MAANDAG 11
Benoeming lid Commissie van Toezicht M. 0.
(van Eek e.a.)
Spreker verzekert den heer Beekenkamp, er van overtnigd
te zijn, dat de heer Groeneveld in de Commissie, indien zij
hem welwillend te gemoet trad, voortreffelijk werk zou kun
nen verrichten. Ten slotte draagt de sociaal-democratische
fractie daarvoor de verantwoordelijkheid.
Het heeft spreker in het hijzonder geërgerd, dat men de
sociaal-democratische fractie verwijt, dat zij hierbij zelfs
machtsmisbruik toepast. In den regel komt een commissie,
waarin een vacature is ontstaan, tot spreker als leider van
de sociaal-democratische fractie, gelijk zij zich wendt tot de
leiders van andere fracties, met de vraag, wien sprekers
fractie als candidaat geschikt acht. Bij de samenstelling van
de Baadscommissiën sturen de fracties een briefje met de
namen van de leden, die door de fracties als haar candidaten
worden aangewezen en dan wordt nooit gevraagd, of de
qualiteiten van de personen zoodanig zijn, dat het in het
algemeen belang gewenscht is deze leden in die commissiën
te benoemen, maar dan spreekt men overeenkomstig de
usance daarover niet, men vindt het natuurlijk. Waarom
moet men dan in dit geval de zaak zoo opblazen en het
voorstellen, alsof hier sprake is van een dictatoriaal optreden
van de sociaal-democratische fractie?
Met genoegen heeft spreker vernomen, dat de heer Beeken
kamp bereid zou zijn spreker tot lid van de Commissie van
Toezicht te benoemen. Toen evenwel spreker en later Mr. Mok
candidaat waren voor het College van Curatoren van het
Stedelijk Gymnasium, werden zij niet verkozen. Het is zeer
eigenaardig, dat wanneer men de benoeming niet wil aan
vaarden, men benoemd wordt, en wanneer men de benoeming
wel wil aannemen, men niet wordt benoemd. De benoeming
van den heer van Es heeft op dezelfde wijze plaats gehad; de
Commissie wilde den heer van Es niet; de Baad heeft hem
toch benoemd en nu is hij voorzitter geworden van de Com
missie. Thans is de geheele Commissie samengesteld zooge
naamd door de dictatuur van de verschillende partijen. De
heer van Es heeft aan de verschillende partijen gevraagd,
wien zij voor deze Commissie candidaat stelden.
De Voorzitter vraagt, of bij de opgave van dengene, dien de
fracties daarvoor aangewezen hadden, dan ook altijd gezegd
werd: ,,dien en geen ander", zooals de sociaal-democratische
fractie in dit geval gedaan heeft?
De heer van Eek zegt, dat de door de fracties aanbevolen
personen altijd aanvaard zijn; daarover wordt niet gesproken.
Spreker heeft nog nooit ondervonden, dat een persoon, die
door de fracties werd aanbevolen, geweigerd werd. De fractie
aanvaardt dan de verantwoordelijkheid. Het ergert spreker
zeer, dat men dit nu tegen de sociaal-democraten uitspeelt.
Bij de benoeming van Curatoren van het Gymnasium is twee
keeren een door de sociaal-democratische fractie gestelde
candidaat gepasseerdhoewel beide personen hooger onderwijs
genoten hadden, werden zij toch uit het college van Curatoren
geweerd. Spreker denkt niet dat men de sociaal-democraten
buiten dergelijke colleges wil houden, maar men mag aan de
sociaal-democraten geen andere eischen stellen dan aan de
overige candidaten. Men heeft de sociaal-democratische
fractie nu twee keeren voor het hoofd gestooten, doordat
men personen, die overigens wel in de termen vielen voor
een benoeming, niet tot Curator heeft benoemd, omdat
Curatoren anderen hadden aanbevolen. Dit nu acht spreker
zeer verkeerd; dit is tenslotte dictatuur van dengene, die de
aanbeveling doet. Aanbevelen is niet meer dan de aandacht
vestigen op iemand. Hier keert men nu de zaak om; het is
hier niet de fractie (die tenslotte de verantwoordelijkheid
draagt voor dengene, dien zij aanbeveelt) die uitmaakt of
de candidaat de vereischte qualiteiten bezit, maar de Com
missie.
Het heeft spreker zeer teleurgesteld, dat men veel meer
aandacht schenkt aan de vraag, of iemand zulke intellectueele
qualiteiten bezit dat hij in een dergelijke Commissie ka,n
uitmunten, dan aan de veel belangrijker vraag of een bepaalde
geestesrichting in een dergelijke commissie vertegenwoordigd
is. De Baad bedenke, dat het indertijd genomen besluit ook
zware verplichtingen medebrengt en dat men daarvan alleen
zal moeten afwijken, wanneer er geen mogelijkheid bestaat
het uit te voeren. De sociaal-democraten zijn in deze om
standigheden natuurlijk niet bereid, een anderen candidaat
aan te wijzen.
