WOENSDAG 18
FEBRUARI 1948.
69
Gemeentebegroting Algemene beschouwingen,
(van Schaik.)
Er zijn enkele verzoeken ingekomen tot stichting van
een middelbare handelsschool, een middelbare technische
school en een avondlyceum.
Met betrekking tot de middelbare handelsschool is het
College zeer diligent geweest. Indien enigszins mogelijk zal
tot stichting van deze school worden overgegaan. Enige
tijd geleden dacht spreker, dat de benodigde ruimte er voor
beschikbaar zou komen, maar tot nu toe is dit niet het
geval.
Ook in het denkbeeld van de stichting van een lyceum
zit voor spreker iets aantrekkelijks. Het is een inrichting,
die in tal van kringen grote aandacht trekt. Het kan in de
toekomst misschien de oplossing zijn van het te vol lopen
van de H.B.S.-en en het Gymnasium, waardoor deze scholen
dan wellicht geen uitbreiding behoeven. In het lyceum zou
misschien de Middelbare Handelsschool opgenomen kunnen
worden en wel zo, dat na één jaar de afsplitsing plaats heeft;
de beroepskeuze zou daardoor een jaar later kunnen plaats
hebben.
Wat er zal gebeuren, hangt af van de vraag, of er ruimte
voor beschikbaar komt, hoe het met de financiële factor is
gesteld en of er voldoende leraren zijn te vinden.
De eerste informaties wezen uit, dat men de stichting van
een middelbaar technische school niet noodzakelijk achtte.
Men waarschuwde zelfs, er vooral niet aan te beginnen,
omdat de reeds gevestigde scholen lijden onder een gebrek
aan geschikte leraren en sommige scholen voor bepaalde
vakken in het geheel geen leraar kunnen krijgen.
Spreker zal het denkbeeld van de oprichting van een
avondlyceum overwegen, al lijkt het hem toe, dat dit een
zeer kostbare zaak zal worden.
Het verzoek tot vestiging van een tuinbouwschool in
Leiden zal opnieuw bij de Minister worden ingediend.
De plaatsen voor openbare gebouwen in de uitbreidings
plannen worden reeds bezien. Spreker is voornemens de
schoolbesturen bijeen te roepen, zodra met meer zekerheid
over de verdeling van de scholen over de wijken van de stad
kan worden gesproken.
Met betrekking tot de deelneming aan de schoolmelk-
verstrekking geeft spreker het volgende overzicht:
Van de 22 bijzondere scholen, die niet aan de schoolmelk-
verstrekking deelnemen zijn er 15 voor g.l.o. en 7 voor
voorbereidend l.o.; de niet-deelneming is in het algemeen
een beginselkwestie.
De aanleg van speeltuinen vindt zeer veel waardering in
het College, dat, waar het enigszins mogelijk is, behulpzaam
is bij de aanleg van tuinen. Misschien zal voor het volgend
jaar een plan tot uitvoering komen om aan de reeds in ge
bruik zijnde speeltuinen steun te verlenen.
Om het openbaar onderwijs een speciaal orgaan te geven,
dat er te allen tijde pal voor kan staan, is een adviesraad
ingesteld, bestaande uit vijf vertegenwoordigers van de
ouders der leerlingen, één vertegenwoordiger van de jeugd
beweging en vijf vertegenwoordigers van het onderwijzend
personeel. Deze adviesraad stelt zich ten doel alle belangen
van het openbaar onderwijs zo goed mogelijk te behartigen;
hij dient het College van advies omtrent de plannen, welke
dit met betrekking tot het openbaar onderwijs heeft, maar
kan ook eigener beweging datgene naar voren brengen, wat
hij zelf in het belang van het openbaar onderwijs acht.
Om de onderwijsvernieuwing te stimuleren is een paeda-
gogische bibliotheek in opbouw, die wordt beheerd door een
commissie, bestaande uit drie leden (één vertegenwoordiger
van het rooms-katholieke, van het protestants-christelijke
en van het openbaar onderwijs). Spreker stelt zich voor,
dat deze bibliotheek vooral zal worden gebruikt om het
onderwijzend personeel in te lichten omtrent de nieuwe,
bezielende gedachten, die aan het onderwijs een frisse vorm
kunnen geven.
Het Leidse Studiefonds heeft een actie gevoerd, waarvan
het resultaat is, dat een bedrag van ƒ4 a 5.000 is bijeenge-
Gemeentebegroting Algemene beschouwingen,
(van Schaik e.a.)
bracht. Aan het fonds zijn verschillende personen verbonden,
die jaarlijks zullen bijdragen; enkelen hebben een bedrag
ineens gegeven. Van de aanvang af was het de bedoeling
jaarlijks drie jongelui te steunen. Thans worden gesteund
een student in de medicijnen, een student in de biologie
en een student in de wiskunde; laatstgenoemde is een
phaenomeen.
Spreker besluit met het uitspreken van de wens, dat de
verbetering, die op verschillende punten, vooral met betrek
king tot de geest van de jeugd, valt waar te nemen, zich
in 1948 zal voortzetten tot heil van de jeugd en tot heil
van de goede stad Leiden.
