22
MAANDAG 12 FEBRUARI 1940.
In werkverschaffing uitvoeren van werkzaamheden aan Da Costa-
(Snel e.a.) straat, Morschsingel en Jan van Houtkade.
urgentie is, dat de meerdere kosten, verbonden aan het uit
voeren als gewoon werk, in dezen tijd met het oog op den
stand van de gemeentefinanciën, gewettigd zijn." Men heeft
deze klanken meer gehoord, maar spreker heeft ook reeds
eerder betoogd, dat de vraag, of een werk al dan niet voor
uitvoering in werkverschaffing in aanmerking komt, niet
mag worden beslist door den stand van de gemeente-financiën,
doch moet worden beslist door den aard of het karakter van
het werk. Ook het bestuur van het Werkfonds staat sinds
jaar en dag op het standpunt, dat niet de voor de gemeente
voordeeligste uitvoering de keuze tusschen uitvoering in werk
verschaffing en uitvoering als Werkfondswerk mag bepalen,
maar dit moet geschieden door de soort van de te A'errichten
werkzaamheden. Het is spreker en stellig ook het gemeente
bestuur bekend, dat naar het oordeel van het bestuur van
het Werkfonds het leggen van rioleeringen en bestratingen
zich niet voor uitvoering in werkverschaffing leent en nog
minder in aanmerking komt voor uitvoering bij wijze van
werken voor steun.
Sprekers fractie zal niet stemmen tegen liet voorgestelde
sub b (hoewel de verbetering van taluds eigenlijk normaal
onderhoudswerk is), omdat bij dit werk iedere werklooze
arbeider kan worden geplaatst.
Het argument van de meerderheid van het College, dat de
uitvoering van het werk achterwege zal blijven, indien zij
niet in werkverschaffing plaats heeft, mag den Raad niet
weerhouden van de aanneming van sprekers amendement.
Het College zelf is, zooals uit het Ingekomen Stuk blijkt,
overtuigd van de wenschelijkheid van de uitvoering dezer
werken en zal de consequenties van het niet uitvoeren v oor
zijn rekening hebben te nemen.
Ten slotte verzoekt spreker den Raad dringend, zijn amen
dement te aanvaarden.
De heer van Oyen heeft bij de behandeling van de begroo
ting voor 1940 nadrukkelijk betoogd, dat normaal werk in
geen geval mag worden uitgevoerd in werkverschaffing,
vooral niet omdat dit uitbreiding van de werkloosheid en
loondruk ten gevolge zal hebben. Wanneer normaal, produc
tief werk aan de gewone bedrijven wordt onttrokken, zullen
zij hun arbeiders moeten ontslaan, die, zoodra zij tot de werk-
loozen behooren, hetzelfde werk, maar dan tegen werkver-
schaffingsloonen, kunnen verrichten. Dit is sprekers voor
naamste argument tegen uitvoering van normaal werk in
werkverschaffing. Voor spreker is voornamelijk de vraag, of
dit werk als gewoon, normaal, productief werk moet worden
beschouwd. Allen zijn het er wel over eens, dat tegen uit
voering in werkverschaffing van de verbetering van de taluds
van Morschsingel en Jan van Houtkade geen bezwaren be
staan, doch de verbetering van de rioleering en de bestrating
van de Da Costastraat is niet een object, geschikt voor uit
voering in werkverschaffing, vooral ook omdat daaraan tech
nisch werk verbonden is. Dit is rioleeringswerk en bestratings-
werk, waaraan men niet den eersten den besten werklooze
kapper kan zetten. In overeenstemming met, de meening van de
Sub-commissie voor de steunverleening verklaart spreker
zich in dit geval tegen dit voorstel, al bepaalt hij zijn stand
punt nog niet definitief, waar hierover nog enkele vragen zijn
te stellen.
Hoe denkt de Wethouder het bestratingswerk te regelen?
Zijn er, de vorstperiode buiten beschouwing gelaten, voldoende
werklooze straatmakers beschikbaar, of zal het bestratings-
werk toch op de gewone wijze, dus op de gewone voorwaarden,
moeten geschieden? Dan blijft er misschien van het andere
werk niet genoeg over om het in werkverschaffing te doen
uitvoeren. Een gunstige factor is, dat dit werk door een aan
nemer uitgevoerd zal worden; de voorwaarden, waaronder
men zal werken, zullen dan ook wel beter zijn dan de toestanden,
die op het oogenblik bij de werkverschaffing in Wassenaar
voorkomen. Een argument van het College is ook dat, wan
neer dit werk niet in werkverschaffing wordt uitgevoerd,
er niets geschiedt. Hoewel spreker dit als een stok achter de
deur beschouwt, omdat men met een dergelijk argument
alle normaal werk tot, werkverschaffing zou kunnen forceeren,
zal hij daaraan noodgedwongen toch wel eenige waarde
moeten toekennen bij het bepalen van zijn standpunt.
Wanneer er niets zou gebeuren, zou ten slotte geen enkele
arbeider daar iets kunnen verdienen, terwijl bij werkver
schaffing althans een deel van de arbeiders werkverschaffings-
loonen ontvangen.
Alvorens dus definitief zijn standpunt te bepalen, wacht
spreker het, antwoord van den Wethouder op de door hem ge
stelde vragen af.
