Ie Jaargang
No. 6.
BUITENLAD.
De Erfgenamen van Judas.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Bureau OSJE5E SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V* cent.
Do liderdag
October
1909.
mi
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bi] contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Uit cSe Pers.
Breukelen.
Wat van het begin af te duchten viel is
geschied: Breukelen heeft den Katholiek
niet gekozen.
Er waren bemoedigende voorteekenen
baron De Wijkerslooth was een populair
"candidaat; anti-revolutionnairen en chris-
'telijk-historischen >varen elkaar .voor de
eerste stemming fel te lijf gegaan; liberale
bladen pleitten vóór den Katholiek en te
gen versterking der Kuyper-fractie.
Slechts één ding hadden de Katholieken
;tegeny» maar een kapitaal ding, ze vormen
'geen meerderheid in het district.
En nu wil de harde rekenkundige regel,-
een regel welke slechts een hoogst enkele
Uitzondering toelaat,- dat een Katholiek
niet verkiesbaar is in een district waar
zijn geestverwanten beneden de 50 per
cent blijven.
Breukelen heeft dezen regel met nadruk
bevestigd.
Ook heeft Breukelen op voor de j,ge-
loovige protestanten" verblijdende wijze
de uitspraak van de „Standaard" be
schaamd,- dat de liberalen in en buiten
de Kamer aan den Katholiek boven den
geloovigen protestant steeds de voorkeur
plegen te geven.
Het omgekeerde is eer het geval.
Ook daarom leert het gebeurde te Breu
kelen, dat de Katholieken een dergelijke
proefneming eventueel niet moeten her
halen: de uitslag zou te Loosduinen, te
Katwijk,- te Hilversum dezelfde zijn.
De uitslag bevestigt tevens,- dat men
te Breukelen beter had gedaan de proef
neming, niet te wagen.
Want het is niet zooals gemeenlijk
wordt voorgesteld een eerlijke,- zelfs
vriendschappelijke krachtmeting tusschen
de groepen van rechts, het is eenvoudig
het aanstellen der liberalen tot scheids
rechters.
Voor één keer zal dit de coalitie geen
afbreuk doen, maar bij herhaling zou het
toch niet geheel zonder gevaar zijn.
Wil men aan den, voor de Katholieken
niet aangenamen toestand, bon gré mal
mal gré anti-revolutionnairen, en christe-
lijk-historischen in het bezit te laten van
districten, 'die hun niet toekomen, een
einde maken, dan zit er niets anders op
dan mee te werken tot de spoedige in
voering van evenredige vertegenwoordi
ging. (Huisgezin).
tPr-snifcrijS-e,
De b'isschop van Grenoble, Mgr. Hen
ry, sprekend-van het monopolie van on
derwijs der Fransche regeering, heeft
deze zeer gewichtige volgende woorden
Uitgesproken
„Zoo men de pretentie moest heb
ben (zooals M. Briand dat onlangs in
een Ministerraad heeft doen vermoeden,
om door dit monopolie alle Katholieke
kinderen van Frankrijk een systeem van
opvoeding voor te schrijven, waaruit de
FEUILLETON.
6)
Maar ten spijt van haar ongeluk, was
Ina mij dierbaar, 't Kostte mij meer dan
ik u zou durven zeggen, om haar over te
laten aan de zorgen van 'n vreemden ge
leerde, maar. het hevig geschreeuw, dat
zij liet hooren, de drang, die haar dreef
naar het vuur en haar misschien onwe
tend tot een daad van wilde wraak had
gebracht, maakten voor mij een wet om
haar van hare kinderen te scheiden. Deze
waren te jong om lang de herinnering
aan hun moeder te bewaren, nadat zij
het huis verlaten had, waarvan zij on
langs de vreugde uitmaakte, bleven de
dierbare kleinen ongerust en bedroefd
gedurende verscheidene dagenmaar de
ontspanningen ontrukten spoedig uit hun
gedachte het beeld van haar, die ik niet
kon vergeten. Buren, die onze vrienden
waren, boden ons gastvrijheid aan, tot
dat wij onzen intrek konden nemen in een
huis, gelegen in Saint-Pierre, dat een deel
uitmaakte van mijn erfenis. Pampy hield
zich veel op met Cyrillus en Marie-Ange
lina, het lachen kwam op hun lippen en
ik hoorde weer opnieuw hun gezangen.