De heer Menken zegt, dat de onderwerpen van sociale
aard, welke bij de algemene beschouwingen zijn besproken,
als volgt kunnen worden gegroepeerd:
A. de volksgezondheid en de Gemeentelijke Geneeskundige
en Gezondheidsdienst;
B. het algemene personeelsbeleid;
C. armenzorg, consumentencrediet en Noodwet Ouder
domsvoorziening
D. nauwer contact van het gemeentebestuur met de
middenstand.
Spreker wenst deze groepen achtereenvolgens te bespreken.
A. De volksgezondheid en de Gemeentelijke Geneeskundige
en Gezondheidsdienst. Reeds bij de algemene beschouwingen
over de begroting voor 1947 heeft spreker de aandacht
gevestigd op de uitermate moeilijke en ook tere kwesties
van coördinerende aard, die vastzitten aan een naar de
eisen des tijds omgevormde gezondheidsorganisatie. Dit
neemt niet weg, dat door het College er naar wordt gestreefd
tot een zodanige oplossing te komen, dat het waardevolle
uit eigen kring, dat behouden kan worden, in de toekomst
zal samengaan met het nut, dat zal resulteren uit gezamen
lijke activiteit. Als dan ook in de Memorie van Antwoord
is gezegd, dat besprekingen met de verenigingen voor wijk
verpleging gaande zijn, betekent dit, dat stappen zijn gezet
op een weg van moeizame onderhandelingen. De gemeente
wil niet dwingen, maar slechts gebruik maken van het
besef, dat ook bij de besturen dezer verenigingen leeft, dat
de oude grondslag van het gemeentelijk subsidie n.l. de ver
zorging der stadsarmen, vervallen is. In de plaats daarvan
moet komen een samenwerking in het raam der Kruis
verenigingen als reeds in verscheidene gewesten en plaatsen
mogelijk is gebleken. Spreker heeft gegronde hoop, dat dit
besef groeit bij de verenigingen voor wijkverpleging in Leiden
en verwacht dit jaar enige resultaten.
Vele andere vraagstukken op het terrein der volksgezond
heid zijn hiermede annex, o.m. de zuigelingenzorg. Het is
een feit, de artsenwereld is er vol van dat in Leiden
het bezoek aan het consultatiebureau voor zuigelingen zeer
matig is. In nauwe samenwerking met de hierbij betrokken
vereniging wordt naar een betere gang van zaken gestreefd,
maar ook te dien aanzien zijn er typische moeilijkheden,
die overwonnen moeten worden. De bevolking van Leiden
is in het geheel niet consultatiebureau-minded. In de wijk
verpleging en de zuigelingenzorg ligt een volksopvoedend
element, dat volgens spreker het best kan worden behartigd
door de Kruisverenigingen. De Inspecteur voor de Volks
gezondheid is uit ondervinding dezelfde mening toegedaan.
Dit betekent, dat de samenwerking van een machtig mooi
stuk particulier initiatief met de overheid tot steeds betere
resultaten zal moeten leiden. Niet alleen omdat de daarbij
en daaroverheen staande Gemeentelijke Geneeskundige
en Gezondheidsdienst moet weten, wat de verenigingen
presteren om de cijfers over de volksgezondheid in handen
te krijgen voor het verrichten van enig statistisch werk op
dit gebied, maar ook omdat het gemeentebestuur kan weten,
welk nuttig werk wordt verkregen met de subsidiëring Van
de diverse organisaties. Er zijn in deze gemeente reeds
verschillende van deze instellingen op sociaal-hygiënisch
gebied, waarvan het College zich voorstelt, ze in nauw contact
met elkaar te brengen (misschien in een of ander centrum
van samenspreking) om de verschillende op één lijn liggende
belangen te kunnen behartigen. Spreker noemt in dit verband
Kraamcentrum, Zuigelingenzorg, Kleuterzorg, School-
artsendienst (Gemeentelijke Geneeskundige- en Gezond
heidsdienst), Leidse Buitenschoolwerk van de vacantie-
kolonies, de commissie voor gezinshulpcolonnes, de Cortona-
Stichting, de Christelijke Jeugdhulp, het Medisch Opvoed
kundig Bureau, de crèches, de verenigingen tot bestrijding
der tuberculose, de verenigingen voor wijkverpleging en
Maatschappelijk Werk in de Ziekenhuizen. Het gemeente
bestuur staat met al deze organisaties op zeer goede voet,
heus niet alleen vanwege de verhoogde subsidies, maar ook
omdat door alle in onderlinge samenwerking de bevordering
Aantal
scholen voor
g.l.o., v.g.l.o.
en voorb. l.o.
Aantal
leerlingen
Aantal
deelnemende
scholen
Aantal
niet deel
nemende
scholen
Aantal
deelnemende
leerlingen
Aantal
niet deel
nemende
leerlingn
Openbaar onderwijs
22
3921
22
2537
1384
Bijzonder onderwijs
45
9380
23
22
1872
7508
met 4040
leerlingen
Totaal
67
13301
45
22
4409
8892