Wat het amendement-Snel betreft, kan spreker het stand
punt van de sociaal-democraten op dit gebied niet goed be
grijpen. Zij hebben niet gestemd tegen de werkverschaffing
In werkverschaffing uitvoeren van werkzaamhedenaanDaCosta-
(van Oyen e.a.) straat, Morschsingel en Jan van Houtkade.
in Wassenaar. Spreker was op die vergadering niet aanwezig;
anders zou hij zeker hebben voorgesteld, dat werk in Wasse
naar als gewoon werk, en niet in werkverschaffing uit te
voeren. Nu hoort spreker zeggen, dat het werk in Wassenaar
al aan den gang was; dat, is zoo, maar daaraan kon de Raad
niets doen. In elk geval zullen de toestanden op dit werk
beter zijn dan op het werk in Wassenaar. Al gevoelt spreker er
zeer veel voor, dit werk niet in werkverschaffing uit te voeren,
maar als normaal werk, op grond van het argument, dat er
dan niets zou gebeuren, zal hij echter waarschijnlijk voor het
voorstel van het College stemmen.
De heer van Weizen zegt, dat de verdediging, welke het
College van dit voorstel geeft, berust op het argument, dat er
niets zal gebeuren, indien deze werken niet in werkverschaf
fing worden uitgevoerd. Elk ander argument, en elk bezwaar
tegen het voorstel vangt het College op met een beroep op de
omstandigheid, dat de toestand der gemeente-financiën een
andere wijze van uitvoering niet toelaat.
Wat bij de demping van het Levendaal en het daarmee
gepaard gaande leggen van een rioleering is geschied, kan
in dezen min of meer als voorbeeld gelden. De ervaringen,
daarbij opgedaan, zijn van dien aard geweest, dat men in
het algemeen de uitvoering van een dergelijk werk in werk
verschaffing veroordeelde. Het College staat, heel zacht uit
gedrukt, zeer zwak, wanneer het alleen met een beroep op
den financieelen toestand der gemeente opnieuw poogt een
dergelijk normaal onderhoudswerk te doen uitvoeren in werk
verschaffing.
Meermalen heeft spreker uiteengezet, op welke gronden
hij in het algemeen een tegenstander van de werkverschaffing
isop deze gronden is spreker ook tegen het voorgestelde sub
b van het voorstel. Wel is waar blijkt uit de stukken in de
Leeskamer, dat bij dit werk niet veel arbeiders aangesteld
behoeven te worden en dat de loonbedragen ook niet van
groote beteekenis zijn, maar hiertegenover staat, dat de direc
teur van den Reinigings- en Ontsmettingsdienst heeft ver
klaard, dat de jaarlijksche onderhoudskosten van de sloot
langs de Toussaintkade 300.bedragen. Gekapitaliseerd
zou dit werk dus niet zooveel behoeven te kosten; hieraan
kan dus geen argument ontleend worden om ook dit werk
in werkverschaffing te doen uitvoeren. Het eenig argument,
dat het College aanvoert voor uitvoering in werkverschaffing,
is dat van de kosten; wanneer deze redeneering ook ten
aanzien van soortgelijke werken wordt gevolgd, dan ziet
spreker in de naaste toekomst geen ander perspectief dan werk
verschaffing en nogmaals werkverschaffingwanneer spreker
zoo somber gestemd is, zooals de heer Wilbrink opmerkt, dan
is dat voor een groot deel te wijten aan de wijze, waarop het
College dergelijke zaken meent te moeten behandelen. Het
gaat hier niet in de allereerste plaats om de grootte van het
werk, maar het gaat ten slotte om de wijze, waarop het
College meent bepaalde werken, die anders als normaal werk
zouden worden beschouwd, te moeten doen uitvoeren en om
den geest, die daaruit spreekt. Juist omdat ten aanzien van
de werken, genoemd onder a en b, de argumenten van het
College uitvoering in werkverschaffing niet rechtvaardigen,
zal spreker tegen dit voorstel moeten stemmen.
De heer Key zegt, dat ook bij hem twijfel gerezen is of het
sub a genoemde werk wel een object is, dat voor uitvoering
in werkverschaffing in aanmerking komt. Is echter het ver
schil tusschen de aantallen arbeiders, die te werk gesteld wor
den bij uitvoering in werkverschaffing en bij uitvoering als
normaal werk, aanzienlijk, althans van belang, dan zou spreker
dat nog wel een argument achten voor uitvoering van dit
werk in werkverschaffing, omdat spreker het van over
wegende beteekenis acht, dat een zoo groot mogelijk aantal
arbeiders gelegenheid krijgt, gedurende eenigen tijd aan het
werk te gaan.
De heer Wilbrink constateert, dat tegen de verbetering
van de taluds van den Morschsingel en de Jan van Houtkade
in werkverschaffing geen der Raadsleden bezwaar heeft
gemaakt, omdat men wel gevoelt, dat er anders aan die
taluds in de eerste 20 jaren niets zal gebeuren. De ver
betering van de rioleering en de bestrating van de Da Costa
straat ziet men te veel als een technisch werk, dat in alle
geval zou moeten geschieden. Men heeft er op gewezen, dat
dit eigenlijk een bezuiniging is en men vraagt, hoe het College
er toe komt om dit voor te stellen. De bedoeling van dit
voorstel is het opheffen van de rioolloozingen in de sloot
langs de Toussaintkade; deze zullen dan voortaan uit
monden in de Ter Haarkadedaarmede zou het rioleerings-
vraagstuk zijn opgelost. Alleen zou dan nog gebaggerd
moeten worden bij de uitmonding van de rioolloozingen in
