd door P. Brarna, te zamen f 2600. VII, Dinsdag jl. bij opbod verkocht voor f 2950, werd met f 200 verhoogd door M. v. d. Veld, te zamen f3150. VIII bleef voor f 2850 aan M. v. d. Veld. „IX f2500 C. Alkemade. X f 3500 M. v. d. Veld. XI f 1350 J. Parievliet. XII f 3000 M. v. d. Veld. XIII werd met f5 afgemijnd,gekocht dus voor f3105 doör P. Warmerdam. XIV bleef voor f 3800 aan C. Alkemade. XV f3950 id. XVI f6150 J. Speet. XVIÏ f2450 id. XVIII f2900 E. Hogervorst. XIX f3600 E. Oostdam. XX, bij opbod verkocht voor f 3750, werd afgemijnd door E. Oostdam op f30, te zamen f3780. XXI, bij opbod verkocht voor f 4500, werd afgemijnd door C. Wester beek op f2, te zamen f4502. De geheele woning werd ingezet op f 70250, bracht bij verkoop bij opbod op f76450, nu bijgekomen f909. Totale op brengst f77359. OEGSTGEEST. Voor het akte-examen in de vrije- en ordeoefeningen der gym nastiek slaagde de heer W. B. van Kam pen alhier. WASSENAAR. Veiling van 26 October 1909. Notaris W. J. M. de Bas. Drie huizen Schoolstraat G. Gardien f2100. Een perceel bouwgrond G. Gardien f 800. Een perceel bouwgrond P. v. d. Holstf725. Een perceel bouwgrond G. Gardien f 1300. Een huis, Schoolstraat, P. v. d. Holst f 1250. WARMOND. St. Cecilia, onze R. K. Muziek- Zang- en Tooneelw tig heeft gisteravond haar laatste i ng van dit vereenigingsjaar gegeve. af deeling Zang is ditmaal niet opgetreden. Het instudeeren van een toepasselijke cantate voor de a.s. inwijdingplechtigheid der nieuwe school, en een Weihnachts- cantate van Hallen voor de Kerstuitvoering, heeft allen tijd in beslag genomen. De muzikanten en tooneelisten haddën dus alleen de taak van den avond op zich' en het moet gezegd worden, ze hebben zich er goed van gekweten. Zonder over drijving kan van demuz/eArgezegd.worden, dat zij zeer goed was. „Renata", „Fian- Qailles" en een Fantaisie sur l'opera „la fille du Regiment", waren drie nummers, die voor het eerst ten geh'oore werden gebracht en ze voldeden ons zeer. De tenor-saxophoon blijkt een prachtige aan winst te zijn. Het is nu net een jaar geleden, dat de Caecilia-harmonie haar eerste concert gaf en wij wenschen den directeur, den heer Vink en de muzikanten geluk met het succes, wat zij in één jaar tijd wisten te bereiken. Na de pauze kwamen de tooneelisten aan den beurt. Toen wij het program voor het eerst zagen, dachten we: „nu we hebben wel eens een mooier repertoire gehad". Maar wat is het ons meegevallen Een tooneelstukje werd wel is waar niet gegeven, maar de voordrachten, die ge daan zijn, waren eenig mooi. Daar heb je b. v. „Het oudje v. d. Diaconie" Heb je ooit zoo'n pracht-iype gezien; En koka- dorus met z'n cïieffie! Beiden waren weer uitstekend in hun rol en hebben 't publiek kostelijk geamuseerd. In „kermis pret" bleek een der acteurs, die voor 't eerst bij ons ophad, over werkelijk uit stekende tooneelgaven te beschikken. Hij zal, hopen we, ons nog dikwijls laten smullen van zijn komische voordracht kunst. Zijn broeder, tijdelijk alhier uit Duitschland vertoevende, heeft door zijn welwillende medewerking niet weinig bijgedragen tot het succes van den avond. En woord van dank en hulde nog aan den grimeur, die zijn kunst, weer opper best toonde te verstaan en aan den pianist, die voor de begeleiding der zangstukjes op onberispelijke wijze zorg droeg. Naar wij vernamen worden voor een volgende uitvoering „Rovie Sander", een prachtig blijspel van Justus van Maurik en de jaarlijksche Thomasvaer en Pieter nel (reeds het 5e optreden) in studie genomen. Ook zal men waarschijnlijk dit seizoen nog een drama opvoeren van Prof. Smit en De Rijk, getiteld „Mero- dates." Onze mannetjes gaan nu weer met moed aan den gang om hun reputatie op de planken te handhaven en te ver- hoogen. Onbrandbare rieten daken. Eenigen tijd geleden werd medege deeld, dat men er in Duitschland in ge slaagd was rieten daken te vervaardigen, die alle voordeelen boden van de gewone, doch het nadeel van groote brandbaar heid misten. Een schilder te Worp swede heeft zich voor deze dakbedekking geïn teresseerd en weten gedaan te krijgen, dat het verbod om in bebouwde kommen rieten daken toe te passen voor de ge prepareerde bedekking werd opgeheven, terwijl ook assurantie-maatschappijen geen bezwaar meer hebben alsdus toe geruste huizen te verzekeren. Hier te lande interesseerde de heer R. Tutein Nolthenius zich voor de zaak en hij begaf zich naar Worpswede om inlichting. Zijne bevindingen deelt hij mede in het „Bouwkundig Weekblad", en daar wij het hier een groot natio naal en artistiek belang geldt, vestigen wij de aandacht op zijn artikel. Het stroo en riet wordt voor de Worpsweder daken eenigszins anders toegepast dan voor de gewone dakbe dekking. Men maakt er platen van, die binnen een houten raam zijn besloten, en onbrandbaar worden gemaakt met een mengsel van leem, water, gips en ammoniakwater uit de gasfabriek. De