De heer Wilmer zegt, dat de heer van Eek deze objectie
gemaakt heeft: waarom laat gij nu niet den candidaat aan
wijzen door de fractie, terwijl gij dat als regel wel doet bij
de samenstelling van de Baadscommissiesdan is het regel
dat men, wanneer men eenmaal erkend heeft dat een fractie
aanspraak kan maken op een zetel in een commissie, den
MAABT 1940. 35
Benoeming lid Commissie van Toezicht M. O.e.a.
(Wilmer e.a.)
candidaat laat aanwijzen door de betrokken fractie. Daarop
antwoordt spreker het volgende.
In de eerste plaats zijn dit Baadscommissies, die worden
samengesteld uit en door de Baadsleden. De Commissie van
Toezicht op het middelbaar onderwijs is echter een com
missie, samengesteld uit de Leidsche burgerij in haar geheel.
In de tweede plaats is dit gebaseerd op een soort gewoonte
recht; het is een ongeschreven en misschien ook nooit uit
gesproken afspraak tusschen de verschillende partijen, dat
als algemeene regel iedere partij haar candidaten aanwijst.
Tusschen de Commissie van Toezicht op het middelbaar
onderwijs en de sociaal-democratische Baadsfractie bestaat
dit gewoonterecht, deze afspraak, echter niet; het is nooit
gewoonte geweest, dat de fracties de candidaten voor deze
commissie aanwezen. I11 de derde plaats: al is er een soort
gewoonterecht, dat de fracties als algemeene regel zelf haar
candidaten voor bepaalde commissies aanwijzen, men blijft,
onder bepaalde omstandigheden, het recht, en dus ook den
plicht, behouden zelfstandig een candidaat aan te wijzen.
Zoo hebben bij de wethoudersbenoeming in 1935 de voor
zitters van de reclitsche Baadsfracties namens deze verklaard,
dat zij bereid waren tot de benoeming van twee sociaal
democratische Wethouders mede te werken, maar dat zij niet
bereid waren zich a priori te vereenigen met de door de sociaal
democratische fractie te stellen candidaten; zij moesten eerst
weten welke candidaten de sociaal-democratische fractie zou
stellen en dan zou zij overwegen, of zij aan die candidaten
hun steun zouden geven. Dit is toen ook geschied en de
sociaal-democraten hebben daartegen geen protest aan-
geteekend. Men moet de Baadscommissies in dit opzicht niet
gelijk stellen met de Commissie van Toezicht op het middel
baar onderwijs.
De heer Tepe zegt, dat op het oogenblik de Commissie
van Toezicht is samengesteld uit drie rechtschen en drie
linkschen. Het is zoo goed als zeker, dat na de aanvulling
van de vacatures de Commissie zal zijn samengesteld uit vier
rechtschen en vier linkschen.
De Voorzitter vestigt er de aandacht op, dat de heer Key
een vraag stelde met betrekking tot de candidaten.
De heer Tepe zegt, dat, voor zoover hem bekend, de aan-
bevolenen van liberalen huize zijn.
Uitgebracht worden op den heer T. Groeneveld 12 stemmen,
op mevrouw A. Kriegervan Vleuten 11 stemmen, op
mevrouw M. J. Kloekevan Lessen 7 stemmen, op den heer
Mr. Dr. S. Mok 3 stemmen en op den heer Mr. D. A. van
Eek 1 stem.
Bij de tweede vrije stemming wordt benoemd mevrouw
M. J. Kloekevan Lessen met 20 stemmen; de heer T.
Groeneveld verkreeg 14 stemmen.
II. Voorstel tot het benoemen van een viertal onderwijzers
aan o. I. scholen. (22)
De heer Biedel vertrouwt, dat bij de samenstelling van de
voordrachten rekening is gehouden met het bezit van de
hoofdakte, maar zou dan ook gaarne vernemen, waarom voor
de vacature aan de openbare lagere school aan den Zuid
singel B als No. 1 is voorgedragen een 21-jarig onderwijzer
zonder hoofdakte en als No. 2 een 25-jarig onderwijzer met
hoofdakte.
De heer Koole heeft uit de stukken in de Leeskamer ver
nomen, dat van de 16 sollicitanten 8 zijn geplaatst op de
lijst van bij voorkeur benoembaren. Spreker heeft ook ver
nomen, dat in den loop van dit jaar nog in 4 vacatures zal
moeten worden voorzien en vraagt of het niet mogelijk is
om, wanneer deze lijst is uitgeput, den 8 sollicitanten, die
thans niet daarop voorkomen, alsdan de kans te geven op
de nieuwe lijst te worden geplaatst. Het is spreker n.l. ge
bleken, dat zich onder de laatste 8 sollicitanten zeer goede
leerkrachten bevinden, die spreker gaarne voor Leiden zou
willen behouden.
De heer Tepe weet niet, om welke speciale redenen de heer
Teeuwen op de voordracht onder d als No. 2 is geplaatst.
De besprekingen omtrent de voordrachten hebben in het
algemeen plaats tusschen de hoofden der scholen, die te
voren de verschillende sollicitanten bezoeken en bestudeeren,
en de inspecteurs. De verschillende scholen dragen elk een
verschillend karakter. Er zijn scholen, waar het bezit van de
hoofdakte van niet zooveel belang is als de eigenschap van
den onderwijzer, gemakkelijk met de leerlingen van een