Later,, wanneer zij mij over Ina spraken,
godsdienst meer en meer zou zijn uit
gesloten': waarbij de onderwijzers vol
komen Vrijheid zouden hebben, om het
geloof hunner leerlingen te bestrijden
en' te Versmaden, dan zal het onze plicht
wezen, als Fransche bisschoppen ons
te herinneren, dat het onze roeping is,
alles in het werk te stellen, tot vervul
ling onzer zending. Al moeten wij, zoo
'men ons er toe dwingt, er toe over
gaan, om met het interdict te treffen,
de katholieken en de opvoedingsgestich
ten, waar ons katholicisme volstrekt
geen' waarborg meer vindt, wij zouden
niet aarzelen."
Duitscfaland.
Een wetgeving die aanbeveling voor
Nederland verdient en ons van de plaag
der vliegende winkels en andere oneer
lijke concurrentie zou verlossen, geeft ons
Zwaben ten voorbeeld.
Volgens bekendmaking van 24 Sept.
I9O.Q moet het begin van iederen uitver
koop, met uitzondering van gewone sei
zoen en inventarisuitverkoopen, bij de
politie gemeld worden. Verder moeteen
lijst der uitteverkoopen voorwerpen in
geleverd worden. Dit moet minstens 8
dagen voor het begin geschieden.
Slechts tweemaal 's jaars mogen sei
zoen- en inventarisuitverkoopen gehou
den worden en hoogstens twee weken
'duren'. De eene mag slechts tusschen
1 Januari en 15 Februari, de ander tus
schen 1 Juli en 15 Aug. plaats hebben.
Een „Godslastering" noemt de libe
rale „Tagliche Rundschau", dat de Cen
trumsmannen in Stuttgart op het zingen
van de Marseillaise door de socialisten
met het lied: „Deutschland, Deutsch-
land über alles" geantwoord hebben.
Derhalve is het in de oogen van den
leider der „Tagliche Rundschau" de ge
wezen Katholiek Rippler een godslas
tering als de Centrumsmannen een va-
derlandsch lied zingen.
Onbeschaamder kan het niet.
Italië.
Een verzinsel.
De „Nieuwe Rott. Ct." wist mee te
deelen „dat de Paus diep is getroffen
door den tragischen dood van zijn nicht
Annetta Sarto, die volgens de bladen
te Rome, te Milaan zelfmoord heeft
gepleegd in een vlaag van godsdienst
waanzin."
Dan volgt het verhaal van den zelf
moord. Mej. Sarto overgoot zich met
petroleum, en stak zich in brand.
De correspondent der „Daily Mail"
te Rome, heeft een onderzoek naar dit
verhaal ingesteld en seint nu aan zijn
blad, dat het jonge meisje van den
naam Sarto, die zich onlangs in Lom-
bardije gezelfmoord heeft, geenszins een
nicht van den Paus is en dat zij in
geen enkel opzicht met den Paus ver
want is. Er is hier alleen een eenvou
dige gelijknamigheid in het spel.
„Dat de Paus diep getroffen is door
den tragischen dood van zijn nicht" is
dus louter fantasie van liberale dag
bladcorrespondenten
antwoordde ik hun dat zij dood was.
Waarom deze droevige leugen ant
woordde Maloeuvre.
Is mijn vrouw niet dood voor allen?
Voor den echtgenoot, die nooit getroost
is, voor de kinderen, die haar nooit moe
ten zien? En, dan, als ik de waarheid had
gezegd, denk eens, mijn vriend, welke
gevolgen een zoodanige bekentenis had
meegesleept? Wie weet of de gedachte
aan de krankzinnigheid van hun moeder
hen niet had verschrikt? Herinner u, dat
Ina van haar ongelukkigen vader een er
fenis had, die misschien....
Ach, zwijgl riep Maloeuvre, met
schrik.
Die gedachte verteert mijzij doet
mij wanhopen; zij blijft bij mij om mij
nooit meer te verlaten. Indien mijn
vrouw kalm was gebleven in haar wo
ning, dan had deze gedachte nooit mijn
geest bezig gehouden. Maar de krank
zinnigheid, deze overgeërfde krankzin
nigheid boezemt mij schrik in voor de
kinderen, die zij mij heeft nagelaten.
Iederen keer als een voorbijgaande ver
warring hun gezicht verandert of een
traan rolt In hunne oogen, dan huiver
ik bij de gedachte aan het gevaar dat
hen bedreigt
Hoewel ik getrouw voor mijn vrouw
eene teederheid bewaard had, die zij
met haat beantvyopfdde, en ik het een
De Paus is nagenoeg .weer her
steld. Hij heeft Dinsdag reeds weer
eenige audiënties verleend.