uitvoerige beschrijving kan men vinden in een bij den Verschönerungsverein te Worpswede verkrijgb^e brochure „Das feuersichere Strohdach". Het onbrandbare stroodak is oor spronkelijk door een Mecklen burgschen landbouwer voor eigen gebruik uitge vonden. De uitvinding zoude echter niet verder gekomen zijn, indien niet de heer Hans am Ende toevallig moeite had gehad met de Berlijnsche brandweer. Iiem was op gedragen door zijne Worpsweder colle ga's het exposeeren hunner schilderijen in een afzonderlijk: gebouwtje op een Berlijnsche tentoonstelling. Hij liet op dat gebouwtje, om in het karakter der streek te blijven, een rieten dak zetten. En nu was Holland in last. Gelukkig stelde de brandweer zich tevreden met het doen begieten van het strooiendak met waterglasDoch de heer am Ende zelf was niet tevreden, en toen hij hoor de dat iemand in Mecklenburg een on brandbaar dak had uitgevonden, toog hij er heen, leerde de wijze van doen en maakte het pasklaar voor Worpsweder toestanden. Daar werd toen een proefdak opge steld. Een breedte van vier meter werd gedekt met een aldus onbrandbaar ge maakt strooien dak naar den oorspron- kelijken uitvinder Gernentzdak genoemd. Daarna één meter breed niet aange streken pannendak, weer een ineter Ger nentzdak. Vervolgens een meter breed dak met niet aa ^e L eken cementpan ne/i. Nogmaals ee,n meter breed Gernetz- asphaltpapier op een bebording van 2 cM. dikte, en ten slotte over 3 M. breed te een gewoon dak, dik 0.20 M., met teenen gebonden. Het gebouwtje bleef een jaar lang zoo staan, toen werd er een groote mas sa teertonnen, stroo, rijshout enz. on- dergestapeld en dit alles aangestoken 4n, tegenwoordigheid van hooge gewestelij ke autoriteiten, regeeringsbouwmeester, architecten enz. Uit deze proef bleek dat het Gernentz dak het feitelijk van alle bedekkingen! het langst uithield. Wat ook van betee- kenis mag genoemd worden is, dat hoe wel het dak dan toch een geheelen win ter over had gestaan, zich geen loop and vuurtje over de oppervlakte van het stroo vertoonde (F'lugfeuer). Wel bleek' het en ook dat is vooral voor land bouwers van belang poreus te zijn gebleven want de rook vond een uitweg door het stroo heen. Ten gevolge van dezen gunstigen uit slag heeft de Regeeringspresident in Stade voor deze soort onbrandbaar gemaakte daken het bouwverbod opgeheven. En wat van niet minder beteekenis is, de Hannoversche brandwaarborg-Mij. heeft evenals de brandwaarborg-Mij. der kleine Mecklenburgsche landbouwers de verze keringspremie voor dit Gernentzdak ge lijk gesteld met die voor harde daken d.i. pannendaken). Het" doel dat de heer Hans am Ende zich voorstelde, is dus volkomen bereikt. Sedert zijn nog andere proeven elders genomen, die eveneens goed gelukten, en thans worden onder toezicht van profes sor Fr. Pfaff te Freiburg in Baden en onder Landrat Rogge te Tcndern in Slees- wijk eveneens proefdaken gebouwd, ten einde allerwege in Duitschland deze wij ze van werken ingang te doen vinden. De heer Nolthenius gelooft, dat ook in Nederland het Gernentzdak zoo heet het een groote toekomst heeft Hij zegt daaromtrent: Het aantal rieten daken in ons land is nog zeer groot, en het is zeker in het alge meen belang, dat deze bedekking behou den blijft. En voor onze architecten kan het bij den bouw van eenvoudige, kleine villa's een welkome afwisseling zijn. Zelfs voor grootere huizen is het een zeer pas sende dekking. Doch om boeren en bui tenlui, én vooral de brandwaarborgmaat schappijen, te overtuigen, dat het middel probaat is, verdient het aanbeveling hier te lande evenals in Duitschland, een proef dak te bouwen en dit in tegenwoordigheid van autoriteiten, afgevaardigden van land- bouwmaatschappijen, arciiitecten, en assu radeurs in brand te steken. Dan zullen aller oogen geopend worden. Maar ikj acht het zeer wenscheliik dat een dergelijk' proefdak gemaakt worde niet enkel vol gens het Worpsweder recept, maar ook onder toezicht van den Worpsweder1 meesterdakdekker Viebrock, die dan met een de kunst aan onze Nederlandsche dak dekkers leeren kan. Enkele dagen zijn daartoe voldoende, en de daaropvallende kosten zijn niet groot. Moge weldra een dergelijke proef ge nomen worden, want het geldt hier inder daad een groot nationaal belang. Duizen den guldens kunnen er door uitgespaard worden op de assurantie-premiën en me nig menschen- en dierenleven kan er door behoud ;n blijven, om niet te gewagen van het artistieke belang, dat zeer zeker zich ook mag doen gelden. Ingezonden Mededeeiingen, 30 cent per regel. F. A. DAMEN Wijnhandelaren - Hofleveranciers. Kantoor Burgsteeg (13' Academienieuws. LEIDEN. Voor het candidaatsexamet in de rechten slaagde de heer L. W. H de Leeuw. Kerknieuws. 121/J-jarig Priesterfeest. Op schitterende wijze vierde heden 27 October, het Seminarie Hageveld he

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1909 | | pagina 1