êlpsmSe*
Het kruis en de halve niaan.
Bij order van den sultan ontvangen
de barkas van Guraga versterkingen. De
Guelaya's zenden, om meer vrijheid van
handelen te hébben hun gezinnen, troe
pen en proviand naar het Zuiden van
Selouan. De marabouts verspreiden zicb
onder de stammen en veroorzaken door
hun activiteit groote gisting. De gezan
ten van Mouley-Hafid doorkruisen de
bergen van het Riff, haat predikend
tegen het overwinnende Spanje.
De Caïd Omar Metalsi roept openlijk
de Muzelmannen op tot den oorlog te
gen de Christenen. Hij vaardigt opge
wonden proclamaties, uit. Hij vervult een
zending om door het fanatisme Marok-
kaansche troepen op Melilla te storten,
waar zij slechts kunnen breken op de
Spaansclie bajonetten, als generaal Ma
rina maar voorzichtig genoeg blijft.
Het is van groot belang dat Spanje
zijn veroveringen op Marocco definitief
bevestigt. Het vertegenwoordigt de ka
tholieke beschaving op de Afrikaansche
kust. De vaandels die het plant op den
drempel der Moskee's zijn nieuwe krui
sen. Nu staat de Christenheid tegen
over het mahomedanisme, welles fana
tieke gruwelen de wereld met schrik
vervullen, wanneer ze toevallig bekend
worden, en toch kent men nog niet het
honderste deel der barbaarsc'nheden van
den sultan.
De Algerijnsche expeditie der Fran-
schen hebben een eind aan de zeeroove-
rijen gemaakt. Marokko kan niet in het
gezicht van Europa blijven liggen als
een voortdurende bedreiging van de vei
ligheid der naties en een bloedige be-
Ieediging voor de Christelijke bescha
ving.
Den Spanjaarden komt de eer toe
een nieuwen kruistocht aan te voeren.
Taarfeije.
Men seint uit Konstantinopei aan het
„Berl. Tsgebl." dat, bij een siag tusschen
de Turksche troepen en de legerbenden
van twee oproerige sjeiks in de streek
van Aszir (Arabië), aan beide zijden zeer
groote verliezen werden geleden.
Er is sprake van 7000 dooden en ge
wonden.
Koninklijke Besluiten.
Eervol ontslag uit den militairen
dienst is verleend, ter zake van lang-
durigen dienst, met ingang van 1 No
vember 1909, aan den generaal-majoor
van den grooten staf J. D. N. De
F r e m e r y, commandant der Stelling
van 't Hollandsch Diep en het Volkerak
aan den kolonel van den staf der ar
tillerie W. A. P. F. L. Rovers, hoofd
der IVe afdeeling van het Departement
van Oorlog; aan den kapitein F. H.
bittere troost vond haar te bezoeken in
het sanatorium van Docter Desalme, ge
voelde ik mij toch gedrongen Martinique
te verlaten, toen de leeftijd van mijne
kinderen mij een plicht werd aan hunne
opvoeding te denken. Desalme ontving
een vast geld, dat hem veroorloofde
aan de minste wenschen van Ina te vol
doen eene negerin, Olympia, haar voed
ster, bleef aan haar dienst verbonden
en ik kwam met den geneesheer over
een, dat op een brief, die mij hetzij
een verbetering hetzij een vermindering
van den toestand van de zieke zou mel
den, ik mij haasten zou bij haar te ko
men.
De verandering van plaats, het gezicht
van mijn zoon en mijn dochter en de
vreugde, die ik van hen genoot verzach
ten mijn verdriet; ik werd ook gewoon
aan de gedachte dat zij dood was. 'Hun
verstand ontwikkelde zich om er trotsch
op te zijn naast hen wedijverden miss
Emily en Lucien Lavergne in ijver, en
Pampy, dat voorbeeld van dienaren, ver
liet ,hen nooit
Het vreeselijk geheim van de ziekte
van hun moeder, aan allen onbekend,
kon slecht op hun werken. Ik zag Cyril
lus volwassen worden, als ook Marie-
Angelina en ik koesterde de hoop dat
niets mijn reeds gebroken leven zou
verstoren ,toen een brief mijn wond >ye-
Lambert, van het 2e regiment in
fanterie; aan den kapitein der inf. C.
Beklter, administrateur van het mili
tair hospitaal te 's Gravenhage, allen
op hun aanvrage; aan den kolonel L.
W. v. Hoek, commandant van het 5e
regiment infanterieaan den kolonel
van den staf der artillerie W. A. So-
denkamp, inspecteur der vesting-ar
tillerie en aan den luit.-kolonel' j. M.
Van Stein Callenfels, van het
lie reg. inf.
Tot leeraar aan de Rijkslandbbuw-
winterschool te Yeendam is benoemd
J. Woldendorp te Kclhorn.
Herziening Indisch Recht.
Door de heeren mr. j. H. Carpen-
tier Ailing, hoogleeraar te Leiden, mr.
Ph. Kleintjes, leeraar aan de Nederl.-
Indische Bestuursacademie te 's Gra
venhage, mr. C. Vollenhoven, hooglee
raar te Leiden, en mr. W. A. P. F. L.
Winckel, oud-president van het Hoog
Gerechtshof van Nederl.-Indië, te 's
Gravenhage, zijn in een boekdeeltje
van 116 bladzijden de resultaten neer
gelegd van him studie en gemeenschap
pelijk overleg in zake verbetering der
Inlanders, o. a. Christen-inlanders. Het
bevat drie wetsontwerpen, met vier
daarbij noodige verordeningen, welker
vaststelling aan het in werking treden
van die wetten zou moeten voorafgaan,
en zeventien verordeningen, welker
vaststelling terstond na het in werking
treden van die weten aan de orde moet
komen.
Hofberichten.
De heer J. T. Cremer, de Regeerings-
afgevaardigde bij de" Hudsonfeesten te
New-York, is, blijkens een part. corr.
in de „Maasbode", de eerste Nederlander,
na Prins Hendrik, die de eer genoot,
een kus te drukken op het handje van
Prinses Juliana. Dit tafereeltje speelde
zich af, toen de.heer Cremer, voor zijn
vertrek naar New-York, door H. M. de
Koningin op het Loo ontvangen werd.
Toen het Prinsesje hem getoond werd,
strekte het een handje naar hem uit en
hij kon de bekoring niet weerstaan, om
er een kus op te drukken, waarop H.
M.' de Koningin hem lachend vertelde,
dat hij de eerste man was, die de eer
had genoten, het handje der Koninklijke
Prinses te kussen.
Mr. Veegens directeur-generaal van
den landbouw?
Uit Den Haag wordt aan de „Courani"
gemeld, dat de oud-minister en ex-Kamer
lid mr. J. D. Veegens zeer waarschijnlijk
den heer Lovink als directeur-generaal
van den landbouw zal opvolgen.
Als hoofdpersoon bij de maskera
de van het Leidsche Studentencorps in
1910 zal optreden de heer W. F. Tromp
Meesters.
Ook de gouden Statiekoets, die laat
stelijk in Groningen bij de lustrum
der kwam openen.
Kwam hij uit Martinique?
Ja.
Wat bericht u dokter Desalme?
Dat Ina erin geslaagd is het sana
torium te ontvluchten.
Had zij het verstand teruggekre-
gen?
Helaas neen, ofschoon de voor
bereidselen tot haar vlucht getuigen
van eenig overleg, bezit zij niet het
verstand, nog niet eens de kalmte. Heeft
zij aan een gebiedend verlangen naar
vrijheid gehoorzaamd? Of dreef het in
stinct haar naar plaatsen, waar zij ge
lukkig geweest was? Desalme heeft te
vergeefs een onderzoek laten instellen
in den omtrek, geen spoor van de vluch
teling is gevonden
En nu vroeg Maloeuvre.
Ik ga vertrekken, zeide Pont-Jou-
bert, zich oprichtend.
Wilt ge naar Martinique gaan.
Ja.
Dat is onverstandig, mijn arme
vriend 1
Neen, dit is mijn plicht en ik heb
vervuld, wat ik als zoodanig be
schouwde.
Denk wel na, zeide Malouvregij
erkent dat 't onderzoek, onmiddellijk na
de vlucht van uw vrouw ingesteld, zonder
resultaat is gebleven en gij hoopt te sla-
feesten werd gebruikt, is wederom hier
teruggekomen.
1 Joanna Kortman, concertzangeres,-
alt, leerlinge van mevr. De Haan-ManD
farges, zal met medewerking van den
gunstig bekenden violist Arthur Mou-
nier Harper, een tournee door ons land
maken.
Mejuffrouw A. Vink zal hen begelei
den.
Voor "Leiden is het concert voorloo-
pig vastgesteld op 26 October.
Bij beschikking van den Alinister van
Binnenlandsche Zaken, is te rekenen vaq
4 October, op hun verzoek, eervol ont
slag verleend als prosectoren bij de ana
tomie aan de Rijksuniversiteit alhier, aan
de heeren A. Pijper en W. A. Kop en zijn
voor het tijdvak van 16 October tot en
met 31 December als zoodanig benoemd
de heeren W. de Jong en A. J. F. Ouden
dal.
Bij het te 's Gravenhage gehouden
examen voor den rang van vaandrig bij
het Reservekader zijn van het 4e Regi
ment Infanterie geslaagd dè reserveser
geanten P. A. Kouwenhoven, A. W. Tapper
en D. van Muilen.
Onder voorzitterschap van Mr. J. A.
F. Coebergh werd gistermiddag half 5
de algemeene vergadering gehouden van
de Leidsche Maatschappij van Weldadig
heid. Uit het daarop uitgebracht jaarver
slag van den secretaris dr. A. W. Kroon
bleek, dat f 5225 aan ondersteuning werd
uitgegeven. De arbeiderswoningen wer
dén dit jaar flink verbeterd, waarmede
eene uitgave van f 4500 was gemoeid.
Van het informatiebureau werd een
iets drukker gebruik gemaakt dan het vo
rig jaar. De hulpbank had op 1 Januari
aan leeners te vorderen f 16.112,85. Er
werd in 1908 uitgeleend f 29.036,80 en
terugontvangen f 26261,69. Verschillende
buitengewone giften werden ontvangen.
De heeren C. Peltenburg Pzn. en Mr. "R.
A. Pijnacker-Hordijk zagen zich genood
zaakt als medewerkers hun ontslag te ne
men.
Het Hoofdbestuur is thans als volgt
samengesteld: mr. J. A. F. Coebergh,
voorzitter; mr. J. H. Goudsmit, vice-
voorzittermr. J. Th. C. Virufy, the
saurier M. C. F. J. Cosijn, G. Ger-
lings, prof. mr. J. E. Heeres, E. J. Ie
Poole en dr. A. W. Kroon, secretaris.
AALSMEER. In de vergadering van
den Raad kwam onder de ingeko
men stukken, een besluit van Gede
puteerde Staten dezer provincie voor,
houdende eene afwijzende beschikking
op een raadsbesluit om dispensatie tot
het, met ingang van 1 Junuari 1910
doen geven van onderwijs in vak j. aan
de openbare lagere scholen in de ge
meente. Als motieven had de Raad in
zijn besluit aangevoerd, dat geen loka
len noch overdekte speelplaatsen, voor
dat doel aanwezig waren.
Verder een adres van het hoofdbe
stuur van de algemeene vereeniging
voor Bloembollencultuur te Haarlem tot
en met 16 Mei 1910 te Haarlem te
houden tentoonstelling. Mede wordt
gen en zult het werk beginnen verschei
dene maanden na dit ongeluk.
Indien het arme schepsel naar de heuve
len gevlucht is, zal zij er van honger ge
storven zijnmisschien heeft zij zich, in
en waanzinnige vlaag, in de zee ge
worpen
Indien zij het verstand teruggekre
gen had? Indien zij op de plaats van het
huis, waar zij met mij gelukkig leefde,
met de overblijfselen haar rede terug
vond Wat is er onbestendiger dan de
rede? Een.windje dooft haar uit en een
stnial doet haar weer herleven. Waar an
deren niet geslaagd zijn, wie zegt u dat
ik niet slagen zal De dienaren van Desal
me zijn loontrekkers, ik ben een echtge
noot. Gf wei is Ina voor altijd verloren,
of ik zal haar terugvinden ,en ik kan al
leen die taak vervullen.
Uw besluit is heldhaftig, maar on
voorzichtig.
Het is geen heldhaftigheid te doen,
wat plicht is en ik begrijp het woord on
voorzichtigheid niet wat dit vertrek aan
gaat.
Uwe kinderen vroeg Maloeuvre.
Miss Emily en Lavergne zijn daar.
Welke reden z\i't gij opgeven voor
uw afwezigheid?
Het regelen van mijne zaken en for
tuin. Pont-Joubert nam de hand van Ma
loeuvre, i^ordt vervolgd.
